szlakromanski1.pdf

(2597 KB) Pobierz
28122612 UNPDF
28122612.002.png
Spistre±ci
Spistre±ci
4PłockiRokicie
MiastoWładysławaHermanaiBolesławaKrzywoustego
7Czerwi«sknadWisł¡
Roma«skiklasztornaMazowszu
11TumpodŁ¦czyc¡
Autentycznaczyodbudowanakolegiata?
15Stro«sko
Tympanonzesmokiem
17Sulejów–Podklasztorze
Pot¦»neopactwocystersów
21Inowłódz,arnówiKo«skie
Ko±ciołyzXIIczyzXXwieku?
25W¡chock
NajlepiejzachowanykapitularzwPolsce
2 Zabytkiroma«skiew±rodkowejPolsce
28122612.003.png
www.ciekawe-miejsca.net Słowowst¦pne
Rozpoczynamynasz¡wielk¡podró»poPolsceroma«skiej,poPolscewpełnym
rozkwicie±redniowiecza.Pot¦»nebudowleodwiekówfascynowałyturystówimi-
ło±nikówsztuki.Abydobrzeopisa¢wszystkieistotnezabytkiroma«skiewnaszym
kraju,stworzyli±mywłasny„SzlakRoma«ski”.Najegopocz¡tekwybrali±myPłock-
stolic¦pa«stwazaczasówBolesławaKrzywoustego.PotemstopniowoSzlakpod¡»ał
napołudnie–wstron¦Ziemiwi¦tokrzyskiej,Małopolskiiwko«cuKrakowa.
Wniniejszymprzewodnikuprzeczytaj¡Pa«stwoozabytkachroma«skichw±rod-
kowejPolsce.B¦d¡zatempot¦»neopactwacystersówprzybyłychdonaszFrancji
–SulejówiW¡chock.Wielko±ci¡dorastaimwspaniała,aleodbudowanakolegiata
wTumiepodŁ¦czyc¡,atak»eprzebudowanyko±ciółkanonikówregularnychwCzer-
wi«skunadWisł¡.Wobutych±wi¡tyniachzachowałysi¦wspaniałemalowidłaoraz
portaleroma«skie,nadktórychniezwykło±ci¡odlatzastanawiaj¡si¦badacze. Za-
bytkiroma«skiew±rodkowejPolsce towreszciemałeko±ciółki,takiejak±w.Idziego
wInowłodzu.Podobnych±wi¡ty«znajdziemywpobli»ujeszczekilka.
Zapraszamna±redniowieczn¡w¦drówk¦wcentrumPolski,
JakubJagiełło
3 Zabytkiroma«skiew±rodkowejPolsce
28122612.004.png
www.ciekawe-miejsca.net PłockiRokicie
PłockiRokicie
Zapraszamynaw¦drówk¦ponajstarszychzabytkachwPol-
sce.NaszSzlakRoma«skizaczynasi¦wPłocku-stolicykra-
juzapanowaniaBolesławaKrzywoustego.Odwiedzimytak»e
male«kiko±ciółekceglanywRokiciu.
Wpowszechnymmniemaniuka»dy
zabytekroma«skijestniezwyklerzad-
kiicennywPolsce.Całewycieczki
pod¡»aj¡zobaczy¢kolegiat¦wTumie,
ko±ciółwInowłodzuczyzabytkiroma«-
skieStrzelna.Niewspominamtuju»
oOstrowieLednickimczyKrakowie.
Jednak,wbrewprzekonaniuwielu,±re-
dniowieczneko±ciołyzkamienianies¡
wPolscetak¡rzadko±ci¡.Przegl¡daj¡c
literatur¦fachow¡,mo»nadoliczy¢si¦
około200obiektów,cho¢taknaprawd¦
niktniewie,ileichjestł¡cznie.
Wtejseriiartykułówpostaramysi¦
pokaza¢wszystkiezabytkiroma«skie
warteobejrzenia,ł¡cznieztakimipereł-
kami,jakmalarstwo,czyrze¹byzwie-
rz¡tzXIIIwieku.Naszszlakcz¦±ciowo
pokrywasi¦zwyznaczonymwterenie
SzlakiemRoma«skim.Jakomiejscepo-
cz¡tkowewyznaczyli±myPłock-siedzi-
b¦biskupstwazało»onegow1075roku.
