ćwiczenia sem. I.docx

- pojęcie administracji;
- pojęcie prawa administracyjnego;
- rodzaje norm prawa administracyjnego;
- organ, urząd, kompetencje organów,
- zasady prawa administracyjnego;
- źródła prawa administracyjnego do art.15 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych

POJĘCIE ADMINISTRACJI

Administracja – od ład. ad ministro – zarządzanie, udzielanie komuś porady, kierowanie; ministro – pewna działalność służebna nastawiona na zaspokajanie potrzeb społecznych

Ë     Administracja publiczna

Ë     Administracja prywatna

Admin. publiczna i admin. prywatna różnią się legitymacją, celami oraz zakresem regulacji.

Administracja publiczna dzieli się na:

- a. samorządową

- a. państwową

Wyróżnia je ustawodawstwo i sądownictwo.

Administracja odnosi się do konkretnych osób i sytuacji, a ustawodawstwo odnosi się do ogółu.

I.                    UJĘCIE PRZEDMIOTOWE

Administracją jest działalność państwa, której przedmiotem są zadania publiczne i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej.

II.                  UJĘCIE PODMIOTOWE

Administracja stanowi ogół podmiotów administracji, a więc organy administracji i inne podmioty wykonujące określone funkcje z zakresu administracji publicznej, czyli jakie podmioty wykonują te działania, czy jest to ogół, który wykonuje zadania publiczne i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej (minimum organizacyjne).

III.               DEFINICJA NEGATYWNA

Administracją jest część państwa, która nie jest ani sądownicza ani ustawodawcza.

IV.               DEFINICJA POZYTYWNA

Administracją jest działalność organizatorska państwa.

V.                 UJĘCIE PODMIOTOWO - PRZEDMIOTOWE

- definicja H. Izdebskiego i M. Kuleszy, zgodnie z którą administracja publiczna to: zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje na podstawie ustawy i w określonych prawem formach.

CECHY ADMINISTRACJI:

–         Działa przez organy

–         działa na rachunek państwa i w jego imieniu albo w imieniu i na rachunek jednostki zarządu terytorialnego,

–         władczy stosunek, może stosować przymus,

–         działa w granicach i na podstawie prawa,

–         działa w sposób stabilny i ciągły,

–         działa w interesie publicznym,

–         może działać na wniosek lub z własnej inicjatywy

–         charakter monopolistyczny, tzn. w ramach kompetencji danego organu inny organ nie będzie mógł działać

POJĘCIE PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

PRAWO ADMINISTRACYJNE – jest to gałąź prawa regulująca działalność organów administracji publicznej, oparta na prawie, mająca na celu realizację zadań publicznych wypełnianych w określonych prawem formach działania administracji publicznej.

- Szerokie znaczenie : wszystkie normy prawne regulujące organizację i zachowanie się administracji państwowej a także zachowanie się osób fizycznych i innych podmiotów w zakresie nienormowanym przez przepisy w innej gałęzi prawa.

- Wąskie znaczenie : wszystkie normy zawarte w przepisach prawa administracyjnego powszechnie obowiązującego, które określają treść praw i obowiązków ich adresatów.

RODZAJE NORM PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

NORMY MATERIALNE – regulują prawa i obowiązki podmiotów
NORMY PROCESOWE (proceduralne, formalne) –regulują tok czynności postępowania postępowania
NORMY USTROJOWE – regulują trwanie, budowy, kompetencje

ORGANY ADMINISTRACJI

ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ – każdy podmiot, któremu ustawa będzie przyznawała kompetencje
i zakresy prawa administracyjnego, niezależnie od tego czy stanowi on element struktury państwa czy też innego podmotu

PODZIAŁ ORGANÓW

# Samorządowe i rządowe

1.       SAMORZĄDOWE:

- terytorialne,

- zawodowe

- gospodarcze

2.       RZĄDOWE

- naczelne

- centralne – organ, którego terytorialny zasięg działania rozciąga się na całe terytorium państwa (szef służby celnej)

- terenowe – działa na wybranej części terytorium państwa

    * ogólne- wojewoda,

    * specjalne – organy terenowe podporządkowane bezp. ministrom- izby skarbowe, urzędy skarbowe

# Ze względu na strukturę

1.       JEDNOSTKOWE,

2.       KOLEGIALNE

# zawodowe i społeczne:

1.       ZAWODOWE – osoby zatrudnione, pobierające wynagrodzenie za pracę na podstawie kodeksów pracy,

2.       SPOŁECZNE – nie pobierają wynagrodzenia, ale pobierają diety

# Ze względu na kryterium możliwości władczych:

1.       DECYDUJĄCE – mogą władczo rozstrzygać w danej sprawie, np. starosta

2.       POMOCNICZE – mogą występować z inicjatywą, opiniować, kontrolować czyny

ORGANY NACZELNE Z KONSTYTUCJI:

     Prezes Rady Ministrów,

     Rada Ministrów,

     Ministrowie,

     Przewodniczący komitetów Rady Ministrów,

     Prezydent,

     Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.

URZĄD:

1)      Zorganizowany zespół osób, środków rzeczowych i finansowych za pomocą, których organ administracji publicznej wykonuje swoje zadania,

2)      zakres kompetencji przyznany organowi,

3)      stanowisko zajmowane przez urzędnika.

ORGAN – odpowiednio zorganizowana instytucja, utworzona na podstawie przepisów prawa, działająca w imieniu i na rzecz państwa, przy zastosowaniu środków właściwych dla władzy państwowej,

ORGAN A URZĄD: Urząd pełni funkcje pomocnicze w stosunku do organów prawa. Organ – minister, urząd – ministerstwo.

KOMETENCJE ORGANÓW – zbiór uprawnień danego organu dotyczących określonego zakresu spraw, w granicach których organ ten ma prawo, a z reguły jednocześnie obowiązek działania.
- obejmuje wyliczenie spraw jak i wskazanie działania, które ma prawo i obowiązek podejmować (normy ustrojowe)

Kompetencje to właściwość, zdolność do rozstrzygania pewnego zakresu spraw

1.       właściwość terytorialna – który ter. organ ma kompetencje do roz. określonej sprawy, z punktu widzenia jego teryt. zasięgu działania

2.       właściwość instancyjna (funkcjonalna) – określa właściwą instancję

3.       właściwość rzeczowa – upoważnienie do załatwiania pewnej kategorii spraw

Wszystkie organy muszą przestrzegać swoich właściwości z urzędu.

Niedopuszczalność przenoszenia kompetencji na inny organ, ale są wyjątki tylko wtedy gdy ustawa je przewiduje i będą polegały na przenoszeniu kompetencji albo upoważnienie do działania.

PRZENIESIENIE KOMPETENCJI:

v      delegacja – przekazanie z wyższego organu na niższy

v      dewolucja – przejęcie kompetencji wyższego organu od niższego

UPOWAŻNIENIE – nabycie prawa i wykonanie działania nie na swój cel.

ZASADY PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

ZASADY OGÓLNE PRAWA ADMINISTRACYJNEGO – normy prawne o podstawowym znaczeniu (klauzule generalne), wzory zachowań, normy prawa zasadnicze, tzn szczególnie ważne dla systemu prawa bądź jego części.
- rozciągają się na całość działania administracji, bądź jej względnie szeroki zakres
- nie są ujęte w żadnym jednym akcie rangi ustawowej (część w Konstytucji)
- pełnią rolę wskazówek interpretacyjnych (determinują norm prawnych) zapewniają określoną politykę administrowania

Zasady porządkują wspólne założenia dla różnych grup przepisów, determinują treść normy prawnej, wpływają na realizację określonej polityki administr.

ZASADY:

1)      konstytucyjne (np. demokratycznego państwa prawa)

2)      poza konstytucyjne (szybkości postępowania)
 

3)      teoretyczne (decentralizacji)

4)      normatywne (ludności)
 

5)      materialne (określonych praw i obowiązków, równości prawa)

6)      procesowe (dwuinstancyjności)

Ë  DEMOKRATYCZNEGO PAŃSTWA PRAWNEGO – wszystkie organy działają na podstawie i w granicach prawa, trójpodział władzy, poszanowanie wolności obywateli, równość wolne prawa, gwarancja wolności i praw obywatelskich, pomocniczość, zachowanie uczciwości w stosunku do obywateli, współdziałanie władz, prawo nie działa wstecz, nakaz respektowania vacatio legis, reguły proporcjonalności, nakaz urzeczywistniania sprawiedliwości społecznej
 

Ë  ZASADA LEGALIZMU – działanie zgodnie i na podstawie prawa, upoważnienie do działania podstawa musi należeć do prawa powszechnie obowiązującego.
 

Ë  ZASADA PODZIAŁU I RÓWNOWAGI WŁADZ – równowaga, niezależność, można mówić w sensie:
a) przedmiotowym - wydzielenie rodzajowo odpowiednich kierunków działania państwa czyli stanowienie, wykonywanie i sądzenie
b) podmiotowym - wyodrębnienie określonej podmiotowo grupy organów, której owa władza będzie przyporządkowana
 

Ë  ZASADA DECENTRALIZACJI
centralizacja – taki sposób zorganizowania aparatu publicznego państwowego, w którym organy niższego stopnia są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia (służebne, personalne). Organ wyższy może wydawać polecenia organom niższego stopnia; uzależnienie obsady stanowisk od woli i decyzji organu
decentralizacja – niezależność, odpowiedzialność, może być plus samorząd lub plus organizacje społeczne
 

Ë  ZASADA ZESPOLENIA ADMINISTRACJI – jest jedną z reguł określających sposób wyodrębnienia kompetencji  admin. w niższych terenowych szczeblach admin. publ. Według tej zasady kompetencje admin. rozdzielone na szczeblu centralnym nie powinny być zbyt szeroko i nadmiernie przyznawane wielu organom admin. publ. ale powinny być skupione w kręgu jednego organu

Ë  ZASADA KOMPETENCYJNOŚCI – polega na dążeniu do prawidłowego określenia kompetencji i rozdzielenia ich między różne organy, warunkiem jest wyłączność kompetencyjna

Ë  ZASADA JAWNOŚCI – obywatele mają swobodny dostęp do informacji będących w posiadaniu organów państwowych i administracyjnych , władzę zwierzchnią posiada naród i do tego potrzebny jest mu dostęp do tych informacji.

 ...