KOLEDY.pdf

(252 KB) Pobierz
Microsoft Word - KOLEDY.DOC
Z Narodzenia Pana
dzień dziś wesoły
Kolędy i pastorałki
wybór, opracowanie i skład
Joanna Abramowiczowa
wersja trzecia, 2 lutego 2004
Broszurkę przygotowano, aby podtrzymać i ożywić zwyczaj wspólnego śpiewania
kolęd, a przez to przypomnieć piękno polszczyzny, melodii i obyczajów.
Dozwolone jest kopiowanie i rozpowszechnianie w celach niekomercyjnych.
Wykorzystywanie w celach zarobkowych wymaga zgody autorki.
1. Anioł pasterzom mówił......................... 2
2. Ach, ubogi żłobie..................................... 2
3. Adeste, fideles........................................... 2
4. A cóż z tą Dzieciną................................. 2
5. Bóg się rodzi ............................................. 3
6. Cicha noc................................................... 3
7. Stille Nacht................................................ 3
8. Silent Night ............................................... 4
9. Nuit de Paix .............................................. 4
10. Noche de paz (hiszp.) ............................. 4
11. Anieli w niebie śpiewają.......................... 4
12. Betlejem święte......................................... 4
13. Bracia, patrzcie jeno ................................ 5
14. Dalej, chłopy do tej szopy ..................... 5
15. Dnia jednego o północy......................... 5
16. Dlaczego dzisiaj........................................ 5
17. Do szopy, hej, pasterze........................... 6
18. Dzisiaj w Betlejem ................................... 6
19. Gdy się Chrystus rodzi ........................... 6
20. Gdy śliczna Panna ................................... 6
21. Hej, w dzień narodzenia......................... 7
22. Gore gwiazda Jezusowi .......................... 7
23. Okarynki, fujarecki .................................. 7
24. Jam jest dudka .......................................... 7
25. Jakaż to gwiazda....................................... 8
26. Jezusa narodzonego ................................ 8
27. Jezus malusieńki ....................................... 8
28. Lulajże, Jezuniu ........................................ 8
29. Mędrcy świata ........................................... 9
30. Mizerna cicha............................................ 9
31. My też, pastuszkowie .............................. 9
32. Nie było miejsca .................................... 10
33. Oj, maluśki, maluśki .............................. 10
34. O Józefie, coś szukał gospody ............ 10
35. O gwiazdo betlejemska......................... 11
36. Pan z nieba .............................................. 11
37. Pasterze mili ............................................ 11
38. Przybieżeli do Betlejem ........................ 11
39. Pokłon Jezusowi .................................... 12
40. Pójdźmy wszyscy do stajenki .............. 12
41. Północ już była ...................................... 12
42. Przylecieli aniołkowie............................ 13
43. Przystąpmy do szopy ............................ 13
44. Serca ludzkie się radują......................... 13
45. Triumfy Króla niebieskiego................. 13
46. W dzień Bożego narodzenia ............... 14
47. W żłobie leży .......................................... 14
48. Wesołą nowinę....................................... 14
49. Wśród nocnej ciszy ............................... 15
50. Z narodzenia Pana................................. 15
51. Z nieba wysokiego................................. 15
52. Zjawiło się nam dziś.............................. 16
53. Kolęda dla nieobecnych ....................... 16
54. Całą noc padał śnieg ............................. 16
1. Anioł pasterzom mówił
Anioł pasterzom mówił:
Chrystus się wam narodził
w Betlejem, nie bardzo podłym mieście,
narodził się w ubóstwie
Pan wszego stworzenia.
Chcąc się dowiedzieć tego
poselstwa wesołego,
bieżeli do Betlejem skwapliwie,
znaleźli Dziecię w żłobie,
Maryję z Józefem.
Taki Pan chwały wielkiej
uniżył się - wysoki;
pałacu kosztownego żadnego
nie miał zbudowanego
Pan wszego stworzenia.
O dziwne narodzenie,
nigdy niewysławione!
Poczęła Panna Syna w czystości,
porodziła w całości
Panieństwa swojego.
Już się ono spełniło,
co pod figurą było:
Arona różdżka ona zielona
stała się nam kwitnąca
i owoc rodząca.
Słuchajcież Boga Ojca
jako nam Go zaleca:
Ten ci Syn mój najmilszy, jedyny,
wam w raju obiecany,
tego wy słuchajcie.
Bogu bądź cześć i chwała,
która by nie ustała,
jak Ojcu, tak i Jego Synowi
i Świętemu Duchowi,
w Trójcy jedynemu.
Najstarsza z polskich kolęd, która do dziś jest
wykorzystywana w bożonarodzeniowej liturgii.
Zachowany tekst z pierwszej połowy XV w. jest
tłumaczeniem średniowiecznego utworu "Dies est
laetitiae" (strofa: "Angelus pastoribus dixit"). Warto
zwrócić uwagę, że mimo upływu czasu i
rozprzestrzenienia w różnych regionach, tę kolędę do dziś
śpiewa się na tę samą melodię z XVII wieku.
Czyżeś nie mógł sobie, w największej ozdobie,
Obrać pałacu drogiego, nie w tym leżeć żłobie?
Na twarz upadamy, czołem uderzamy,
Witając Cię w tej stajence między bydlętami
3. Adeste, fideles
Adeste, fideles, laeti triumfantes:
Venite, venite in Bethleem:
Natum videte Regem Angelorum:
Venite, adoremus, venite adoremus,
venite adoremus Dominum!
En grege relicto, humiles ad cunas
Vocati pastores approperant:
Et nos ovanti, gradu festinemus:
Venite, adoremus....
Aeterni Parentis splendorem aeternum
Velatum sub carne videbimus:
Deum infantem, pannis involutum,
Venite, adoremus....
Pro nobis egenum et foeno cubantem
Piis foveamus amplexibus:
Sic nos amantem quis non redamaret?
Venite, adoremus....
4. A cóż z tą Dzieciną
sł. XVII/XVIII w.
A cóż z tą Dzieciną będziem czynili,
braciszkowie mili, że się nam kwili?
Zaśpiewajmy Mu wesoło
i obróćmy się z Nim wkoło. Hoc hoc hoc hoc!
Podobno Dzieciątko, że głodne płacze,
dlatego tak z nami nierade skacze.
Więc ja Mu dam kukiełeczkę
i masełka osełeczkę. La la la la!
Albo Pacholęciu w dudki zagrajmy
i na piszczałeczkach rozweselajmy.
Li li li li, moje dudki,
skacz Robaczku,mój malutki. Li li li li!
Już ci nie chce płakać Dziecina dłużej,
ale ukojone oczęta mruży.
Więc Go włóżmy w kolebeczkę,
zaśpiewajmy Mu piosneczkę. Lu lu lu lu!
Pókiż tego będzie? Dość tego dzieci,
a czemuż nie idzie spać drugi, trzeci?
Dosyć osioł i wół beczy,
budzą Dziecię, nie do rzeczy.
Spać, spać, spać, spać!
2. Ach, ubogi żłobie
Ach ubogi żłobie, cóż ja widzę w tobie?
Droższy widok niż ma niebo, w maleńkiej osobie
Zbawicielu drogi, jakżeś to ubogi,
Opuściłeś śliczne niebo, obrałeś barłogi
2
5. Bóg się rodzi
słowa Franciszek Karpiński
Bóg się rodzi, moc truchleje,
Pan niebiosów obnażony!
Ogień krzepnie, blask ciemnieje,
ma granice Nieskończony!
Wzgardzony, okryty chwałą,
śmiertelny, Król nad wiekami!
A Słowo Ciałem się stało
i mieszkało między nami.
Cóż masz, niebo nad ziemiany?
Bóg porzucił szczęście swoje,
Wszedł między lud ukochany,
Dzieląc z nim trudy i znoje,
Niemało cierpiał, niemało,
Żeśmy byli winni sami,
A Słowo...
W nędznej szopie urodzony,
żłób Mu za kolebkę dano;
cóż jest, czym był otoczony?
Bydło, pasterze i siano.
Ubodzy, was to spotkało
witać Go przed bogaczami
A Słowo...
Potem i króle widziani
cisną się między prostotą,
niosąc dary Panu w dani:
mirę, kadzidło i złoto.
Bóstwo to razem zmieszało
z wieśniaczymi ofiarami.
A Słowo...
Podnieś rękę, Boże Dziecię,
błogosław ojczyznę miłą,
w dobrych radach, w dobrym bycie
wspieraj jej siłę swą siłą.
Dom nasz i majętność całą
i wszystkie wioski z miastami!
A Słowo...
Tekst opublikował Karpiński w 1792 roku jako „Pieśń o
Narodzeniu Pańskiem” w zbiorze „Pieśni nabożne”
(obok takich utworów jak „Kiedy ranne wstają zorze”,
„Wszystkie nasze dzienne sprawy”). Konstrukcja i treść
odbiegają od typowych, często prostych i naiwnych,
pieśni o narodzeniu Chrystusa. Jest w niej zawarta biblijna
tajemnica Wcielenia, co odsłania powtarzający się
fragment z Ewangelii św. Jana „A Słowo Ciałem się sta-
ło”. Używając paradoksów, typowych dla poetyki baroku,
Karpiński kontrastuje świat boski z ziemskim. Dochodzą
tu do głosu również akcenty społeczne (nobilitacja ubo-
gich), a także patriotyczne, zwłaszcza w ostatniej strofie,
która ma charakter modlitwy o pomyślność ojczyzny.
Wspaniały tekst Karpińskiego śpiewany był powszechnie
na różne melodie. Obecnie znana melodia (z małymi
odchyleniami) była popularna już w I poł. XIX w. w
różnych częściach Polski.
6. Cicha noc
sł. niem. Joseph Mohr, sł. pol. Piotr Maszyński,
mel. Franz X. Gruber
Cicha noc, święta noc!
Pokój niesie ludziom wszem,
a u żłóbka Matka Święta
czuwa sama uśmiechnięta
nad Dzieciątka snem.
Cicha noc, święta noc!
Pastuszkowie od swych trzód
biegną wielce zadziwieni
za anielskich głosem pieni,
gdzie się spełnił cud.
Cicha noc, święta noc!
Narodzony Boży Syn!
Pan wielkiego majestatu
niesie dziś całemu światu
odpuszczenie win.
Cicha noc, święta noc!
Jakiż w tobie dzisiaj cud!
W Betlejem Dziecina święta
wznosi w górę swe rączęta
błogosławi lud.
3
7. Stille Nacht
Stille Nacht! Heil'ge Nacht!
Alles schläft; einsam wacht
Nur das traute hoch heilige Paar.
Holder Knab' im lockigten Haar, Schlafe in
himmlischer Ruh!
Stille Nacht! Heil'ge Nacht!
Gottes Sohn, o wie lacht
Lieb' aus deinem göttlichen Mund, Da uns schlägt
die rettende Stund'. Jesus in deiner Geburt!
Stille Nacht! Heil'ge Nacht!
Die der Welt Heil gebracht,
Aus des Himmels goldenen Höhn, Uns der
Gnaden Fülle läßt sehn,
Jesum in Menschengestalt!
Stille Nacht! Heil'ge Nacht!
Wo sich heut alle Macht
Väterlicher Liebe ergoß,
Und als Bruder huldvoll umschloß
Jesus die Völker der Welt!
Stille Nacht! Heil'ge Nacht!
Lange schon uns bedacht,
Als der Herr vom Grimme befreit
In der Väter urgrauer Zeit
Aller Welt Schonung verhieß!
Stille Nacht! Heil'ge Nacht!
Hirten erst kundgemacht
Durch der Engel Alleluja,
Tönt es laut bei Ferne und Nah:
"Jesus der Retter ist da!"
10. Noche de paz (hiszp.)
Noche de paz, noche de amor,
Todo duerme en derredor.
Entre sus astros que esparcen su luz
Bella anunciando al ninito Jesús
Brilla la estrella de paz
Brilla la estrella de paz
8. Silent Night
Silent Night! Holy Night!
All is calm, all is bright
Round yon godly tender pair.
Holy infant with curly hair,
Sleep in heavenly peace.
Silent Night! Holy Night!
Son of God, love's pure light
Radiant beams from thy holy face,
With the dawn of redeeming grace,
Jesus, Lord at thy birth.
Silent Night! Holy Night!
Brought the world gracious light,
Down from heaven's golden height
Comes to us the glorious sight:
Jesus, as one of mankind.
Silent Night! Holy Night!
By his love, by his might
God our Father us has graced,
As a brother gently embraced
Jesus, all nations on earth.
Silent Night! Holy Night!
Long ago, minding our plight
God the world from misery freed,
In the dark age of our fathers decreed:
All the world redeemed.
Silent Night! Holy Night!
Shepherds first saw the sight
Of angels singing alleluia
Calling clearly near and far:
Christ the Saviour is born.
11. Anieli w niebie śpiewają
Anieli w niebie śpiewają,
Bogu cześć chwałę oddają,
wesele opowiadają,
wszemu światu znać dawają. Kolęda.
Narodził się nam Zbawiciel,
wszego świata Odkupiciel.
Izajasz prorokował,
że się z Panny narodzić miał. Kolęda.
Otóż się nam już narodził,
by świat z grzechów wyswobodził.
Anioł pasterzom objawił,
że się na świat Jezus zjawił.
Kolęda.
W Betlejem, żydowskim mieście,
tam się do Niego pośpieszcie;
leży w żłobie łzy roniący
Zbawiciel nasz wszechmogący.
Kolęda.
Wdzięczna to nowina była,
Panna Syna porodziła.
Śpiewajmyż Mu nowe pienie
za to Jego narodzenie.
Kolęda.
Cześć, chwała na wysokości,
pokój ludziom na niskości;
Niech Bóg pochwalony będzie
w niebie, na ziemi i wszędzie.
Kolęda.
9. Nuit de Paix
Nuit de Paix, Sainte Nuit.
Dans l'étable aucun bruit.
Dans le ciel tout repose en paix.
Mais soudain dans l'air pur et frais.
Le brillant coeur des anges
Aux bergers apparaît.
12. Betlejem święte
Betlejem święte, miasteczko wsławione,
Tyś przez proroków z dawna ogłoszone;
Według proroctwa Micheaszowego
z ciebie miał wynijść wódz ludu Bożego.
Już się spełniło dzisiaj to na tobie
Posiadasz Boga w maluczkiej osobie:
O jakże wdzięcznie brzmią anielskie pienia,
wyśpiewujące hymny uwielbienia.
4
Tych więc aniołów i my naśladujmy
Uczcijmy z nimi, z nimi się radujmy,
Wołając: "Witaj, o Panie nad pany,
przez Twych proroków z dawna obiecany.
Teraz do Pana przybliżmy się społem,
Cześć Mu oddajmy i uderzmy czołem,
Śpiewając: "Chwała bądź Bogu świętemu,
z przeczystej Panny nam narodzonemu!"
Ref. Chrystus, Chrystus
nam się narodził,
Aby nas od piekła oswobodził.
Dlaczego dzisiaj Boży Aniele,
Ogłaszasz ludziom wielkie wesele?
Czemuż pasterze do szopy śpieszą?
I podarunki ze sobą niosą?
Dlaczego gwiazda nad podziw świeci,
I przed Królami tak szybko leci?
13. Bracia, patrzcie jeno
Bracia, patrzcie jeno jak niebo goreje.
Znać, że coś dziwnego w Betlejem się dzieje.
Rzućmy budy, warty, stada,
niechaj nimi Pan Bóg włada.
A my do Betlejem, a my do Betlejem.
Do Betlejem!
Patrzcie, jak ta gwiazda światłem swoim miga
Pewnie dla uczczenia Pana swego ściga.
Krokiem śmiałym i wesołym
spieszmy i uderzmy czołem
Przed Panem w Betlejem.
Wszakże powiedziałem, że cuda ujrzymy:
Dziecię, Boga świata w żłobie zobaczymy.
Patrzcie, jak biednie okryte
w żłóbku Panię znakomite
W szopie przy Betlejem.
Jak prorok powiedział: Panna zrodzi Syna,
Dla ludu całego szczęśliwa nowina;
Nam zaś radość w tej tu chwili,
gdyśmy Pana zobaczyli
W szopie przy Betlejem.
Betlejem, miasteczko w Juda sławne będzie,
Pamiętnym się stanie w tym kraju i wszędzie;
Ucieszmy się więc, ziomkowie,
Pana tegoż już uczniowie
W szopie przy Betlejem.
Obchodząc pamiątkę odwiedzin pasterzy,
każdy czciciel Boga, co w Chrystusa wierzy,
niech się cieszy i raduje,
że Zbawcę swego znajduje
w szopie przy Betlejem.
15. Dalej, chłopy do tej szopy
Dalej, chłopy do tej szopy,
Toć dla wszystkich zew jednaki
szukać Boga na rozłogach niskiej ziemi.
Krok za krokiem pod tym znakiem
Dalej, chłopy do tej szopy,
Pracowniki i prostaki.
Bóg Dziecina nas przyzywa
Malusieńki, nagusieńki,
odziać Boga na rozłogach niskiej ziemi.
Ramię w ramię pod gwiazdami
piersi murem, zgodnym chórem
chronić Boga na rozłogach niskiej ziemi.
16. Dnia jednego o północy
Dnia jednego o północy,
gdym zasnął w wielkiej niemocy,
nie wiem, czy na jawie, czy mi się śniło,
że wedle mej budy słońce świeciło.
Sam się czym prędzej porwałem
i na drugich zawołałem;
na Kubę, na Maćka i na Kaźmierza,
by wstali czym prędzej mówić pacierza.
Nie zaraz się podźwignęli,
bo byli twardo zasnęli;
alem ich po trochu wziął za czuprynę,
by wstali, bieżeli witać Dziecinę.
Porwali się, biegli drogą,
gdzie widzieli jasność srogą
w Betlejem miasteczku, gdzie Dziecię było,
które się dla wszystkich na świat zjawiło.
Wbiegliśmy zaraz do szopy,
uściskaliśmy Mu stopy;
jam dobył fujary, a Kuba rogu,
graliśmy wesoło na chwałę Bogu.
14. Dlaczego dzisiaj
Dlaczego dzisiaj wśród nocy dnieje,
I jako słońce niebo jaśnieje?
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin