Udane_prywatyzacje.pdf

MINISTERSTWO SKARBU PAŃSTWA

DEPARTAMENT INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ I WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ

www.msp.gov.pl

WYBRANE PROCESY PRYWATYZACYJNE

Z UDZIAŁEM INWESTORÓW

ZAGRANICZNYCH

Ph. (+48 22) 695 87 85; fax. 628 11 90;

Wstęp

Od początku przekształceń własnościowych udział inwestorów zagranicznych w procesie

prywatyzacji był bardzo ważnym elementem. Równocześnie był on i jest tematem

kontrowersyjnym. Obawy i nadzieje z nim związane znajdują swój wyraz w postawach

Polaków wobec kapitału zagranicznego.

Przeprowadzany w Polsce od 1990 r. proces prywatyzacji pełni stymulującą rolę

w przyciąganiu inwestycji zagranicznych do naszego kraju.

Udział inwestorów zagranicznych w prywatyzacji wg kraju pochodzenia ∗

(dane na koniec 2003 r.)

Inwestycje w

Udział w całości

BIZ kraju w

Udział w całości

BIZ w Polsce

Kraj

prywatyzację

(w mln USD)

inwestycji w

prywatyzację

Polsce

(w mln USD)

Francja

5101

39,39%

13857,00

19,96%

Włochy

1088

8,40%

3837,40

5,53%

Niemcy

827

6,38%

8414,70

12,12%

Szwecja

612

4,73%

3062,30

4,41%

Irlandia

590

4,55%

1087,70

1,57%

USA

468

3,61%

8689,30

12,51%

Holandia

429

3,31%

9863,20

14,20%

Wielka Brytania

342

2,64%

3689,80

5,31%

Belgia

314

2,42%

2111,40

3,04%

Austria

266

2,05%

1122,90

1,62%

Szwajcaria

0,57%

1087,30

1,57%

Hiszpania

0,40%

387,40

0,56%

Japonia

0,36%

258,00

0,37%

Dania

0,33%

2048,10

2,95%

Luxemburg

0,26%

541,40

0,78%

Finlandia

0,19%

479,20

0,69%

Węgry

0,06%

55,80

0,08%

Cypr

0,03%

1106,10

1,59%

Indie

0,01%

n.a.

Norwegia

0,01%

343,70

0,49%

∗ Opracowania własne

Panama

0,00%

n.a.

Międzynarodowe

2625

20,27%

3161,50

4,55%

Razem

12949

100,00%

69441,00

100,00%

Udział kapitałów inwestowanych w prywatyzowane przedsiębiorstwa państwowe zmieniał się

na przestrzeni lat. Największe wpływy z tytułu sprzedaży akcji i udziałów spółek Skarbu

Państwa zanotowano na przestrzeni dwóch lat: 1999-2000. Na tak znaczący wynik miał

niewątpliwie wpływ rodzaj prywatyzowanych przedsiębiorstw, a szczególnie najważniejsza

transakcja przeprowadzona w roku 2000, czyli sprzedaż Telekomunikacji Polskiej S.A.

konsorcjum złożonemu z francuskiego przedsiębiorstwa France Télécom oraz polskiej spółki

Kulczyk Holding SA.

Poniżej zaprezentowano 10 największych transakcji prywatyzacyjnych, w których

uczestniczyli inwestorzy zagraniczni.

Rok

Nazwa spółki

Nazwa inwestora

Kraj

pochodzenia

Wartość transakcji

(w tys. USD)

2000 Telekomunikacja

Polska SA.

France Telecom

Kulczyk Holding

Francja

Polska

4.290.350

2004

PKO BP S.A.

Inwestorzy indywidualni

i instytucjonalni

GPW

2.451.864

(zagraniczni inwestorzy

instytucjonalni objęli

pakiet stanowiący 8,5%

kapitału zakładowego

PKO za kwotę 562.096

1999

Pekao SA

Uni Credito Italiano /

Alianz

Włochy

1.087.200

2001 Telekomunikacja

Polska SA

France Telecom

Kulczyk Holding

Francja

Polska

894.580

(dokupienie pakietu akcji)

1999

PZU SA

Eureko BV

Big Bank Gdański SA

Holandia

Polska

773.850

1999 Bank Zachodni SA

AIB European

Investments

Irlandia

584.620

2003 Telekomunikacja

Polska SA

Inwestorzy

instytucjonalni

GPW

413.643

2002

Stoen SA

RWE Plus AG

Niemcy

370.160

1998 Polfa Poznań SA

Glaxo Group Limited

Wielka

Brytania

226.570

1996

Zakłady

Przemysłu

Tytoniowego SA

Philip Morris Holland

Holandia

222.980

Prowadzone badania efektów udziału inwestorów zagranicznych w prywatyzacji

przedsiębiorstw państwowych wykazały, że firmy zagraniczne zainteresowane są przede

wszystkim dużymi przedsiębiorstwami, działającymi w tych samych lub pokrewnych

branżach, co zagraniczne spółki macierzyste, zlokalizowanymi w dużych aglomeracjach

i posiadającymi względnie stabilne krajowe i wschodnie rynki zbytu swoich produktów.

Znaczące kapitałowo zagraniczne inwestycje w prywatyzację dokonują się więc głównie

przez nabywanie akcji / udziałów jednoosobowych spółek SP oraz przez transakcje giełdowe.

Z analizy wskaźników ekonomicznych, osiąganych przez sprywatyzowane przedsiębiorstwa

oraz przeprowadzanych przez ich zarządy działań restrukturyzacyjnych i modernizacyjnych

wynika, że spółki, których większościowymi właścicielami zostali inwestorzy zagraniczni,

lokują się w grupie firm o najwyższym potencjale rozwojowym, osiągają one najniższe

średnie wskaźniki poziomu kosztów i najwyższe wskaźniki rentowności. Wydatki

inwestycyjne spółek sprzedanych inwestorom zagranicznym utrzymują się na najwyższym w

całej grupie i ustabilizowanym poziomie; firmy te osiągnęły również najwyższe wskaźniki

udziału nowego wyposażenia technicznego w majątku produkcyjnym.

Spółki te konsekwentnie i w sposób systemowy realizują, finansowane w znaczącej części

zkredytów, programy inwestycyjne i restrukturyzacyjne, modernizują produkcję

i wzmacniają pozycję rynkową, skutecznie konkurując jakością produktów.

W umowach prywatyzacyjnych ściśle określone zostały zobowiązania inwestycyjne nabywcy.

Realizowane są w określonym terminie (średnio 3-8 lat) poprzez podwyższenie kapitału

zakładowego spółki, przeznaczenie określonych kwot na inwestycje, w tym na rzecz ochrony

środowiska, nowe technologie, licencje, modernizację parku maszynowego itp. Wartość

zobowiązań inwestycyjnych wszystkich inwestorów zagranicznych w ramach prywatyzacji

pośredniej (kapitałowej) w latach 1991 – 2003 wyniosła 46 mld zł, inwestorów polskich

ponad 8,2 mld zł.

W spółkach z kapitałem zagranicznym, objętych badaniem DAiP, zobowiązania ogółem

wyniosły ponad 42 mld zł, natomiast faktycznie poniesione nakłady inwestycyjne w tych

spółkach w latach 1993 – 2003 wyniosły łącznie 56 mld zł, w tym na ochronę środowiska 2,3

mld zł.

Udział inwestorów zagranicznych w większości przypadków zdecydowanie pozytywnie

wpłynął na kondycję ekonomiczną sprywatyzowanych spółek i wzmocnił ich potencjał

rozwojowy. Tak jest w większości, ale obraz ten nie byłby jednak prawdziwy, gdybyśmy nie

dodali, że wejście zagranicznego właściciela do spółki nie wpływa automatycznie i nie w

każdym przypadku korzystnie na wzrost jej potencjału rozwojowego. Z reguły łączy się

z forsowną i trudną dla pracowników restrukturyzacją firmy, wzrostem wymagań wobec

pracowników oraz zagrożeniem miejsc pracy, zwłaszcza po upływie okresu ochrony

zatrudnienia zapisanego w umowach prywatyzacyjnych. W części spółek inwestorzy

zagraniczni ściśle podporządkowują strategię spółki ekonomicznym i rynkowym interesom

koncernów, realizowanym kosztem potrzeb rozwojowych działających w Polsce spółek,

traktowanych jako peryferyjne.

Udział inwestorów zagranicznych w prywatyzacji to także, co nie jest bez znaczenia, wpływ

na szeroko rozumiane środowisko lokalne. Ich udział w życiu społeczności lokalnych ma nie

tylko wymiar ekonomiczny – pracodawców i podatników, lecz także, zwłaszcza w małych

miejscowościach, odgrywa znaczącą rolę w realiach społecznych. Zadowolony inwestor,

wspomagany przez władze lokalne, jest skłonny wykonać na rzecz miejscowej społeczności

wiele prac, które nie są bezpośrednio związane z inwestycją, sponsorować różne imprezy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: