Źródła prawa rolnego(rodzinne):-Konstytucja (Art.23K Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne) -Kodeks Cywilny (definicja nieruchomości rolnej, definicja gospodarstwa rolnego)-Ustawy (U. kształtowaniu ustroju rolnego, U. o gospodarowaniu nieruchomościami skarbu państwa, U. o ubezpieczeniu społecznym rolnika, U. o lasach)-Dekrety (najważniejszy z 44 roku O reformie rolnej)-akty prawa niższego rzędu, np. rozporządzenia (Rozp. dotyczące rent strukturalnych) ,statuty zarządzenia Źródła prawa wspólnotowego 1.Źródła prawa Pierwotne 2.Źródła prawa wtórnego ad.1Traktat rzymski z 57 roku określał cele i zasady wspólnej polityki rolnej Cechy i zasady Wspólnej Polityki Rolnej: -zwiększanie wydajności produkcji rolnej- zapewnienie w ten sposób należytego standardu życia ludności rolniczej- stabilizacja rynków rolnych- zapewnienie bezpieczeństwa zaopatrzenia- zapewnienie odpowiednich cen przy dostawach dla konsumenta Nasze prawo rolne zostało wyodrębnione na 3 płaszczyznach: -legislacyjna -dydaktyczna -doktrynalna Prawo rolne zajmuje się -to produkcja rolna (związana z ziemią, z warunkami przyrodniczymi i klimatycznymi),-polityką rolną ( ustrój rolny)USTRÓJ ROLNY tzn POLITYKA ROLNA układ stosunków własnościowych i form organizacji produkcji w rolnictwie, jak też form organizacyjnych rynków rolnych Prawo rolne to również rybactwo i leśnictwo Definicja Prawa Rolnego- całokształt norm prawnych regulujących stosunki społeczne, związane z kształtowaniem przez państwo ustroju rolnego, w tym produkcji rolnej i rynku rolnego. DEFINICJA NIERUCHOMOŚCI JAKO GRUNTU Nieruchomościami -są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności(grunty) jak również budynki trwałe z gruntem związane lub części tych budynków jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności Nieruchomość rolna czyli grunt rolny :Art. 46”1. Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej. Gospodarstwo rolne Art. 55:3. Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. GOSPODARSTWO RODZINNE musi spełniać dwa podstawowe warunki :jest prowadzone przez rolnika indywidualnego i jednocześnie jest to także gospodarstwo, którego łączna powierzchnia użytków rolnych jest nie większa niż 300h. MIENIE -to własność i prawa majątkowe i w związku z tym wyłączono prawa i obowiązki Gospodarstwo rolne funkcjonuje w 2 ujęciach: - przedmiotowe- budynki urządzenia. - funkcjonalne- spójny mini system który umożliwia prowadzenie działalności wytwórczej na zbyt. ROLNIK INDYWIDUALNY- osoba fizyczna, która jest właścicielem lub dzierżawcą nieruchomości o łącznych powierzchniach nie przekraczających 300h. Prowadzi gospodarstwo rolne osobiście, posiada kwalifikacje rolnicze i zamieszkuje gminę, w której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa. Osobiste prowadzenie gospodarstwa- osobiste podejmowanie decyzji KWALIFIKACJE ROLNICZE -Osoba fizyczna posiada kwalifikacje, jeżeli uzyskała wykształcenie rolnicze co najmniej zasadnicze, ub tez osobiście prowadziła gospodarstwo, lub tez pracowała w gospodarstwie rolnym przez co najmniej 5 lat. 1990r-została wprowadzona swoboda dysponowania gospodarstwem rolnym na podstawie dziedziczenia DZIEDZICZENIE- przejście ogółów praw i obowiązków zmarłego na jedną lub kilka osób. Krąg tych osób wyznacza wola zmarłego spadkodawcy (testament bądź przepis ustawy- dziedziczenie ustawowe) SPADKOBIERCA- jest kontynuatorem spadkodawcy ale tylko w sprawie stosunków majątkowych zaś osobiste wygaszają w chwili śmierci. Istnieje możliwość nie przyjęcia spadku. Przyszłe Osoby Prawne – fundacje ustanowione w testamencie w ciągu 2 lat od otwarcia testamentu taka fundacja musi być zarejestrowana INSTYTUCJA NIEGODNOŚCI DZIEDZICZENIA- instytucja uregulowana w Art.928ust.1 KC Przyczyny wyłączające z dziedziczenia: -umyślne ciężkie przestępstwo przeciwko spadkodawcy- podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę sporządzenia lub odwołania testamentu w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności, -umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego. Działania przeciw testamentowi- ukrycie, zniszczenie, podrobienie testamentu lub przerobienie, świadome skorzystanie z testamentu podrobionego. Zstępni- wnuki, dzieci Wstępni- rodzice, dziadkowie 14.02.2001r ogłoszony został wyrok TK z 31.01.2001r,w którym to TK uznał przepisy szczególne wpływające na ustalenie spadkobierców gospodarstwa rolnego za niezgodne z Konstytucją, ale w zasadzie tylko w odniesieniu do spadków otwartych począwszy od dnia ogłoszenia tego wyroku. Art.1058-1088-przepisy szczególne KC(stosuje się powyżej 1 hektara) Art.922-1058-przepisy ogólne KC Do testu: Art1059,1060,1062,1064,1087(niezgodne z Konstytucją)TK Zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego może się odbyć w sposób umowny lub sądowy. Umowna- strony się dogadują(zgodne oświadczenia woli wszystkich współwłaścicieli)Sądowy- sąd może przyznać rzecz jednemu właścicielowi na rzecz spłaty tego pierwszego, dokonać sprzedaży rzeczy wspólnej. Jeśli zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego poprzez podział pomiędzy wszystkimi właścicielami będzie sprzeczne, sąd przyzna własność temu współwłaścicielowi na którego wszyscy się zgodzą. Jeśli nie ma zgody, sąd przyzna temu co prowadzi gospodarstwo. Jeśli kilka osób prowadzi gospodarstwo sąd przyzna temu, który da gwarancje należytego prowadzenia gosp. Jeśli nikt nie chce gosp. Sąd zasądza sprzedaż. Art. 210-218 KC NASTUTULUS – dziecko poczęte które może dziedziczyć p-od warunkiem że urodzi się żywe OBRÓT NIERUCHOMOŚCIAMI ROLNYMI – zmiana właściciela w drodze czynności prawnej (zawieranie umów). Może nastąpić w oparciu o przepisy K.C (darowizna, dożywocie umowa dzierżawy) lub na podstawie przepisów ustaw szczególnych( umowa z następcą) Może być wynikiem dziedziczenia lub sądowe zniesienie współwłasności. UMOWA DOŻYWOCIA istota umowy Art. 908. § 1. Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Rozwiązanie umowy dożywocia Renta dożywotnia Art. 913. § 1. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień. § 2. W wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę o dożywocie. SKUTEK ZBYCIA OTRZYMANEJ NIERUCHOMOSCI Art. 914. Jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość, dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa. UMOWA DAROWIZNY Art.888 KC Bezpłatne świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. DARCZYŃCA OBDAROWANY CO NIE JEST DAROWIZNĄ art 889Nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:1) gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu 2) gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nie nabyte. FORMA OŚWIADCZENIA DAROWIZNY Art. 890 KC§ 1. Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.§ 2. Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron. OBOWIĄZKI I UPRAWNIENIA DARCZYŃCY: Naprawianie szkody wynikającej z niewykonania lub nienależytego zobowiązania, jeśli szkoda była wyrządzona umyślnie lub w skutek rażącego niedbalstwa (Art. 891 KC) Naprawianie szkody, która wyrządził obdarowanemu przez to, że widząc o wadach nie zawiadomił go o nich w czasie właściwym.(Art.892 KC ) (Jeśli wada była widoczna przepisu się nie stosuje) UPRAWNIENIA DARCZYŃCY:Art.894; 896; 897; 898 KC Żądanie wypełnienia polecenia (cum modo Odwołanie darowizny niewykonanej, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ zmianie Dostarczenie środków, których brak darczyńcy do utrzymania Art. 894. § 1. Darczyńca, który wykonał zobowiązanie wynikające z umowy darowizny, może żądać wypełnienia polecenia, chyba że ma ono wyłącznie na celu korzyść obdarowanego.§ 2. Po śmierci darczyńcy wypełnienia polecenia mogą żądać spadkobiercy darczyńcy, a jeżeli polecenie ma na względzie interes społeczny - także właściwy organ państwowy. Art. 896. Darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze nie wykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Art. 897. Jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Obdarowany może jednak zwolnić się od tego obowiązku zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia. Odwołanie Darowizny już Wykonanej Art. 898. § 1. Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności.§ 2. Zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu ODWOŁANIE DAROWIZNY Art. 900. Odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie. Art. 901. § 1. Przedstawiciel osoby ubezwłasnowolnionej może żądać rozwiązania umowy darowizny dokonanej przez tę osobę przed ubezwłasnowolnieniem, jeżeli darowizna ze względu na wartość świadczenia i brak uzasadnionych pobudek jest nadmierna .§ 2. Rozwiązania umowy darowizny nie można żądać po upływie dwóch lat od jej wykonania. UMOWA Z NASTEPCĄ istota i rozwiązanie Przez umowę z następcą rolnik, który jest właścicielem, lub też współwłaścicielem gruntu rolnego zobowiązuje się przenieść na następcę ( czyli osobę młodszą o co najmniej 15 lat od rolnika, ale taką która ukończyła 16 lat ) własność, udział we współwłasności, jak również posiadanie tego gospodarstwa rolnego z chwilą nabycia prawa emerytury lub renty inwalidzkiej o ile następca do tego czasu będzie pracował na tym gospodarstwie rolnym. UMOWA ZAWARTA W CELU WYKONANIA UMOWY Z NASTEPCĄ – czyli umowa przenosząca własność na następcę, czyli rozporządzająca. Umowa z Następcą składa się z 2 umów: ROZWIĄZANIE UMOWY Z NASTĘPCĄ (zobowiązującą) 3 przesłanki rozwiązania decyzją sądu: na żądanie rolnika sąd może rozwiązać umowę z następcą jeśli następca bez usprawiedliwionych powodów nie podjął bądź zaprzestał pracy w gospodarstwie, jeśli następca nie wywiązuje się z obowiązków przyjętych w umowie, jeśli następca postępuje w taki sposób, że nie można wymagać od rolnika aby spełniał obowiązki względem następcy ROZWIĄZANIE UMOWY W CELU WYKONANIA UMOWY Sąd może rozwiązać: jeśli następca uporczywie postępuje wobec rolnika, w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, jeśli następca dopuścił się względem rolnika albo jednej z najbliższych mu osób rażącej obrazy czci, bądź umyślnego przestępstwa przeciwko życiu bądź zdrowiu jeśli następca uporczywie nie wywiązuje się ze swych obowiązków wynikających z umowy
Renta strukturalna 19.06 2007(rozporządzenie ministra)Warunki jakie spełnia rolnik. Następca z Rent Strukturalny: taka osoba fizyczna, która rozpoczyna działalność rolniczą po raz pierwszy z dniem przejęcia gospodarstwa rolnego od rolnika ubiegającego się o rentę. Jest to taka osoba, która nie ukończyła 40 roku życia w dniu złożenia wniosku o rentę strukturalną. Rentę strukturalną przyznajemy takiemu rolnikowi, który łącznie spełnia następujące warunki: - ukończył 55 lat, lecz nie osiągnął jeszcze wieku emerytalnego (mężczyzna –65 lat, kobieta – 60 lat) i nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty - prowadził nieprzerwanie działalność rolniczą na własny rachunek w gospodarstwie rolnym,w okresie co najmniej 10 lat bezpośrednio poprzedzających złożeniewniosku o rentę strukturalną i w tym czasie podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez co najmniej 5 lat - podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w dniu składania wniosku orentę strukturalną i nie posiadał zaległości w opłacaniu należności z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników- został wpisany do ewidencji producentów - przekazał gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni użytków rolnych wynoszących co najmniej 3 ha, a w przypadku gospodarstw rolnych położonych w województwie małopolskim, podkarpackim, śląskim lub świętokrzyskim co najmniej 1 ha - zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej Umowa o przekazanie gospodarstwa rolnego może być zawarta na trzy różne sposoby:1. Zawarcie z osobą fizyczną, która łącznie spełnia następujące cztery warunki:- jest następcą, albo rolnikiem który nie ukończył 50 roku życia- posiada kwalifikacje zawodowe do prowadzenia działalności rolniczej- nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty- zobowiązał się do prowadzenia działalności rolniczej na przyjętych użytkach przez co najmniej 5 lat 2.Z osobą prawną lub jednostką nie posiadającą osobowości prawnej o ile działalność rolnicza należy do zakresu jej działania lub tzn. przekazanie nastąpi na cele ochrony przyrody 3.Z osobą fizyczną, z osobą prawną lub jednostką nie posiadającą osobowości prawnej jeżeli te grunty przeznaczone są do zalesienia. Renty są wypłacane do 65 rok życia. Ubezpieczenie Społeczne Rolników Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 roku ubezpieczenie chorobowe , wypadkowe ,macierzyńskie Wypłacane są świadczenia: 1.Odszkodowanie jednorazowe z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, albo śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub też rolniczej choroby zawodowej.2. Zasiłek chorobowy 3. Zasiłek macierzyński .ubezpieczenia emerytalno- rentowe 1. Emerytura rolnicza z tytułu niezdolności do pracy 2. Renta rolnicza szkoleniowa 3. Renta rodzinna 4. Emerytura i renta, ubezpieczenie społeczne rolników indywidualnych i członków ich rodzin 5. Dodatki do wyżej wymienionych rent i emerytur 6. Zasiłek pogrzebowy PRAWO GEODEZYJNE IKARTOGRAFICZNE...
UKSW.Prawo