26 I 2008
skrypt
opracowany na podstawie wykładów prof. I. Ziemińskiego
Filozofia współczesna
od Comte'a do Putnama
0. WPROWADZENIE
1. POZYTYWIZM, PRAGMATYZM I KIERUNKI ZBLIŻONE:
1. PIERWSZY POZYTYWIZM
1. AUGUST COMTE (1798- 1857) 3
2. CLODE BERNARD (1813- 1878) 9
3. HIPOLIT TAINE (1828- 1893) 9
4. ERNEST RENAN (1823- 1892) 11
2. DRUGI POZYTYWIZM
1. ERNEST MACH (1838-1916) 12
2. RICHARD AVENARIUS (1843-1896) 13
2. UTYLITARYZM
1. JEREMY BENTHAM (1748-1832) 13
2. JOHN STUART MILL (1806-1873) 14
3. EWOLUCJONIZM
1. KAROL DARWIN (1809- 1882) 16
2. H. SPENCER (1820-1903) 17
4. PRAGMATYZM
1. CHEARLES SANDERS PEIRCE (1839–1914) 18
2. WILLIAM JAMES (1842–1910) 21
3. JOHN DEWEY (1859-1952) 24
5. NEOPOZYTYWIZM:
1. MORITZ SCHLICK (1882-1936) 25
2. UDOLF CARNAP (1891-1870) 26
3. ALFRED JULES AYER (1910-1989)
6. FILOZOFIA ANALITYCZNA I KIERUNKI ZBLIŻONE:
1. POCZĄTKI FILOZOFII ANALITYCZNEJ
1. GOTTLOB FREGE (1848-1925)
2. BERTRAND RUSSELL (1872-1970)
3. FRANK RAMSEY (1903-1930)
4. LUDWIG WITTGENSTEIN (1889-1951)
5. GEORGE EDWARD MOORE (1873-1958)
2. FILOZOFIA PROCESU
1. A. WHITEHEAD
2. CH. HARTSHORNE
3. FILOZOFIA JĘZYKA POTOCZNEGO
1. J. AUSTIN (1911-1960)
2. G. RYLE
3. P. STRAWSON.
7. NEOPRAGMATYZM
1. QUINE
2. M. DUMMETT
3. D. DAVIDSON
4. R. RORTY
5. H. PUTNAM
0. WPROWADZENIE:
Filozofia współczesna- datowanie:
-od 1830r. – „Kurs filozofii pozytywnej” Comte’a.
-od 1831r. – śmierć Hegla.
Modele filozofii współczesnej:
1.- skrajnie racjonalna; oparta na nauce (filozofia pozytywna i scjentystyczna); filozofia na wzór nauki (hermeneutyka, fenomenologia); relacje filozofii w stosunku do innych nauk jako problem filozofii; filozofia jako psychologia.
2.- Filozofia XX w.:
XIX w.- filozofia zmienia się wraz z rewolucja naukowo- techniczną; zmiana systemów i relacji społecznych; brak właściwego klucza do interpretacji filozofii.
XX w.- I wojna światowa- kryzys ludzkości, który zachwiał równowagę społeczną.
- Egzystencjalizm- brak obiektywnego sensu ludzi, powinni oni tworzyc własny sens.
- Husserl- "Kryzys nauk Europejskich"- transcendentalna filozofia.
3.II wojna światowa- filozofia powojenna:
- historycy- refleksja przemian polityczntch.
4.XIX w. - opozycja Hegla, Comte.
1. Pierwszy pozytywizm: A. Comte, C. Bernard, H. Taine, E. Renan.
AUGUST COMTE: (1798- 1857)
„Kurs filozofii pozytywnej”,
„Katechizm pozytywistyczny”: próba na wzór rewolucji francuskiej ustanowienia nowego kalendarza bez świąt religijnych, zamiast tego np. odkrycia wielkich ludzi, którzy przysłużyli się światu.
Główny cel to zakończenie chaosu wywołanego rewolucją francuską. Uważał, iż była przełomowym wydarzeniem. Z jednej strony przyniosła ona postęp wolności, ale poprzez to, że zburzyło porządek; jest niebezpieczna może doprowadzić do kresu.
Comte chce zbudować nowy porządek, który będzie postępem w przeciwieństwie do chaosu. Jego filozofia jako cel totalny zbudowania porządku w świecie.
Definiował on filozofie jako ogólny system ludzkich pojęć za pomocą, których myślimy i interpretujemy świat.
Ma ona być filozofią pozytywną:
-rzeczywiste- realnie istniejące bada fakty w przeciwieństwie do iluzji, żadne fantazje nie mogą mieć miejsca.
-pożyteczne- ma się skupiać na tym, co przynosi pożytek, czym można się posłużyć tylko to, co praktyczne.
-pewne- niepewne- filozofia, która dąży do pewności, tylko takie sądy, które są pewne bądź w najwyższym stopniu prawdopodobne.
-ścisłość- nieścisłość- filozofia ma być nauka ścisłą opartą na empirycznych danych i ich matematycznym opracowaniu, odrzucenie niejednoznacznych nieścisłych pojęć.
-filozofia budująca, konstruktywna- jest projektem rozwoju świata, budowa nowego porządku, nie chce burzyć (nie rewolucyjna), chce budować.
-niekrytyczna- Przedsięwzięcie Kanta jest jałowe, nie stajemy się mądrzejsi znając mechanizmy funkcjonowania poznania. Rzeczywistość poznania nie jest krytyką poznania, ale poznawaniem przedmiotu. Uwarunkowania podmiotu zdaniem Comta są to transcendentalne iluzje, dla których nie ma rozwiązania pytania o takie rzeczy, są bezzasadne i bezsensowne, powinny być odrzucone. Comte ogranicza przedmiot poznania do systematycznej oceny tego, co jest.
Filozofia powinna być syntezą poznawania empirycznego, która rejestruje fakty, ustala związki i na tym poprzestaje,dając ogólną syntezę. Tylko taka filozofia może mieć cel totalny. Tylko taka filozofia może powrócić do ideału państwa platona. Władze powinna mieć elita naukowa, jest to możliwe tylko wtedy, gdy będzie miała wiedze prawdziwą i jeśli będzie w stanie przekonać do swych zasad, jeśli będzie taką reformą, że jednostki przystaną na pewien zbiór przekonań, jeśli takiego zbioru wspólnych pojęć nie będzie nadal pozostanie stan chaosu.
- ostateczny cel filozofii- cel polityczny!
Epoki:
Organiczna- ład, rozwój, zasady życia społecznego. Grupa dominuje nad jednostkami; jednostka jako element instytucji.
Krytyczna- rewolucyjne wrzenie- faza potrzebna, ale niszcząca, jeżeli nie ma finału w epoce organicznej. Samowola jednostki, bunt, chaos.
Należy dążyć do podporządkowanie jednostką grupom. Ograniczenie egoizmu na rzecz altruizmu.
Rozum naukowy jest właściwym narzędziem rozwoju społecznego, ładu i bezpieczeństwa.
Historiozofia: ludzkość rozwija się w trzech fazach (tak rozwija się też każda poszczególna jednostka, każdy w swoim życiu odzwierciedla stan całej ludzkości):
1)Teologicznej
...
laililang