54.pdf

FACTS

Europej ska Agencj a Bezpi eczeństwa i Zdrowi a w Pracy

ISSN 1725-7077

Odpowiedzialność społeczna firmy a bhp

Zasada odpowiedzialności społecznej, jako inspirująca i istotna strategicznie

koncepcja, staje się coraz bardziej znaczącym priorytetem w działalności

przedsiębiorstw o różnej wielkości i różnym charakterze, a zapewnienie

bezpieczeństwa i higieny pracy (bhp) stanowi jej zasadniczy element.

Wiąże się to z ogromną liczbą możliwości i wyzwań, które pojawiają się

przed kadrami kierowniczymi i specjalistami z dziedziny bhp.

Ten numer „Faktów” wyjaśnia, co oznacza pojęcie odpowiedzialności

społecznej i jak wiąże się ono z przepisami bhp oraz przedstawia

podstawowe wskazówki, dotyczące pomyślnej integracji tych dwóch

dziedzin.

wymogi, dotyczące ochrony pracowników, określone w prawie unijnym

i krajowym. Przedsiębiorstwa powinny podjąć odpowiedzialne

społecznie działania innowacyjne, ponieważ leży to w ich długotrwałym

interesie.

Jeśli chodzi o interesariuszy, odpowiedzialność społeczna obejmuje

potrzeby zarówno pracowników wewnątrz przedsiębiorstwa, jak

i społeczeństwa na zewnątrz. Z perspektywy bhp oznacza to zadbanie

o bezpieczeństwo i zdrowie pracowników z równoczesnym wzięciem

pod uwagę zewnętrznych zobowiązań, jak np. stosowanie zasad bhp

jako kryterium wyboru podwykonawców lub w marketingu. Idea

odpowiedzialności społecznej z pewnością zbliży bhp do innych

istotnych zagadnień, takich jak:

zasoby ludzkie;

równowaga między życiem zawodowym a prywatnym;

inne zawodowe prawa podstawowe;

kwestie związane z ochroną środowiska;

publiczne bezpieczeństwo i zdrowie (w tym bezpieczne produkty);

opłacalność i produktywność.

Poczucie odpowiedzialności społecznej u przedsiębiorców sprzyja ich

większemu zaangażowaniu się w praktykowanie zasad bhp. Jednakże

oznacza to też, że należy działać ostrożnie, opierając się na

dotychczasowych osiągnięciach w tym zakresie, a omijając pułapki, które

mogą towarzyszyć pojawieniu się kolejnego priorytetu strategicznego.

Czym jest odpowiedzialność społeczna?

Idea odpowiedzialności społecznej polega na dobrowolnym włączeniu

kwestii społecznych i środowiskowych przez zarząd przedsiębiorstwa

w jego działalność gospodarczą oraz komunikację z interesariuszami 1 .

Idea ta oznacza zatem wykroczenie poza zwykłe stosowanie się do

wymogów prawnych przez wzmożone inwestowanie w kapitał ludzki,

ochronę środowiska oraz kontakty z grupami interesariuszy. Jest to

działanie dobrowolne, ale musi być wdrażane pewnie, tak aby wzbudzało

w interesariuszach zaufanie.

Ludzie – Planeta – Zysk . Nasilająca się globalizacja, większa

świadomość środowiskowa i społeczna oraz wydajniejsza

zysk

komunikacja stały się nowym bodźcem dla idei odpowiedzialności

firm, wykraczającej poza zwykłą odpowiedzialność prawną czy

finansową. Przedsiębiorstwa potrzebują teraz wizerunku, który

świadczy o podejmowaniu przez nie działań odpowiedzialnych

wobec, ludzi, planety i zysku finansowego firmy”.

inne kwestie

społeczne

Dlaczego odpowiedzialność społeczna jest tak istotna?

Na decyzje konsumentów i klientów wpływa reputacja

przedsiębiorstwa, odnosząca się do jego stosunku do społeczeństwa

i środowiska naturalnego.

Konkurencyjność rynku pracy powoduje, że dobrzy kandydaci chcą

pracować, a dobrzy pracownicy pozostać w przedsiębiorstwach,

które się angażują.

Działalność na rzecz społeczeństwa coraz bardziej wpływa na decyzje

inwestorów , którzy wiedzą, że rynek etycznych inwestycji rozwija się

jeszcze bardziej dynamicznie.

Zasada odpowiedzialności społecznej umożliwia strategiczne

zarządzanie ryzykiem – wewnętrznym i zewnętrznym –

w dziedzinach, dotyczących społeczeństwa i ochrony środowiska.

Podejmowane obecnie odpowiedzialne społecznie działania

stają się coraz bardziej widoczne i komunikowane są w coraz lepszy

sposób.

Stwierdzono, że praktyka odpowiedzialności społecznej

i środowiskowej przyczynia się do zmniejszenia kosztów

eksploatacyjnych .

bhp

planeta

10 wskazówek na temat: jak zintegrować bhp i odpowiedzialność

społeczną?

1. Oprzyjcie się na podejmowanych już działaniach

Przedsiębiorstwa angażujące się w strategię odpowiedzialności

społecznej powinny dokonać u siebie przeglądu funkcjonowania

zasad, dotyczących bezpieczeństwa i zdrowia, jako że stanowi to

istotną i pewną podstawę tej strategii. Tak więc spójrzcie na

dotychczasowe posunięcia i powzięte inicjatywy (np.: wartości

panujące w przedsiębiorstwie lub dotyczące marki produktu)

i posłużcie się nimi jako fundamentem dla nowych i innowacyjnych

pomysłów. Pomyślcie o połączeniu bhp z innymi dziedzinami,

np. z zarządzaniem personelem, marketingiem itp. Rozważcie

otwarcie komunikacji wewnętrznej, np. docieranie z informacjami

dotyczącymi działań na rzecz bhp, do większego grona odbiorców

(patrz: wskazówka nr 10 o informowaniu).

Jak bhp ma się do odpowiedzialności społecznej?

Zasadą odpowiedzialności społecznej jest dobrowolna inicjatywa,

ukierunkowana zawsze na cele i działania wykraczające poza minimalne

2. Uczcie się od innych

Działania mieszczące się w ramach strategii opowiedzialności

społecznej są powszechnie podejmowane przez różnego rodzaju

1 Europejska Zielona Księga (2001 r.): Promocja europejskiego projektu dla społecznej odpowiedzialności biznesu.

http://agency.osha.eu.int

Europej ska Agencj a Bezpi eczeństwa i Zdrowi a w Pracy

i rozmiaru przedsiębiorstwa, a duża część informacji na ten temat jest

zwykle dostępna bezpłatnie w internecie lub opublikowanych

sprawozdaniach. Skontaktujcie się bezpośrednio z przedsiębiorstwem,

jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej np. o sposobie wprowadzania

strategii w życie lub możliwych trudnościach. Najprawdopodobniej

sposobność udzielenia pomocy sprawi pytanym przyjemność! Sieci

zajmujące się zdrowiem i bezpieczeństwem są wartościowym

źródłem informacji, tak samo jak: jednostki działające w danej

dziedzinie lub sektorze, zrzeszenia pracodawców, związki zawodowe,

organizacje pozarządowe lub społeczne grupy lokalne. Rozważcie

przystąpienie do jednego z licznych programów etycznego handlu

lub podnoszenia świadomości, które wprowadzono na szczeblu

krajowym i międzynarodowym.

powiązane są z kwestiami odpowiedzialności społecznej. Przykładem

może być tu oddziaływanie kroków, wykonywanych przez partnerów

handlowych, operujących na różnych ogniwach łańcucha

dostawczego. Wiąże się to z uzyskiwaniem pewności, że ryzyko nie

jest przenoszone na zewnątrz przez przekazywanie go innym

organizacjom. Podstawowe wartości powinny być głoszone otwarcie

oraz przestrzegane konsekwentnie wewnątrz i na zewnątrz

przedsiębiorstwa.

7. Implementacja: informujcie efektywnie

Łatwo jest stracić wiarygodność, tak więc menedżerowie powinni

dawać przykład i unikać przyjmowania zobowiązań, których nie

dotrzymają, lub zasad, które stosowane będą jedynie poza

przedsiębiorstwem. Potrzeba zaangażowania ze strony dyrektorów

jest hasłem znanym specjalistom bhp i odnosi się w takim samym

stopniu do odpowiedzialności społecznej, jak i bhp. Zintensyfikowanie

działań innowacyjnych w zakresie odpowiedzialności społecznej

pozwala na nadanie bhp większej doniosłości strategicznej.

3. Określcie cele strategiczne

Zasadę odpowiedzialności społecznej można postrzegać jako

narzędzie, służące do nadania organizacji nowego wymiaru, którego

można użyć do usytuowania zagadnień dotyczących bezpieczeństwa

i zdrowia w bardziej strategicznym miejscu wewnątrz niej.

Długoterminowe zadania, obejmujące bhp, można powiązać

z innymi strategicznymi zadaniami o charakterze społecznym oraz

z celami ochrony środowiska lub ze zrównoważonym rozwojem w

taki sposób, aby uniknąć dublowania wysiłków lub nieprawidłowego

korelowania działań. Natychmiast nasuwające się zadania obejmują

kwestie związane ze zdrowiem psychicznym i ich bliskim związkiem

z nowoczesnymi technikami zarządzania zasobami ludzkimi oraz

stopniem satysfakcji pracowników. Pamiętajcie o poinformowaniu

interesariuszy, szczególnie pracowników, o swoich celach i włączcie

ich do procesu przygotowawczego.

8. Podejmijcie się działań innowacyjnych

Istotne jest zakorzenienie zasad bhp w kulturze pracy przedsiębiorstwa.

W ten sposób zadania, dotyczące bezpieczeństwa i zdrowia, dołączą

do zespołu jego praktyk zwyczajowych. Strategia odpowiedzialności

społecznej umożliwia podejmowanie różnorodnych dodatkowych

inicjatyw i w ten sposób pozwala na uniknięcie rutyny w odniesieniu

do zadań bhp. Spróbujcie być innowacyjni i nie bójcie się wygłaszania

etycznych deklaracji. Czasem bardziej wpływają one na zachowanie

ludzi niż racjonalne argumenty!

4. Zidentyfikujcie i włączcie do współpracy

właściwe grupy interesariuszy

Uważne słuchanie interesariuszy jest podstawą strategii

odpowiedzialności społecznej. Tak więc zajmijcie się identyfikacją

tych grup, które są najistotniejsze, tj. pracownikami, klientami,

akcjonariuszami, rządem, organizacjami pozarządowymi czy ogółem

społeczeństwa. Specjaliści w dziedzinie zdrowia i bezpieczeństwa

odgrywają ważną rolę, ponieważ pojmują lepiej niż inni znaczenie

pozyskania zaufania pracowników oraz zachęcenia ich do współpracy

przy opracowywaniu działań innowacyjnych o charakterze

strategicznym. Niektóre przedsiębiorstwa już zaangażowały lokalne

grupy społeczne w kwestie dotyczące zdrowia, a szczególnie

bezpieczeństwa, co daje możliwość wymiany i poszerzenia

doświadczeń.

9. Szkolenie i rozwój organizacji

Praktyka odpowiedzialności społecznej nie jest „szybkim daniem”,

ponieważ potrzeba czasu na wykreowanie nowych wartości

i modyfikację kultury pracy przedsiębiorstwa. Oznacza to, że zasada

odpowiedzialności społecznej musi zostać włączona do każdej

strategii i każdego procesu zarządzania ryzykiem. Instruowanie

pracowników na temat znaczenia odpowiedzialności społecznej

i możliwości uczestniczenia nie tylko wzmacnia ich poczucie

przynależności do przedsiębiorstwa, lecz także skutkuje

promowaniem go przez nich na zewnątrz.

10. Informowanie

Rzetelne informowanie i komunikacja zewnętrzna są istotnymi

elementami idei odpowiedzialności społecznej, odnoszącymi się już

nie tylko do największych, światowych firm lub osób związanych

z kontrowersyjnymi dziedzinami nauki. Wiarygodność jest niezbędna,

jeżeli chcemy uniknąć oskarżeń o wybielanie wizerunku firmy

w odniesieniu do jej odpowiedzialności środowiskowej, a to oznacza

obowiązek bycia jasnym i szczerym. Unikajcie żargonu, skupcie się na

swojej publiczności i, jeżeli jest to konieczne, dostosujcie sposób

informowania do każdej grupy interesariuszy osobno.

5. Zachowajcie równowagę między ludźmi i planetą a zyskiem

Strategia odpowiedzialności społecznej oznacza uwzględnienie

uwarunkowań społecznych (ludzie), środowiskowych (planeta) oraz

ekonomicznych (zysk) w działalności przedsiębiorstwa oraz

w komunikacji z grupami interesariuszy. Bezpieczeństwo i zdrowie

w pracy, jako składowa dobrego samopoczucia pracowników, są

naturalnym elementem „ludzkiego” aspektu odpowiedzialności

społecznej. Sposób, w jaki pracownicy i ich rodziny postrzegają

własne bezpieczeństwo, jest decydujący dla przedsiębiorstwa. Ważne

jest, aby znać te osoby i móc ich wysłuchać. Są to kwestie bliskie

ognisku domowemu i nie powinny stracić na przejrzystości w strategii

odpowiedzialności społecznej przy porównywaniu z potencjalnymi

kwestiami wielkiej wagi, jak np. handel etyczny czy działania na rzecz

ochrony środowiska.

Gdzie zdobyć więcej informacji?

Odpowiedzialność społeczna firmy oraz bezpieczeństwo i zdrowie

w pracy – sprawozdanie Agencji, 2004

Odpowiedzialność społeczna firmy oraz zdrowie zawodowe – forum

Agencji, 2001

http://europe.osha.eu.int/topics/csr/ strona internetowa Agencji na

temat odpowiedzialności społecznej biznesu

http://europa.eu.int/comm/employment_social/soc-dial/csr/csr_index.htm

strona internetowa Komisji Europejskiej na temat odpowiedzialności

społecznej przedsiębiorstwa

6. Zachowajcie równowagę między zewnętrznymi

a wewnętrznymi aspektami odpowiedzialności społecznej

Zdarza się, że sprawa bezpieczeństwa i zdrowia w pracy postrzegana

jest jako jedynie wewnętrzna. Jednakże jej zewnętrzne aspekty

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy

Gran Vía, 33, E-48009 Bilbao

tel.: (34) 944 79 43 60, faks: (34) 944 79 43 83

E-mail: information@osha.eu.int

http://agency.osha.eu.int

Facts

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: