SCENARIUSZ LEKCJI Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE VI
TEMAT: Rodzice i ich dzieci w lekturze „Ten obcy”
Ireny Jurgielewiczowej.
CELE LEKCJI:
Uczeń:
v rozróżnia nazwy uczuć i wartości spajające i rozbijające rodzinę;
v ustala a następnie w kilku zdaniach samodzielnie interpretuje relacje między bohaterami lektury a ich rodzicami (argumentacja);
v dobiera cytaty jako materiał dokumentacyjny i wyciąga wnioski;
v samodzielnie sporządza notatkę;
v wskazuje przykłady problemów rodzinnych na podstawie własnych obserwacji i odwołując się do innych tekstów literackich;
v posługuje się encyklopedią;
v umie współpracować w grupie.
METODY:
v burza mózgów
v metaplan
v ćwiczeń praktycznych
v metoda analizy dokumentacyjnej
v elementy dyskusji
v metoda okazjonalnych ćwiczeń sprawnościowych
FORMY PRACY:
v zbiorowa
v grupowa (zróżnicowana)
v indywidualna (zróżnicowana)
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
v schemat rodziny
v rozsypanka
v teksty lektury
v encyklopedia
REALIZACJA ŚCIEŻKI EDUKACYJNEJ:
„Wychowanie do życia w rodzinie”
Podstawowe funkcje rodziny z podkreśleniem miejsca dziecka w rodzinie. Więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie; konflikty i ich rozwiązanie.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Sprawdzanie pracy domowej.
Odczytanie krótkiej wypowiedzi na temat: „Czy jestem gotowy (a) do odczuwania takiego uczucia, jakie zrodziło się pomiędzy Ulą i Zenkiem?
2. Wprowadzenie do lekcji: (burza mózgów):
Z czym wam się kojarzy pojęcie „rodzina”? (Nauczyciel zapisuje termin na tablicy, a uczniowie zapisują różne skojarzenia np. dzieci, miłość, odpowiedzialność, prawda).
3. Odczytanie przez chętnego ucznia definicji rodziny z encyklopedii: (ukierunkowanie czytania – zwracanie uwagi na funkcje i typy rodziny):
a) funkcje:
· prokreacyjna
· społeczna (wychowywanie dzieci, pielęgnowanie, zaspokajanie potrzeb emocjonalnych)
· kulturowa (przekazywanie dziedzictwa kulturowego – zwyczaje, obrzędy, itp.)
· gospodarcza (prowadzenie gospodarstwa domowego)
b) typy:
· dwupokoleniowa
· trójpokoleniowa
· rozszerzona
· pełna
· niepełna (rozbita)
· zrekonstruowana
4. Zawieszenie na tablicy schematu rodziny (7 sylwetek ludzkich, tyle, ile liter znajduje się w wyrazie rodzina) oraz luźnych kartek z wypisanymi nazwami uczuć i wartości spajających i rozbijających rodzinę (każda kartka ma przyporządkowaną jedną literę).
N – Prawda
A – Podejmowanie wspólnych przedsięwzięć
I – Bycie razem w radosnych i trudnych chwilach
Z – Wzajemna akceptacja, tolerancja i zrozumienie
D – Miłość i przyjaźń
O – Szczerość i współodpowiedzialność
R – Troska i czułość
K – Kłótnia
B – Brak porozumienia
C – Kłamstwo
E – Obojętność
F – Fałsz
G – Nieokazywanie uczuć
a) odrzucanie negatywnych i wybór pozytywnych uczuć i wartości, które decydują, że życie w rodzinie układa się dobrze;
b) przyczepienie magnesami wybranych wyrazów wraz z literą towarzyszącą na liniach łączących ludziki i odczytanie powstałego hasła.
c) zapisanie hasła w środku koła: RODZINA
d) krótka rozmowa: „Dlaczego na wyobrażanie rodziny wybrałem koło? Czy można zaproponować inne figury?” (serce, słoneczko z promieniami, itp.)
5. Zapisanie tematu lekcji:
Dzieci i rodzice w lekturze „Ten obcy” Ireny Jurgielewiczowej.
Przypomnienie bohaterów z lektury.
6. Praca w grupach (losowanie kartek z zadaniami). Opracowanie zagadnienia związanego z życiem trojga bohaterów.
GRUPA I
W jakiej rodzinie wychowywała się Pestka? Wykorzystując fragmenty z lektury, przygotujcie się do wypowiedzi na temat stosunków Pani Ubyszowej z córką.
GRUPA II
W jakiej rodzinie wychowywał się Zenek Wójcik? Zwróćcie uwagę na traktowanie syna przez ojca oraz oczekiwania chłopca związane z odnalezieniem wujka. Wybierzcie odpowiednie fragmenty z tekstu.
GRUPA III
Jak układały się relacje między Ulą Zalewską a jej ojcem? Posługując się cytatami z książki, przygotujcie się do wypowiedzi na temat stosunków dziewczynki z ojcem.
7. Relacjonowanie pracy grupowej.
8. Dyskusja: Czy zawsze dzieci z rodzin niepełnych muszą być nieszczęśliwe? (Nie, pod warunkiem, że kocha się dziecko, tak jak ojciec córkę Ulę).
9. Metaplan:
Problem: Dlaczego Ula nie może porozumieć się z ojcem?
Jak jest? Jak powinno być?
- Ula nienawidzi ojca - powinna poznać ojca i jego żonę
- oskarża go o brak zainteresowania - powinna go odwiedzić
- nie chce się z nim kontaktować - szczerze porozmawiać
- nie zna go - wysłuchać jego zdania
- nie może mu wybaczyć, - powinna mieć zaufanie do ojca
że ją opuścił i jej matkę - starać się zrozumieć sytuację
Dlaczego nie jest tak, jak być powinno?
- mieszkają oddzielnie
- nie znają się
- ciotki nastawiły ją negatywnie do ojca i jego drugiej żony
WNIOSKI:
- trzeba darzyć się miłością (rodzice i dzieci)
- okazywać sobie uczucia
- wybaczać błędy
- żeby uniknąć problemów, należy ze sobą szczerze rozmawiać
10. Sporządzenie krótkiej notatki na temat: Co decyduje o tym, że w rodzinie układa się dobrze?
- praca indywidualna – samodzielna
- praca indywidualna – uzupełnienie tekstu z lukami
Najlepiej, gdy rodzina jest …………………….. i …………………………… .
Wtedy stosunki między ……………………… a …………………………… są właściwe. Dzieci mogą powierzyć swoje ……………………………… a od dorosłych otrzymują dobre …………………………………. . W takiej rodzinie można znaleźć …………………………, a to sprzyja prawidłowemu rozwojowi dziecka. Ale i rodziny rozbite mogą być ……………………………. . Warunkiem jest …………………………… do dziecka, taką jaką darzył ojciec …………………………. .
11. Odwoływanie się do znanych przykładów z życia i utworów literackich, w których bohaterowie mają problemy w rodzinie, np.
Ania – „Ania z Zielonego Wzgórza” – L. M. Montgomery
Aurelia – „Opium w rosole” – Małgorzaty Musierowicz
Mary i Colin – „Tajemniczy ogród” – F. Burnett
12. Rozmowa na temat: Komu można i należy zgłaszać informacje, jeśli dziecko w rodzinie czuje się samotne a nawet krzywdzone? (wychowawca, nauczyciel, do którego ma się zaufanie, ksiądz, rzecznik praw ucznia, psycholog, infolinia).
13. Ocena za aktywność
14. Zadanie pracy domowej (do wyboru):
- Mój dom rodzinny – opowiadanie z elementami opisu.
- Ula telefonuje do Zenka, aby poinformować go, jak ułożyły się jej stosunki z ojcem. Zapisz tę rozmowę.
- Który z bohaterów książki mógłby być Twoim przyjacielem i dlaczego?
5
konycynka