Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa.doc

USTAWA

z dnia 8 lipca 2005 r.

o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. 1. W celu zapewnienia ochrony prawnej praw i interesów Skarbu Państwa tworzy się Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, zwaną dalej „Prokuratorią Generalną”.

2. Prokuratoria Generalna jest państwową jednostką organizacyjną. 

3. Nadzór nad Prokuratorią Generalną sprawuje minister właściwy do spraw Skarbu Państwa. 

Art. 2. Prokuratoria Generalna jest niezależna w zakresie działań podejmowanych w ramach zastępstwa Skarbu Państwa oraz co do treści wydawanych opinii.

Art. 3. Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa składa corocznie Sejmowi, w terminie do dnia 31 marca, sprawozdanie z działalności Prokuratorii Generalnej w poprzednim roku kalendarzowym.

Rozdział 2

Zakres działania Prokuratorii Generalnej

Art. 4. 1. Do zadań Prokuratorii Generalnej należy: 

1)  wyłączne zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przed Sądem Najwyższym; 

2)  zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przed sądami powszechnymi, wojskowymi i polubownymi; 

3) zastępstwo Rzeczypospolitej Polskiej przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi w stosunkach międzynarodowych; 

4) wydawanie opinii prawnych; 

5)  inicjowanie i opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących spraw z zakresu gospodarowania mieniem Skarbu Państwa. 

2. Zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną dotyczy spraw, w których Skarb Państwa jest lub powinien być stroną powodową albo pozwaną, albo też uczestnikiem postępowania przed sądem, trybunałem lub innym organem orzekającym. 

3. Rada Ministrów może wyznaczyć Prokuratorię Generalną do reprezentowania Rady Ministrów lub ministrów w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym. 

4.  Zastępstwo, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, nie obejmuje spraw:

1) rozpoznawanych w postępowaniu wieczystoksięgowym; 

2) w przedmiocie wpisu do właściwego rejestru; 

3) rozpoznawanych w postępowaniu upadłościowym lub naprawczym; 

4) rozpoznawanych w postępowaniu egzekucyjnym. 

5. Prokuratoria Generalna nie wykonuje zastępstwa procesowego państwowych osób prawnych. 

Art. 5. Przy wykonywaniu zadań Prokuratoria Generalna współdziała z:

1) organami władzy publicznej; 

2) państwowymi osobami prawnymi; 

3) państwowymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej; 

4) organami jednostek samorządu terytorialnego i innymi podmiotami, którym powierzono wykonywanie zadań publicznych na podstawie ustaw lub porozumień. 

Art. 6. 1. Prokuratoria Generalna może przejąć sprawy, o których mowa w art. 4 ust. 4, o ile wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa: 

1) z urzędu lub na wniosek organu władzy publicznej, państwowej jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej lub innego podmiotu, któremu powierzono wykonywanie zadań publicznych na podstawie ustawy lub porozumienia; 

2) na wniosek organu jednostki samorządu terytorialnego. 

2. Przejęcie, o którym mowa w ust. 1, może nastąpić w każdym stadium postępowania. 

3. Prezes Prokuratorii Generalnej albo dyrektor jej oddziału może odmówić przejęcia sprawy w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku, o którym mowa w ust. 1. Odmowę przejęcia sprawy Prezes Prokuratorii Generalnej albo dyrektor jej oddziału uzasadnia na piśmie i doręcza wnioskodawcy. 

4. Stanowisko Prezesa Prokuratorii Generalnej albo dyrektora jej oddziału w przedmiocie przejęcia sprawy jest wiążące. 

Art. 7. W postępowaniu przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi w stosunkach międzynarodowych Prokuratoria Generalna bierze udział na wezwanie organu władzy publicznej, jeżeli zachodzi konieczność ochrony praw lub interesów Skarbu Państwa.

Art. 8. 1. Zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną jest obowiązkowe, jeżeli wartość przedmiotu sprawy przewyższa kwotę 1 000 000 zł. 

2. W sprawie o naprawienie szkody wyrządzonej przez wydanie ustawy lub rozporządzenia Rady Ministrów niezgodnych z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą, a także w sprawie o naprawienie szkody wyrządzonej przez niewydanie takiego aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, zastępstwo procesowe Skarbu Państwa wykonuje Prokuratoria Generalna. W sprawie o naprawienie szkody wyrządzonej przez wydanie lub niewydanie rozporządzenia przez inny organ konstytucyjnie do tego powołany czynności procesowe za Skarb Państwa podejmuje ten organ. 

