Gotowanie według Pięciu Przemian.doc

Gotowanie według Pięciu Przemian

21 zaleceń dla poprawy trawienia

1.      Nie zapominając o osobistych upodobaniach, staraj się stopniowo przestawiać odżywianie w zdrowym kierunku.

2.      Gotowane potrawy są dla większości ludzi znacznie strawniejsze niż surowe warzywa, owoce i zboże.

3.      Potrawy gotowane są znacznie strawniejsze niż posiłki z chleba.

4.      Na śniadanie doskonale nadają się zupy, potrawy z warzyw, ze zboża z dodatkiem strączkowych oraz śrutowanego zboża z kompotem.

5.      Świeżo ugotowane posiłki są zazwyczaj wartościowsze i strawniejsze niż odgrzewane.

6.      Zboże gotowane w postaci całego ziarna jest bardzo pożywne, ale niekoniecznie strawne. 

7.      Produkty mleczne, takie jak ser, twarożek, śmietana i jogurt osłabiają trawienie, nawet jeśli są zjadane w małych ilościach, bowiem sprzyjają gromadzeniu się wody w tkankach, co z kolei prowadzi do nadwagi i utraty witalności. 

8.      Strączkowe stają się strawniejsze przez dodanie świeżego imbiru i wodorostów morskich.

9.      Rosoły na mięsie i kościach są świetnym środkiem wzmacniającym, lepiej strawnym niż smażone mięso, szczególnie, jeśli gotować je z dodatkiem małego kawałka świeżego imbiru.

10.  Siekane i drobno krojone mięso jest znacznie strawniejsze niż duże kawałki - stek albo sznycel.

11.  Produkty roślinne z ekologicznej uprawy oraz zwierzęce, pochodzące ze zwierząt trzymanych i karmionych w naturalny sposób są znacznie pożywniejsze, strawniejsze i zawierają mniej substancji toksycznych, niż takie same produkty z nowoczesnego, uprzemysłowionego i schemizowanego rolnictwa.

12.  Dla strawności ważna jest jakość.

13.  Mrożonki - a zwłaszcza mrożone mięso - są szczególnie ciężko strawne.

14.  Pożywienie, które weszło w kontakt z promieniowaniem mikrofalowym, jest szkodliwe dla zdrowia.

15.  Silnie chłodzone potrawy i napoje oziębiają przewód pokarmowy i utrudniają przyswajanie pożywienia.

16.  Słodycze, ciasta i soki owocowe osłabiają przewód pokarmowy i sprzyjają powstawaniu nadwagi, jeżeli spożywane są regularnie.

17.  Owoce są z reguły ciężko strawne, bowiem zazwyczaj są zbierane w stanie niedojrzałym.

18.  Aromatyczne i ostre przyprawy oraz świeże i suszone zioła kuchenne podnoszą aktywność przewodu pokarmowego, poprawiają strawność wszystkich potraw i wzmacniają odporność.

19.  Dobrze pobudzają trawienie herbatki oraz napary z ziół i przypraw.

20.  Dobrze strawne potrawy z wysokowartościowych produktów powodują, że organizm jest wolny od zanieczyszczeń i pełen energii.

21.  Przyjemnie urządzone miejsce spożywania posiłków, ładnie nakryty stół oraz miła, rozluźniona atmosfera pozwalająca, by jedzenie zajęło należną mu rolę - warunki te spełniają rolę kropki nad "i" zdrowego odżywiania.

PRZYKŁADOWE PRZEPISY

Ryż z jabłkami

Składniki: ryż, sok jabłkowy, słodkie jabłka, morele lub inne słodkie owoce, cynamon, kardamon, imbir, sól, cytryna, kakao, masło, syrop klonowy, orzechy włoskie

Przygotowania: ryż ugotować do miękkości

Następnie: 

Ogień: w rozgrzanym garnku,
Ziemia: podgrzać sok jabłkowy; dodać drobno pokrojone jabłka i inne owoce oraz cynamon,
Metal: kardamon, utarty imbir,
Woda: odrobinę soli,
Drzewo: utartą skórkę cytrynową,
Ogień: trochę kakao, gotować przez kilka minut,
Ziemia: nieco syropu klonowego,
Metal: dołożyć ugotowany ryż,
Ziemia: odrobinę masła, 

całość podgrzać i posypać prażonymi orzechami

Działanie: lekko rozgrzewające wzmacnia środek
Zalecenia: przy niedoborze czi, jang i krwi; idealnie nadaje się na lekko rozgrzewającą kolację.

Zapiekanka z kaszy jaglanej i owoców 

Składniki: mleko, kasza jaglana, syrop klonowy, jajka, gałka muszkatołowa, imbir, sól, cytryna, czerwone wino, masło, bułka tarta, słodkie owoce

O: w gorącym garnku
Z: podgrzać 3 litra mleka; wsypać 200g kaszy jaglanej; gotować na małym ogniu pod przykryciem, by napęczniała; dodać 3 łyżki syropu klonowego, 3 żółtka
M: ubite białko, trochę gałki muszkatołowej i utartego imbiru
W: szczyptę soli
D: 1 łyżeczkę utartej skórki cytryny
O: i trochę czerwonego wina, połowę powstałej masy przełożyć do
Z: posmarowanej tłuszczem i wysypanej bułką tartą formy; około 250g słodkich owoców (np. dojrzałych brzoskwiń) pokroić na drobne kawałki i umieścić na masie; pozostałą część masy rozłożyć równomiernie na owocach; położyć na górze cienkie płatki masła; piec przez około 50 minut w temperaturze 200oC.

Działanie: odżywcze i nawilżające
Zalecenia: przy niedoborze czi i jin oraz anemii
przy wilgoci: zastąpić mleko wodą, idealne jako uspokajająca kolacja dla dzieci i dorosłych.

Ryż z pieczarkami po włosku

Składniki: ryż okrągłoziarnisty, pieprz, sól, cytryna, słodka papryka, oliwa z oliwek lub masło, pieczarki, szczypiorek lub szczypior z młodej cebulki, parmezan

M: ryż okrągłoziarnisty
W: zalać zimną wodą i ugotować
M: dodać mielonego pieprzu
W: soli
D: sporą porcję soku cytrynowego
O: słodką paprykę
Z: trochę oliwy z oliwek lub masła i wszystko dokładnie wymieszać; dodać pieczarki pokrojone na cienkie plasterki
M: szczypiorek lub szczypior z młodej cebulki
W: i trochę utartego parmezanu
Smakuje z: potrawami z warzyw i tofu, daniami serwowanymi z sosem pomidorowym
Działanie: chłodzące i odżywcze, nawilżające
Zalecenia: przy osłabieniu krwi i jin ( zwłaszcza płuc, jelita grubego i wątroby)
przy wilgoci i wilgotnym gorącu: zrezygnować z parmezanu, idealne jako chłodzące śniadanie latem.

Zupa selerowa

Składniki: masło, gałka muszkatołowa, sól, mąka pszenna razowa, bulwa selera, jajko, śmietana, natka selera, pieprz

O: w rozgrzanym garnku
Z: roztopić 1 łyżkę masła
M: dodać szczyptę gałki muszkatołowej
W: szczyptę soli
D: 1 filiżanki mąki razowej, możliwie świeżo i drobno zmielonej i mieszając podsmażyć
O: dolać porcjami 11/2 litra gorącej wody, cały czas mieszając
Z: dodać 1 duży drobno pokrojony seler; gotować przez około 35 minut, a następnie przetrzeć; 1 żółtko wymieszać z 1 filiżanką śmietany; dodać do gorącej (ale nie wrzącej!) zupy i dokładnie rozprowadzić; wrzucić nieco drobno posiekanej natki selera
M: przyprawić do smaku pieprzem
W: i solą
Działanie: chłodzące, wzmacnia czi i soki
Zalecenia: przy niedoborze jin, nadmiarze jang wątroby, nadciśnieniu
Nie stosować: przy wilgoci.

