59 Hałas.pdf

E u r o p e j s k a A g e n c j a B e z p i e c z e ń s t w a i Z d r o w i a w P r a c y

Ograniczanie ryzyka powodowanego przez hałas w miejscu pracy

Miliony pracowników w Europie są narażone codziennie na hałas

w pracy oraz wszelkie związane z nim zagrożenia. W ramach Europej-

skiego Tygodnia Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy 2005, Europejska

Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy przygotowała raport doty-

czący pytania, w jakim stopniu środki przewidziane w dyrektywach

i dokumentach uzupełniających sprawiają, że celem ochrony pracow-

ników przed zagrożeniami powodowanymi przez hałas jest ograni-

czenie wysokich kosztów ludzkich, społecznych i ekonomicznych,

związanych z wypadkami i utratą zdrowia.

Europejska polityka dotycząca hałasu w miejscu pracy

indywidualnych środkach ochrony słuchu, takich jak wkładki do uszu,

jeśli istnieją lepsze sposoby eliminowania lub ograniczania ryzyka (np.

działania podejmowane u źródła).

Dyrektywa z 2003 r. dotycząca hałasu określa następujące czynniki,

które należy uwzględnić w celu ograniczenia ryzyka związanego z na-

rażeniem na hałas:

˛ metody pracy związane z mniejszym narażeniem na hałas

˛ wybór narzędzi pracy emitujących możliwie najmniejszy hałas

˛ projektowanie i rozmieszczanie miejsc i stanowisk pracy

˛ informowanie, kształcenie i szkolenie pracowników

˛ redukcja hałasu za pomocą środków technicznych

˛ programy konserwacji narzędzi pracy, miejsca pracy i jego systemu

˛ ograniczenie hałasu przez lepszą organizację pracy

˛ ograniczenie czasu i natężenia ekspozycji dzięki odpowiednim

harmonogramom pracy.

Dyrektywa ramowa 1 i inne dyrektywy odnoszące się do miejsca pracy,

takie jak dyrektywa dotycząca hałasu 2 , wyposażenia w środki ochrony

indywidualnej 3 oraz pracownic w ciąży 4 , określają zasady postępowa-

nia ze wszystkimi zagrożeniami powodowanymi przez hałas (nie tylko

związanymi z utratą słuchu), na które narażeni są pracownicy. Dyrek-

tywa ramowa określa ogólne zasady zapobiegania, a dyrektywy szcze-

gółowe, wśród których dyrektywa z 2003 r. dotycząca hałasu ma naj-

większe znaczenie, poruszają dany temat bardziej szczegółowo.

Studium przypadku: pneumatyczny młot udarowy

Emisja hałasu o wysokim poziomie następowała w chwili uwolnie-

nia sprężonego powietrza w przewodzie wydechowym pneuma-

tycznego młota udarowego oraz w momencie uderzenia metalo-

wego bijaka rozrusznika w metalowy bijak narzędzia. Zamontowanie

tłumika i przepuszczenie strumienia powietrza przez porowatą za-

ślepkę wykonaną z polietylenu spowodowało ograniczenie hałasu

generowanego przez sprężone powietrze w przewodzie wydecho-

wym, natomiast hałas powodowany uderzeniem został zredukowa-

ny dzięki zastosowaniu wkładki o grubości 8 mm, wykonanej

z chronionego patentem elastomeru uretanowego, umieszczonej

pomiędzy metalowymi powierzchniami. Skutkiem tych działań

ograniczono łączną emisję hałasu o 9 dB bez znaczącego wpływu

na całkowitą wydajność pracy młota 5 .

Ogólne zasady zapobiegania

˛ Unikanie ryzyka

˛ Oszacowanie ryzyka, któremu nie można zapobiec

˛ Eliminacja ryzyka u źródła

˛ Przystosowanie warunków pracy

˛ Wdrażanie osiągnięć wynikających z postępu technicznego

˛ Zastępowanie niebezpiecznych warunków pracy bezpiecznymi

lub mniej niebezpiecznymi

˛ Opracowanie ogólnej, spójnej polityki zapobiegania

˛ Pierwszeństwo zbiorowych środków ochronnych przed indy-

widualnymi środkami ochronnymi

˛ Udzielanie pracownikom właściwych wskazówek

Pracodawcy zobowiązani są do ograniczania ryzyka u źródła, elimina-

cji lub ograniczania do minimum zagrożeń związanych z hałasem,

z uwzględnieniem osiągnięć wynikających z postępu technicznego

i dostępności środków zapobiegawczych. Nie można poprzestać na

1 Dyrektywa Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia

środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy.

2 Dyrektywa 2003/10/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lutego 2003 r.

w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa

dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami ﬁzycz-

nymi (hałasem). Dyrektywa ta zastępuje dyrektywę dotyczącą hałasu z 1986 r.

3 Dyrektywa Rady 89/656/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. w sprawie minimalnych

wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników korzysta-

jących z wyposażenia ochrony osobistej.

4 Dyrektywa Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadze-

nia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdro-

-wia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły i pracownic karmiących

piersią.

5 Studium przypadku udostępnione przez Health and Safety Executive, Zjednoczone

Królestwo (Dyrekcja ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa) w sekcji Sound Solutions

(Rozwiązania problemów związanych z hałasem)

(http://www.hse.gov.uk/noise/soundsolutions/index.htm).

http://osha.eu.int

FACTS 59

Dyrektywy ustanawiające przepisy związane z miejscem pracy

nie są jedynymi sposobami ochrony zdrowia pracownika. Wy-

magania przewidziane dyrektywą dotyczącą maszyn 6 i dyrekty-

wą dotyczącą urządzeń stosowanych na zewnątrz pomiesz-

czeń 7 , które zalecają podanie przez producenta informacji

dotyczących emisji hałasu przez maszynę, a w niektórych przy-

padkach ograniczenia emisji, powinny także pomóc w zmniej-

szeniu ryzyka.

