Sprawdzanie elementow nosnych.pdf

Sprawdzanie elementów nośnych

Badania techniczne

podwozi i nadwozi

Sylwester Murawski

Każdy pojazd zgłoszony do badania

technicznego w stacji kontroli pojazdów podlega

ocenie obejmującej elementy nośne konstrukcji.

Ich wpływ na bezpieczeństwo użytkowania

pojazdu jest bezsporny.

wozie samonośne, umożliwiające - bez użycia ciężkiej ramy

- zamontowanie do niego wszystkich podstawowych podze-

społów pojazdu. Nadwozie takie ma wyraźny podział na

konstrukcję nośną wykonaną z kształtowników i płaty two-

rzące jego ściany.

Współczesny samochód osobowy musi zapewniać maksi-

mum bezpieczeństwa kierowcy i pasażerom w momencie

kolizji drogowej. Bezpieczeństwo to jest zapewnione przez

stworzenie strefy bezpieczeństwa, nazywanej też strefą prze-

życia. Taka swoista kapsuła ratunkowa powstaje przez odpo-

wiednie zaprojektowanie elementów nadwozia samonośne-

go i jest tworzona przez podłużnice przednie, przegrodę czo-

łową, progi i podciągi, wzmocnienia podłogowe, słupki

drzwi, wzmocnienia dachu, przegrodę tylną i podłużnice

tylne.

Odpowiednie skorelowanie parametrów wytrzymałościo-

wych i stworzenie kontrolowanych stref zgniotu prowadzi

do wypchnięcia ku górze przestrzeni pasażerskiej.

Lata eksploatacji pojazdu narażają elementy odpowie-

dzialne za bezpieczeństwo na osłabienia lub odkształcenia,

czy to na skutek procesów korozyjnych, czy mechanicznych

powstałych w trakcie kolizji.

Jakie kryteria oceny musi przyjąć diagnosta w trakcie ba-

dania technicznego, kiedy sprawdza elementy ramy lub nad-

wozia samonośnego?

Podstawowym aktem prawnym, którego zapisy dotyczą

interesującego nas zakresu badania jest ustawa „Prawo o ru-

W początkach motoryzacji jedynym nośnikiem konstruk-

cji pojazdu była rama. Do niej mocowano zasadnicze ele-

menty pojazdu, takie jak: układ przeniesienia napędu, silnik,

nadwozie czy układ kierowniczy. Ramy - ze względu na ich

budowę - możemy podzielić na:

t centralną - jej podstawowym elementem jest podłużni-

ca o przekroju rurowym lub skrzynkowym; do tego central-

nego elementu przyspawane są poprzeczki i wsporniki

t podłużnicową - składająca się z dwóch podłużnic, naj-

częściej o przekroju ceowym, połączonych poprzeczkami

t krzyżową - to dwie podłużnice skrzyżowane ze sobą lub

do siebie zbliżone; jej rozwidlone końce są łączone wzmoc-

nionymi poprzeczkami

t kratownicową - jest wykonana z kształtowników lub rur

tworzących kratownicę

Rama jest doskonałym rozwiązaniem, jeśli chodzi o ele-

ment nośny w przypadku samochodów ciężarowych.

Dla samochodów osobowych konstruktorzy opracowali

inne rozwiązanie, które zmniejsza masę samochodu, jest tań-

sze i upraszcza proces produkcji przy montażu. Jest to nad-

SERWIS MOTORYZACYJNY 2/2008

Badania techniczne

chu drogowym” (DzU z 2005 r. nr 108, z późn. zm.), gdzie w

dziale III rozdz. 1 art. 66 ust. 1 pkt 1 podano:

„ Art. 66

1. Pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany,

wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego:

1) nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub

innych uczestników ruchu, nie naruszało porządku ruchu

na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę;”

Osłabienie konstrukcji nośnej ramy lub nadwozia wpływa

w sposób bezpośredni na bezpieczeństwo osób jadących sa-

mochodem i innych użytkowników ruchu (rys. 2).

Szczegółowe zapisy prawne zawarte w rozporządzeniu

ministra infrastruktury z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie

zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych po-

jazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych

badaniach (DzU z 2003 r. nr 227, poz. 2250 z późn. zm.) zał.

nr 1 stanowią:

t poz. 8.1.2. - pojazd nie spełnia warunków technicznych

odnośnie nadwozia, jeśli występują:

- rozstawu kół i osi

- zwisów, tylnego i przedniego”

t poz. 11.7.2. - odnosząca się do stanu technicznego głów-

nych węzłów nadwozia lub elementów ramy, gdzie za nie

spełniający wymagań technicznych uznany zostaje:

„1. Zły stan techniczny (np. korozja) lub wadliwy montaż,

naprawa głównych węzłów nadwozia lub elementów ramy,

zwłaszcza stanowiących bazę do mocowania zawieszenia

lub zespołów sterowania pojazdem (mechanizm kierowni-

czy, pompa hamulcowa i inne)”.

Mamy więc przegląd przepisów prawnych dotyczących

interesującego nas zagadnienia. Zastanówmy się, jak je prze-

łożyć na praktykę badań technicznych.

Diagnosta musi zwracać szczególną uwagę na proile za-

mknięte pełniące rolę elementów nośnych nadwozia. Należy

zwrócić uwagę na fakt ukrytej wewnątrz proilu korozji. Jeśli

zauważymy jej zewnętrzne oznaki w postaci ognisk korozyj-

nych, to możemy mieć pewność, że proces ten wewnątrz

proilu przybrał już znaczące rozmiary i nastąpiło osłabienie

konstrukcji. Stąd metodyka badania zalecająca używanie do

kontroli małego młotka.

Zlekceważenie osłabienia wytrzymałościowego elemen-

tów nośnych niesie za sobą konkretną odpowiedzialność

diagnosty. Trudno będzie wytłumaczyć wystąpienie znisz-

czeń konstrukcji nośnej w wyniku korozji w niedługim cza-

sie od badania w stacji kontroli. Konsekwencje katastrofy

drogowej i ewentualnego uszczerbku zdrowia kierowcy lub

pasażera pojazdu, w wyniku zachwiania założonych para-

metrów bezpieczeństwa, spadną na diagnostę.

Stacja kontroli nie sprawdza i nie odnosi się do estetyki

pojazdu. Nie jest ważne, czy elementy pojazdu mają różną

barwę (wstawiono błotnik z lakierem podkładowym - pojazd

jest przed lakierowaniem). Mniej ważna jest również korozja

takich elementów, jak płat drzwi czy błotnik (rys. 3), chyba

że ognisko korozji jest otwarte i zagraża bezpieczeństwu pie-

szego przy kolizji przez powstanie ostrych krawędzi (rys. 1).

W odniesieniu do napraw ramy zapisy prawne są jedno-

znaczne i nie dopuszczają do spawania węzłów konstrukcyj-

nych. Zresztą każdy doświadczony mechanik wie, że tech-

nologie napraw nie uwzględniają takiej ingerencji.

Przypomnę, że spawanie obniża w miejscu położenia spoiny

wytrzymałość elementu. S

„1. Uszkodzenia korozyjne osłabiające w istotny sposób

konstrukcję nośną pojazdu.

2. Uszkodzenia lub skorodowanie części mogących ulec

oderwaniu.

3. Uszkodzenia umożliwiające dostanie się spalin do wnę-

trza pojazdu.

4. Uszkodzenia zwiększające ryzyko uwięzienia pasaże-

rów lub poranienia przechodniów w razie wypadku.

5. Brak zabezpieczenia pokrywy przedniej przed samo-

czynnym otwarciem.”

t poz. 11.7.1. - mówiąca o dodatkowej kontroli nadwozia/

podwozia (ramy) w odniesieniu do głównych wymiarów nad-

wozia/podwozia (ramy), jako bazy dla układu jezdnego, w któ-

rej uznaje się za nie spełniający wymagań technicznych po-

jazd, w którym wystąpi:

„1. Istotna niezgodność podstawowych wymiarów nadwo-

zia/podwozia (ramy), jako bazy dla układu jezdnego, z wymaga-

niami podawanymi przez producenta pojazdu, a zwłaszcza:

SERWIS MOTORYZACYJNY 2/2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: