Szczegółowy program szkolenia wstępnego- ogólnego.
I. Podstawa prawna.
Kodeks Pracy (Dz. U. z 1998r. Nr 21 poz. 94).Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
II. Cele szkolenia.
Zaznajomienie pracownika w szczególności z:
-podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie Pracy, w układach zbiorowych pracy lub w regulaminach pracy,
-przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w danym zakładzie pracy.
-zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.
III. Uczestnicy szkolenia.
Szkolenie wstępne ogólne (instruktaż ogólny) – dla wszystkich nowo zatrudnionych pracowników, studentów odbywających u pracodawcy praktykę studencką oraz uczniów szkół zawodowych zatrudnionych w celu praktycznej nauki zawodu. Instruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bhp lub osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniające właściwą realizację programu instruktażu.
Szkolenie przeznaczone jest osobom nowo zatrudnionym.
IV. Szczegółowy program instruktażu ogólnego.
1.Istota bezpieczeństwa i higieny pracy.
Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)- jest to zespół środków urządzeń, których celem jest stworzenie warunków pracy eliminujących zagrożenie życia, lub zdrowia pracownika
Higiena pracy – ma za zadanie zapewnić pracownikowi higieniczne warunki pracy zgodnie z przepisami o NDS i NDN
Podmiotem ochrony w systemie ochrony pracy jest człowiek i jego zdrowie. Dlatego na podjęcie ochrony pracy składają się gwarancje prawne, służące zabezpieczeniu zdrowia i życia ludzkiego w procesie pracy. Obejmują one treść wszystkich norm prawa pracy, które służą bezpośrednio celom ochrony zdrowia pracowników przed zagrożeniami, jakie mogą powstać w procesie pracy.
2.Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, pracowników oraz poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu pracy i organizacji społecznych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. (0,6 godziny)
· Obowiązki i uprawnienia pracodawcy.
· Obowiązki i uprawnienia pracownika.
· Zadania i uprawnienia społecznej inspekcji pracy.
· Zadania i uprawnienia służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
· Zakres działania oraz uprawnienia zakładowej organizacji związkowej.
PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACODAWCY W ZAKRESIE BHP
- Za stan BHP w zakładzie odpowiedzialność ponosi pracodawca
- Pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie życie pracownika przez zapewnienie mu higienicznych warunków pracy oraz korzystać z dobrodziejstw nauki i techniki
- Zapewnić przestrzeganie przepisów BHP w zakładzie pracy oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrola wykonanych tych poleceń
- Zapewnić wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy oraz służby BHP
PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACOWNIKA W ZAKRESIE BHP
- Przestrzegać przepisów bhp brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz podawać się egzaminom sprawdzającym z tego zakresu
- Wykonywać prace zgodnie z przepisami i zasadami BHP oraz stosować się do wskazówek poleceń przełożonych
- Dbać o należyty stan maszyn i urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz porządku w miejscu wykonywanej pracy
- Stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego
- Podawać się badania wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zalecenia lekarskim
- Niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym wypadku w zakładzie albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie
UPRAWNIENIA PRACOWNIKA W ZAKRESIE BHP
- W razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom BHP i stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, albo, gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
- Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym mowa – pracownik ma prawo oddalić z miejsca zagrożenia i zawiadomić o tym przełożonego
- W czasie oddalenia się z miejsca pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia
- Pracownik ma prawo po uprzednim zawiadomieniu przełożonego
Powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności
Psychofizycznej, w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia
Bezpiecznego wykonania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.
