1. Pojęcie administracji publicznej
Definicja opisowa – Janusz Łędowski
1 Administracja publiczna działa w imieniu i na rachunek państwa
2 Administracja publiczna to część państwa i ma ona charakter polityczny
3 Administracja publiczna działa w granicach prawa
4 Administracja publiczna nie działa dla zysku
5 Administracja publiczna to organizacja jednolita i ogólna – jedna dla wszystkich
6 Administracja publiczna ma charakter monopolistyczny
7 Administracja publiczna ma charakter bezosobowy – działają organy a nie osoby
8 Administracja publiczna ma charakter władczy – państwo stosuje przymus państwowy
9 Administracja publiczna oparta jest na zasadzie kierownictwa i podporządkowania
10 Administracja publiczna oparta jest na pracy zawodowego i fachowego personelu
11 Administracja publiczna działa w sposób ciągły i stabilny
12 Administracja publiczna działa nie tylko na wniosek, ale głównie z własnej inicjatywy
2. Sfery działań administracji publicznej.
A) Policja administracyjna. Strefa pierwsza obejmuje działania polegające na ochronie bezpieczeństwa, porządku i spokoju publicznego, a w szczególności życia i zdrowia. W szczególności policja ma na celu zagwarantowanie nienaruszalności dotychczasowego stanu porządku, mienia niektórych poddanych ochronie administracyjnej dóbr osobistych człowieka. Kształt konstrukcji, normy uwarunkowanej w policji to integracja prawnego warunku rozstrzygnięcia, np. pojęcia porządku publicznego.
B) Reglamentacja. Strefa druga obejmuje działania polegające na reglamentacji. Reglamentacja oznacza różnorodną sferę działalności administracyjnej, której istotą jest ograniczenie procesów wytwarzania, świadczenia usług i obrotu towarowego, swobody działalności podmiotów gospodarczych w imię szeroko pojętego interesu społeczno-ekonomicznego.
C) Świadczenia materialne. Strefa trzecia obejmuje działania polegające na zapewnieniu materialnych warunków życia w społeczeństwie. Dotyczy zarówno ingerencji adm. w dziedzinach, które pozostawione są indywidualnej inicjatywie jednostek jak i w dziedzinach które zazwyczaj pozostawione są zorganizowaniu przez adm. Publiczną, np. ubezpieczenia społeczne.
D) Świadczenia niematerialne. Strefa czwarta obejmuje działania polegające na regulacji niematerialnych warunków życia w społeczeństwie: regulacji poddanych praw adm. Realizacja tego prawa odbywa się głównie przez wydawanie decyzji adm. Ale może też wynikać z prawa.
E) Zakres ingerencji administracji. Strefa piąta polega na zakresie ingerencji adm., może być ona osadzona na postanowieniach konstytucji, które nie dopuszczają żadnego wyjątku bo dopuszczony wyjątek określają dokładnie.
3. Uwarunkowania rozwoju administracji publicznej.
- kwestie socjologiczne – rozwój uwarunkowań socjalnych
- koniec I wojny światowej – wypłata świadczeń dla ludzi, co wrócili z frontu, kobiety do pracy.
- świadczenia socjalne dla kobiet – ruchy feministyczne, ruchy praw człowieka, ruchy socjalistyczne
- zmiany demograficzne
- mechanizmy ekonomiczne
1 Prawo Adolfa Wagnera
W okresach wzrostu gospodarczego udziału wydatków publicznych w dochodzie narodowym rośnie
2 Efekt przemieszczenia(zapadki)
Jeżeli w okresie kryzysowym akceptowane są podatki nałożone przez państwo to je akceptujemy po powrocie do normalnej formy
3 Efekt dochodowy (zaraza Bobola)
4 Każdy sektor gospodarki jest albo kapitało- albo praco- chłonny. Administracja publiczna to sektor pracochłonny, tzn. że nakłady kapitałowe w niewielkim stopniu przyczyniają się do jej wydajności.