Reliktydawnejsiedziby
BolesławaKrzywoustego
Najbardziejrozwini¦temiasto±rednio-
wiecznegoMazowszaju»wX-XIwieku
mogłopochwali¢si¦własnymgrodem
ksi¡»¦cym.Wkolejnychlatachjegozna-
czeniewzrosło-sprowadzonotuzakon
benedyktynów,zało»onobiskupstwo,
aod1079rokuPłockstałsi¦głównym
miastemkraju.Rezydowałtunajpierw
WładysławHerman,apó¹niejBolesław
Krzywousty.Towła±nieimprzypisuje
si¦znacz¡c¡rol¦,je±lichodziofunda-
cjeko±cielneipowstaniebudowliobron-
nych.Zpocz¡tkuXIIwiekupochodzi
W Płocku niezachowałsi¦wca-
ło±ci»adenbudynekroma«ski,mamy
natomiastwielepozostało±ci,czasem
wkomponowanychwpó¹niejszebudow-
le.
4 Zabytkiroma«skiew±rodkowejPolsce
28122612.005.png
www.ciekawe-miejsca.net PłockiRokicie
budowlaczworok¡tna (nazywanate»
palatium ),wkomponowanacz¦±ciowo
wmurygotyckiegozamku.Tenbudynek
oniedu»ychwymiarach(około10na
15metrów)postawionozgłazówera-
tycznychorazzpłaskichcegieł.S¡to
jedneznajstarszychcegiełwPolsce,
podobnejeszczedotychantycznych
(płaskie).Zdecydowanieró»ni¡si¦od
wielkichici¦»kichcegiełgotyckich.Bu-
dowl¦mo»nazobaczy¢tylkozzewn¡trz,
cho¢ostatniozostałazasłoni¦tapłotem,
gdy»zamekjestrestaurowany.
łysi¦zniejtylko kolumny ,wstawione
warkad¦obokMuzeumDiecezjalnego.
Stoj¡caobokzamkuwspaniałarene-
sansowa katedra niezachowała»ad-
nychpozostało±ciroma«skich,cho¢na
pierwszyrzutokamo»esprawia¢takie
wra»enie.Dolnepartie±cianzostałybo-
wiemwykonanezobrobionychkamieni,
takich,jakichzwykłosi¦u»ywa¢wXII
iXIIIwieku.Pochodz¡onezrozebra-
nejwXVIwiekukatedry,któr¡zbudo-
wałikonsekrowałw1144rokubiskup
AleksanderzMalonne.Budowlatanie
miaławieleszcz¦±cia,płon¦ławla-
tach1217i1234.Ostateczn¡kl¦sk¦
zadałjejpo»ar20marca1530roku,po
którymnienadawałasi¦ju»doodbu-
dowy.Ówczesnybiskuppłocki,Andrzej
Krzycki,zdecydowałopostawieniuzu-
pełnienowej±wi¡tyni,zaprojektowanej
przezwłoskiegoarchitektaBernardino
deGianotisa.
Miniaturowyko±ciółekwRokiciu
Roma«skiemurypozostałyzato
w dawnejkolegiacie±w.Michała ,po-
ło»onejniedalekozamku.Obecnieznaj-
dujesi¦tuliceum,słynnanajstarsza
wkrajuszkołatzw.Małachowianka.Mu-
ry,wktórychzachowałosi¦oknoifrag-
mentfilara,pochodz¡zokoło1220roku.
BarokizacjawXVIIIwiekuzupełnieza-
tarła±redniowiecznycharakter±wi¡ty-
ni.Jedyniewwie»y(pierwotnieko±ciół
miałby¢mo»e2wie»e)odnajdziemy
łukiiarkadytypowedlastyluroma«skie-
go.Dawnejkolegiatyniemo»naobecnie
zwiedza¢.
Starakatedrabyławtakzłymsta-
nie,»etrzebabyłorozebra¢nawetfun-
damenty.Cz¦±¢kamieniwykorzystano
wtórniedobudowynowej±wi¡tyni.Nie
znamyzatemnawetplanów,czyogólne-
gozarysuroma«skiejkatedrywPłocku.
Zapewnebyłatowswoimczasiejedna
zwi¦kszychbudowliwkraju.Zachowa-
5 Zabytkiroma«skiew±rodkowejPolsce
28122612.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin