Beta.doc

Beta-laktamowe: *pierścień z wiązaniem beta-laktamowym (miejsce działania b-laktamazy), są inhibitorami ściany kom., *ham syntezę peptydoglikanu; *różne spektrum przecibakteryjnego działania ze względu na różnice w stopniu powinowactwa do PBP; *na spektrum przeciwbakteryjnego działania mają wpływ beta-laktamzy wytwarzane przez bakterie, oporność naturalna lub nabyta wśród bakterii oraz występowanie lub nie oporności krzyżowej. A. Klasyczne – gr. penicylin (Penamy): 1. Naturalne: penicylina G, V, fenetycylina; S: w zapal. oskszeli, płuc, anginie, zap. wsierdzia i opon m-rdz. Str, Staph, G+, krętki, promieniowce, pneumokoki, laseczki beztlenowe; 2. Półsyntetyczne: a)oporne na penicylinazę gronkowcową: metycylina, nafcylina; penicyliny izoksazolilowe; oksa-, kloksa- , dikloksa-, flukloksa-cylina; b) Aminopenicyliny: ampicylina, amoksycylina,  bakampicylina, talampicylina, piwampicylina; c) Karboksypenicyliny1: karbanicylina, tikarcylina,  karfecylina; d)Ureidopenicyliny1- (N-acylowe pochodne ampicyliny): azlocylina, mezlocylina, piperacylina; e) Amidynopenicyliny: piwmecylinam (piwamdynocylina). B. Klasyczne - grupa cefalosporyn/ cefamycyn (Cefemy): Półsyntentyczne : I generacja: cefalotyna, cefalorydyna, cefazolina, cefadroksyl, cefaleksyna, cefradyna, cefapiryna, cefaklor; II gener: cefamandol, cefuroksym, cefoksytyna, cefonicid, ceforanid. cefotiam, cefotetan, cefmetazol, cefuroksym aksetyl; III gen: 11 (iniekcyjne) cefotaksym, cefoperazon, cefiriakson, cefiazidym, cefsulodyna, latamoksef (moksalaktam), ceftyzoksym, cefmenoksym, cefpiramid. cefpirom2, cefepim2; 2. (doustne cefalosporyny) -cefaklor, cefarydyna, cefaleksyna, cefroksydyna, cefadroksyl, cefprozil, cefuroksym, cefiksym, ceftibuten, cefpodoksym proksetyl, cefetamet piwoksyl, lorakarbef. Stosowane do:1. leczenia zakażeń dróg oddech. i mocz. 2. wraz z generacją rośnie aktywność G- a maleje wobec G+; 3. cefalosporyny nie są aktywne wobec Chlamydia, Legionella, Mykoplazma; 4. nie sa aktywne wobes Str. Pneumoniae z wysokim stopniem oporności na penicylinę; 5. cefalosporyny doustne nie są aktywne wobec Pseudomonas aeruginosa; 6. stabilność na b-laktamazy rośnie wraz z generacją; 7. nie wykazują aktywności wobec enterokoków-pierwotników; 7. brak aktywności wobec gronkowców metycylinoopornych, pałeczzek Listeria monofilogenes, Bacteroides C. Nieklasyczne: Karbapenemy1: imipenem, meropenem, biapenem; Monobaktamy1: aztreonam, karumonam, tigemonam (dousiny); Penicyliny/inhibitory  Beta –laktamaz: amoksycylina + kw klawulanowy  (Augmentin); ampicylina + sulbaktam (Unasyn, Sultamicylina); tikarcylina + kw. klawulanowy (Timentin)1; piperacylina+tazobaktam (Tazocin)1; Cefalosporyny/inhibitory Beta-laktam.: cefoperazon +sulbaktam (Sulperazon)1. Oznaczenia: 1 Aktywne wobec Pseudomonas aeruginosa, 2 Zaliczane do IV generacji.AMINOGLIKOZYDY: (stosowane w zakażeniach ukł. mocz. przez G-, zap. wsierdzia i opon m-rdz.); 1.  4,5 – deoksytreptaminy (neomycyna B i C, paramomycyna, butyrozyna)- leczenie biegunki; 2.  4,6 – deoksytreptaminy (kanamycyna-leczenie gruźlicy, amikacyna, gentamycyny); 3. streptomycyna, dwuhydroksystreptomycyna- pratek gruźlicy; 4. Spektynomecyna i trospektomycyna- rzerzączka; S: G+, G-, pał. Enterobacteriacae, Acinetobacter, Pseudom. aeruginosa. Tylko neomycyna jest do stosow. miejscowego, reszta – iniekcyjne; są wysokotoksyczne (działają na: nerkę, wątrobę, n. słuchowy); synergicznie działają z antyb. beta-laktamowymi, nieskuteczne wobec bak. beztl., hamują 30 S. ANSAMYCYNY: * podrupa makrolitycznych antybiotyków z alifatycznym mostkiem ; *charakterystyczny ukł. aromatyczny wywodzący się z naftalenu; ryfamycyna; powodują szybkę selekcję gronkowców po jednej dawce; ryfambytyna- nie wykazuje krzyżowej oporności z ryfampycyną; modyfikacje ryfamycyny: ryfampucyna- poszerzone spektrum, wysoka akt. wobec M. tuberculosis, M. leprae, pradków atypowych, aktywność wobec gronkowców(S. aureus), wobec paciorkowców(L. monocytogenes), G(-) ziarniaki rodz. Neisseria; CHINOLONY: Mech. dział.: łączą się z podjednostką A gyrazy DNA (hamują replikację), zmieniają przepuszczalność sciany kom.; stare: kw. nalidyksowy, kw. oksolinowy, kw. pipemidynowy, cinoksacyna. Aktywność ograniczona do tlen. G- pał. z enterobacteriacae (E. coli, Klepsiella), niskie stęż.w surowicy i tkankach, dobrze wiążą się z białkami, wysokie stęż. w moczu, tylko do terapii dróg. mocz. wywołanych przez wrażliwe pał. jelitowe. Nowe: ofloksacyna, norfloksacyna, enoksacyna, tosulfoksacyna, sparfloksacyna, temofloksacyna, fluoroksacyna; Szybka absorbcja po podaniu doustnym, wysokie stęż. w moczu, szeroka dystrybucja do tkanek i surowicy, niski stopień wiązania z białkami, długi okres biolog. półtrwania, eliminacja przez nerki i wątrobę. Stosowane do: zakażeń dróg mocz., oddech., przew. pokarm., skóry, kości, chorób przen. drogą płciową, w profilaktyce pacjentów z upośledzoną odporn., zapal. opon mózg.- rdz., zapal. wsierdzia, profilaktyka w chirurgii. S: Enterobacteriacae, Campylobacter, Haemophilus, Staph., Vibrio. Hamują wzrost chrząstki nasad GLIKOPEPTYDY:  zw. amfot., zawierają w cząst. cukry i aminokw. tworzące cykliczny łańcuch peptydowy. Naturalne: wankomycyna, teikoplanina. *Ham synt ściany kom. (wiążą się z peptydami zawieraj D – alanylo – D – alaninę). W zakaż. przew. pokarmow S: G+ (Staphylococcus, Streptococcus, Enterokoki, Listeria monocytogenes, Corynebacterium, Clostridium, Propionibacterium). Mech. oporności na KARBEPENEMY: *uwarunkowane prod. B-laktamaz indukowanych lub  o szerokim spektrum substratowym; *zmniejszenie transportu do kom. imipenemu(gł. Ps. aeruginosa)àutrata prod. poryn D2 aktywnych w tym transporcie; *obnizenie wiazania imipenemu z białkami wiążącymi penicyliny(nie wiążą się u Acinebacter, Listeria, Pseudomonad aeruginosa); *wytw. przez szczepy oporne karbapenemaz: 1)metalo-B-laktamazy(Flavobacterium ssp, Stenotrophomonas maltophilia, Aeromonas ssp; Serratia ssp, Pseudomonas aeruginosa; 2)B-laktamazy serynowe(typ TEM, SHV; nie hydrolizują cefataksymu, ceftazydymu, i karbopenemów); 3)B-laktamazy chromosomalne(AmpC- wytw. przez Enterobacter, Citrobacter, Pseudomonas aeruginosa, hydrolizuja ampicylinę, karbamicylinę, cefalotynę, może być idukowany w wyniku mutacji i imipenem); LINKOSAMIDY: linkomycyna, klindamycyna; *Ham biosynt. białka (wiążą 50 S). Klindamycyna ham rybosomy mitochondrialne u pierwotniaków, hamują produkcję toksyn bakteryjnych, stymuluja mech. obronne gospodarza, uczestniczy w prod. toksyn bakteryjnych. S: G+ ziarniaki tlenowe (Staphylococcus, Streptococcus pyogenes, pneumoniae, j. ustnej), bakt. beztlen nieprzetrwalnikujące i niektóre gat. z rodz. Clostridium, pierwotniaki (toxoplazma gondi, pneumocistis carinii, Leiszmania). Stos. w zakaż. jam. ustnej, zapal. otrzewnej, ropniu jamy brzusznej. MAKROLIDY: *antyb. makrocykliczne z laktonowym aglikonem w cząsteczce, *liczba członów 12-16 poł. z resztami cukrowymi; . Mak. naturalne: erytromycyny, spiramycyna, oleandomycyna, josamycyna, spiramycyna, midekamycyna  Pochodne erytromycyny: Dovercin, roksytromycyna, klarytromycyna, azytromycyna. *Hamują biosynt. białka (łączą się z 50 S)i ingerencja w transkrypcję i translację; *wykazuja oporność krzyżową(wyst. zmetylowanego rRNA spow. obecnością genu erru w plazmidzie lub transpozomie); *nowe makrolidy- wyzsza aktywność, lepsza wchłanialność z ukł. pokjarmowego, lepsze właść. farmakologiczne i farmakinetyczne i dostępność biol, współpraca z ukł. odopornościowym, osiągają wysokie stęż. w kom(np. makrofagi). S: ziarniaki G+ (Staphylococcus, Streptococcus), pałeczki G+(Corynebacterium), Mycobacterium), ziarniaki G-(Neisseria), pałeczki G- (Haemophilus, Campylobacter, Pasteurellae, Legionella), bakt. beztlen. nieprzetrwalnikujące, krętki(Treponema, Borrelia burgdorferi), Mycoplasma  pneumoniae, Chlamydia, Rickettsia, Coxiella, Eurlichia. TETRACYKLINY: naturalne: chlorotetracyklinę, oksytetracyklinę, tetracyklinę. Półsyntetyczne: metacyklina, doksycyklina, rolitetracyklina. *Hamują biosyntezę białka na poziomie 30 S;* Antagoniści  penicylin i aminoglikozydów. Nie podawać dzieciom i kobietom w  ciąży (odkładają się w zawiązkach narządów, w nasadach kości długich, przebarwiają szkliwo). S: G+, G-, bakt. tlen. i beztlen.. Charakt. się krzyżową opornością, prawie wszytskie są doustne (hepatotoksyczne, nefrotoksyczne, fototoksyczne). Stosuje się w durze osutkowym, dżumie, gorączne Q, zapaleniu spojówek. INNE:  Chloramfenikol- chlorometycyna, detreomycyna; tiamfenikol, pochodne – wiele efektów nieporządanego działania, np. na szpik kostny, nie stosuje się jako lek I rzutu; Cykloseryna - antybiotyk wykorzystywany w chemioterapii gruźlicy. Fosfomecyna- antybiotyk i związek syntetyczny; "ketosfolaktamin" połączenienie fosfomycyny z antybiotykiem  Beta-laktamowym – doustny. Cyklosporyny - antybiotyki – kompleks polipeptyd6w: cyklosporyna A i C – synteza; działanie immunosupresyjne (aktywność antylimfocytarna), przeciwgrzybicze i przeciwpierwotniakowe (Schistosoma mansonii). Kwas fusydowy – antybiotyk o budowie steroidowej; aktywny wobec gronkowców. Mupirocyna – antybiotyk (kwas pseudomonowy); aktywny wobec gronkowców, w tym MRSA. Bacytracyna - antybiotyki polipeptydowe – kompleks; aktywny wobec gronkowców. Polimyksyna B – antybiotyk z kompleksu polipeptydów, aktywny wobec pałeczek Gram-ujemnych (m.in. E coli, Salmonella, Shigella). Kolistyna -  antybiotyk (polimyksyna E); aktywny wobec pałeczek Gram-ujemnych; nie wchłania się z przewodu pokarmowego; toksyczny. Kotrimoksazol – skojarzony preparat: trimetoprim / sulfametoksazol (Biseptol) – do dróg moczowych, w celach profilaktycznych. Nitroimidazole -  metronidazol; działa na bakterie beztlenowe z wyjątkiem Propionibacterium, Bti-dobacterium, Actinomyces; działa na T. vaginalis i E. histolytica, G 1amblia, ornidazol, tynidazol. niridazol, nimorazol. Nitrofurany -   nitrofurantoina – hemioterapeutyk dróg moczowych; furazolidon i inne.MECH. DZIAŁ. ANTYB. NA KOM. BAKT.- Inhibitory ściany kom.: Penicyliny (powinowactwo do PBP), Cefalosporyny (pow. do PBP), Imipenem (pow do PBP), Aztreonam (pow do PBP), Wankomycyna (wiąże peptydy zawierające D-amylo-D-alaninę). Inhibitory białka i kw. nukleinowych: Aminoglikozydy (hamują 30 S), Chinolony (ham. replikację DNA, wiążą podjednostkę A-gyrazy), Ryfamycyny (działają na polimerazę RNA zależną od DNA), Erytromycyna (ham. 50 S), Klindamycyna (ham. 50 S), Tetracykliny (ham. 30 S), Chloramfenikol (ham. synt. biał. i lip.), Nitrofurantoina, Trimetoprim, Sulfonamid (wpływają na metabolizm kwasu foliowego), Metronidazol, Chloromycetyna (ham. 50 S), Polimyksyna (wpłw. na bł. kom.); Leki tuberkulostatyczne - Gruźlica typowa - Mycobacterium tuberculosis, Antybiotyki: Streptomycyna, Kanamycyna, Cykloseryna, Ryfampicyna, Izoniazyd (INH), Etambutol, Kwas paraaminosalicylowy (PAS), Pyrazinamid. LECZENIE: I faza (intensywna): INH+Pyrazinamid+ Rifampicyna + Etambutol; II faza (podtrzymująca): INH+Rifampicyna. Gruźlica atypowa: Mycobacterium avium intracellulare, cykloseryny, M fortuitum: cyprofloksacynę i ofloksacynę, Mycobacterium kansasii: ryfampicyna + INH + etambutol. MECH. OPORNOŚCI NA ANTYBIOTYKI: 1. Zmiany mutacyjne genów własnych, które wcześniej nie były odpowiedzialne za oporność lub genów, które odpow. za oporność na inne antybiotyki; 2. Zmiany ekspresji infor. genetycznej na poziomie transkrypcji lub translacji; 3. Ułatwienie horyzontalnego przekazywania genów między odległymi filogenetycznie grupami bakterii; 4. Synteza nowych układów białkowych.; Chemioterapia zakażeń wirusowych: *chem. przeciwwirusowy powinien wykazywać hamujące działanie na funkcje wirusa bez oddziaływania na metabolizm kom. gosp.; *uwzględnia różne fazy replikacji; *inhibitory syntezy kw. nukleinowych, subst. hamujące funkcje enzymów uczestniczących w metab. puryn i pirymidyn; *polimerazy biorące udział w replikacji kw. nuklei, blokować synteze kw. poprzez wbudowanie się do cząst. kwasu; W lecznictwie: idoksurydyna, widarabina, triflurydynan rybawiryna, akcyklowir- opryszczka wargowa, narz. płciowe, ospa wieczna, półpasiec, gancyklowir- zap. przew. pokarm, płuc; zydowudyna- w zakażeniu HIV; *inhibitory niespecyficzny  wirusowej i kom. replikacji; Chemioterapia zakażeń grzybiczych: *subst. zawierające związki Hg, CL, J, pochodne fenolu, kw. salicylowy, chlorowcopochodne, arom. siarki, barwniki, mydła inwertowane; *antybiotyki przeciwgrzybicze: 1)makrolidowe polienowe: nystatyna, polifungina, natamycyna, amfotetrycyna B, 2)ant. niepolienowe: gryzeofulwina; 3)pochodne imidazolu; 4)pochodne pirydynonu, morfoliny oraz aliloaminy