Ograniczanie ryzyka powodowanego przez hałas w miejscu

pracy

Pełny tekst raportu dostępny jest w języku angielskim na stronie

internetowej Agencji ( http://osha.eu.int/publications/reports/ )

i może być pobrany nieodpłatnie. Krajowe przepisy prawne

mogą dotyczyć wyższych standardów, dlatego w celu uzyska-

nia informacji należy skonsultować się ze stosownym organem

nadzorującym. Omawianych zagadnień mogą także dotyczyć

inne dyrektywy, które nie zostały wymienione w poniższym wy-

kazie.

Wymienione wyżej dyrektywy jasno stwierdzają, że niezmiernie

istotne jest zapobieganie hałasowi w miejscu pracy już na etapie

projektowania. „Maszyna musi być zaprojektowana i wykonana

w taki sposób, aby ryzyka wynikające z emisji hałasu zostały

ograniczone do możliwie najniższego poziomu, z uwzględnie-

niem postępu technicznego i dostępności środków ograniczają-

cych poziom hałasu, w szczególności u źródła jego powstawa-

nia” 8 .

Istotne dyrektywy

˛ Dyrektywa Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r.

w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpie-

czeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy

˛ Dyrektywa Rady 89/656/EWG z dnia 30 listopada 1989 r.

w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeń-

stwa i ochrony zdrowia pracowników korzystających z wy-

posażenia w ochronę indywidualną

˛ Dyrektywa Rady 89/686/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r.

w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich

odnoszących się do wyposażenia w ochronę indywidualną

˛ Dyrektywa Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r.

w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu

poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pra-

cownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły i pracow-

nic karmiących piersią

˛ Dyrektywa Rady 94/33/WE z dnia 22 czerwca 1994 r. w spra-

wie ochrony pracy osób młodych

˛ Dyrektywa 98/37/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia

22 czerwca 1998 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw

państw członkowskich, dotyczących maszyn

˛ Dyrektywa 2000/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

z dnia 8 maja 2000 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw

państw członkowskich, dotyczących emisji hałasu do środo-

wiska przez urządzenia używane na zewnątrz pomieszczeń

˛ Dyrektywa 2003/10/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań

w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących

narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnika-

mi ﬁzycznymi (hałasem), która zastępuje Dyrektywę Rady

86/188/EWG z dnia 12 maja 1986 r. w sprawie ochrony pra-

cowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na dzia-

łanie hałasu w miejscu pracy

Kluczową rolę w zapobieganiu ekspozycji na hałas w miejscu

pracy odgrywają normy. Dyrektywa z 2003 r. dotycząca hałasu

odwołuje się do normy ISO 1999:1990, która deﬁniujepoziom

narażenia pracowników; wiele norm opracowanych przez komi-

tety techniczne Europejskiego Komitetu Standaryzacji (CEN) za-

wiera zapisy dotyczące hałasu, które uzupełniają podstawowe

wymagania w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pra-

cowników związane z hałasem, określone w dyrektywie doty-

czącej maszyn.

Hałas w branży rozrywkowej

W celu umożliwienia opracowania sposobów wdrożenia prze-

pisów dyrektywy z 2003 r. dotyczącej hałasu w branży mu-

zycznej i rozrywkowej, państwa członkowskie są uprawnione

do zastosowania dodatkowego, dwuletniego okresu przej-

ściowego, pozwalającego na realizację zapisów dyrektywy

w odniesieniu do tej branży. Wyzwanie stanowi tutaj fakt, że czę-

-sto celem działań podejmowanych w tych sektorach jest ge-

nerowanie dźwięku i klasyczne koncepcje związane z ochroną

przed hałasem nie mają do nich zastosowania. Jednakże nie

ma wątpliwości, że wielu pracowników narażonych jest na

taki poziom ciśnienia akustycznego w czasie codziennej pra-

cy, który może spowodować uszkodzenie słuchu.

Nie istnieje oczywiste rozwiązanie, które pozwoliłoby uniknąć

czasowej, wzmożonej ekspozycji na hałas, a jednocześnie gwa-

rantowałoby maksymalną ekspresję artystyczną. Tylko połącze-

nie różnych środków ograniczenia hałasu pozwoli znaleźć prak-

tyczne rozwiązanie. Sprawozdanie Agencji zawiera opis kilku

studiów przypadku związanych z branżą muzyczną i rozrywko-

wą, w których przedstawiono różne sposoby ochrony słuchu

pracowników.

Dodatkowe informacje

6 Dyrektywa 98/37/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r.

w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich, odnoszących

się do maszyn.

7 Dyrektywa 2000/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 maja 2000 r.

w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do emi-

sji hałasu do środowiska przez urządzenia używane na zewnątrz pomieszczeń.

8 Zasadnicze wymogi w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dyrektywy do-

tyczącej maszyn, załącznik 1 pkt 1.5.8.

Niniejszy biuletyn został opracowany w ramach Europejskiego

Tygodnia Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy 2005 „Stop hałasowi!”.

Dodatkowe biuletyny oraz informacje dotyczące hałasu dostępne są

na stronie http://ew2005.osha.eu.int . Informacje dotyczące aktów

prawnych UE związanych z bezpieczeństwem i zdrowiem można

znaleźć na stronie: http://europa.eu.int/eur-lex/ .

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy

Gran Vía, 33, E-48009 Bilbao

Tel.: (34) 944 79 43 60, faks:

E-mail: information@osha.eu.int

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy. Powielanie materiału jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. Wydrukowano w Belgii , 2005 r.

http://osha.eu.int

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: