Spotkanie II – Wiara umacnia się, gdy jest przekazywana

v    Benedykt XVI, Porta fidei, pp. 9 i 10

v   Nowa ewangelizacja dla przekazu wiary chrześcijańskiej, Instrumentum laboris, 18-19 oraz 90-128

ROZDZIAŁ PIERWSZY

JEZUS CHRYSTUS, BOŻA EWANGELIA DLA CZŁOWIEKA

“Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże.

Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” (Mk 1, 15)

18. Wiara chrześcijańska to nie tylko doktryna, wiedza, zbiór reguł moralnych, tradycja. Wiara chrześcijańska to rzeczywiste spotkanie, relacja z Jezusem Chrystusem. Przekazywać wiarę oznacza tworzyć w każdym miejscu i czasie warunki umożliwiające takie spotkanie między ludźmi i Jezusem Chrystusem. Celem wszelkiej ewangelizacji jest urzeczywistnienie tego spotkania, zarazem wewnętrznego i osobistego, publicznego i wspólnotowego. Jak to potwierdził Papież Benedykt XVI, “u początku bycia chrześcijaninem nie ma decyzji etycznej czy jakiejś wielkiej idei, jest natomiast spotkanie z wydarzeniem, z Osobą, która nadaje życiu nową perspektywę, a tym samym decydujące ukierunkowanie. [...] Ponieważ Bóg pierwszy nas umiłował (por. 1 J 4, 10), miłość nie jest już przykazaniem, ale odpowiedzią na dar miłości, z jaką Bóg do nas przychodzi”19. W kontekście wiary chrześcijańskiej, spotkanie z Chrystusem i relacja z Nim dokonuje się “zgodnie z Pismem” (1 Kor 15, 3. 4). Sam Kościół nabiera własnej formy właśnie dzięki łasce tej relacji.

19. To spotkanie z Jezusem, dzięki Jego Duchowi, jest wielkim darem Ojca dla ludzi. Jest to spotkanie, do którego jesteśmy przygotowywani przez działanie Jego łaski w nas. Jest to spotkanie, w którym czujemy się pociągani, a pociągając zarazem nas ono przemienia, wprowadzając w nowe wymiary naszej tożsamości, czyniąc nas uczestnikami życia Bożego (cf. 2 P 1, 4). Jest to spotkanie, po którym nic już nie jest takie, jak przedtem, przybiera ono postać “metanoi”, nawrócenia, do którego sam Jezus nawołuje z całą mocą (cf. Mk 1, 15). Wiara jako spotkanie z osobą Chrystusa ma postać relacji z Nim, wspominania Go, zwłaszcza w Eucharystii i w Słowie Bożym, i kształtuje w nas, w łasce Ducha, mentalność Chrystusa; mentalność ta pozwala nam rozpoznać braci, zgromadzonych przez Ducha w swoim Kościele, abyśmy my ze swej strony byli świadkami i głosicielami tej Ewangelii. Jest to spotkanie, które uzdalnia nas do czynienia rzeczy nowych i dawania świadectwa – dzięki dziełom nawrócenia przepowiadanym przez Proroków (cf. Jer 3, 6 nn.; Ez 36, 24-36) – o przemianie naszego życia.

19 BENEDYKT XVI, Encyklika Deus caritas est (25 grudnia 2005), 1: AAS 98 (2006), 217-218.

ROZDZIAŁ TRZECI

PRZEKAZ WIARY

“Trwali oni w nauce apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach. […]

Codziennie trwali jednomyślnie w świątyni, a łamiąc chleb po domach,

przyjmowali posiłek z radością i prostotą serca.

Wielbili Boga, a cały lud odnosił się do nich życzliwie.

Pan zaś przymnażał im codziennie tych, którzy dostępowali zbawienia”

(Dz 2, 42. 46-47)

90. Celem nowej ewangelizacji jest przekaz wiary, jak wskazuje temat Zgromadzenia synodalnego. Słowa Soboru Watykańskiego II przypominają nam, że chodzi tu o dynamikę bardzo złożoną, która w sposób całkowity włącza wiarę chrześcijan i życie Kościoła w doświadczenie objawienie Boga: “Bóg w niezmierzonej łaskawości postanowił, aby to, co dla zbawienia wszystkich narodów objawił, pozostało na zawsze nieuszczuplone i było przekazywane wszystkim pokoleniom”45; “Święta Tradycja i Pismo święte stanowią powierzony Kościołowi jeden święty depozyt słowa Bożego, na którym opierając się, cały lud święty zjednoczony wokół swoich pasterzy trwa nieustannie w nauce Apostołów, we wspólnocie, w łamaniu chleba i modlitwie (cf. Dz 2, 42 gr.), tak iż w trzymaniu się przekazanej wiary, w jej praktykowaniu i wyznawaniu pojawia się szczególna jednomyślność przełożonych i wiernych”46.

45 SOBÓR POWSZECHNY WATYKAŃSKI II, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei Verbum, 7.

46 Ibid., 10.

91. Jak czytamy w Dziejach Apostolskich, nie można przekazywać tego, w co się nie wierzy i czym się nie żyje. Nie można przekazywać Ewangelii, jeśli nie czyni się tego na podstawie życia, które przez tę Ewangelię zostało ukształtowane, które w tej Ewangelii znajduje swój sens, swą prawdę i swą przyszłość. Jak dla Apostołów, również i w naszym przypadku dzisiaj, to żywe zjednoczenie z Ojcem w Jezusie Chrystusie mocą Jego Ducha przemienia nas i uzdalnia do promieniowania wiarą, którą żyjemy, wzbudzania odpowiedzi w tych, których Duch uprzednio przygotował swoją obecnością i działaniem (cf. Dz 16, 14). Aby w sposób owocny głosić Słowo Ewangelii, niezbędna jest głęboka komunia między dziećmi Boga, będąca ich charakterystycznym znakiem, a zarazem głoszeniem, o czym przypomina nam apostoł Jan: “Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie. Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali” (J 13, 34-35).

92. Takie zadanie zwiastowania i głoszenia nie jest zarezerwowane wyłącznie dla niewielu wybranych. Jest to dar udzielony każdemu człowiekowi, który odpowiada na wiarę. Przekaz wiary nie jest działaniem zarezerwowanym dla jakiejś odpowiednio wydelegowanej jednostki. Jest to zadanie każdego chrześcijanina i całego Kościoła, który w tym działaniu stale odkrywa na nowo własną tożsamość ludu zgromadzonego przez powołującego go Ducha, aby żyć obecnością Chrystusa wśród nas i odkrywać w ten sposób prawdziwe oblicze Boga, który jest nam Ojcem. Ta podstawowa działalność Kościoła, jakim jest przekaz wiary, skłania wspólnoty chrześcijańskie do jasnego wyodrębnienia podstawowych dzieł w życiu wiarą: miłość, świadectwo, głoszenie, celebrowanie, słuchanie, dzielenie się. Trzeba pojmować ewangelizację jako proces, poprzez który Kościół, inspirowany przez Ducha, głosi i szerzy Ewangelię w całym świecie; pobudzony miłością przenika i przemienia cały prządek doczesny, otwierając się na kultury i przemieniając je. Głosi otwarcie Ewangelię, wzywając do nawrócenia. Poprzez katechezy i sakramenty inicjacji towarzyszy tym, którzy nawracają się do Jezusa Chrystusa bądź postanawiają na nowo pójść za Nim, wcielając jednych i przyprowadzając z powrotem drugich do wspólnoty chrześcijańskiej. Ożywia nieustannie w wiernych dar wspólnoty poprzez naukę wiary, sakramenty i praktykowanie miłości. Pobudza nieustannie do misji, wzywając wszystkich uczniów Chrystusa do głoszenia Ewangelii, słowami i czynem, w całym świecie. W dziele rozeznania, niezbędnego w nowej ewangelizacji, Kościół odkrywa, że w wielu wspólnotach przekaz wiary potrzebuje odrodzenia.

PRYMAT WIARY

93. Ogłaszając Rok Wiary, Papież Benedykt XVI przypomniał analogiczną decyzję, podjętą przez Pawła VI w 1967 r., i utożsamił się z jego ówczesnymi motywami. Inicjatywa ta miała na celu zachęcić cały Kościół do prawdziwej gorliwości w wyznawaniu Credo, wyznawaniu, które byłoby “indywidualne i wspólnotowe, wolne i świadome, pokorne i śmiałe”47. W pełni świadomy poważnych trudności swoich czasów, zwłaszcza, gdy chodzi o głoszenie prawdziwej wiary i jej prawidłową interpretację, Papież Paweł VI sądził, że w ten sposób Kościół mógłby otrzymać bodziec do głębokiej odnowy wewnętrznej i misyjnej.

47 PAWEŁ VI, Adhortacja apostolska Petrum et Paulum Apostolos, w 1900-lecie męczeństwa Świętych Apostołów Piotra i Pawła (22 lutego 1967): AAS 59 (1967) 196; cytowany w: 47 BENEDYKT XVI, Porta Fidei. List Apostolski w formie motu proprio ogłaszający Rok Wiary (11 października 2011), 4: AAS 103 (2011) 725.

94. Papież Benedykt XVI zmierza w tym samym kierunku, kiedy wzywa, by Rok Wiary ukazał, że istotne treści, które od wieków stanowią dziedzictwo wszystkich wierzących, muszą zostać potwierdzone i zgłębione w nowy sposób, aby dać o nich konsekwentne świadectwo w okolicznościach historycznych, które różnią się od tych z przeszłości. Istnieje niebezpieczeństwo, że wiara, wprowadzająca w życie w jedności z Bogiem i dająca dostęp do Jego Kościoła, nie będzie już rozumiana w swym głębokim znaczeniu, nie będzie podejmowana i przeżywana przez chrześcijan jako narzędzie, które przemienia życie wraz z wielkim darem usynowienia przez Boga we wspólnocie kościelnej.

95. Odpowiedzi na Lineamenta potwierdzają powagę takiego zagrożenia i skarżą się na niedociągnięcia tak wielu wspólnot w wychowywaniu do wiary dojrzałej. Pomimo starań poczynionych w minionych dziesięcioleciach, w niejednej odpowiedzi odnosi się wrażenie, że owo wychowywanie do wiary dojrzałej wciąż jest w fazie początkowej. Przeszkody w przekazywaniu wiary niemal wszędzie są podobne. Chodzi tu o przeszkody wewnętrzne w Kościele, w życiu chrześcijańskim: wiara przeżywana w sposób prywatny i bierny; nie odczuwa się potrzeby pielęgnowania własnej wiary; oddzielenie wiary od życia. Na podstawie nadesłanych odpowiedzi można też sporządzić listę przeszkód zewnętrznych względem życia chrześcijańskiego, w szczególności w kulturze, które utrudniają życie wiarą i przekaz wiary: konsumpcjonizm i hedonizm; nihilizm kulturowy; zamknięcie na transcendencję, które dławi wszelką potrzebę zbawienia. Refleksja synodalna będzie mogła powrócić do tej diagnozy, aby pomóc wspólnotom chrześcijańskim znaleźć właściwe środki zaradcze na te problemy.

96. Tym niemniej zauważa się również oznaki lepszej przyszłości, które pozwalają widzieć już odrodzenie wiary. Obecność w Kościołach partykularnych inicjatyw służących uwrażliwianiu i formacji, jak na przykład wspólnoty życia konsekrowanego oraz grupy i ruchy, które zostały opisane jako drogi pozwalające przywrócić wierze należny jej prymat. ...