Sałatka pieczarkowa z rzeżuchą 

Składniki: pieczarki, olej sezamowy, pieprz, sól, cytryna, słodka papryka, rzeżucha

Przygotowania:
Z: pieczarki pokroić w cienkie plasterki
Dressing:
Z: wymieszać olej sezamowy
M: trochę zmielonego pieprzu
W: sól
D: trochę soku z cytryny
O: i słodką paprykę
Z: polać pieczarki dressingiem
M: dodać rzeżuchy i wszystko wymieszać
Smakuje z: bagietką, ryżem okrągłoziarnistym lub quinoa. Sałatka podawana z tymi zbożami to smaczny i lekko strawny posiłek
Działanie: chłodzące, wzmacnia soki
Zalecenia: przy osłabieniu jin, nadmiarze jang, w połączeniu z wyżej wymienionymi zbożami - dobre śniadanie latem
Nie stosować: przy wilgoci i problemach z trawieniem.

Mielone mięso wołowe z białą kapustą

Składniki: oliwa z oliwek, mielone mięso wołowe, cebula, cynamon, pieprz, imbir, sól, cytryna, słodka papryka, biała kapusta

O: w dużym garnku
Z: rozgrzać oliwę, mięso lekko podsmażyć mieszając
M: jednocześnie dodając drobno posiekaną cebulę
Z: obficie cynamonu
M: nieco pieprzu i posiekanego imbiru
W: sól
D: utartą skórkę lub sok z cytryny
O: i słodką paprykę
Z: następnie dołożyć pokrojoną w paski białą kapustę i gotować pod przykryciem do miękkości
Z: doprawić do smaku cynamonem
M: pieprzem
W: i solą
Uwaga: można ugotować od razu większą ilość na zapas, ale przy odgrzewaniu należy wówczas dodać imbiru dla poprawy strawności
Smakuje z: polentą
Działanie: odżywcze i rozgrzewające
Zalecenia: przy niedoborze jang i czi, wilgotnym zimnie, wyczerpaniu, wrażliwości na chłód, braku motywacji, osłabieniu odporności przy osłabieniu jin gotować bez cynamonu
Nie stosować: przy nadmiarze jang i wilgotnym gorącu.

Korzenne ciasto z gruszkami

Składniki: masło, syrop klonowy, jajka, cynamon, mielone goździki, anyżek, imbir, sól, mąka pszenna tortowa, proszek do pieczenia, kakao, masło słodkie gruszki

Z: 200g miękkiego masła zmiksować do uzyskania konsystencji piany; dodać 150g syropu klonowego, 4 jajka, 1 łyżeczki cynamonu i wymieszać
M: dodać 1 łyżeczki mielonych goździków, 1 łyżeczki anyżku, łyżkę utartego imbiru
W: i szczyptę soli
D: 250g mąki pszennej tortowej wymieszać z 2 łyżeczkami proszku do pieczenia i stopniowo dodawać do ciasta
O: dodać łyżeczkę kakao
Z: wysmarować tortownicę masłem i przełożyć do niej ciasto; obrać 3 słodkie gruszki, pokroić w cienkie plasterki i ułożyć na cieście w formie wachlarza; piec około 35 minut w temperaturze 200oC
Działanie: odżywcze, lekko rozgrzewające i nawilżające.

Barbara Temelie, Beatrice Trebuth
GOTOWANIE WEDŁUG PIĘCIU PRZEMIAN
tł. Anna Krochmal, Tomasz Twardowski
Wydawnictwo CZERWONY SŁOŃ
wydanie I, Gdańsk 2001
400 stron, okładka miękka, kolor
ISBN 83-90-90-85-7-3

BARBARA TEMELIE, udziela porad żywieniowych w oparciu o zasady Tradycyjnej Medycyny Chińskiej, prowadzi kursy i seminaria na temat odżywiania. W Monachium ma własną poradnię dietetyczną. 

BEATRICE TREBUTH, jest specjalistką w dziedzinie Tradycyjnej Medycyny Chińskiej.