Budowa portalu internetowego dla biura obsługi klienta (BOK) dla firmy PKS Kielce.doc

POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA W KIELCACH

WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI, AUTOMATYKI I INFORMATYKI

PRACA MAGISTERSKA

Budowa portalu internetowego dla biura obsługi klienta (BOK) dla firmy PKS Kielce

Promotor:                  Wykonał:

Dr inż. Paweł Sitek                  Łukasz Ciemiński

Kielce 2006

Spis treści

Wstęp……………………………………………………………………………………....3

1.      Specyfikacja systemu…………………………………………………………..……..5

1.1.    Charakterystyka portali internetowych.              …………………………………………..5

1.2.    Założenia wstępne………………………………………………………………...8

1.3.    Architektura systemu……………………………………………………………...9

2.      Podstawy języka HTML…………………………………………………….………10

2.1.    Sieć WWW………………………………………………………………………10

2.2.    Wprowadzenie do języka HTML………………………………………………..14

2.3.    Struktura strony WWW………………………………………………………….15

2.4.    Opis podstawowych znaczników………………………………………………..18

2.4.1.      Formatowanie tekstu……………………………………………………...18

2.4.2.      Odsyłacze…………………………………………………………………22

2.4.3.      Elementy multimedialne………………………………………………….23

2.5.    Tabele i ramki…………………………………………………………………...28

2.6.    Formularze………………………………………………………………………33

3.      Podstawy języka PHP……………………………………………………………….38

3.1.    Wprowadzenie……...……………………………………………………………38

3.2.    Opis języka PHP…………………………………………………………………39

3.2.1.      Podstawowa składnia……………………………………………………...39

3.2.2.      Zmienne i stałe……………………………………………………………40

3.2.3.      Operatory i wyrażenia…………………………………………………….45

3.2.4.      Funkcje……………………………………………………………………50

3.2.5.      Programowanie przepływu sterowania……………………………………53

3.2.6.      Klasy i obiekty…………………………………………………………….58

3.3.    Możliwości języka zastosowane w pracy………………………………………..60

3.3.1.      Obsługa połączeń z bazą danych MySQL………………………………...60

3.3.2.      Obsługa sesji………………………………………………………………63

3.3.3.      Tworzenie i manipulacja obrazkami……………………………………...65

4.      Bazy danych i język SQL……………………………………………………………69

4.1.    Koncepcja bazy danych………………………………………………………….69

4.2.    Opis języka SQL.

4.2.1.      Wprowadzenie.

4.2.2.      Typy tabel.

4.2.3.      Typy danych.

4.2.4.      Podstawowe instrukcje.

4.3.    Zasady projektowania relacyjnych baz danych.

5.      Bazy danych w Delphi.

5.1.    Opis środowiska programistycznego Borland Delphi.

5.2.    Możliwości obsługi baz danych w Delphi.

5.3.    Opis komponentów do baz danych dbExpress.

5.4.    Sposoby komunikacji z bazą danych mySQL.

6.      Dokumentacja techniczna.

6.1.    Projektowanie bazy danych.

6.1.1.      Opis rzeczywistości.

6.1.2.      Obiekty diagramu ERD.

6.1.3.      Zależności pomiędzy encjami.

6.1.4.      Schematy ERD (Conceptual Data Model i Phisical Data Model).

6.2.    Budowa skryptów PHP.

6.3.    Opis funkcji portalu.

6.3.1.      Rozkład jazdy.

6.3.2.      Wyszukiwarka połączeń.

6.3.3.      Rezerwacja miejsc w autobusach.

6.3.4.      Pozostałe funkcje.

6.4.    Zarządzanie bazą – program w Delphi.

6.4.1.      Struktura programu.

6.4.2.      Baza informacji o połączeniach.

6.4.3.      Zarządzanie kontami klientów.

6.4.4.      Rezerwacje autobusów.

7.      Wnioski końcowe.

Bibliografia

Wstęp

Miniony wiek przyniósł nam wiele dobrodziejstw wynikających z postępu i rozwoju cywilizacyjnego. Duży krok na przód ludzkość uczyniła poprzez osiągnięcia nauki i techniki. Każda dziedzina życia korzysta z rozkwitu nowoczesnych technologii, traktując go jako sposób ułatwiający funkcjonowanie w dzisiejszym świecie. Podstawą postępu jest informacja, jako czynnik pierwotny wszystkich twierdzeń, wynalazków i nowinek nie tylko w dziedzinach ścisłych. Nie bez znaczenia jest również szybkość, wiarygodność i sposób w jaki wiadomość obiega świat, docierając do różnych państw, instytucji, indywidualnych odbiorców. Prym w przekazie informacji jeszcze do nie dawna wiodły prasa, radio oraz telewizja. Te środki przekazu nadają jednostronny komunikat, z którym nie można polemizować natychmiast po jego wyemitowaniu. Na pomoc przyszła nam technika rozwijając komunikację w postaci telefonii i Internetu.

Na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania Internetem. Jest to spowodowane powstawaniem nowych firm świadczących usługi dostępu do Internetu, a przez to obniżeniem ich kosztów i większą możliwością podłączenia się do niego. Coraz więcej ludzi wybiera Internet jako źródło wielu informacji o otaczającym nas świecie oraz aby uprościć sobie życie. Można w nim znaleźć wzmiankę na każdy temat np. wiadomości, sport, pogoda. Może też służyć do zrobienia zakupów czy komunikacji między jego użytkownikami, a także pozwala zaoszczędzić cenny czas. W jednej chwili można zrealizować zamówienie, uzyskać informacje o stanie swojego konta, aktywować jakąś usługę, a także sprawdzić rozkład jazdy autobusów w swojej miejscowości. Wszystko to czyni życie łatwiejszym, dającym wiele możliwości.

Celem mojej pracy było zaprojektowanie i wykonanie portalu dla użytkowników Internetu, którzy chcą wcześniej zaplanować podróż, a tym samym dowiedzieć się, którymi autobusami, o której godzinie, jaką trasą dotrą do celu. Portal jest przeznaczony dla firmy PKS Kielce, która daje możliwość dokonania rezerwacji miejsca w autobusach na niektórych kursach.

Do stworzenia portalu internetowego wykorzystana została technologia baz danych MySQL oraz skryptów PHP, a dla jego zarządzania środowisko programistyczne Borland Delphi 7.0.

              W tej pracy zostanie opisany sposób jak zaprojektować taki portal oraz zostaną opisane narzędzia do jego wykonania. W pierwszym rozdziale przedstawiam charakterystykę portali internetowych oraz założenia wstępne i architekturę systemu. Kolejne rozdziały zawierały będą podstawowe wiadomości z zastosowanych narzędzi: język HTML i WWW (rozdział 2), język PHP (rozdział 3), bazy danych i język SQL (rozdział 4), Borland Delphi (rozdział 5). Przedstawiona teoria jest niezbędna do zrozumienia budowy mojego systemu, pomagają w tym praktyczne przykłady z niniejszej pracy. W szóstym rozdziale przedstawiona będzie dokumentacja techniczna – sposób projektowania bazy danych, budowa skryptów PHP i strony WWW (razem z przykładowymi widokami strony) oraz instrukcja obsługi programu do zarządzania bazą danych. W ostatnim siódmym rozdziale zostaną przedstawione wnioski końcowe, które nasuwają się po dogłębnym poznaniu teorii i zastosowaniu jej w praktyce.

1. 
Specyfikacja systemu.

1.1.      Charakterystyka portali internetowych.

Nazwa „portal” pochodzi od łacińskiego słowa "portale", oznaczającego ozdobnie obramowanie wejścia, a potocznie także samo wejście, zazwyczaj o monumentalnym charakterze. Przez wieki określano tym mianem ozdobne wejście do pałacu, kamienicy czy świątyni. W naszym przypadku można więc je tłumaczyć jako „brama do Internetu”. W powszechnej świadomości pokolenia internetowego nazwa "portal" oznacza właśnie specjalny serwis internetowy, który oferuje dwa rodzaje informacji: własne oraz odwołania do innych miejsc w Internecie. Znajdziemy w nim dużą bazę tematycznie pogrupowanych odsyłaczy, uzupełnionych zazwyczaj systemem wyszukiwawczym, bazami danych o osobach i firmach (white pages i yellow pages), informacjami (online lub w formie biuletynu) o bieżących wydarzeniach politycznych, kulturalnych, ekonomicznych i technicznych, pogodzie, sporcie, komunikacji, programach telewizyjnych, notowaniach giełdowych, z darmowymi (zwykle) kontami poczty elektronicznej i stron WWW, pocztą z poziomu stron WWW, aplikacjami do pogawędek sieciowych, sklepami internetowymi, coraz częściej także z broadcastingiem, czyli przekazami multimedialnymi z bieżących wydarzeń, i wieloma innymi usługami. Portale oferują najrozmaitsze kombinacje takich usług i informacji, konkurując ich ofertą z innymi serwisami, a także zabiegając o względy swoich gości, którzy internetowe wędrówki powinni rozpoczynać właśnie od konkretnego adresu.

Historia portali jest znacznie krótsza niż historia Internetu, choć niewiele krótsza niż dzieje samej World Wide Web. Za twórcę wzorca uchodzi dość powszechnie Yahoo!, które w 1994 roku rozpoczęło publikowanie katalogów internetowych, będących do dzisiaj wzorcem tematycznej kategoryzacji odsyłaczy. Model ten został zaakceptowany przez konkurencyjne firmy.

W tak krótkim okresie czasu jednak nie wykształciła się jednoznaczna definicja portali internetowych. Termin ten można zinterpretować na wiele sposobów. Jako potwierdzenie tego przytoczę kilka z nich:

·       Kompletne rozwiązania korporacyjne umożliwiające użytkownikom personalizowany i wygodny dostęp do wszystkiego, czego potrzebują, w dowolnym czasie i miejscu, w bezpieczny sposób poprzez Internet, aby zrealizować swoje zadania (wg. SAP)

·       Centralny interfejs WWW do wszystkiego, co w przeciwnym wypadku byłoby osobną i niekompatybilną informacją rozproszoną w wielu oddzielnych aplikacjach (wg. IBM)

·       Jednolita platforma internetowa udostępniająca użytkownikowi wszystkie potrzebne mu informacje i funkcjonalności, niezależnie od miejsca i kanału dostępu.

·       Niektórzy określają mianem portal rozbudowane serwisy o charakterze tematycznym - portal geograficzny czy komputerowy.

Każda z tych definicji wskazuje, że portale internetowe tym różnią się od zwykłej strony WWW, że zamiast prezentować statyczne strony wypełnione uprzednio przygotowaną treścią, umożliwiają dostęp (prezentację) treści generowanych dynamicznie, zorganizowanych w postaci baz danych, a często pochodzących z zewnętrznych źródeł informacji. Trudno powiedzieć, jaka witryna jest już portalem, a jaka jeszcze nim nie jest. Nie został do tej pory sprecyzowany minimalny zestaw usług, który pozwoliłby rozdzielić te dwa światy.

              Niewątpliwie pomocne w rozwiązaniu tej spornej kwestii mogą być cechy jakimi powinien charakteryzować się portal internetowy, a mianowicie:

·       Nawigacja w portalu generowana jest dynamicznie i jest zorientowana na bloki tematyczne.

·       Zawartość treściowa to serwisy informacyjne, dostęp do baz danych, interakcja, dostęp do funkcji transakcyjnych oraz dostęp do usług zewnętrznych.

·       Grafika służy nie tylko identyfikacji wizualnej, ale przede wszystkim identyfikacji bloków informacyjnych i funkcji.

·       Oprócz własnych informacji powinien mieć odwołania do innych miejsc w Internecie

·         Wprowadzanie zmian jest szybkie (w tym udostępnianie nowych treści w Internecie),

·         Integracja interf...