4. Prawo do dobrej administracji
Administracja publiczna w zakresie swojej właściwości jest powołana do wprowadzenia w życie prawa, i to wprowadzenie w życie prawa ma być pełne, skuteczne, sprawne, ma wykazać zalety dobrego administrowania. Prawo do dobrej administracji zawarte jest w Karcie Podstawowych Praw UE. Składa się ona z 54 artykułów pomieszczonych w 7 rozdziałach. Rozdział 5 obejmuje regulacje praw obywateli do dobrej administracji, zawartym w artykule 41. Przysługuje ono..
5. Kameralistyka
Nazwa tego kierunku łączy się z pojęciami „kamera” lub „policja”, z których pierwsze oznaczało najpierw skarbiec królewski, później także nazwę urzędów skarbowych. Słowo ‘policja” oznaczało wówczas określoną gałąź administracji. Kameraliści lub policyści opisywali ówczesną policję lub dawali wskazania panującemu, jak zarządzać państwem, aby skarbiec królewski (kamera) był pełen. Rozważania kameralistów dotyczyły zarządzania przed wszystkim państwem absolutnym, a odnosiły się do różnego czasu, począwszy od XVII, XVIII i nawet XVIII w. Rozważania te łączyły w sobie różne dziedziny wiedzy, takie jak ekonomi, polityka, filozofia itp., przy tym dużą rolę odgrywały momenty finansowe, dotyczące gospodarki pieniężnej państwa. Nie jest to jednak usystematyzowana wiedza, oparta na metodzie naukowej, ale zlepek różnych wiadomości z dziedzin, które są odpowiednikiem współczesnej administracji publicznej. Przede wszystkim są to wskazania, jak należy urządzić administrację państwa oraz opis poszczególnych rodzajów gałęzi administracji. Kameraliści uprawiali przeto w pewnym stopniu politykę administracyjną w obecnym rozumieniu.
Można wyróżnić w kameralistyce trzy główne okresy: okres wpływu merkantylizmu, okres wpływu szkoły prawa natury i w końcu próbę powiązania z doktryną konstytucyjną XIX wieku.
W okresie pierwszym kameraliści zajmowali się głównie problematyką gospodarczą (wpływ merkantylizmu), formułując poglądy na temat ówczesnej policji gospodarczej, dając wskazówki, jak zorganizować administrację gospodarczą i jaką politykę powinna prowadzić administracja państwa w zakresie gospodarczym.
W okresie następnym, kiedy kameraliści pozostawali pod wpływami doktryn prawa natury, twórczość ich odpowiadała na ogół dążnościom oświeconego absolutyzmu w krajach niemieckich; można też w niej śledzić owo charakterystyczne rozszczepienie, właściwe tym dążeniom: z jednej strony ku wzmocnieniu jedynowładztwa przez usuwanie pozostałości ustroju stanowego, z drugiej ku ograniczeniu tego jednowładztwa postulatami filozofii społecznej Oświecenia, które odpowiadały indywidualistycznym dążeniom bogatego mieszczaństwa. Jeszcze pod innym względem jest ta twórczość wiernym odbiciem ustrojowego rozwoju: wzięła sobie za zadanie rejestrować kolejno wszystkie materie, na które rozciągała się ówczesna działalność policji i uzasadniała poszczególne kierunki interwencji państwowej. W okresie trzecim znanym kameralistyką był R. Mohl. W pracy „Polizeiwissenschaft nach den Grundsätzen des Rechtsstaates“ łączy on tematykę właściwą kameralistom z dogmatyczną nauką prawa ustrojowego, która już pozostaje pod wpływem francuskiej doktryny konstytucyjnej.
6. Kierunki rozwoju nauki administracji.
Cechą charakterystyczną nauki administracji jest różnorodność jej źródeł. W Europie kontynentalnej początki nauki administracji wiążą się z kierunkami naukowego poznawania państwa i jego administracji. W epoce oświecenia a zwłaszcza w XVIII w. i I poł. XIX w. Chodzi tu o prace:
1) prace francuskich teoretyków myśli administracyjnej zajmujących się nauką administracji w ramach jednolitej nauki o państwie.
2) polskich reformatorów XVIII w.
3) kameralistów którzy wskazywali jak należy urządzić administrację państwa oraz opisywali poszczególne działy tzw. Policji- gałęzi administracji.
4) Lorenza van Steina, prof. Uniwersytetu w Wiedniu, uważanego za twórcę nauki administracji, autora „Nauki administracji”, według niego naukę administracji należy wywodzić z wyższej koncepcji państwa, zgodnie z którą administracja obejmuje całą działalność państwa poza ustawodawstwem.
5) francuskich, polskich, niemieckich pracowników administratywistów, wg których nauka administracji miała dostarczać informacji o rzeczywistości stanowiących podstawy do uzasadnienia systemu prawa administracyjnego.
6) niemieckich autorów którzy próbowali sformułować teoretyczne podstawy nauki administracji. Proces ten zapoczątkował Jastrow w pracy o polityce i nauce administracji, uzasadniając potrzebę odziedziczenia nauki administracji od prawa administracyjnego. Według niego przedmiotem nauki administracji są 2 problemy; a) jak się administruje, b) jak należy administrować. Natomiast F. Stier-Somlo wprowadził podział wiedzy administracyjnej na 3 dyscypliny; a) prawo administracyjne b) naukę administracji c)politykę administracyjną.
7) niemieckiego uczonego M. Webera, twórcy modelu organizacji, którą określił jako organizację biurokratyczną.
8) francuskiego inżyniera H. Fayda, jednego z twórców podstaw organizacji pracy i zarządzania. Jest twórca nauki administracji traktowanej jako nauka społeczna, która ma się rządzić prawami podobnymi do praw przyrodniczych. Wyodrębnił w organizacji przemysłowej funkcje administracyjną, składającą się z 5 stadiów: a) przewidywanie, b) organizowanie, c) rozkazywanie, d)koordynowanie, e)kontrola.
W USA nauka administracji związana była z nauką o zarządzaniu i sprowadzała się do problemów naukowej organizacji pracy. Za prekursora nauk uważa się F. Taylora, który na podstawie obserwacji procesów produkcyjnych sformułował pewne zasady racjonalnej organizacji pracy. Pewne znaczenia do naukowego poznania administracji miał kierunek tzw. Stosunków międzyludzkich. Na przełomie lat 30 i 40 dokonano w USA próby integracji osiągnięć Fayda i Taylora, co doprowadziło do opracowania naukowych zasad administracji. Na podstawie badań Gulicka stworzono koncepcję jednolitej nauki administracji.
7. Współczesny stan nauki administracji.
We współczesnej nauce administracji ugruntował się pogląd, że reforma administracji nie jest działaniem jednoznacznym, ale procesem ciągłym. Problem stał się szczególnie ważny w związku z wielkim kryzysem na początku lat 30. w wielu państwach powołano komisje i zespoły robocze, których zadaniem było opracowanie ... w organizacji i funkcjonowaniu zarówno administracji rządowej jak i samorządowej. Osiągnięcia cywilizacyjne doprowadziły do powstania nowych technik. Powstała konieczność zapewnienia dostępu do dobrodziejstw postępu cywilizacyjnego, co stanowiło silny impuls dla rozbudowy nauki administracji. Nauka administracji w Polsce zapoczątkowała się w 2 kierunkach: a) związanym z nauką prawa adm. .b) związanym z zakresem teorii organizacji i zarządzania. Kierunki wyróżniają dwa nurty rozwoju nauki administracji; 1) grupa autorów ujmująca naukę administracji z punktu widzenia socjologii. 2) nurt prakseologiczny.
Leoński opowiada się za traktowaniem nauki administracji jako dziedziny kompleksowej. Wyraża on pogląd, że ani podejście socjologiczne, ani prakseologiczne nie wystarczają, ponieważ na administracje należy patrzeć z różnych punktów. Generalnie można stwierdzić, że po roku 50 nastąpiło osłabienie aktywności badawczej w sferze nauki administracji. Wynika to z atrakcyjności nauk dogmatycznych i dysproporcji między rzeczywistymi problemami badawczymi w zakresie nauk adm. A istniejącym potencjałem kadrowym.