PODSTAWOWE OBOWIĄZKI SŁUŻBY BHP W DANYM ZAKŁADZIE PRACY
- Prowadzenie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bhp
- Wykonywanie okresowych analiz
- Uczestniczyć w dochodzeniach powypadkowych oraz badać przyczyny zachorowań na choroby zawodowe i opracowywać dokumentacje z tego zakresu
- Współpracować z innymi komórkami w zakresie szkoleń BHP oraz okresowych badań lekarskich
- Opiniowanie poszczególnych instrukcji na stanowiskach pracy
UPRAWNIENIA SŁUŻBY BHP -
W DANYM ZAKŁADZIE PRACY
- Przeprowadzenia kontroli przepisów i zasad BHP na poszczególnych stanowiskach pracy
- Występowanie do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia
stwierdzonych zagrożeń, które mogą prowadzić do wypadku bądź choroby
zawodowej
- Występowania do pracodawcy o zastosowanie kar porządkowych w stosunku do pracowników odpowiedzialnych za zaniedbanie obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
- Niezwłoczne wstrzymanie maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika
- Niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika zatrudnionego przy pracy wzbronionej
- Niezwłocznego odsunięcia od pracy pracowników, którzy swoim zachowaniem, lub sposobem wykonywania pracy stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia własnego, lub innych pracowników
- Wnioskowanie do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w zakładzie pracy ,w jego części lub innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy, w przypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników lub innych osób
PODSTAWOWE OBOWIĄZKI SPOŁECZNEJ INSPEKCJI PRACY W DANYM ZAKŁADZIE PRACY
- Kontrolowanie przestrzeganie przepisów prawa pracy i przepisów BHP
- Kontrola przepisów o ochronie pracy kobiet, młodocianych oraz osób niepełnosprawnych
- Brać udział w dochodzeniu powypadkowym jako członek tego zespołu
- Przestrzegać zbiorowego układu pracy, regulaminu pracy, urlopów pracowniczych
UPRAWNIENIA SPOŁECZEJ INSPEKCJI PRACY W DANYM
ZAKŁADZIE
- Prawo do przeprowadzenia pełnej kontroli i przestrzegania przepisów prawa pracy oraz przepisów BHP
- Prawo do wystąpienia o niezwłoczne usunięcie bezpośrednich zagrożeń zdrowia i życia, a także zaleceń wstrzymania pracy maszyny i urządzenia lub robót
- Prawo do uczestniczenia w kontroli Państwowej Inspekcji pracy, która jest przeprowadzona przez odpowiednich inspektorów
3.Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
· Kara porządkowa (art.108 K.P.):
· Dotycząca wszystkich pracowników w zakładzie pracy, pracodawca może ukarać wszystkich pracowników za naruszenie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy:
- Karą upomnienia
- Karą nagany
- Karą pieniężna
· Odpowiedzialność karna (art.220 i 221 K.K.), dotycząca osób odpowiedzialnych za stan bezpieczeństwa w zakładzie pracy i higienę pracy, które nie dopełniają w tym zakresie swoich obowiązków, narażając przez to pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
· Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika (art.283 K.P.), dotycząca osób odpowiedzialnych za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy albo kierujących pracownikami w przypadku nieprzestrzegania przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
4.Zasady poruszania się na terenie zakładu pracy.
Na terenie zakładu pracy, jeżeli chodzi o zasady poruszania po terenie zakładu
pracy obowiązują zasady ruchu drogowego.
Podstawowe zasady poruszania się po zakładzie pracy:
- korzystamy tylko z wyznaczonych dróg, chodników, przejść,
-pojazdy mechaniczne poruszają się tylko po wyznaczonych drogach przeznaczonych dla ruchu kołowego
-poruszając się pieszo po zakładzie, korzystamy z dróg przeznaczonych dla ruchu pieszego,
-gdy nie ma drogi dla pieszych, poruszamy się lewą stroną jezdni,
-niosąc przedmioty, należy je zabezpieczyć, aby nie przeszkadzały innym,
-gdy wchodzimy na drogę, należy zachować szczególną ostrożność.
- nie przechodzimy pod zawieszonymi na dźwignicy ciężarami,
-nie tarasujemy i zaśmiecamy dróg transportowych.
- nie zasłaniamy, znaków i sygnałów ostrzegawczych
- należy zachować szczególną ostrożność przy chodzeniu po schodach, pochylniach i pomostach
- nie wchodzić do pomieszczeń gdzie obowiązuje zakaz wejścia, bez zezwolenia osoby odpowiedzialnej.
· Podstawowe zasady stosowania znaków i sygnałów bezpieczeństwa.
· Wymagania dotyczące oznaczania przeszkód, niebezpiecznych miejsc i dróg.
5.Zagrożenia wypadkowe i zagrożenia dla zdrowia występujące w zakładzie pracy oraz podstawowe środki zapobiegawcze.
· Czynniki niebezpieczne.
· Czynniki szkodliwe i uciążliwe.
· Czynniki fizyczne.
· Czynniki chemiczne.
· Czynniki psychofizyczne.
· Czynniki społeczne.
· Czynniki biologiczne
· Eliminacja źródeł niebezpiecznych i szkodliwych czynników..
· Ograniczenie oddziaływania na człowieka czynników niebezpiecznych i szkodliwych poprzez osłonięcie strefy narażenia.
· Ograniczenie oddziaływania tych czynników poprzez odsunięcie człowieka z obszaru ich oddziaływania
· Ograniczenie zagrożenia człowieka czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi przez dobór pracowników, właściwą organizację pracy oraz oddziaływanie na bezpieczne zachowanie pracowników.
· Ograniczenie wpływu tych czynników poprzez zastosowanie ochron osobistych.
Zagrożenia wypadkowe – każdy czynnik fizyczny, chemiczny, elektryczny bądź ludzki, może prowadzić do wypadku.
