ZESTAW NR 1
1. Współuczestnictwo formalne i materialne
2. Odrzucenie a oddalenie skargi przez sądy administracyjne
3. Sprawa sądowo - administracyjna
Współuczestnictwo w postępowaniu sądowoadministracyjnym:
1)współuczestnictwo materialne- występuje gdy istnieje wielość podmiotów w sprawie sądowoadministracyjnej będącej przedmiotem postępowania.
2)współuczestnictwo formalne – gdy sąd korzysta z uprawnienia do połączenia toczących się przed nim kilku oddzielnych spraw pozostających ze sobą w związku. Chodzi o sprawy, które są podobne, mają ten sam stan faktyczny. Każda sprawa będzie zakończona wyrokiem.
2. Sąd odrzuca skargę
Jeżeli w wyniku przeprowadzonego badania sąd ustali wystąpienie jednej z przeszkód uniemożliwiających nadanie skardze dalszego biegu to wydaje postanowienie o odrzuceniu.
Sąd odrzuci skargę:
· jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego;
· wniesiona została po upływie terminu do jej wniesienia;
· gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi;
· jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już osądzona;
· jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy;
· jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne.
Oddalenie skargi następuje wówczas, jeżeli sąd skargi nie uwzględnił. Dotyczy to sytuacji, gdy skarga była bezzasadna.
3. Sprawa sądowo –adm.:. Sprawa sądowoadministracyjna- to rozpoznanie i rozstrzygnięcie przez sąd administracyjny skargi na zgodność z prawem działania lub bezczynności organów wykonujących AP. Elementem konstytutywnym sprawy sądowoadministracyjnej jest kontrola przez sąd administracyjny działalności AP. Element ten różni sprawę sądowoadministracyjną od sprawy administracyjnej. Cechą właściwą dla sprawy administracyjnej jest jej merytoryczne rozstrzygnięcie przez dokonanie autorytatywnej konkretyzacji normy prawa materialnego w zakresie uprawnień lub obowiązków jednostki.
ZESTAW NR 2
1. Prawo pomocy
2. Postępowanie rozpoznawcze w postępowaniu adm. i s-a.
3. Postanowienia, rodzaje postanowień.
1. Prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania.
Prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności jej skargi.
Zakres prawa pomocy. Obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
Zakres przyznania prawa pomocy. Prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje tylko zwolnienie od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
Przesłanki przyznania zakresu pomocy społecznej.
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje:
· W zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania;
· W zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Osobie prawnej, innej jednostce organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej prawo pomocy może być przyznane:
· W zakresie całkowity – jeżeli wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania;
· W zakresie częściowym – jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Tryb udzielenia prawa pomocy. Prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek. Wniosek powinien zawierać oświadczenie strony obejmujące dokładne dane o stanie majątkowym i dochodach, a jeżeli wniosek składa osoba fizyczna – ponadto dokładne dane o stanie rodzinnym oraz oświadczenie strony o nie zatrudnieniu lub nie pozostawaniu w innym stosunku prawnym z adwokatem, radcą prawnym, doradca podatkowym lub rzecznikiem patentowym. Wniosek składa się na urzędowym formularzu według ustalonego wzoru.
Jeżeli złożone przez stronę oświadczenie zawarte we wniosku okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości strona jest zobowiązana złożyć na wezwanie w określonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego.
Wniosek o przyznanie prawa pomocy, który nie został złożony na urzędowym formularzu lub którego braków strona nie uzupełniła w zakreślonym terminie pozostawia się bez rozpoznania.
Rozpoznanie wniosku należy do wojewódzkiego sądu administracyjnego, w którym sprawa ma się toczyć lub już się toczy.
Czynności w zakresie postępowania o przyznanie prawa pomocy mogą wykonywać referendarze sądowi, wydając zarządzenia oraz postanowienia.
Sprzeciw. Od wydanego prze referendarza sądowego zarządzenia o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania, wydanego na posiedzeniu niejawnym postanowieniu o przyznaniu lub odmowie przyznania prawa pomocy służy sprzeciw. Sprzeciw służy w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia lub postanowienia. Sprzeciw wniesiony przez adwokata, radcę prawnego, doradcę podatkowego lub rzecznika patentowego wymaga uzasadnienia.