8. Metody i techniki badawcze nauki administracji.
a) Metody
- metoda prawna
- metoda historyczna
- metoda porównawcza – komparatystyka, badamy zjawiska w 2 układach; historycznym, geograficznym
- metoda statystyczna – badanie zjawisk od strony ilościowej, jest ona przydatna tam gdzie są duże liczby
- metoda socjologiczna, ogromna ilość technik, np. obserwacja uczestniczenia, nieuczestniczenia, wywiad, ankieta, pilotaż
b) Techniki stosowane w administracji publicznej
- kopia dodatkowa – urzędnicy zostawiają dodatkowe kopie dokumentów
- przypadku konkretnego – jeżeli coś badamy to bierzemy coś pierwszego z brzegu i to badamy
- obserwacja migawkowa – polega na tym, że wybieramy pewien urząd i od czasu do czasu rejestrujemy wykonane czynności urzędników.
9.Model biurokracji M. Webera.
Niemiec, interesował się w swych badaniach prawem, socjologią itp. Uważał industrializację za podstawę istnienia silnego państwa. Chociaż jego twórczość nie była bezpośrednio związana z nauką administracji, to jego koncepcje mają i dziś duży wpływ na badania w zakresie nauki administracji. Stworzony przez niego model organizacji, który nazwał biurokratyczną organizacją, stanowi podstawę badań socjologicznych i poszukiwań w zakresie administracji publicznej. Chodzi tu o model administracji państwowej w systemie „panowania legalnego”, który można przedstawić administracji państwa patrymonialnego. Model organizacji biurokratycznej – w dodatnim tego słowa znaczeniu – rozpatruje w kontekście panowania i walki o władzę partii politycznych. W państwie nowożytnym w wyniku walki o władzę mogą zachodzić zmiany kontrolujących aparat biurokratyczny, ten jednakże aparat zawsze jest konieczny. Uważa on, że nowoczesna kultura wymaga istnienia aparatu administracyjnego opartego na rzeczowości i specjalizacji, działającego skutecznie. Aparat ten jest trwały i wprowadza pewien ład i porządek. Szczególną rolę odgrywają urzędnicy, dla których praca w nim jest stałym zawodem. Pożądane jest, aby aparat działał „bezosobowo” (automatycznie), dzięki czemu unika się arbitralności i dowolności.
10. Pojęcie organizacji.
Wyraz rozumnego, uporządkowanego działania. Wywodzi się od słowa organum i organion oznaczają one narzędzie, narząd jako wyspecjalizowaną pod względem funkcji i dostosowania do potrzeb całości części. Znaczenia organizacji; w sensie rzeczowym odnosi się do zorganizowanego obiektu np. urzędu. W sensie czynnościowym odnosi do złożonych przedsięwzięć i polega na związaniu elementów w całość np. organizowanie sprzedaży. W sensie atrybutowym: określona cecha przedmiotów złożonych, których elementy współ przyczyniają się do prowadzenia całości. Podział współdziałania elementów ze sobą: pionowy przekrój organizacji – układ- szef-podwładny. Poziom przekroju organizacji – układ równorzędnych organów organizacyjnych.
11. Formy działań zorganizowanych.
Wiążą się one z celem działania którego istotą jest zaspokojenie potrzeb;
1) działalność indywidualna – działania podejmuje jedna osoba bez udziału innych.
2) działalność zbiorowa – jej celem jest wykonanie w jednym miejscu i czasie czynności zmierzających do osiągnięcia zamierzonego celu.
3) działalność zespołowa – grupa wykonuje czynności, czynności te cechują współzależność, cele indywidualne składają się na cel główny – występuje specjalizacja i podział funkcji na kierownicze i wykonawcze.
12. Istota instytucji.
Szczegółowy typ organizacji bez którego trudno sobie wyobrazić rozwój jakiejkolwiek cywilizacji. Odnosi się do całości organizacyjnej działań zespołowych podlegających utrwaleniu przez stałe powtarzanie realizacji celów. W skład instytucji wchodzą;
1) cele i wynikające z nich działania.