W zakładach przemysłowych występują zwykle zagrożenia:
Czynnikami fizycznymi jak:
- Hałas ( słyszalny od 16 Hz do 1600 Hz, niesłyszalny Od 2 Hz 50 Hz – Hałas infradźwiękowy od 10000Hz –100000Hz – Hałas ultradźwiękowy)
- Wibracje( o oddziaływaniu ogólnym na organizm, drgania przenoszone przez koniczyny górne)
- Promieniowanie jonizujące ( alfa,beta,gama)
- Mikroklimat ( gorący,zimny, umiarkowany)
- Oświetlenie ( naturalne,sztuczne do 200 luksów)
- Promieniowanie elektromagnetyczne ( pole o częstotliwości przemysłowej do 50 Hz pole o częstotliwość 1 –100 Mhz pole o wielkiej częstotliwości 0,1 –10 Mhz)
- Promieniowanie nadfioletowe ( UV –A, UV-B,UV –C)
- Promieniowanie podczerwone ( IR-A OD 780 NM,
- Promieniowanie widzialne
- Pyły ( alergiczne, pylico twórcze, drażniące, toksyczne)
Czynnikami chemicznymi, które dzielą się na:
- Substancje toksyczne
Mogą one działać na organizm pracownika w sposób:
- Niezamierzony (różne substancje o różnym działaniu)
- Sumujący (sumowanie skutków biologicznych oddziaływania substancji)
- Synergistyczny (wspomagający np. alkohol lub rozpuszczalnik)
- Antagonistyczny( jednoczesne występowanie substancji szkodliwych osłabia ich toksyczność)
- Substancje drażniące zawiązki chemiczne przeważnie w postaci gazowej wywołujące działanie drażniące błony śluzowej i skóry.
- Substancje uczulające - związki chemiczne wywołujące uczulenia ( alergię) jako swoistą reakcje na organizm. Największe znaczenie w praktyce przemysłowej mają alergeny kontaktowe, które po zetknięciu z powierzchnią skóry wywołują stany zapalne ,np. rumień skóry, wypryski, i inne zmiany skóry występują w miejscach kontaktu.
- Substancje rakotwórcze związki chemiczne o uwodornionym działaniu rakotwórczym u ludzi
- Substancje mutagenne związki chemiczne powodujące zmiany w genach przekazywanych na następne pokolenie.
Szkodliwe czynniki chemiczne dzielą się w zależności od dróg wchłaniania:
- Wchłaniane przez drogi oddechowe
- Przenikane przez skore
- Wchłaniane przez przewód pokarmowy
Czynnikami biologicznymi dzielą się na:
- Wirusy
- Grzyby
- Bakterie
Czynnikami psychofizycznymi dzielą się na:
- Obciążenia fizyczne (praca fizyczna)
- Obciążenia psychonerwowe
Zagrożenia elementami ruchomymi i luźnymi, ostrymi i wystającymi
Zagrożenia porażeniem prądem elektrycznym
Zagrożenia oparzeniowe
Zagrożenia wybuchowe
Zagrożenia przeciwpożarowe
ZAGROŻENIA ELEMENTAMI OSTRYMI I RUCHOMYMI I WYSTAJĄCYMI
Bezpośredni kontakt człowieka z ruchomymi elementami maszyn, oprzyrządowania i wyposażenia technologicznego może doprowadzić do urazów na skutek uderzenia wciągnięcia między ruchome elementy lub zagrożenia.
Zagrożenia mogą wystąpić w procesach technologicznych, w których odpryskuje elementy obrabianego materiału i stosowanych czynników, np. cieczy chłodzącej, a także opadające lub obluzowane części maszyn, narzędzi ,oprzyrządowanie oraz obrabiane przedmioty.
Spadające z wysokości elementy np. na wskutek wibracji, naruszenia równowagi ułożonych elementów, wykonywanych operacji ( budownictwo), są również przyczyną urazu.
WYMAGANE SĄ OSŁONIĘCIA NA NASTĘPUJĄCE CZĘSĆI MASZYN
- Koła zębate
- Koła cierne
- Walce zgniatające
- Wałki pociągowe
- Części wchodzące w skład napędów i przekładni ( koła pasy, paski klinowe, kliny, łańcuchy silnik
- Obrabiające narzędzia tnące
- Narzędzia ,które się poruszają ruchem liniowym np. ruchem posuwisto zwrotnym
-
ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z PRZEMIESZCZENIEM SIĘ LUDZI
Poziome i pionowe przemieszczanie się ludzi stwarza zagrożenie upadkiem lub poślizgiem ,co może spowodować urazy jak:
- Stłuczenia
- Złamania
- Zwichnięcia
6.Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń technicznych oraz transportem wewnątrzzakładowym. (0,4 godziny)
· Stanowisko pracy.
· Ogólne wymagania dla stanowisk pracy.
· Zasady prawidłowego przenoszenia ciężarów:
- Kobiety
- Mężczyźni
- Młodociani
· Ogólne wymagania bezpieczeństwa dla maszyn i urządzeń
Zasady bhp obowiązujące przy maszynach do obróbki skrawaniem metali jak np.
- Tokarki
- Frezarki...
Krzysztofbhp