Sprzeciw wniesiony po terminie oraz sprzeciw, którego braki formalne nie zostały uzupełnione, a także sprzeciw wniesiony prze adwokata, radcę prawnego, doradcę podatkowego lub rzecznika patentowego nie zawierający uzasadnienia sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie służy zażalenie.
Jeżeli nie wniesiono sprzeciwu albo wniesiony sprzeciw został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie wydane przez referendarza sądowego ma skutki orzeczenia sądowego.
Cofnięcie prawa pomocy. Przyznane prawo pomocy może być cofnięte w całości lub w części, jeżeli się okaże, że okoliczności na których podstawie je przyznano nie istniały lub przestały istnieć. O cofnięciu przyznania prawa pomocy orzeka właściwy wojewódzki sąd administracyjny na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie służy zażalenie.
Wygaśnięcie prawa pomocy. Przyznanie prawa pomocy wygasa ze śmiercią strony, która je uzyskała.
2. Postępowanie rozpoznawcze w obu instancjach sądu administracyjnego
Postępowanie rozpoznawcze jest podstawowym stadium postępowania sądowoadministracyjnego. W stadium tym sąd rozpoznaje sprawę sądowoadministracyjną.
Sąd rozpoznaje na podstawie akt sprawy, a wyjątek dopuszczalny jest tylko wtedy, gdy organ wykonujący AP nie przesłał akt sprawy. W takim przypadku na żądanie skarżącego sąd rozpoznaje sprawę na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości.
Sąd rozpoznaje zatem na podstawie akt sprawy, co oznacza, że sąd rozpoznaje sprawę na podstawie stanu faktycznego istniejącego w dniu podjęcia zaskarżonego działania lub bezczynności.
Sąd może jednak z urzędu lub na wniosek strony przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie.
Forma postępowania rozpoznawczego. Podstawowa formą postępowania rozpoznawczego jest rozprawa. Wynika to z konstytucyjnej zasady jawności że posiedzenia sądowe są jawne oraz że sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy.
Postępowanie rozpoznawcze jest przeprowadzane w trybie zwykłym a zatem na rozprawie, ale też jest dopuszczalne przeprowadzenie rozpoznania w trybie uproszczonym.
Postępowanie uproszczone jest dopuszczalne jeżeli:
· decyzja lub postanowienie są dotknięte wada nieważności albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania;
· strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym a żadna z pozostałych stron w terminie 14 dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy;
· organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny, gdy skarżący złożył żądanie rozpoznania sprawy na podstawie nadesłanego odpisu skargi gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości.
Rozpoznanie w trybie uproszczonym może być zastosowane co oznacza, że forma ta nie jest obligatoryjna, a jej zastosowanie wynikać winno ze względów przyspieszenia załatwienia sprawy.
W trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego. Na posiedzeniu niejawnym mogą uczestniczyć tylko osoby wezwane.
Postępowanie rozpoznawcze przed NSA. Przedmiotem postępowania rozpoznawczego jest kontrola stosowania prawa w orzeczeniach wojewódzkiego sądu administracyjnego. NSA kontroluje wyrok lub postanowienie określone w skardze kasacyjnej. Na wniosek strony NSA rozpoznaje również te postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego, które nie podlegają zaskarżeniu w drodze zażalenia a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.
Granice rozpoznania. NSA rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej.
Nieważność postępowania zachodzi:
· jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna;
· jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany;
· jeżeli w sprawie toczy się postępowania wcześniej wszczęte przed sądem administracyjnym albo jeżeli sprawa taka została już osądzona;
· jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy;
· jeżeli strona została pozbawiona możliwości obrony swoich praw;
· jeżeli wojewódzki sąd administracyjny orzekł w sprawie w której właściwy jest NSA.
NSA rozpoznaje skargę kasacyjną w granicach skargi kasacyjnej, co oznacza, że jest związany wskazanymi podstawami skargi kasacyjnej.
Forma postępowania rozpoznawczego. NSA rozpoznaje skargę kasacyjna na rozprawie w składzie 3 sędziów chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Odstępstwo od rozpoznania skargi kasacyjnej na rozprawie jest dopuszczone w razie, gdy NSA Rozpoznaje skargę kasacyjną:
· na postanowienie wojewódzkiego sądu administracyjnego kończącego postępowanie w sprawie;
· jeżeli skarga jest oparta na naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a strona która wniosła skargę kasacyjną, zrzekła się rozprawy, pozostałe zaś strony, w terminie 14 dni od doręczenia skargi kasacyjnej nie zażądały przeprowadzenia rozprawy.
Skierowanie rozpoznania skargi kasacyjnej na posiedzenie niejawne należy do oceny NSA. Ustawa stanowi, że rozpoznanie może nastąpić na posiedzeniu niejawnym. Rozpoznanie skargi następuje w składzie 3 sędziów, a na posiedzeniu niejawnym w składzie 1 sędziego.
Postanowienia nie są jednorodną grupą aktów. Są one wydawane w sprawie, czyli w odniesieniu do pewnej sytuacji procesowej. Postanowienia dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania, lecz nie rozstrzygają o istocie spraw, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej.
Postanowienie powinno zawierać: - oznaczenie organu adm. publ., - datę jego wydania, - oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących udział w postęp., - powołanie podstawy prawnej, - rozstrzygnięcie, - pouczenie, - podpis.
Podział postanowień, dzieli się je na cztery kategorie:
1. ściśle procesowe -
2. procesowe wpływające na dalszy bieg postępowania – są to postanowienia, które mają wpływ na przebieg postępowania np. postanowienia o zawieszeniu postęp., postanowienie o wyłączeniu pracownika.
3. odnoszące się do istoty sprawy lub wywierające skutek materialnoprawny – można tu zaliczyć postanowienia wydawane przy współdziałaniu organów AP. Organ współdziałający, wyrażając opinie lub zgodę czyni to formie postanowienia, które może wpływać albo wpływa stanowczo na treść decyzji;
4. postanowienia wydawane poza ramami postępowania administracyjnego.
ZESTAW NR 3
1. Nieważność decyzji a wzruszalność decyzji i ich skutki w postępowaniu administracyjnym
2. Uprawnienia samokontroli organu administracji publicznej w postępowaniu sadowoadministracyjnym,
3. Skarga do sądu administracyjnego a środki zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym
Różnica pomiędzy decyzją nieważną a decyzją wzruszoną leży w płaszczyźnie skutków prawnych decyzji. Wchodząc do obrotu prawnego decyzja wywołuje określone skutki prawne. Ustawodawca może jednak ze względy na stopień wadliwości decyzji uznać ważność już powstałych skutków prawnych decyzji, uniemożliwiając natomiast powstanie dalszych skutków prawnych w przyszłości, albo tez skutki prawne decyzji uznać za nieobowiązujące.
Za podstawę wyróżnienia wśród wadliwych decyzji tych, które są nieważne oraz tych, które są wzruszalne należy zatem przyjąć jako kryterium zdolność decyzji do wywołania skutków prawnych uznawanych przez prawo. Wzruszalne zaś będą te decyzje, których skutki prawne są przez prawo uznane, ale które są pozbawiane zdolności do wywoływania skutków prawnych w przyszłości.
2. Uprawnienia samokontroli organu wykonującego AP
Organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy.
Przesłanką dopuszczalności jest uwzględnienie skargi w całości, co oznacza uwzględnienie zarzutów i wniosków skargi oraz powołanej podstawy prawnej.
Inna przesłanką ograniczającą dopuszczalność samokontroli jest związanie organu przepisami o właściwość, co powoduje że tylko jeśli na podstawie przepisów prawa jest właściwy do weryfikacji decyzji może uwzględnić skargę. Rozwiązanie to usuwa wątpliwości interpretacyjne co do podstaw weryfikacji aktu w trybie uwzględnienia skargi. Uwzględnienie skargi w całości jest podstawą do umorzenia postępowania sądowoadministracyjnego
Środki zaskarżenia są to instytucje procesowe, za pomocą których uprawnione podmioty mogą żądać weryfikacji rozstrzygnięć administracyjnych w celu ich kasacji lub reformacji. Do cech charakterystycznych środków zaskarżenia zaliczyć należy oparcie ich konstrukcji prawnej na zasadzie skargowości, tj. ze służą one podmiotom uprawnionym do żądania uruchomienia określonego postępowania z urzędu. Druga cecha charakterystyczna jest to, że ich celem bezpośrednim jest doprowadzenia do kasacji lub reformacji rozstrzygnięcia administracyjnego.
Przesłanką dopuszczalności skargi na akty podjęte w post. adm. jest wyczerpanie środków zaskarżenia, ale pod warunkiem, że służyły one w post. przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub RPO.
Wszczęcie ogólnego postępowania sądowoadministracyjnego oparte jest na zasadzie skargowości, może być bowiem wszczęte wyłącznie na podstawie złożonej przez legitymowany podmiot skargi jednak jeżeli ustawy tak stanowią, postępowanie sądowe wszczyna się na wniosek.
ZESTAW NR 4
1. Moc środków zaskarżenia w post adm.
2. Zakaz reformationis in peius w post adm. i sądowoadm
3. Strony post sadowoadministracyjnego
Na podstawie kryterium mocy prawnej wniesionego środka zaskarżenia (wykonalność) środki zaskarżenia dzielą się na:
1. środki bezwzględnie suspensywne – takie, które z mocy prawa wstrzymują wykonanie zaskarżonego rozstrzygnięcia np. odwołanie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy,
2. środki względnie suspensywne – takie, które wstrzymanie wykonania decyzji pozostawiają ocenie organów np. zażalenie, żądanie wznowienia postępowania, żądanie stwierdzenia nieważności decyzji.
W post. adm. powiązane z post. odwoławczym. Istota tego zakazu polega na tym, że organ odwoławczy nie może zmienić rozstrzygnięcia zawartego w decyzji org. I instancji na niekorzyść odwołującej się strony. Wywodzi się z istoty środków zaskarżenia. Oznacza, że strona korzysta z ochrony praw nabytych. ART.139. organ nie może orzekać na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że decyzja rażąco narusza prawo lub interes społeczny.
W post. sądowa. . Z postępowaniem rozpoznawczym i orzekaniem sądu wiąże się istotna dla oceny skargi kwestia związania sądu administracyjnego zakazem reformationis in peius. (art. 51 NSA) Sąd nie jest związany granicami skargi. Nie można wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba, że stwierdzi takie naruszenie prawa, które powoduje stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji (postanowienia), jeżeli zaskarżona decyzja (postanowienie) jest obarczona istotną wadą, wymienioną w katalogu wad stwierdzenia nieważności decyzji.
Postępowanie sądowoadministracyjne jest postępowaniem kontradyktoryjnym, a zatem występują w nim 2 strony:
1. skarżący- jest nim podmiot legitymowany do złożenia skargi do sądu administracyjnego;
2. organ wykonujący AP, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem skargi.
SKARŻĄCY:
1) legitymacja oparta na ochronie interesu prawnego
Interesem prawnym – jest tylko ten interes indywidualny (jednostki), który wynika z prawa np. legitymację do zaskarżenia decyzji o pozwoleniu na budowę wyznacza przepis ustawy –Prawo budowlane.
Legitymację do złożenia skargi mają:
· os. Fizyczne;
· os. Prawne;
· jednostki organizacyjne;
· gmina lub związek gmin;
· powiat lub związek powiatów;
· województwo;
· Rzecznik Praw Obywatelskich, któremu przysługuje skarga ochraniająca prawa i wolności człowieka i obywatela. Nie jest to interes własny Rzecznika, ale jednostki, której prawa i wolności zostały naruszone działaniem lub bezczynnością organu wykonującego AP.
2) legitymacja oparta na ochronie interesu publicznego
W oparciu o ochronę interesu publicznego legitymację do złożenia skargi do sądu administracyjnego ma:
· prokurator – wnosi on skargę ze względu na potrzebę ochrony porządku prawnego, więc powinien wskazać naruszenie prawa;
· organ nadzoru nad organem j.s.t.
· organ nadzoru nad samorządem zawodowym.
3)legitymacja oparta na ochronie interesu społecznego
Do podmiotów, których legitymacja do złożenia skargi jest oparta na ochronie interesu społecznego należy zaliczyć:
· organizację społeczną- może ona w postępowaniu sądowym występować, broniąc własnego interesu prawnego oraz w zakresie jej statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym;
· inicjator referendum lokalnego;
· redaktor naczelny.
4) legitymacja do złożenia skargi, której konstrukcja nie opiera się na ochronie interesu prawnego, publicznego, społecznego- ustawa o dostępie do informacji publicznej.
ORGAN AP
Strona bierna postępowania sądowoadministracyjnego na samym etapie złożenia skargi. Dopiero potem nabywa uprawnienia z chwilą wszczęcia postępowania sądowoadministracyjnego.
Pojęcie organu AP:
1) ujęcie normatywne wynika z Art.5 k.p.a.
...
gosicka