3. Prokuratoria Generalna z urzędu lub na wniosek organu państwowej jednostki organizacyjnej może przejąć zastępstwo procesowe w każdej sprawie, jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa. 

4. Stanowisko Prokuratorii Generalnej w przedmiocie przejęcia sprawy jest wiążące. 

5. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, Prokuratoria Generalna zawiadamia sąd oraz strony lub uczestników postępowania o przejęciu zastępstwa procesowego; przejęcie wyłącza dotychczasowego przedstawiciela Skarbu Państwa od udziału w dalszym postępowaniu. 

Art. 9. 1. W sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przewyższa kwoty 1 000 000 zł, oraz w których z mocy odrębnych ustaw prawa lub interesy Skarbu Państwa reprezentują organy lub jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 6 ust. 1, zwane dalej „podmiotami reprezentującymi Skarb Państwa”, czynności w sprawie podejmują organy tych podmiotów.

2. Prokuratoria Generalna z urzędu lub na wniosek podmiotu reprezentującego Skarb Państwa może przejąć zastępstwo procesowe w każdej sprawie, o której mowa w ust. 1, jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa. Przepisy art. 8 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio. 

Art. 10. 1. W sprawach dotyczących ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa, Prokuratoria Generalna, na wniosek podmiotu reprezentującego Skarb Państwa, wydaje opinie prawne, w tym także opiniuje projekty umów, których stroną jest lub ma być Skarb Państwa. 

2. Prezes Prokuratorii Generalnej albo dyrektor jej oddziału nie może odmówić wydania opinii prawnej, jeżeli wartość przedmiotu sprawy przekracza kwotę 1 000 000 zł. 

3. Odmowa wydania opinii prawnej następuje w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku, o którym mowa w ust. 1; odmowa jest wiążąca. 

Art. 11.  1. Koszty postępowania w sprawie, w której Prokuratoria Generalna wykonuje zastępstwo procesowe Skarbu Państwa, ponosi podmiot reprezentujący Skarb Państwa, którego dotyczy przedmiot tego postępowania, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Podmiot reprezentujący Skarb Państwa nie ponosi kosztów zastępstwa procesowego wykonywanego przez Prokuratorię Generalną.

Art. 12.  1. Podmiot reprezentujący Skarb Państwa zawiadamia niezwłocznie Prokuratorię Generalną o stanie prawnym lub faktycznym związanym z działalnością tego podmiotu, który uzasadnia wszczęcie w imieniu Skarbu Państwa postępowania sądowego w sprawie, w której zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną jest obowiązkowe, przekazując jednocześnie informacje i dokumenty niezbędne do wszczęcia postępowania sądowego.

2. W przypadku wyłącznego zastępstwa procesowego, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1, niezwłocznie po powzięciu wiadomości o zaistnieniu okoliczności, które mogą uzasadniać podjęcie czynności przed Sądem Najwyższym, podmiot reprezentujący Skarb Państwa przekazuje Prokuratorii Generalnej informacje i dokumenty zgromadzone w sprawie wraz ze swoim stanowiskiem dotyczącym zasadności podjęcia czynności przed Sądem Najwyższym, szczegółowymi informacjami o przedmiocie postępowania oraz dowodami w sprawie.

Rozdział 3

Czynności i pełnomocnictwa Prokuratorii Generalnej

Art. 13.  1. Podmiot reprezentujący Skarb Państwa przekazuje Prokuratorii Generalnej, na jej żądanie lub z własnej inicjatywy, wszelkie informacje i dokumenty niezbędne do wykonywania przez Prokuratorię Generalną zastępstwa procesowego Skarbu Państwa.

2. Na żądanie Prokuratorii Generalnej lub z własnej inicjatywy podmiot reprezentujący Skarb Państwa przekazuje Prokuratorii Generalnej stanowisko w sprawie, w której zastępstwo procesowe Skarbu Państwa wykonuje Prokuratoria Generalna.

3. W przypadkach wymagających wiadomości specjalistycznych, Prokuratoria Generalna może zasięgać opinii biegłych i korzystać z tłumaczy.

Art. 14.  1. Podmiot reprezentujący Skarb Państwa składa Prokuratorii Generalnej, na jej żądanie lub z własnej inicjatywy, wnioski w przedmiocie wszczęcia postępowania lub czynności procesowych w sprawie, w której Prokuratoria Generalna wykonuje zastępstwo procesowe Skarbu Państwa. Prokuratoria Generalna nie jest związana treścią wniosków, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Wniosek podmiotu reprezentującego Skarb Państwa w przedmiocie wszczęcia postępowania, cofnięcia pozwu lub wniosku, uznania roszczenia lub wniosku, zrzeczenia się roszczenia, ograniczenia roszczenia lub zawarcia ugody sądowej jest wiążący dla Prokuratorii Generalnej. W razie niezgodności stanowiska Prokuratorii Generalnej z wnioskiem podmiotu reprezentującego Skarb Państwa, Prokuratoria Generalna żąda od podmiotu reprezentującego Skarb Państwa stanowiska na piśmie.

3. W przypadku, w którym nie można ustalić podmiotu reprezentującego Skarb Państwa w określonej sprawie, wnioski, o których mowa w ust. 1 i 2, może złożyć, na wniosek Prezesa Prokuratorii Generalnej, minister właściwy do spraw Skarbu Państwa.

4. Jeżeli podmiot reprezentujący Skarb Państwa, mimo żądania Prokuratorii Generalnej, nie składa w określonym terminie wniosków, o których mowa w ust. 1 lub 2, Prokuratoria Generalna - o ile jest to konieczne dla zachowania terminów wynikających z przepisów prawa albo ustalonych przez sąd, trybunał lub inny organ orzekający - podejmuje czynności według swojego uznania, zawiadamiając o tym podmiot reprezentujący Skarb Państwa.

Art. 15. 1. Czynności zastępstwa przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi wykonują wyłącznie radcowie Prokuratorii Generalnej. 

2. Czynności zastępstwa mogą wykonywać również Prezes i wiceprezesi Prokuratorii Generalnej. 

3. Dokumentem upoważniającym radcę Prokuratorii Generalnej do wykonywania czynności zastępstwa jest legitymacja służbowa, która zawiera w szczególności imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe radcy Prokuratorii Generalnej. 

4. Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór legitymacji służbowej radcy Prokuratorii Generalnej oraz sposób dokonywania wpisów w tej legitymacji i postępowania z nią, a także organ właściwy do jej wydania, uwzględniając w szczególności termin ważności legitymacji służbowej, okoliczności uzasadniające jej wymianę i zwrot oraz postępowanie w razie utraty legitymacji służbowej. 

Art. 16. 1. Radcowie Prokuratorii Generalnej, biorąc udział w rozprawach sądowych, występują w stroju urzędowym. Strojem urzędowym jest toga. 

2. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa określi, w drodze rozporządzenia, wzór stroju urzędowego radców Prokuratorii Generalnej, uwzględniając uroczysty charakter stroju, odpowiedni do powagi sądu i utrwalonej tradycji. 

Art. 17. 1. Jeżeli zachodzi konieczność wykonywania zastępstwa procesowego przed sądami, trybunałami lub innymi organami orzekającymi w sprawach wymagających znajomości prawa obcego albo procedur lub instytucji międzynarodowych, Prokuratoria Generalna może powierzyć to zastępstwo w drodze umowy cywilnoprawnej radcy prawnemu, adwokatowi lub innej osobie uprawnionej do występowania w charakterze pełnomocnika procesowego. 

2. Koszty związane z ustanowieniem pełnomocnika procesowego, o którym mowa w ust. 1, ponosi Prokuratoria Generalna. 

3. Do ustanowienia pełnomocnika procesowego, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177, z późn. zm. ). 

Art. 18. W sprawach o istotnym znaczeniu dla ochrony praw lub interesów Skarbu Państwa stanowiska Prokuratorii Generalnej są przyjmowane kolegialnie.

Rozdział 4

Organizacja Prokuratorii Generalnej

Art. 19. 1. Pracami Prokuratorii Generalnej kieruje Prezes Prokuratorii Generalnej, przy pomocy wiceprezesów Prokuratorii Generalnej i dyrektorów oddziałów Prokuratorii Generalnej. 

2. Prezes Prokuratorii Generalnej ponadto: 

1) reprezentuje Prokuratorię Generalną; 

2) kieruje Głównym Urzędem Prokuratorii Generalnej; 

3) jest przełożonym wszystkich radców i innych pracowników Prokuratorii Generalnej. 

3. Wiceprezesi Prokuratorii Generalnej kierują działami jej pracy, wyznaczonymi przez Prezesa Prokuratorii Generalnej. 

4.  Prokuratoria Generalna używa wizerunku orła ustalonego dla godła Rzeczypospolitej Polskiej oraz pieczęci urzędowej określonej w przepisach o pieczęciach państwowych.

Art. 20. 1.  Prezesa Prokuratorii Generalnej powołuje Prezes Rady Ministrów, spośród osób należących do państwowego zasobu kadrowego, na wniosek ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa. Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa Prokuratorii Generalnej.

2. 

3.  Wiceprezesów Prokuratorii Generalnej, w liczbie nieprzekraczającej dwóch, powołuje minister właściwy do spraw Skarbu Państwa, spośród osób należących do państwowego zasobu kadrowego, na wniosek Prezesa Prokuratorii Generalnej. Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa odwołuje, na wniosek Prezesa Prokuratorii Generalnej, wiceprezesów Prokuratorii Generalnej.

4.  Prezesa i wiceprezesów Prokuratorii Generalnej powołuje się spośród osób posiadających kwalifikacje do zajmowania stanowiska radcy Prokuratorii Generalnej. Przepisy rozdziałów 3 i 5 stosuje się odpowiednio do Prezesa i wiceprezesów Prokuratorii Generalnej.

5. Powołanie, o którym mowa w ust. 1 i 3, stanowi nawiązanie stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm. ). 

6. 

Art. 21. 1. Ze stanowiskami Prezesa lub wiceprezesa Prokuratorii Generalnej nie można łączyć przynależności do partii politycznych ani pełnienia funkcji publicznych. 

2. Prezes i wiceprezesi Prokuratorii Generalnej nie mogą prowadzić działalności zarobkowej, z wyjątkiem działalności naukowej, naukowo-dydaktycznej, dydaktycznej i publicystycznej. 

Art. 22.  1. W skład Prokuratorii Generalnej wchodzi Główny Urząd Prokuratorii Generalnej z siedzibą w mieście stołecznym Warszawie oraz mogą wchodzić oddziały Prokuratorii Generalnej.

2. Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, może tworzyć, w drodze zarządzenia, oddziały Prokuratorii Generalnej z siedzibami w miejscowościach, w których mają siedziby sądy apelacyjne. W zarządzeniu określa się siedzibę i właściwość miejscową oddziału, która obejmuje obszar właściwości co najmniej jednego sądu apelacyjnego.

3. Główny Urząd Prokuratorii Generalnej wykonuje zadania i czynności oddziału Prokuratorii Generalnej w obszarze właściwości Sądu Apelacyjnego w Warszawie oraz w obszarach właściwości sądów apelacyjnych, dla których nie utworzono oddziałów Prokuratorii Generalnej.

4. Prezes Prokuratorii Generalnej może przekazać sprawę oddziałowi lub Głównemu Urzędowi Prokuratorii Generalnej z pominięciem ich właściwości miejscowej, jeżeli wymaga tego ochrona praw lub interesów Skarbu Państwa. W takim przypadku przepis art. 8 ust. 5 stosuje się odpowiednio.

Art. 23. 1. Oddziały Prokuratorii Generalnej w okręgach swojej właściwości miejscowej samodzielnie wykonują zadania i czynności Prokuratorii Generalnej. 

2. Oddziałem Prokuratorii Generalnej kieruje dyrektor oddziału, któremu funkcję tę powierza Prezes Prokuratorii Generalnej. Dyrektor oddziału jest przełożonym radców i innych pracowników tego oddziału. 

3. Funkcję dyrektora oddziału Prokuratorii Generalnej powierza się radcy Prokuratorii Generalnej. 

Art. 24. Prokuratoria Generalna jest jednostką budżetową i prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w odrębnych przepisach dla państwowych jednostek budżetowych.

Art. 25. 1. Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, nadaje Prokuratorii Generalnej, w drodze zarządzenia, statut określający organizację i szczegółowe zasady funkcjonowania Prokuratorii Generalnej, a w szczególności: 

1) organizację wewnętrzną Głównego Urzędu i oddziałów Prokuratorii Generalnej, w tym funkcje inne niż dyrektor oddziału występujące w Prokuratorii Generalnej; 

2) tryb udzielania pełnomocnictw, o których mowa w art. 17 ust. 1. 

2. Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa, w drodze zarządzenia, określi sposób i tryb przygotowywania, przyjmowania i prezentowania stanowisk Prokuratorii Generalnej, o których mowa w art. 18, z uwzględnieniem przesłanek kwalifikowania spraw do kategorii spraw o istotnym znaczeniu dla ochrony praw lub interesów Skarbu Państwa. 

3. Prezes Prokuratorii Generalnej ustala, w drodze zarządzenia, regulamin wewnętrznego urzędowania Prokuratorii Generalnej, który określa w szczególności: 

1) ...