Prawo administracyjne-podstawy administracji
Administracja publiczna – definicje pozytywne(I) i negatywne(II) –administracja publiczna nie da się zdefiniować pozytywnie, ale da się ją zdefiniować negatywnie, administracja publiczna jest to działalność państwa, która nie jest ani ponad prawodawczą ani sądownictwem-quasi negatywna definicja administracji publicznej
Sąd –rozstrzyganie sporów
S
/ \
Pr --- Pr
Administracja publiczna
Administracja –
I Organ jest sędzią we własnej sprawie
--Petent
Granice między władzami prawodawczą wykonawczą i sądowniczą nie są ostre, czasami kompetencje nachodzą na siebie, często wykonawcza władza posiada kompetencje sądownicza a sądownicza wykonawczą
Definicja podmiotowa i przedmiotowa- prof. Starościak- definicja administracji publicznej przez wskazanie na swoistość jej działania, elementami tej swoistości są:
-organy administracji mogą być inicjatorem pracy organizatorskiej
-praca administracji tyczy rozwiązywania względnie konkretnych przypadków
-organy administracji prowadzą pracę przeważnie w swoistych dla administracji formach działania
V Cech administracji publicznej
-władztwo administracyjne-przymus państwowy
-wykonywanie prawa
-zawodowy personel
-permanentny charakter działania
-monopolistyczny charakter, nie ma alternatywy
Funkcje administracji:
-władcza
-świadcząca
-właścicielska
Norma prawna
Norma-reguła postępowania, może posiadać hipotezę, dyspozycje i sankcje
Norma a przepis - norma wynika z przepisu, nigdy na odwrót, norm jest wiele przepisów tez, norma może wynikać z wielu przepisów na raz będących w innych miejscach
13 Art Ustawy o wychowaniu w trzeźwości- zamiar reklamy alkoholi, 45 artykuł 10-500 tys. złotych grzywny w przypadku złamania
Prawo administracyjne- prawo sprawowane w sposób bezwzględny, "brak luzu".... Co do zasady, ale w przeciwnym wypadku ??
-interpretacja pojęć nieostrych
-uznanie administracyjne- jest to sytuacja, w której ustawodawca dopuszcza podjęcie przez organ administracyjny, rozstrzygnięcia w sprawie, w oparciu o uznaniowe zapatrywanie się na okoliczności kształtujące stan faktyczny danej sprawy
-W tym miejscu rodzaje wykładni- należy, powtórzyć
-Co do zasady w prawie administracyjnym stosuje się wykładnie literalna, ale dopuszczalna jest tez wykładnia celowościowa
3 cechy prawa administracyjnego:
-Ma charakter bezwzględnie obowiązujący
-Prawa mogą być stosowane tylko w sposób wskazany przez ustawę
-Organy posiadające kompetencje do ich wykonania nie mogą się uchylić od stosowania tych norm
Normy dzielimy na 3 kategorie:
-Ustrojowe- budują administracje- decydują, KTO?
-Materialno- prawne-decydują, CO?
-Procesowe-decydują JAK?
Ponadto mamy normy:
-Zadaniowe -normy nakładające na określone organy kompetencje do realizacji nałożonych zadań
-Normy odsyłające
-Normy blankietowe
Sankcja w prawie administracyjnym:
-odszkodowania
-cofnięcie uprawnień
-karna
-sankcja egzekucyjna-za każdy niewykonany obowiązek-przymus wykonania obowiązku prawnego w drodze sformalizowanego postępowania egzekucyjnego lub przymusowego
Prawo administracyjne-jest to system norm prawnych regulujących relacje między państwem i obywatelem oraz działalnością administracji publicznej
4 cechy prawa administracyjnego:
-zachowania podmiotów regulowanych tym prawem są ustalone jednostronnie
Organ(urząd)
I-z mocy ustawy(decyzja)
Decydent
Stosunek organ podmiot
-nierównoważność podmiotowa stosunku administracyjno-prawnego- organ zawsze na górze(było, że na dole, ale sensu by to nie miało)
-niesporność
-powszechność
Z systemowego punktu widzenia nie jest możliwa materialno-prawna klasyfikacja prawa administracyjnego z następujących 4 przyczyn:
-zróżnicowanie przedmiotu
-rozproszenie przedmiotu
-szczegółowości rozwiązań
-zmienności przepisów
Prawo administracyjne dzielimy na
-prawo zewnętrzne
-prawo wewnętrzne
Źródło prawa to akt prawny, który wywołuje skutek prawny
Akty prawne dzielimy na:
-Normatywne
*powszechne obowiązki dla wszystkich
-Nie normatywne(konkretny adresat)
*decyzje administracyjne
*wyroki sądowe
Upoważnienie i decyzja ustawowa-tylko organ administracyjny
Źródło prawa-akt norm powszechnie obowiązujących ,obowiązujących wszystkich adresatów na danym terenie, który może być stosowany w sposób powtarzalny i realizuje się poprzez pojedyncze konkretne wykonanie
Prawo Unii Europejskiej
Umowy międzynarodowe(ratyfikowane przez prezydenta za upoważnieniem sejmu[ustawa])
Rozporządzenie z mocą ustawy( prezydent w sytuacjach wyjątkowych określonych w konstytucji)
II
Konstytucja(ustawa zasadnicza
Ustawy -obowiązują cały kraj
Rozporządzenia (wykonawcze)-rząd, minister itd, uszczegółowienie (brak zmian), kto, forma i jak??
Akt prawa miejscowego-jest to akt normatywny powszechnie obowiązujący, wydany przez organ jednostki samorządu terytorialnego i obowiązujący na obszarze tej jednostki
Organy
wykonawcze uchwałodawcze
Zarząd wojwódzki(marszałek) Sejmik pobocznie wojewoda, który jest przedstawicielem rządu w województwie
Zarząd powiatu (starosta) Rada powiatu
Wójt, burmistrz, prezydent(w 2002 Rada Gminy
zniesiono zarząd gminy)
Ustawa o administracji rządowej w województwie- to ona stanowi upoważnienie dla wprowadzania aktów prawa miejscowego
Wyróżniamy upoważnienia ogólne(np.Ustawa o samorządzie gminy)szczególne (inne)
Podstawą prawna do wydawania aktów prawa miejscowego jest art 40 ust 2 i 3 z USG
Gmina
Rada Gminy wydaje uchwały (mogą być wykonawcze lub porządkowe[Z.P42]-coś ważnego)
Zakres przepisów wykonawczych:
-Występują wewnątrz ustroju gminy i jednostek pomocniczych
-organizacja urzędów i instytucji gminnych
-organizacja zasad zarządu mieniem gminy
-organizacja zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznej
Przepisy porządkowe:
-mogą być wydawane w przypadkach zagrożenia zdrowia obywateli
-życia obywateli
-w celu zagwarantowania porządku spokoju i bezpieczeństwa obywateli(wyjątkowe sytuacje-wtedy wójt,burmistrz prezydent art 41.ust.2)
Powiat-sytuacja jak z gminą, ale nazwy się zmieniają
Zakres wydawania przepisów wykonawczych przez rade powiatu:
-sprawy wymagające uwzględnienia w statucie
-w sprawach porządkowych
-szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu
-zasad i trybu korzystania z powszechnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej art41ust1
-ochrona życia, zdrowia, mienia, ochrona środowiska
-bezpieczeństwo, spokój, porządek i bezpieczeństwo publiczne
Zarząd powiatu tez wydaje przepisy porządkowe na zasadach opisanych przy gminie
Województwo- całkiem inaczej niż wcześniej
-dualizm administracyny
Samorząd-Ustawa o samorządzie wojewódzkim -Rząd-wojewoda-Ustawa o Administracji rządowej w województwie -art 39
-akty prawa miejscowego wydawane przez sejmik wojewoda i organy administracji niezespolonej wydają akty wykonawcze i porządkowe
województwa akty porządkowe wydawane są w przypadku:
-zagrożenia życia obywateli
-zdrowia, mienia i pożarku i spokoju w bezpieczeństwie publicznym WAZNE: To są rozporządzenia porządkowe
Źródła prawa:
-zewnętrzne -to wszystko, co było do tej pory- podział bardziej doktrynalny
-wewnętrzne-wewnątrz administracji, zapisywane jako uchwały (kolegia) i zarządzenia(jedna osoba)
1.Co do zasady zawierają treści stanowiące prawo wewnętrzne
2.Obowiązują jednakowo podlegle organy wydające zarządzenie lub uchwały
3.Są wydawane wyłącznie na podstawie upoważnień ustawowych
Czego nie mogą, co do zasady??? :
1.Nie mogą regulować materii ustawowej
2.Nie mogą zastępować lub zmieniać treści aktów powszechnie obowiązujących
3.Nie mogą stanowić podstawy dla dokonania rozstrzygnięcia w indywidualnej sprawie
Regulaminy i statuty,(co do zasady, bo mogą tez występować w gminie)
Zgodność z konstytucją-kontrola nad zarządzeniami i uchwałami
Na przykładzie gminy. Gmina wydaje uchwałę lub zarządzenie, te podlegają kontroli przez wojewodę lub w sprawach gospodarczych przez RIO
RIO kontroluje akty, gdy dotyczą:
-uchwały budżetowej
-uchwały w sprawie absolutorium
-innych przypadków dotyczących zakresu kontroli RIO
Wójt, burmistrz lub prezydent a w przypadku powiatu starosta natomiast w województwie Marszalek wydaje uchwałę lub zarządzenie, muszą one trafić do wojewody ten bada czy są one zgodne z prawem, ma na to 30 lub w przypadkach wyjątkowych 7 dni, jeśli wojewoda uzna ze są niezgodne z prawem to akty takie tracą ważność- wtedy nazwano taki rozstrzygnięcie rozstrzygnięciem nadzorczym(Ważne).Jeśli organ stwierdzi natomiast inaczej wtedy może rozstrzygnięcie nadzorcze skarżyć do Sądu Administracyjnego. Natomiast, jeśli minie 30 dni i do rozstrzygnięcia nie dojdzie wojewoda traci swój przywilej , ale może jeszcze zaskarżyć sprawę do Sądu Administracyjnego. Jeśli akt funkcjonuje rok to nie można stwierdzić jego nieważności. Istnieją jednak wyjątki. Organ zaniedbał terminu przedłożenia aktu wojewodzie, lub, jeśli jest to akt prawa miejscowego, te można zawsze zmienić.
Organy Administracji publicznej
Aparat administracyjny-ogółu urządzeń państwa działających na jego rzecz i służących do jego funkcji. Organ administracyjny to człowiek lub grupa ludzi, którzy
-Znajdują się w strukturze administracyjnej tzn. Rząd lub Samorząd
-Jest powołany do wykonania prac administracyjnych
-Działa w grupie przeznaczonych mu kompetencji
-Działa w przeważającej mierze w swoistych dla administracji formach działania
Właściwości:
-miejescowa- zakres terytorialny jego działalności
-rzeczowa-zakres przedmiotowy działalności organu,(co ma robić)
-instancyjna-w, jakiej instancji(I czy II)
-funkcjonalna-jest to bliższe do określenia- regulamin lub instrukcja, który z pracowników lub, który z działów urzędu administracyjnego załatwia sprawy danej kategorii
Urząd- nie ma on żadnych kompetencji-jest to jednostka pomocnicza złożona z ludzi i wyposażona w środki materialno-techniczne mająca służyć organom pomocą w realizacji ich zadań.
Organy administracyjne podziały: Od 2004 roku wprowadzono Wojewódzkie Sądy Administracyjne
-Rząd
-Samorząd
-Wybieralne
-Niewybieralne
-Jednoosobowe
-Kolegialne
-Naczelne
-Podrzędne
-Centralne
-Terenowe
Organizacja administracji publicznej
-Zespolona
-Niezespolona
Organ jednoosobowy i jego zalety:
-Łatwość podejmowania radykalnych decyzji
-Szybkość działania
-Wyraźna odpowiedzialność
Wady:
-Subiektywizm
-Szeroki margines błędu
Organ kolegialny i jego wady:
-Trudność podejmowania radykalnych decyzji
-Powolność działania
-Niewyraźna odpowiedzialność
Zalety:
-Obiektywizm
-Mały margines błędu
Organy jednoosobowe Organy wieloosobowe
-wąska liczba odbiorców -szerokie spektrum odbiorców
-sprawy wymagające szybkich rozstrzygnięć -sprawy niewymagające szybkich rozwiązań
Możliwości połączeń w zakresach organów:
Naczelny i Centralny-zwany najczęściej centralnym - Np minister
Centralny Podrzędny-zwany najczęściej centralnym- komendant główny policji
Podrzędny Terenowy-wojewoda
Naczelny Terenowy-nie istnieje
Organy naczelne centralne:
-minister-mianowany
-premier-mianowany
-rada ministrów mianowana
-prezdent-wybierany- reszta jest mianowana przez prezydenta lub sejm
Zakresem swego działania obejmują obszar całego kraju
Prezydent:
1Działalność w sferze stosunków zagranicznych
-Ratyfikowanie i wypowiadanie umów międzynarodowych
2.Sfera bezpieczeństwa narodowego
-Najwyższy zwierzchnik Polskich Sił Zbrojnych
-Mianuje i dymisjonuje szefa sztabu generalnego i dowódców PSZ
3.Sfera bezpieczeństwa wewnętrznego
-Wprowadzanie stanów wyjątkowych
4.Sfera prawodawcza
-Inicjatywa ustawodawcza
-Veto ustawodawcze
-Ratyfikuje umowy międzynarodowe
-Wydaje rozporządzenia z mocą ustawy w wyjątkowych wypadkach
-Wydaje rozporządzenia wykonawcze lub zarządzenia
5.Zależność rządu od prezydenta
-Desygnuje premiera
-Powołuje rade ministrów
6.Sfera obsadzania najwyższych stanowisk w państwie
-Powołuje sędziów
-Powołuje członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
7.Sfera kompetencji administracyjnych
-Wydawanie decyzji w sferach nabywania i zrzeczenia obywatelstwa
-Przyznawanie orderów i odznaczeń
-Prawo Łaski
Rada Ministrów, skład:
-Premier
-Wicepremierzy
-Ministrowie
*Resortowi-mający jakiś dział
*Bez teki-do zadań zlecanych przez premiera
-Przewodniczący komitetów rady ministrów
*Komitety:
1)Stałe-ekonomiczny, do spraw polityki regionalnej i rozwoju, społeczny, spraw ......??
2)Do określonej konkretnej sprawy
-Rady i zespoły opiniodawczo doradcze
-Komisje wspólne
Kompetencje Rady ministrów:
-Zapewnia wykonywanie ustaw
-Wydaje rozporządzenia
-Koordynuje i kontroluje prace administracji rządowej
-Chroni interesy skarbu państwa
-Uchwala projekt budżetu państwa
-Kieruje wykonaniem budżetu państwa
-Uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdania z wykonania budżetu
-Zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne
-Sprawuje ogólne kierownictwo w stosunkach z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi
-Zawiera umowy niewymagające ratyfikacji
-Ratyfikuje i wypowiada inne rodzaje umów międzynarodowych
-Sprawuje ogólne kierownictwo w zakresie ochronności kraju
-Określa organizacje i tryb swojej pracy
Kompetencje Prezesa Rady Ministrów:
1.Sfera zwierzchności osobowej
-Wnioskuje o powoływanie i odwoływanie członków Rady Ministrów
-Powołuje sekretarzy i podsekretarzy stanu, organy centralne, wojewodów i członków organów doradczych
...
gosicka