6-CIĄGI NIWELACYJNE.doc

CIĄGI NIWELACYJNE

Ciąg niwelacyjny to pomiar różnicy wysokości pomiędzy punktami A i B.

                        O1                                    niwelator                                      O2

                                                                                                            B

                                                                                                                     D h

                              A

Dh = O1 – O2

Dh (+) teren wznosi się

Dh (-)  teren opada 

Jeżeli odległość pomiędzy punktami A i B jest znaczna, to w celu wyznaczenia różnicy ich wysokości należy dokonać ciągu niwelacyjnego.

                                                                                                      B

                                                                                                      Dh4

                                                                             Dh3

                                                                                                                     DhAB

                                                   Dh2

                                  Dh1

            A

Pomiar ciągu niwelacyjnego można wykonać:

-          metodą niwelacji ze środka

-          metodą niwelacji w przód

Niwelacja ze środka:

W celu wyznaczenia różnicy wysokości punktów A i B instrument ustawia się po środku pomiędzy dwoma łatami.

                        O1                                    niwelator                                      O2

                                                                                                            B

                                                                      St.                                               DhAB

                              A

                                                   D                                  D                                                                                                                                                                        St                                                        Dh = O1 – O2

                            A                                                                                    B

          St. 1

Jeżeli wysokość punktu A jest znana (np. jest to wysokość reperu lub wysokość dowolna przyjęta) to wysokość punktu B wynosi:

HB = HA + O1 – O2

gdzie:

              HA + O1 nazywa się wysokością horyzontu

ZALETY NIWELACJI ZE ŚRODKA:

Eliminacja błędów:

-          wynikających z kulistości Ziemi

-          wynikających z rektyfikacji pionowej

-         

instrumentalnych (c || l i inne)

W czasie wykonywania pomiarów odległość niwelatora od łaty (długość celowej) nie powinna przekraczać 50m metrów.

Niwelacja w przód:

W celu wyznaczenia różnicy wysokości punktów A i B, instrument ustawia się w punkcie A, a łatę niwelacyjną w punkcie B.

                                                                                                    Oi

                            iA                                                                      B

                                                                                                          DhAB

                                    A

DhAB = iA – Oi

gdzie:

              iA – wysokość instrumentu, mierzona ruletką lub łatą

Jeżeli wysokość punktu A jest znana, to wysokość punktu B wynosi:

HB = HA + iA – Oi

WADY METODY:

-          błędy wynikające z kulistości Ziemi

-          błędy wynikające z rektyfikacji pionowej

-         

błędy wynikające z c || l

-          błędy wynikające z niedokładnych odczytów

RODZAJE CIĄGÓW NIWELACYJNYCH:

Ø       

ciąg niwelacyjny otwarty (wykonywany jest pomiędzy dwoma punktami A i B, których wysokości są znane). Warunek teoretyczny, który powinien być spełniony:

              (1)

Ø        ciąg niwelacyjny zamknięty (ciąg zaczynający się i kończący na tym samym punkcie A o znanej wysokości). Warunek teoretyczny, który powinien być spełniony:

              (2)

TECHNIKA POMIARU CIĄGU:

Na każdym stanowisku niwelatora:

-          wyznaczenie różnicy wysokości równej różnicy odczytów wstecz i w przód. Nazwy odczytów wynikają z kierunku niwelowania

-          odczyty wykonuje się (przy spoziomowanej libelli) w milimetrach

Warunek (1) można zapisać w następującej postaci:

Jeżeli na każdym stanowisku wykonamy jeden odczyt na łacie wstecz i w przód, to mamy do czynienia z tzw. niwelacją pojedynczą. Niwelacja podwójna – jeżeli na każdym stanowisku wykonamy dwa odczyty wstecz i dwa odczyty w przód (drugie odczyty po poruszenia instrumentu lub po ustawieniu łat na innych bolcach żabki).

W rzeczywistości odczyty na łatach są obarczone drobnymi błędami (błędy odczytu łat, błędy niespoziomowanej libelli, błąd c || l i inne).

Stąd warunki (1) i (2) są przeważnie niespełnione.

Otrzymujemy odchyłkę ciągu fh­.

Warunek: fh < (fh)dop – dopuszczalne

(fh)dop określa norma, dla poszczególnych klas niwelacji.

Jeżeli fh0 ciąg należy wyrównać. Odchyłkę fh­ rozrzuca się ze znakiem przeciwnym wprost proporcjonalnie do długości celowych.

                                  ż2             

                 ż1    St.2

        St.1                                      St.3                 

Rp.A                                                                                   

                                                        ...