Uwagi dla czytelnika wersji elektronicznej �Proces�w przetwarzania informacji u cz�owieka� Petera H. Lindsaya i Donalda A. Normana.: Numeracja znajduje si� na g�rze strony. Indeksy nazwisk i rzeczowy zosta�y usuni�te. Spis tre�ci znajduje si� na pocz�tku ksi��ki. Wi�kszo�� tabel zosta�a zamieniona na tekst i przystosowana do u�ytku dla czytelnika niewidomego. Do prawid�owego odczytania ich zawarto�ci przez program Screen Reader, nale�y ustawi� opcj� CZYTANIE DOKUMENT�W na wypowiadanie wszystkich znak�w. W��czenie tej opcji konieczne jest r�wnie� wtedy, gdy w tek�cie podane s� warto�ci liczbowe z dok�adno�ci� do kilku miejsc po przecinku, aby mie� pewno��, co do poprawno�ci odczytania danych. We wzorach matematycznych i dzia�aniach na liczbach zast�piono s�owami znaki: plus, minus, r�wna si�, razy, podzieli�, wi�kszy mniejszy. W przypadku w�tpliwo�ci, co do w�a�ciwego odczytu wzoru (np. obecno�� nawias�w) nale�y ustawi� opcj� CZYTANIE DOKUMENT�W na wypowiadanie wszystkich znak�w. Wszystkie rysunki schematy i wykresy zosta�y usuni�te. W wielu przypadkach podj�to pr�b� zast�pienia ich opisem w nawiasach kwadratowych. Procesy przetwarzania informacji u cz�owieka wprowadzenie do psychologii Peter H.Lindsay Donald A. Norman T�umaczy� Artur Kowaliszyn Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 1991 Z orygina�u angielskiego: HUMAN INFORMATION PROCESSING. An Introduction to Psychology Copyright � 1972 by Harcourt Brace Jovanovich, Inc. Published by arrangement with Harcourt Brace Jovanovich, Inc. Redaktor naukowy Ida Kurcz Dodatki t�umaczyli Herbert Szafraniec (A) i J�zef Radzicki (B) Redaktor Irena Kaltenberg Uk�ad typograficzny Tadeusz Piasecki Korektorki Ewa Bojara, Ewa D�browska, Janina Wanat Ok�adk� projektowa� Zygmunt Ziemka � Copyright for the Polish edition by Pa�stwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1984 ISBN 83-01-04689-9 Wydawnictwo Naukowe PWN Wydanie drugie Arkuszy wydawniczych 55,25; drukarskich 43,5 Papier offsetowy klasy III 70 g, 70 x 100 cm Oddano do reprodukcji 9 grudnia 1991 r. Druk uko�czono w lutym 1992 r. Zam�wienie 2326/91 Olszty�skie Zak�ady Graficzne im. Seweryna Pieni�nego Spis tre�ci Przedmowa do wydania polskiego... 17 Przedmowa... 19 Podzi�kowania... 21 Uwagi dla Czytelnika... 25 1. Spostrzeganie INTERPRETACJA PRZEKAZ�W SENSORYCZNYCH... 29 Dopasowywanie do wzorca... 29 ROZPOZNAWANIE OBRAZ�W... 35 Organizowanie niepe�nych obraz�w... 36 Obrazy konkurencyjne... 37 ORGANIZOWANIE INFORMACJI S�UCHOWEJ.. 38 Obrazy pozbawione znaczenia... 39 Naginanie danych sensorycznych do przyj�tej Interpretacji... 42 ZNACZENIE REGU�... 44 Spostrzeganie przestrzeni... 46 Znaczenie kontekstu... 55 ANALIZA CECH... 59 Zatrzymywanie obrazu... 61 Efekty nast�pcze... 66 JAK UZYSKA� EFEKTY NAST�PCZE RUCHU?... 67 Wyja�nienie efekt�w nast�pczych... 68 Adaptacja do barwy uzale�niona od kierunku... 70 SPOSTRZEGANIE BEZ WYODR�BNIANIA CECH... 72 Widzenie sk�rne... 72 2. Przetwarzanie informacji przez uk�ad nerwowy OKO �ABY... 77 ANATOMIA DETEKTOR�W 78 METODY FIZJOLOGICZNE... 80 Neuron... 80 Rejestracja reakcji neuron�w... 82 TWORZENIE OBWOD�W NEURONOWYCH... 84 OBWODY PODSTAWOWE... 85 Budowa blok�w... 85 WYODR�BNIANIE KONTUR�W... 88 Wra�liwo�� a czu�o�� sensoryczna... 88 Hamowanie oboczne... 89 Obwody s�u��ce do wyodr�bniania kontur�w... 93 Pola centralne i peryferyjne... 101 Obwody w��czeniowo-wy��czeniowe... 105 REAKCJE W CZASIE... 108 Obwody s�u��ce do wytwarzania przemijaj�cych reakcji... 109 REAGOWANIE NA RUCH... 112 Obwody s�u��ce do wykrywania ruchu... 114 PRZETWARZANIE SYGNA��W W CIELE KOLANKOWATYM BOCZNYM 118 WYODR�BNIANIE CECH... 120 Proste kom�rki... 120 DIPOLE... 127 Kom�rki z�o�one... 128 Kom�rki superz�o�one... 130 WNIOSKI... 136 3. Teorie rozpoznawania obraz�w PANDEMONIUM... 139 Cechy zwi�zane z rozpoznawaniem liter... 141 Jak zbudowa� pandemonium?... 141 Cechy zwi�zane z rozpoznawaniem mowy... 149 Detektory cech zwi�zane z analiz� mowy... 151 Podsumowanie dotycz�ce analizy cech... 153 ANALIZA PRZEZ SYNTEZ�... 154 Znaczenie kontekstu... 154 Mokre skarpetki... 156 Wa�na rola redundancji... 158 DOKONYWANIE SYNTEZY PRZEKAZU SENSORYCZNEGO... 158 KOLEJNO�� OPERACJI... 164 CECHY A OCZEKIWANIA... 165 4. System wzrokowy �WIAT�O... 171 DECYBELE... 172 DROGA WZROKOWA... 173 �renica... 173 Soczewka... 175 Siatk�wka... 178 REAKCJE CHEMICZNE NA �WIAT�O... 178 Reakcja fotochemiczna... 179 NEUROANATOMIA WIDZENIA... 180 Sie� nerwowa siatk�wki... 182 DROGA DO M�ZGU... 185 WYB�R INFORMACJI WZROKOWEJ... 185 Ruchy oka... 185 Lokalizacja przedmiot�w... 189 Widzenie bez udzia�u kory wzrokowej... 191 Widzenie bez udzia�u wzg�rk�w czworaczych g�rnych... 193 5. Podstawowe w�a�ciwo�ci widzenia SPOSTRZEGANIE JASNO�CI... 195 Pasy Macha... 195 Kontrast jasno�ci... 200 JASNO�� A G��BIA 203 ADAPTACJA... 206 Warstwice r�wnej jasno�ci... 209 W�A�CIWO�CI WIDZENIA ZWI�ZANE Z CZASEM... 211 Czas integracji... 211 Kiedy migaj�ce �wiat�o wydaje si� ci�g�e?... 211 Krytyczna cz�stotliwo�� migotania... 212 BARWA... 214 MIESZANIE BARW... 215 Ko�o barw... 215 BARWNIKI I �WIAT�A 220 Obrazy nast�pcze... 222 WRA�LIWO�� CZOPK�W NA BARWY... 223 Teoria widzenia barwnego oparta na procesach przeciwstawnych... 225 Kontrast indukowany... 230 6. System s�uchowy FIZYKA D�WI�KU... 234 Cz�stotliwo�� d�wi�ku... 235 Intensywno�� d�wi�ku... 237 DECYBELE 238 BUDOWA I FUNKCJONOWANIE UCHA... 239 Ucho wewn�trzne... 239 Ruchy b�ony podstawowej... 241 Kom�rki w�oskowe (w�osowate)... 243 REAKCJE ELEKTRYCZNE NA D�WI�K... 246 Krzywe strojenia (ton�w)... 246 Charakterystyka czasowa reakcji neuron�w... 247 Kodowanie intensywno�ci informacji... 249 Przetwarzanie informacji s�uchowej... 251 7. Wymiary d�wi�ku G�O�NO��... 259 Warstwice r�wnej g�o�no�ci... 260 S�uchanie muzyki... 261 Maskowanie... 265 Pomiar g�o�no�ci... 268 WYSOKO�� D�WI�KU... 269 Skala muzyczna... 269 Skala melowa... 270 Teoria miejsca: po�o�enie na b�onie podstawowej... 270 Cykliczno�� wysoko�ci d�wi�ku... 274 Maskowanie nieobecnego tonu podstawowego... 277 ODRӯNIANIE WYSOKO�CI D�WI�KU � BEZ UDZIA�U B�ONY PODSTAWOWEJ. 279 Argumenty przeciw teorii periodyczno�ci spostrzegania wysoko�ci tonu... 281 Dwoisto�� teorii spostrzegania wysoko�ci d�wi�ku... 282 KRYTYCZNE PASMO CZ�STOTLIWO�CI... 283 PRZESTRZENNE SPOSTRZEGANIE D�WI�KU... 286 Lokalizacja... 286 Interakcje dwuuszne... 290 Znaczenie s�yszenia dwuusznego... 291 Zapis d�wi�ku... 293 Efekt pierwsze�stwa. ..295 8. Nerwowe pod�o�e pami�ci SYSTEMY PAMI�CI... 299 System przechowywania informacji sensorycznej... 299 Pami�� kr�tkotrwa�a... 300 Pami�� d�ugotrwa�a... 301 PRZECHOWYWANIE INFORMACJI... 302 Obwody nerwowe pami�ci... 303 CHEMIA PAMI�CI... 309 Zmiany w RNA a uczenie si�... 309 Uczenie si� po wprowadzeniu zmian w RNA... 310 Przekazywanie pami�ci. ..313 ZABURZENIA PAMI�CI... 314 Wstrz�sy elektryczne... 315 Amnezje... 316 Przypadki H.M. i N.A ...321 Mechanizmy pami�ci ...323 POSZUKIWANIE LOKALIZACJI PAMI�CI D�UGOTRWA�EJ... 324 JEDEN M�ZG CZY DWA M�ZGI?... 325 Rozszczepienie m�zgu u zwierz�t... 327 Rozszczepienie m�zgu u cz�owieka... 329 Dwa m�zgi: niezmienno�� czy plastyczno��?... 333 WNIOSKI... 335 9. Pami�� przemijaj�ca PRZECHOWYWANIE INFORMACJI SENSORYCZNEJ... 337 TACH1STOSKOP 338 Pojemno�� systemu SIS... 340 PAMI�� KR�TKOTRWA�A... 344 B��dy w przypominaniu z pami�ci kr�tkotrwa�ej... 346 Powtarzanie... 348 Zapominanie... 349 W�a�ciwo�ci pami�ci... 353 OD PAMI�CI KR�TKOTRWA�EJ DO PAMI�CI D�UGOTRWA�EJ... 357 ZJAWISKA UWAGI... 362 Wyb�r przekaz�w... 363 Przetwarzanie odrzuconego przekazu... 366 Pami�� bez uwagi... 368 TEORIE UWAGI... 371 Model os�abiacza... 371 Model procesu aktywnej syntezy... 373 10. Struktura pami�ci ODPOWIADANIE NA PYTANIA... 379 Kiedy nale�y poszukiwa� informacji?... 380 Odszukiwanie obrazu... 381 Odszukiwanie informacji jako proces rozwi�zywania problem�w... 383 Poszukiwanie i rozumienie... 384 DONIOS�O�� ROZUMIENIA... 385 MODEL PAMI�CI... 391 Zapami�tywanie poj��... 391 Poj�cia pierwotne i wt�rne... 397 Zapami�tywanie zdarze�... 399 11. Procesy pami�ci MECHANIZMY WEJ�CIA I WYJ�CIA... 409 Przetwarzanie na wej�ciu... 410 Udzielanie odpowiedzi... 411 WNIOSKOWANIE O STRUKTURZE PAMI�� 1 LUDZKIEJ 412 POSZUKIWANIE INFORMACJI W PAMI�CI... 414 Wieloetapowy proces poszukiwa�. ..417 REORGANIZACJA STRUKTUR PAMI�CI POPRZEZ PROCESY MY�LOWE... 421 Korygowanie b��d�w... 424 Ocenianie na wej�ciu... 429 PENETRACJA BANKU DANYCH 432 ROZUMIENIE A ZAPAMI�TYWANIE... 435 PAMI�� JAKO PROCES PRZETWARZANIA INFORMACJI... 437 12. J�zyk Nabywanie znaczenia poprzez dzia�anie... 441 Znaczenie nazw... 442 STRUKTURA J�ZYKA... 443 Struktura znaczeniowa a struktura powierzchniowa... 444 GRAMATYKA ANGIELSKA 449 Przekazywanie struktury... 455 Przekazywanie znaczenia... 457 UCZENIE SI� J�ZYKA... 459 Uczenie si� regu�... 459 Na�ladownictwo... 460 J�zyk jako �rodek komunikowania si�... 461 Pierwsze kroki w komunikowaniu si�... 462 Rozumienie... 465 13. Uczenie si� i rozw�j poznawczy SCHEMATY SENSORYCZNO-MOTO...
rl98ps