SOCJOLOGIA ORGANIZACJI
Wykład 1 – 08.10.2007r.
Egzamin pisemny testowy (prawda/fałsz; abcd – wielokrotnego wyboru; pytania otwarte).
Socjologia nauka o zjawiskach i procesach społecznych, które zachodzą w zbiorowościach ludzkich. Analizuje dlaczego pewne zbiorowości powstają, jakie są czynniki mogące doprowadzić do rozpadu.
Życie społeczne – ogół zjawisk wynikających ze wzajemnego oddziaływania na siebie jednostek. Tworzenie więzi społecznej (mechanizmy wzajemnych relacji) to czynnik fundamentalny dla życia społecznego. Występuje wielość jednostek – jednostki tworzą grupy społeczne.
NATURA CZŁOWIEKA
Człowiek posiada specyficzne cechy gatunkowo – ludzkie:
Ø Wyprostowana postawa (pełna pionizacja)
Ø Budowa mózgu – ma największą powierzchnię i największy ciężar w stosunku do masy ciała. Pofałdowana kora mózgowa daje możliwości kojarzenia.
Ø Wzrok skierowany do przodu i przestrzenne widzenie.
Ø Złożony aparat nagłaśniający dający zdolność mówienia.
Ø Chwytna dłoń przeciwstawnym kciukiem.
Ø Plastyczność popędu.
Ø Trwałość popędu seksualnego.
Ø Długi okres opieki rodziców nad dziećmi. Organizm człowieka wymaga bardzo długiej opieki rodzicielskiej. Trwa to kilkanaście lat. Dojrzałość płciowa osiągana jest wcześniej niż psycho–społeczna. Zmusiło to ludzi do zakładania długotrwałych związków partnerskich. Człowiek w wymiarze społecznym doświadcza takich wpływów, że wykształca się osobowość społeczna.
ROZWÓJ OSOBOWOŚCI WG ZYGMUNTA FREUDA
Określił on potrzeby ludzkie jako popędy. Podzielił je na:
Ø Popęd życia – eros
Ø Popęd śmierci – tanatos
Skonstruował trójwymiarowy sposób analizy ludzkiej osobowości:
1. id - siedziba popędów – działa wyłącznie po to, aby doprowadzić do odczuwania przyjemności. Na poziomie tym funkcjonuje niemowlę (jego potrzeby muszą być zaspokajane w krótkim czasie).
2. superego (sumienie) – prezentuje wymogi życia społecznego – rozwija się najintensywniej w okresie dziecięco-młodzieżowym , a tak naprawdę rozwija się całe życie.
Zarówno id jak i superego stawiają żądania, ale są w opozycji do siebie. Nie dopuszczają do negocjacji. Regulują je zasady życia społecznego.
3. ego – to ta część osobowości, która utrzymuje kontakt z rzeczywistością. Spełnia funkcję mediatora pomiędzy nierealistycznymi żądaniami id a restrykcjami superego.
Freud wyodrębnił kilka faz rozwoju osobowości:
1. Oralna (niemowlęta – w rozwoju dziecka)
2. Analna (niemowlę jest stymulowane do kontrolowania wypróżniania się)
3. Falliczna (3-5 rok życia – wstępny okres inicjacji seksualnej – w tym czasie występuje kompleks Edypa – dotyczy dziecięcej skłonności do silnej rywalizacji z rodzicem płci tożsamej przy jednoczesnym budowaniu dobrych relacji z rodzicem płci przeciwnej).
4. Latencji (od 5go roku życia do dojrzewania płciowego) – centrum zainteresowania jest rozwój fizyczny i intelektualny.
5. Genitalna – rozwija się znacząco płciowość człowieka, buduje się świadomość własnej seksualności. W tej fazie jednostka jest gotowa do dojrzałych zachowań seksualnych.
Osobowość jest cechą kulturową. Pozwala na indywidualizację podejścia do każdego człowieka.
Rola społeczna – zachowanie społecznie oczekiwane, będące wynikiem zarówno doświadczeń w procesie uspołeczniania jak i wyobrażeniami. Pojęcie to jest związane z pojęciem pozycji w grupie.
Pozycja społeczna to sposób usytuowania człowieka w zbiorowości. W społeczności każdy człowiek należy do wielu grup i organizacji.
Rodzaje pozycji społecznych:
1. Przypisane – na ich zajmowanie człowiek nie ma wpływu.
2. Osiągane – człowiek sam je zdobywa dzięki większej bądź mniejszej aktywności.
3. Narzucone – np.: pozycja poborowego.
Rola społeczna w odróżnieniu od pozycji społecznej jest określana jako:
1. zespół praw i obowiązków związanych z daną pozycją.
2. schemat zachowań związany z pozycją i scenariusz pozycji.
W naukach społecznych istnieją dwa kierunki zainteresowania rolą społeczną:
Ø Strukturalno-funkcjonalny – zainteresowanie rolami to zainteresowanie nimi jako czynnikami porządkującymi działalność społeczną. Pozwala to nam się orientować czego możemy się spodziewać po osobie zajmującej daną pozycję społeczną. Głównym obiektem zainteresowań są nakazowe i zakazowe elementy odgrywanych roli.
Ø Interakcyjny – role społeczne są wynikiem wzajemnych oddziaływań, interakcji. Role nie są ważne jako struktury zachowań, ale ważne jest to jak je odgrywamy. Głównym elementem jest margines swobody odgrywania roli.
ALTER EGO – JAŹŃ
Jednostka widzi się zależnie od społecznego zwierciadła.
Cztery wersje samego siebie (jaźnie)
1. Pierwiastkowa – najbardziej prywatny pogląd na siebie. Przejawia się w stwierdzeniach (ja wiem najlepiej wiem jaka jestem). Włączana jest kiedy się nam nie wiedzie.
2. Pasadowa - uruchamiana jest w sytuacjach formalnych. Pokazujemy tylko to, co chcemy aby o nas wiedziano. Bywa czasami pewną maską, za którą chcemy się ukryć.
3. Odzwierciedlona – tworzona w oparciu o to, co myślimy, iż inni o nas sądzą. Pozwala na pełne przeglądanie się w lustrze społecznym.
4. Zobiektywizowana – najprawdziwsza. Jest sumą wiedzy i doświadczeń, które jednostka zdobyła.
3
gosicka