1. Wg Arystotelesa u początków filozofii leży szczególna dyspozycja lub też stan umysłu: zdumienie
2. Nazwy ‘filozof’ po raz pierwszy użył Pitagoras, na określenie osoby, która umiłowała mądrość.
3. Ontologia jako dziedzina filozofii zajmuje się nauką o bycie.
4. Wg Georgia Colli ukrytym źródłem filozofii greckiej było szaleństwo; teza ta wynika z
tego, iż szaleństwo było źródłem mądrości (boskie opętanie). [szaleństwo traktowane było jako najwyższe źródło poznania, największą mądrąść]
5. Apeiron to bezkres, zasada [arche] wszechświata.
6. Heraklit posługuje się przykładem luku i lutni, aby wyjaśnić znaczenie harmonii przeciwieństw (siły przeciwne łączą się, współdziałają- tworząc harmonię).
7. Muzyka sfer to pojęcie odnoszące się do poglądów Pitagorejczyków, oznaczające harmonię świata (po ustaleniu, że przyczyną dźwięku jest ruch, twierdzili, że sfery gwiezdne krążąc wokół wydają dźwięki, które są harmonijne tzw. „muzyka sfer”, której nie słyszymy, bo działa stale i równomiernie).
8. Zasadę ‘byt jest i nie może nie być; nie-byt nie jest i nie może być” sformułował Parmenides.
9. Metempsychoza to koncepcja dotycząca dusz, pojęcie to stanowi istotny składnik filozofii Pitagorasa i Platona.
10. Najbardziej znanymi sofistami byli Protagoras i Gorgiasz.
11. Sokratejska ironia to przybranie maski głupca, udawanie niewiedzy.
12. W Obronie Sokrates przyrównuje siebie do bąka, dręczącego obywateli Aten.
/Uczta na cześć Agatona./
13. Sokratejska opowieść o pochodzeniu Erosa w Uczcie przytoczona jest za Diotymą.
14. Szkoła Platona w starożytności nosiła nazwę Akademia, a Arystotelesa Liceum.
15. Podstawowe cechy platońskiej idei to trwałość, hierarchiczność, obiektywność, samoistność (inteligibilność) (wymień cztery).
/Inteligibilność- są nam dostępne tylko w oglądzie intelektualnym./
16. Teoria platońskiej anamnezy opisuje dojście do prawdy, przypominanie sobie idei [przypominanie sobie idei poznanych w preegzystencji] i udowadniać ma to, co już znamy. [wrodzone idee których nie znamy źródeł, np. idea równości]
17. Ze swojego idealnego państwa Platon postanawia wygnać poetów.
18. Cztery przyczyny, które uznaje Arystoteles za filary ontologii to przyczyna sprawcza, celowa, formalna, materialna.
19. Hylemorfizm Arystotelesa oznacza stanowisko, wg którego przynajmniej niektóre byty są złożone z materii i formy.
20. Ogród i Stoa to szkoły filozoficzne założone przez Epikura i Zenona.
21. Ideał filozofii jako sztuki życia, mądrości praktycznej jest typowy dla okresu hellenistycznego.
22. Atomizm Epikura tym się różni od atomizmu Demokryta właściwością polegającą na występowaniu nagłych, nieuzasadnionych zmianach kierunku atomów (klinamen?)
23. Epikur rozumie przyjemność jako nieobecność cierpień fizycznych i brak niepokojów duszy.
24. Opatrzność w filozofii stoickiej oznacza przeznaczenie/ fatum. [konieczność?]
25. Teoria wiecznego powrotu i powtarzającego się „pożaru świata” to pomysł Zenona.
26. Dla stoickiego mędrca dobro to najwyższa cnota = życie w harmonii z naturą, rozumem świata
27. Pojęcie emanacji wywodzi się z filozofii neoplatońskiej (Plotyna) i oznacza zmniejszanie doskonałości na kolejnych coraz bardziej oddalonych od absolutu poziomach istnienia, wyrzucanie dobra.
28. Teologia negatywna opisuje Boga jako nie dającego nam kryteriów moralnych. [nie dającego się poznać]
29. Odmienność filozofii średniowiecznej od starożytnej ujawnia się w uznaniu przez tę pierwszą chrześcijańskiej idei creatio ex nihilo, która oznacza stworzenie z niczego/ Bóg stwarza świat z niczego.
30. Patrystyka to nauka starożytnych i wczesnośredniowiecznych Ojców Kościoła/ dział teologii zajmujący się nauczaniem.
31. Doktryna gnostycka, przeciwko której zwraca się św. Augustyn to manicheizm.
/Zwrócił się przeciwko niej ponieważ gdyby istniała druga siła równoważna Bogu musiałaby zmieniać Boga, odrzuca także pojmowanie Boga jako substancji cielesnej./
32. Istnienie w ludzkim umyśle nieskończonych, idealnych prawd wyjaśnia
św.Augustyn iluminacją – darowaniem ich przez Boga.
33. Augustyńskie pojęcie czasu jest doświadczeniem subiektywnym.
34. Pierwszego apriorycznego dowodu na istnienie Boga dostarcza filozofii św. Anzelm.
35. Aposterioryczne dowody na istnienie Boga powołują się na doświadczenie,
a ich uporządkowanego przedstawienia dostarcza dzieło św. Tomasza
36. Odkrycie nieznanych dzieł Arystotelesa i powtórna recepcja myśli greckiej w dojrzałym średniowieczu dostarcza Awerroes. [chyba po prostu Arabowie]
37. Wg św.Tomasza z Akwinu Bóg jest jedynym bytem, którego istota równa się istnieniu.
38. Popularna w renesansie literatura hermetyczna to korpus dzieł autorstwa………………….………………………, który miał być……………………. …………………………………...
39. Autorem słynnej mowy o godności człowieka, manifestu renesansowego humanizmu jest Giovanni Pico Della Mirandola.
40. Wg Giambattisty Della Porta magia naturalna to aktywna część przyrody, odkrywanie ukrytych podobieństw i ich wykorzystywanie.
41. Metodyczny empiryzm Bacona uznaje, iż indukcja i eksperyment to dwie skuteczne metody dochodzenia do prawdy/ prawomocność prawdy jest prawomocnością rozumu.
42. Klasyczny empiryzm Johna Locke’a opisuje poznanie jako proces tworzenia norm społecznych [moim zdaniem: idei złożonych i prostych] na podstawie doświadczenia.
43. Esse est pircipi to hasło wywoławcze filozofii G. Berkeley’a, oznaczające ‘być, znaczy być postrzeganym’.
44. David Hume uznaje relację przyczynowo- skutkową za psychologiczny nawyk
45. Racjonalizm nowożytny tym różni się od empiryzmu, że początkiem poznania u empirystów są wrażenia zmysłowe, a u racjonalistów początkiem są idee wrodzone zawarte w umyśle.
46. Najważniejsze zasady metody kartezjańskiej to: odrzucać to, co wątpliwe (intuicja), analiza, synteza, niczego nie pomijać (wymień cztery).
47. Kartezjańskiemu wątpieniu podlega najpierw świadectwo zmysłów, a następnie aksjomaty
48. Kartezjańskie ego ujmuje swoje istnienie poprzez myślenie w akcie wątpienia
49. Kryterium prawdy i pewności dla Kartezjusza jest rozum? Bóg?
50. Blaise Pascal portretuje człowieka jako trzcinę myślącą (kruchą istotę, którą przyroda może zniszczyć i której godność leży w jego myśli).
51. Obok Kartezjusza przedstawicielami racjonalizmu są Leibniz i Spinoza.
52. Podział sądów na analityczne i syntetyczne zaczerpnął I.Kant od Arystotelesa.
53. Czas i przestrzeń określone są w filozofii Kanta jako aprioryczne ramy naszego postrzegania. [czyste formy naoczności]
54. Przeciwieństwem zjawiska jest dla Kanta rzecz sama w sobie.
55. Pojęcie rewolucji kopernikańskiej, jaka była dzieckiem Kanta, odnosi się do prawidłowości jako tworu stale działających form umysłu (przedmiot dopasowywuje się do podmiotu). [eee... po prostu do dokonania przewrotu w myśleniu na miarę Kopernika – nasze poznanie ograniczone jest ramami naszego postrzegania i pojmowania]
56. Imperatyw kategoryczny to formuła, która brzmi ‘Postępuj wedle takiej tylko zasady, co do której mógłbyś jednocześnie chcieć, aby stała się prawem powszechnym’.
57. Myślenie dialektyczne wg Hegla oznacza dynamiczne ścieranie się ustanawiających się nawzajem przeciwstawnych pojęć, co ma doprowadzić do wyższej syntezy [cytat z Dziemby, mam w zeszycie]
58. Heglowskie dzieje to historia Ducha obiektywnego/ AbsolutU.
59. Pesymizm Schopenhauera polega na tym, iż uznaje on wolę za bezcelową i nieświadomą.
60. Religijną fazę egzystencji wg Kierkegaarda ilustruje postać Abrahama gotowego poświęcić Izaaka dla Boga.
laililang