2) aparatura – są to środki niezbędne do realizacji celów
3) zespół ludzi powołany do realizacji celów
4) struktura – wyraża układ współzależności ludzi i aparatury
5) określony stopień i sposób formalizacji – wyraża się w normach dotyczących organizacji i funkcjonowania instytucji.
Utrwalenie jakiegokolwiek systemu działania odbywa się przez oparcie go na wzorcach – rodzaje wzorców;
1) pisane i pamięciowe
2) prawne i pozorne
3) techniczne i społeczne.
13. Formalizacja
Formalizacja to opis systemu lub jego działania w języku formalnym, czyli organizacje podporządkowania symboli do wyrażeń w jęzkach nie formalnych, lecz zawiera językową określoną treść, a zarazem stanowiących odbicie określonych stanów rzeczywistych lub tylko pomyślanych. Jest to opis systemu ułatwiający utrwalenie celów i struktur działań, opis złożony z wyrażeń w języku formalnym.
Wzorce działania - sposób postępowania określonych sytuacjach ocenionych jako szczególnie poprawne ze względu na przyjęty system wartości i zalecane do maksymalnie wiernego odtworzenia przez osoby do których jest to kierowane. Struktura wzorca działania:
1) hipoteza - określa sytuację organizacyjną
2) dyspozycja - wykazuje sposób zachowania się w sytuacji określonej hipotezy.
3) rodzaje bodźców pobudzenia lub negatywnych dla działającego, które mogą być użyte w razie gdy nie zachowa się on zgodnie z dyspozycją.
Podział wzorców:
1) ze względu na kryterium rodzaju stosunków organizacyjnych;
a) wzorce techniczne
b) wzorce społeczne
2) kryterium sposobu rejestracji;
a) pamięciowe
b) zapisane
3) ze względu na podmiot;
a) prawne - ustanowione przez państwo
b) pozaprawne - tworzą się dla potrzeb wewnętrznych instytucji.
Istotne jest odróżnianie wzorców pisanych i pamięciowych. Pamięciowe - umożliwiają utrwalenie i odnowę realizacji celów i pozwalają na nadanie organizacji cech trwałości czyniąc z niej instytucje. Pisane - są łatwiejsze do rozpowszechnienia i dzięki nim instytucje wykształcają bardziej świadomą i trwałą strukturę wewnętrzną dzięki temu instytucjonalizacja nabiera cech formalizacji - jest to materialny element instytucji. Przybiera on formę przepisu organizacyjnego - zbiór znaków graficznych.
Główną cechą formalizacji jest utrwalenie całości w organizacji, jak również niwelowanie nierówności i działania w określonym zakresie. Dzięki wzorcom instytucja posiada zdolność przewidywalności. Zdolność ta zależy od: konstrukcji i wzorca formalizacji oraz od typu otoczenia instytucji;
a) proste i statyczne
b) proste i dynamiczne
c) złożone i statyczne
d) złożone i dynamiczne.
Formalizacja jest tą składową instytucji, która w odniesieniu do aparatu państwowego staje się jedną z najbardziej charakterystycznych cech. Cechą główną formalizacji jest oparcie jej na wzorcach prawnych. Konsekwencją tego jest, że obok typowych funkcji formalizacji, dochodzi do legalizowania organizacji i zasad funkcjonowania administracji publicznej. Pozaprawne formy formalizacji są czynnikiem wewnętrznych administracji, warunkują poziom jej sprawności. Pozwalają na świadome stosowanie prawa.
14. Rodzaje więzi w modelu organizacyjnym.
Więzi organizacyjne - każdy wyróżniany rodzaj stosunków między częściami instytucji.
Rodzaje więzi:
1) hierarchiczne - zwane również służbowymi, są wyrazem podziału na funkcje kierownicze i wykonawcze. Obejmują oe zależności organizacyjne oraz służbowe wynikające z "władzy organizacyjnej". W praktyce wyodrębnienie jednego stanowiska kierowniczego w określonej instytucji nie jest wystarczające, gdyż zakres kompetencji może być zbyt szeroki jak na możliwości jednostki. Konsekwencją tego jest podział władzy na szczeble pośrednie zwane szczeblami zarządzania lub kierowania. Podział władzy może występować dalej na tzw. szczeble organizacyjne. W ten sposób tworzy się hierarchia organizacyjna, której istotą jest hierarchiczne powiązanie stanowisk w ramach instytucji.
2) więzi specjalizacyjne - wynikają ze współdziałania w procesie realizacji wspólnych celów przez podsystem instrybucji bądź też celów cząstkowych składających się na cele wyższego stopnia. Warto zaznaczyć, że o ile w warunkach prostych podziałów pracy, współdziałanie szef - podwładny może być czynnikiem podważenia fachowości o tyle wysoki poziom złożoności zadań powoduje konieczność wzmacniania współdziałania "w poziomie". Dominacja pionowych więzi specjalizacyjnych może być czynnikiem podnoszenia sprawności zarządzania w instytucjach o niewielkim stopniu złożoności celów.
3)powiązania informacje - są one najbardziej dynamiczne, są wewnętrzne i zewnętrzne. W układzie wewnętrznym w radach formalnego obiegu informacji wyróżniamy więzi pionowe i poziome. Pionowe powiązania występują w 2 formach;
a) kanał zarządzania-przekazywanie inf. Od kierownictwa do podwładnych.
b) kanał sprawozdawczy od podwładnych do kierownictwa. W poziomym systemie przepływu inf. wyróżniamy: kanał koordynacyjny-przekaz inf. Pomiędzy równorzędnymi stanowiskami podległymi temu samemu kierownictwu. Obok formalnych inf. Pojawiają się nieformalne. Poziome obiegi nieformalne mogą przebiegać miedzy równorzędnymi stanowiskami niepowiązanymi ze sobą służbowo. Powiązania pionowe. Pomijanie drogi służbowej przez kierownictwo może podważać autorytet szczebli pośrednich i prowadzić do zaniku hierarchii celów.
15.Wewnętrzene struktury organizacyjne.
Dzielimy na jednostki liniowe i sztabowe. Podział ten oparty na wzorach wojskowych zakłada że komórki liniowe to podstawowe jednostki uczestniczące bezpośrednio w realizacji celu instytucji, np. w przedsiębiorstwie handlowym-punktu sprzedaży. Komórki sztabowe to komórki spełniające funkcje usługowe w stosunku do komórek liniowych. Nie realizują celów instytucji, lecz poprzez doradztwo pomagają dowództwu liniowemu (kierownictwu) w realizacji zadań. Sztaby mają przygotowywać dane do rozstrzygnięcia tylko w sprawach zasadniczych. Dlatego powinny znajdować się dość wysoko w hierarchii organów, gdzie wydaje się owe rozstrzygnięcia i powinny mieć zapewniony dopływ informacji, pracują na potrzeby kierownictwa, będąc jego doradcami, sztab powinien mieć samodzielnie wypracowywać pewne rozwiązania bez względu na to jak je ocenia kierownictwo. nie ponoszą one odpowiedzialności za sposób realizacji ich koncepcji w praktyce. Koncepcja sztabu linii nie może być zawsze stosowana gdyż w wielu przypadkach zaciera się linia miedzy nimi. Niedobór kompetencji sztab-linia były przyczyną nowego podziału wewnętrznego struktury. Wprowadzono podział na komórki rządu i zarządu. Komórki rządu wykonują zadania o charakterze operatywnym. Komórki zarządu-zadania administracyjno-biurowe. Inną koncepcją jest podział na piony organizacyjne. Polega ona na tym że całą jednostkę organizacyjną dzieli się na piony.
16.Rodzaje organów.
Organ administracji publicznej to zasadnicza jednostka składowa administracji w sensie podmiotowym.
Organ administracji publicznej to człowiek lub grupa ludzi- organ kolegialny
-znajdujący się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu terytorialnego
-powołany w celu realizacji norm prawa administracyjnego
-działający w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji
Rodzaje organów:
1)Organy kolegialne: kolegialność pojmujemy jako cechę strukturalna organu. W tym przypadku chodzi o organ składający się z wielu osób, powołanych do łącznego podejmowania decyzji czy rozstrzygnięcia. Tylko cały zespół lub jeśli zbierze się określone quorum, jest upoważniony do działania i na zewnątrz liczy się działanie całego zespołu, a nie poszczególnych osób wchodzących w jego skład.
2)Organy jednoosobowe-monokratyczne: tylko jedna osoba upoważniona jest do podejmowania rozstrzygnięć. Wprawdzie osoba taka ma zespół dany jej do pomocy tj. biuro czy urząd, jest to jednak tylko aparat pomocniczy. W wydaniu rozstrzygnięć mogą i zastepują organ jednoosobowy osoby z tego aparatu robią to jednak w jego zastępstwie i z jego upoważnienia. Ich działanie liczy się na zewnątrz jako działanie organu jednoosobowego. Jeśli te osoby nie mają upoważnienia do zastępowania organu jednoosobowego, mogą tylko wykonywać czynności pomocnicze.
3)Centralne i terenowe. Za kryterium ich podziału przyjmuje się zasięg terytorialny działania centralne rozciągają zasięg swego działania na obszar całego kraju, a terenowe na jego część. Typowym przykładem organów centralnych jest minister, zaś terenowym wojewoda.
4)Organy naczelne są one najwyżej usytuowane w administracji rządowej. W ujęciu strukturalnym do organów naczelnych można zaliczyć Rade Ministrów i organy wchodzące w jej skład.
5)Organy decydujące i podmioty doradcze. Organy decydujące podejmują decyzję w warunkach określonych i w granicach przydanych im przez prawo kompetencji. Podmiotami doradczymi są określone osoby, podmioty, jednostki czy organy, które przyczyniają się w sposób sformalizowany przez swoją prace i działalność tj. opinie, porady, konsultacje, czy ekspertyzy do podjęcia decyzji przez organ kompetentny.
6)Organy I i II instancji. Są to organy decydujące i organy stopnia wyższego, a w sytuacji braku organów wyższego stopnia organy decydujące i kontrolne.
17. Zasada Pomocniczości
Zasada pomocniczości oznacza (w polityce) ze szczebla wyższego rzędu zajmuje się sprawami, które wykraczają poza możliwości władzy niższego rzędu, np. województwa wykonują zadania powiatów lub gmin.
18.Zasada prowincjonalności i resortowości
1)Zasada prowincjonalności utworzyła się w starożytności a następnie przetrwała w czasach średniowiecznych. Według tej zasady na jednym terenie sprawy z różnych działów administracji należą do jednego organu. Nie ma podziału na organy centralne i terenowe, gdyż centralny organ działa w terenie. Zasada ta zapewnia jednolitość działania organu na danym terenie.
2)Resortowy system powstał we Francji za panowania Ludwika XIV Kardynała Richelieu stojąc na czele Rady Regencyjne wprowadził resort- piony organizacyjne administracji na czele z ministrami. Wzorzec 5 resortów przenoszony był do innych państw i tak zbudowano w Polsce porozbiorowej Rade Nieustającą. Uwzględniając te zasadę resortowości funkcje administracji dzieli się według pokrewieństwa spraw. W jednym resorcie grupuje się sprawy rzeczowo pokrewne, na czele resortu stoi minister, który z reguły posiada swoje ogniwa w terenie.
19. Centralizacja i decentralizacja
Centralizacji można nadawać 2 znaczenia:
1) pierwsze oznacza taką strukturę organizacyjną administracji, która się składa się z kilku stopni organizacji, ale w której decyzji podejmowane są jedynie przez organy centralne. Niektóre jednostki pełnią funkcje pomocnicze.
2)drugie rozumienie centralizacji dotyczy takich układów wewnętrznych administracji, które funkcjonują współcześnie. Niekiedy mamy do czynienia ze zhierarchizowanymi strukturami. W sferze organizacyjnej administracji zcentralizowany zapewnia sprawność kierowania a niekiedy efektywności.
Elementy prawne współczesnej decentralizacji- ścisłe wyodrębnienie prawne zadań i kompe...
gosicka