JĘZYKI URZĘDOWE INDII - PODZIAŁ, CHARAKTERYSTYKA, HISTORIA.pdf

(259 KB) Pobierz
217691308 UNPDF
Artykuł pobrano ze strony eioba.pl
BHARATA - Języki Urzędowe w Indii - Podział,
Charakterystyka i Historia
Indie to kraj ponad miliarda ludzi, 23 języków urzędowych i prawie 1700 dialektów oraz języków
lokalnych. Należą do pięciu głównych grup językowych, używają najczęściej sylabicznych
alfabetów, pokazują bogactwo kulturowe, duchowe i literackie. Sanskryt uchodzi za matkę
większości języków Indii.
Bharata - Języki Indii
Badania statystyczne przeprowadzone w 1971 wyodrębniły na terytorium Indii
ogółem 1625 języków. Głównym współczesnym językiem używanym w Indii jest
HINDI, którym razem z jego dialektami używa jakieś 600 milionów ludzi, z czego
dla ponad 400 milionów jest to język ojczysty. Hindi z całym przyległym
hindustani (urdu) i licznymi dialektami to czwarty z największych języków
ludzkości po chińskim, hiszpańskim i angielskim. Wybierając się do Indii warto
wiedzieć trochę o bogactwie tamtejszych języków, a także znać podstawowe
zwroty grzecznościowe obszaru językowego do którego się udajemy. Szczególnie
w celach biznesowych w Indii wskazana jest chociaż mierna znajomość Hindi.
Języki Indii można podzielić na pięć głównych rodzin:
1. Rodzina indoeuropejska
Jest to największa z rodzin językowych, dzieląca się na dwie podgrupy - języki
indoaryjskie i języki dardyjskie . W pierwszej z tych grup odnajdujemy m.in.
języki staroindoaryjskie (język wedyjski oraz sanskryt), języki średnioindoaryjskie
(wśród nich różnorodne prakryty) oraz ogromną grupę języków nowoindoaryjskich
(do nich należy m.in. hindi, urdu, bengalski, pendżabski etc.).
2. Rodzina drawidyjska
W tej rodzinie wyróżnia się grupę południową ( tamil ski, kannada, malajalam,
toda), południowo-zachodnią (tulu), południowo-wschodnią ( telugu ), centralną
(kolami), gondwańską (gondi), północno-wschodnią (kurukh, oraon) oraz grupę
północno-zachodnią (brahui).
3. Rodzina austroazjatycka
Wyróżnia się w jej obrębie grupę języków mundajskich (munda) oraz mon-khmer.
Część języków z tej rodziny nie posiada własnego pisma.
4. Rodzina tybeto-birmańska
W Indiach dzieli się na trzy gałęzie: tybetańsko-himalajską (m.in. balti, ladakhi,
newari, język tybetański), północno-asamską oraz asamsko-birmańską (m.in.
bodo , garo, manipuri , mizo). Językami tymi posługują się przede wszystkim
mieszkańcy Indii północno-zachodnich oraz północno-wschodnich, Sikkimu,
Bhutanu, Nepalu.
217691308.002.png
5. Języki izolowane
Stanowią relikty języków istniejących niegdyś na subkontynencie indyjskim. Do
tej grupy zaliczamy język nahali (używany przez nieliczne grupy w centralnych
Indiach), języki andamańskie oraz język kusunda .
Bharata - Języki Urzędowe Indii
Indie, mające ponad jeden miliard mieszkańców, zamieszkiwane są przez różne
ludy, które posługują się w sumie 30-toma głównymi językami i około 2.000
dialektów. Indyjska konstytucja przyznała specjalny status dwóm językom: hindi
i angielski emu jako oficjalnym językom komunikacji w rządzie centralnym Indii.
Ponadto wyróżniono 21 języków dodatkowych, które mogą być przyjmowane
przez poszczególne stany federacji jako regionalne języki urzędowe. Języki te
należą do różnych rodzin i grup językowych: indoeuropejskich, drawidyjskich,
munda i innych. Od 1965 rząd indyjski przymierzał się do stopniowego wycofania
języka angielskiego i zastępowania go przez hindi. Angielski miał być jedynie
językiem pomocniczym administracji (np. w sądownictwie), i to tylko do
momentu, gdy będzie można wprowadzić hindi w całej administracji. Wywołało to
jednak protesty pozostałych grup językowych nie posługujących się hindi, gdyż
urzędowym czystym hindi posługuje się tylko 400 mln spośród ponad miliarda
mieszkańców subkontynentu. Jednocześnie na skutek postępującej modernizacji i
industrializacji kraju, angielski jest coraz częściej używany, zwłaszcza przez kręgi
biznesowe.
Języki urzędowe (administracja centralna)
1. hindi
2. angielski (pomocniczy)
Pozostałe języki urzędowe
(wyznaczone do stanowego użytku urzędowego)
1. assamski, assami (język urzędowy w stanie Assam)
2. bengalski , bengali (język urzędowy w stanach Tripura i Bengal Zachodni)
3. bodo (język urzędowy w stanie Assam)
4. dogri (język urzędowy w stanie Dżammu i Kaszmir)
5. gudźarati (język urzędowy w stanach i terytoriach Dadra i Nagarhaweli,
Daman i Diu oraz Gujarat)
6. hindi , hinduski (język urzędowy w stanach i terytoriach Andamany i Nikobary,
Bihar, Czandig, arh, Chhattisgarh, Delhi, Haryana, Himachal Pradesh, Jharkhand,
Madhya Pradesh, Radżastan, Uttar Pradesh i Uttarakhand)
7. kannada (język urzędowy w stanie Karnataka)
8. kaszmirski , kaszmiri (język urzędowy w stanie Dżammu i Kaszmir)
9. konkani (język urzędowy w stanie Goa)
10. maithili (język urzędowy w stanie Bihar)
217691308.003.png
11. malajalam (język urzędowy w stanach Kerala i na Lakszadiwach)
12. manipuri (język urzędowy w stanie Manipur)
13. marathi (język urzędowy w stanie Maharashtra)
14. nepali (język urzędowy w stanie Sikkim)
15. orija (język urzędowy w stanie Orisa)
16. pendżabski (język urzędowy w stanie Pendżab)
17. sanskryt (język literacki starożytnych, średniowiecznych i
wczesnonowożytnych Indii, używany w ceremoniach religijnych oraz przez
niewielkie grupy ludności rozproszone po całym kraju)
18. santali (właściwy dla grupy plemion zamieszkującej płaskowyż Chota Nagpur
na terenie stanów: Bihar, Chhattisgarh, Jharkhand i Orisa)
19. sindhi (zachodnie pogranicze stanów Gujarat i Radżastan)
20. tamilski (język urzędowy w stanach i terytoriach Puducherry i Tamil Nadu)
21. telugu (język urzędowy w stanie Andhra Pradesh)
22. urdu (język urzędowy w stanie Andhra Pradesh, Dżammu i Kaszmir)
Inne popularne języki Indii
Bez oficjalnego statusu, ale którymi posługuje się powyżej 5 milionów osób:
1. awadhi
2. bhodżpuri (w stanie Bihar)
3. bundeli
4. chhattisgarhi (w stanie Chhattisgarh)
5. haryanvi (w stanie Hariana)
6. kanauji (w stanie Uttar Pradeś)
7. magahi (w południowej części stanu Bihar)
8. marwari (w Radżastanie)
PRAKRTA - JĘZYKI POTOCZNE
Prakryty (sanskryt �ाकृ त prāk ta = 'naturalny, zwykły, potoczny') - grupa języków
indyjskich, obejmująca potoczne i literackie języki Indii z okresu od V wieku
p.e.ch. do X wieku e.ch. Znane są głównie z inskrypcji, tekstów literackich oraz
pism religijnych buddystów i dżinistów. Najważniejsze odmiany literackie to: pali ,
ardhamagadhi, maharasztri, śauraseni, magadhi.
BRAHMI - PIERWOTNE PISMO
INDII
Alfabet BRAHMI jest przodkiem dla więcej niż 40-tu współczesnych alfabetów dla
języków w Indii oraz dla alfabetów innych języków takich jak khmerski ( Angkor ),
jawajski, filipiński czy tybetański. Uważa się, że pismo Brahmi było podstawą dla
powstania alfabetu aramejskiego oraz fenickiego. Pismo Brahmi było znane dobrze
i używane w Indii już w połowie I tysiąclecia p.e.ch. Pismo to prawdopodobnie
pochodzi z kultury doliny Indusu i Harappy, mając w takim razie 5-6 tysięcy lat
historii, jako że Harappa to 3.500 lat p.e.ch., a w dolinie Indusu używano tego
pisma już ponad 2 tysiące lat p.e.ch. Znane są inskrypcje w piśmie Brahmi z
217691308.004.png
okresu panowania Cesarza Aśoka (około 270-232 p.e.ch.), trzeciego monarchy z
dynastii Mauryan. Pismo Brahmi było używane do zapisu wielu języków, w tym
sanskrytu i prakrytu. Struktura większości indyjskich alfabetów sylabicznych
pochodzi jak się uważa z pisma Brahmi. Pismo wywodzi nazwę od Bogini Brahmi ,
inaczej Sarasvati, patronki kasty braminów, indyjskich kapłanów. Posiada
znaczenie wróżebne oraz działa jako system numerologiczny podobnie jak stare
celtyckie runy, które być może także wywodzą się ze skrypu Brahmi. Wiele liter
ma więcej niż jedną formę zapisu, a litery pogrupowane są naukowo wedle
sposobu ich wymowy. Każda sylaba kończy się na samogłoskę "a" krótkie, a
zmiany samogłoski dodawane są przez znaki diakrytyczne do sylaby głównej jak to
widać na przykładzie sylaby "KA" pod samogłoskami. Alfabet Brahmi posiada 9
samogłosek, w tym długie oraz krótkie a, i, u oraz głoski e, ai, o. Pierwsze trzy
cyfry w liczebnikach widoczne są dzisiaj nawet w zapisie cyfr pisma japońskiego.
Samogłoski w starożytnym piśmie Brahmi
Spółgłoski w starożytnym piśmie Brahmi:
Liczebniki w piśmie Brahmi:
SIDDHAM - PRZODEK DEVANAGARI
Allfabet SIDDHAM jest wedle badaczy zachodnich potomkiem pisma Brahmi , a
przodkiem alfabetu Devanagari który jest podstawą dla sanskrytu i wielu innych
języków indyjskich. Nazwa pisma pochodzi z sanskrytu i oznacza pismo
doskonałych czy spełnionych, pismo używane przez siddhów do zapisu ich nauk i
praktyk. Aktualnie pismo to szerzej jest używane przez buddyjskich mnichów
zakonu Shingon w Japonii dla zapisywania mantramów i sutr w sanskrycie.
Pismo to zostało sprowadzone do Japonii przez mistrza Kukai w 806 roku e.ch. po
odbyciu przez niego studiów sanskrytu i buddyjskiej mantrajany w Chinach. W
Japonii pismo Siddham znane jest pod nazwą Bonji (Bondźi). Pisze się od strony
lewej do prawej w poziomych liniach, czyli tak jak w Devanagari. Alfabet posiada
14 samogłosek, w tym krótkie i długie a, i, u oraz samogłoskowe krótkie i długie
"r" oraz "lr", a także "e", "ai', "o" oraz "au". Znane są zapisy fraz mantrycznych
wtrącane w tym piśmie w japońskich tekstach, także dotyczących Usui Reiki. W
rzeczywistości może to być jednak niezależny od Brahmi styl pisania w
sanskrycie używany przez stare ezoteryczne zakony indyjskich siddhów -
cudotwórców, przejęty przez uczniów Buddy. Znaki tego pisma ciągle są używane
w zapisie mantramów w rozmaitych systemach tantry i jogi w Indii, spacjalnie,
aby nawet osoby znające sanskryt miały problemy z odczytaniem tajemnego
tekstu.
Samogłoski w pismie Siddham:
Znaki diakrytyczne samogłosek w piśmie Siddham na przykładzie głoski
"Ka":
Spółgłoski w sylabicznym alfabecie Siddham:
GUPTA - PISMO GUPTYJSKIE
Pismo GUPTA wywodzi się z systemu zapisu Brahmi i przynależy do grupy
północno- indyjskich systemów pisma. Jego pojawienie się jest zbieżne z
powstaniem dynastii Guptów w początkach IV wieku e.ch. Pismo Gupta
217691308.005.png
przetrwało inwazję Hunów w VI wieku i po jej zakończeniu rozpoczęło swoje
dalsze rozprzestrzenianie aż do VIII wieku e.ch. Pismo Gupta rozwinęło kilka
swoich odmiennych wariantów takich jak Nagari czy Sarada , które pojawiły się
w północnych Indiach u podnóży Himalajów. Rozmaite warianty pisma Gupta
stały się podstawą dla rozwoju współczesnych alfabetów północnej Indii. Pismo
Gupta znane jest w całej północnej i centralnej Indii od wschodniej części
dzisiejszego Pakistanu aż po Bangladesz i wschodnią część Indii. Na wschodzie
Indii rozwinęło się z Gupta pismo Nagari, a na zachodzie Indii, także w dzisiejszym
Pakistanie powstało pismo Sarada. Wiele tekstów śiwaizmu kaszmirskiego oraz
śaktyzmu spisanych jest w tym rodzaju pisma.
Podstawowe znaki pisma Gupta:
DEVANAGARI
ANIELSKA MOWA MIASTA BOGÓW
Dewanagari ( वनागरी , z sanskr. devanagari; deva "bóg" + nagari "miasto") -
pismo alfabetyczno- sylabiczne, używane w północnych, zachodnich i środkowych
Indiach do zapisu kilkunastu języków z grupy języków indyjskich, m.in.
sanskrytu, hindi, marathi, nepali. Rozwinęło się wedle badaczy zachodnich z pisma
Brahmi , starszej formy pisma indyjskiego, którego najwcześniejsza postać znana
jest szerzej z napisów cesarza Aśoki (poł. III w. p.e.ch.). Według kasty
brahmanów jednak Devanagari jest bardzo dawnym pismem, które istniało już w
czasach Kryszny, ale było używane wyłącznie przez kastę braminów,
wtajemniczonych w Wedę i dlatego było nieznane. Pismo Brahmi miało być
rodzajem pisma ludowego, w odróżnieniu od zarezerwowanego dla spraw boskich
Devanagari. Składa się z 50-ciu znaków, w tym 16-tu samogłosek oraz ponad 300
ligatur, zbitek dwóch lub więcej syalab. Zapis znaków dewanagari jest poziomy, od
strony lewej do prawej. Charakterystyczna dla niego jest pozioma linia (matra)
nad każdą literą i ligaturą oprócz znaków dha i bha, których linia jest niepełna.
Pismo Dewanagari posiada także kilka znaków interpunkcyjnych oraz znaków o
znaczeniu fonetycznym. Najstarsze znane jak dotąd inskrypcje pochodzą z VII
wieku, a cyfry arabskie i łacińskie pochodzą właśnie z dewanagari, czyli szerzej z
kultury sanskrytu. Devanagari to pismo w zasadzie symboliczne, jego znaki są
przedmiotem kontemplacji i mistycznej filozofii. Jest do dziś używane w Indiach
dla języków: sanskrytu (Sanskrit), hindi , marathi, nepalskiego (Nepali), nevari i
innych jak: awadhi, bagheli, bhatneri, bhili, bihari, braj bhasha, chhattisgarhi,
garhwali, gondi, harauti, ho, jaipuri, kachchhi, kanauji, konkani, kului, kumaoni,
kurku, kurukh, marwari, mundari, palpa, i santali. W tablicach z transliteracją
pisma Devanagari i podobnych na literki łacińskie użyta jest międzynarodowa
transliteracja naukowa używana od 1899 roku, chociaż w internecie z powodu
problemów z klawiaturą i tablicą znaków często używa się Itrans lub HK (w tabeli
na końcu artykułu).
* ā, ī, ū są to długie, 2-3 razy dłuższe warianty głosek 'a', 'i', oraz 'u'.
* , zwane są "ciekłymi sylabami", podobnymi do /r/ and /l/ ale używanymi jak
samogłoski. Kreseczka nad tymi samogłoskami oznacza długą wersję literki.
* (a ) unosowione /a/, w rzeczywistości m z kropeczką jest unosowionym
dźwiękiem m, który unosawia poprzedzają go samogłoskę.
* (a )(:) wymawia się jak /a/ poprzedzone przydechem, często przedłuża
końcową samogłoskę, w języku hindi często czytany jako wygłosowe "ha".
217691308.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin