Przyczyny patologii globalnej:

- automatyzacja pracy

- robotyzacja pracy

- komputeryzacja pracy

- informatyzacja czynności umysłowych dających się algorytmizować

To wszystko tworzy społeczność ludzi niepotrzebnych (bezrobotni, marginalizowani).

Obarcza się ich winą za niemożność znalezienia pracy, gdy tym czasem tak naprawdę żaden rynek w społeczeństwie inf. nie istnieje (niedostępność dla producentów i konsumentów).

Patologię społeczną (pod względem urynkowienia) stanowi fakt, iż bezrobotni stają się tanią siłą roboczą, źródłem osób pracujących w agencjach towarzyskich, przy produkcji narkotyków lub ich sprzedaży, prostytuujących się, otrzymujących dochody z turystyki seksualnej, handlu żywym towarem, przestępczości i zatrudnienia na czarno.

Społeczeństwo trwa nadal dzięki ludziom, którzy na co dzień, mimo biedy, kierują się wartościami moralnymi, czynią skromne dobro, lub wystarcza im minimum do przeżycia (pragną tyle, ile im potrzeba do optymalnego zaspokojenia potrzeb) – przywracanie i utrzymywanie homeostazy ludzkości. Do takich ludzi kierowana jest profilaktyka subsydiarna (wspierania inicjatyw indywidualnych i społecznych).

Przyczyny patologii społecznej w Polsce:

- wzrost rodzin patologicznych i dewiacji w rodzinach: rodziny nie mogące przystosować się do zmian, pozostające bez wsparcia państwa. Szybki wzrost rodzin patogennych wpływa na szybki wzrost różnych dewiacji społecznych.

- błędna polityka państwa wobec rodziny funkcjonalnej i przejawiającej różne dewiacjie: brak środków finansowych na subsydiarną politykę społeczną (przewaga biernych form pomocy społecznej, brak systemu środowiskowej pracy socjalnej), urynkowienie kultury i sportu, minimalizacja usług socjalnych.

- dysfunkcjonalność systemu edukacji: pozbywanie się uczniów trudnych i kierowanie ich do placówek opiekuńczych (ich wypadanie z systemu nauki).

- patogenne oddziaływanie środowisk i instytucji, które powinny, jako normatywne, przeciwdziałać patologii społecznej i promować zachowania prospołeczne.

Struktura profilaktyki

Działalność profilaktyczna ma sens i jest skuteczna, gdy stanowi system integrujący działania podejmowane przez jednostki (wolontariuszy), zespoły skupiające zarówno specjalistów jak i niespecjalistów, instytucje państwowe i organizacje pozarządowe.

W skład tej struktury można zaliczyć takie dwa podsystemy profilaktyki wyróżnione przez Adama Krukowskiego:

ü      PROFILAKTYKA PREDELIKTUALNA (przedprzestępcza) zapobiegająca występowaniu zachowań przestępczych;

ü      PROFILAKTYKA POSTDELIKTUALNA (poprzestępcza) mająca niedopuszczać do powrotności do przestępstwa (recydywy); obejmowałaby ona nadzór, kontrolę osób, które poprzednio weszły w konflikt z prawem karnym.

Istotnym elementem tego systemu jest PSYCHOPROFILAKTYKA , czyli oddziaływania na psychikę przez wychowanie do wartości, jako zabezpieczenie przed popełnieniem zła. Taką wartością może być np. miłość. Miłość rodzi dobre relacje, pokój i wzajemne obdarowywanie się, nie ma zaborczości; miłość zaspokaja pragnienia akceptacji, przynależności, poczucia własnej wartości itp. Dzięki niej człowiek nie ucieka w inne namiastki (np. uzależnienia), pomaga ona sprostać obowiązkom rodzinnym, społecznym, zawodowym; nie wyrządza zła, mobilizuje do czynienia dobra itp.

Miejscem działania osób zaangażowanych w psychoprofilaktykę, będącą wychowaniem w duchu wartości religijnych są:

-          poradnie rodzinne i psychologiczne;

-          wspólnoty i ruchy religijne;

-          duszpasterstwa specjalistyczne;

-          ośrodki prowadzące szkolenia dla rodziców i nauczycieli;

-          szkoły umożliwiające pracę z młodzieżą w ramach godzin wychowawczych, katechez i WDŻ.

System profilaktyki społecznej musi być sprzężony z innymi działaniami jak: promocja zdrowia, dialogiem i spotkaniem, które są warunkiem sukcesu w profilaktyce, z ruchem higieny psychicznej, a także profilaktyki w środowisku lokalnym (ruchem samopomocowym, klubami abstynenta, organizacjami społecznymi, zajmującymi się profilaktyką uzależnień) i z istniejącymi towarzystwami (np. „Powrót z U”).

Szczególne miejsce w strukturze systemu profilaktyki społecznej zajmuje Kościół Katolicki i wartości religijne przez niego głoszone, nie można też zapomnieć o innych kościołach i religiach (np. judaizm, islam)