Czaszka.doc

CZASZKA

Puszka kostna zawierająca mózgowie, główny układ nerwowy, naczynia krwionośne, rdzeń

Składa się z:

a) mózgoczaszki

b) twarzoczaszki

MÓZGOCZASZKA

Skład:

– k. czołowa

– k. skroniowa x2

– k. ciemieniowa x2 - boczne

– k. sitowa - widziany fragment w oczodole

– k. klinowa - znajduje się wewnątrz, skrzydło większe- widziane w oczodole

– k. potyliczna

szwy:

–           sz. Wieńcowy-  sz. Strzałkowy

- sz. Węgłowy

Kość czołowa

Część zewnętrzna:

– dwa guzy czołowe

– dwa łuki brwiowe

– gładzizna czołowa (pomiędzy guzami)

– dwa wyrostki jarzmowe k. czołowej ( na połowie oczodołu – od góry)

szwy:

– wieńcowy (od skroni do skroni)

– wieńcowo – skroniowy

– czołowo – jarzmowy

Kość sitowa

– w środkowej części czaszki, buduje ściany jamy nosowej i oczodołów

– blaszka pionowa kości tworzy przegrodę nosa

Kość ciemieniowa x2

Zewnętrze:

łączy się z k. ciemieniową, k. czołową, z kawałkiem k. klinowej, k. skroniowej i k. potylicznej

ma ona dwie „bruzdy” (kresy)

– kresy skroniowe górne

– kresy skroniowe dolne

nad kresą skroniową górną (bardziej z tyłu), Znajduje się GUZ CIEMIENIOWY

do kres przyczepiają się mięśnie

Wnętrze:

bruzda zatoki strzałkowej górnej biegnie wzdłuż połączenia k. ciemieniowych

(wzdłuż szwa strzałkowego, od środka)

Kość potyliczna

Zewnętrze:

– parzyste części boczne

– łuska potyliczna

– część podstawna (za otworem wielkim)

Od dołu położony jest KŁYKIEĆ POTYLICZNY x2 (po bokach otworu wielkiego, w części

podstawnej k. potylicznej), którego powierzchnie stawowe służą do połączenia z pierwszym

kręgiem szyjnym.

GUZOWATOŚC POTYLICZNA ZEWNĘTRZNA– znajduje się na łusce potylicznej (pośrodku),

od której biegną (łączą się w tym miejscu) KRESY POTYLICZNE – przyczepione są do nich

mięśnie karku- GÓRNA i DOLNA. Od guzowatości potylicznej w dół do otworu biegnie

GRZEBIEŃ POTYLICZNY ZEWNĘTRZNY – czaszka widziana od spodu «

Wnętrze:

– GUZOWATOŚĆ POTYLICZNA WEWNĘTRZNA. (pośrodku łuski potylicznej, po prostej, po

środku do otworu)

– GRZEBIEŃ POTYLICZNY WEWNĘTRZNA (od wypukłości w dół do otworu)

Części boczne z częścią podstawną tworzą OTWÓR WIELKI

Kość skroniowa x2

Składa się z:

a) części łuskowej – blaszka, przylega do k. ciemieniowej

b) części bębenkowej – wewnątrz tworzy większą część przewodu słuchowego

c) części skalistej - piramida

Wyrostki:

a) wyrostek jarzmowy – łączy się ze szwem jarzmowo – skroniowym (k. jarzmowej) znajduje się

pod blaszką części łuskowatej

b) wyrostek sutkowy - (k. skroniowej)- łączy się z kością potyliczną (tylna ściana)

c) wyrostek rylcowy – po obu stronach otworu wielkiego (tył czaszki) bliżej podstawy

k. potylicznej, mają kształt (od spodu) kłów.

Kość klinowa

Wchodzi w skład podstawy czaszki, położona jest środkowo, wklinowuje się pomiędzy inne

kości; z przodu z k. czołową, z boku z k. skroniowymi, z tyłu z k. potyliczną. Od przodu czaszki –

wysklepia oczodół – skrzydło większe; z boku czaszki – pomiędzy k. jarzmową, k. skroniową a k. czołową.

Składa się z:

a) trzonu

b) siodełka tureckiego – wewnątrz trzonu – przysadka mózgowa

c)skrzydeł: mniejszych i większych (widoczne w oczodole)

d)wyrostków skrzydłowatych (dziurki nad wyrostkami – unaczynienie i unerwienie oczu)

TWARZOCZASZKA

Budowa:

a) k. łzowa x2

b) lemiesz k. wewnętrzne twarzy

c) małżowina nosowa dolna x2

d) szczęka

e) k. nosowa

f) k. jarzmowa

g) k. podniebienia k. zewnętrzne twarzy

h) żuchwa

i) gnykowa

Kość łzowa

widoczna jest w oczodole (po stronie wewnętrznej, przy części nosowej oczodołu)

Lemiesz

– tylni odcinek przegrody nosa

– tworzy wysklepienie podniebienia (czyli nad górną szczęką)

– widok z boku: za k. jarzmową (w środku)

Małżowina nosowa dolna x2

– położona jest w środku, po bokach, na dole jamy nosowej

– za k. nosową w głębi

Kość szczczękowa x2

Szczęka jest zasadniczą częścią składową twarzy:

Składa się z:

a) części pionowej – trzon

b) części poziome – szeroka i gruba płytka, stanowiąca podniebienie

trzon wysklepia oczodół w części przyśrodkowej i ścianę boczną jamy nosowej, przechodzi do

części poziomej, która stanowi podniebienie, w nim znajdują się doły zębowe.

Kość nosowa x2

Jest czworokątna, mała, wydłużona

Budowa:

- dwie kości łączące się ze sobą, przyśrodkowo – szwem międzykostnym (k. pomiędzy

oczodołami)

- brzeg górny – łączy się z k. czołową

- brzeg boczny – łączy się z wyrostkiem czołowym szczęki

- przyśrodkowo - łączy się z k. nosową przeciwległą

- brzeg dolny - łączy się z chrząstką nosa

Kość jarzmowa

Budowa:

– trzon

– 2 wyrostki

Wyrostek idący w górę łączący się z k. czołową i tworzy wyrostek czołowy, drugi idący w dół

łączy się z k. skroniową, tworząc wyrostek skroniowy, wraz z wyrostkiem jarzmowym, tworzy

łuk jarzmowo – skroniowy

przednia część k. jarzmowej wyczuwalna jest przez skórę twarzy, to przednia część policzka

zachodząca bokiem i kawałkiem dołu w oczodole

Kość podniebienna

Jest tylnym przedłużeniem szczęki, wypełnia przestrzeń między jej tylną powierzchnią a k.

klinową, składa się z blaszki pionowej i poziomej.

Kość żuchwowa

Część ruchoma twarzoczaszki:

– k. kształtu podkowiastego

– łączy się z czaszką za pomocą stawów

Budowa:

a) trzon

b)wyrastające ku górze gałęzie żuchwy

Miejsce, gdzie tylna krawędź gałęzi schodzi się z dolna krawędzią trzonu, tworzy się kąt żuchwy;

gałąź żuchwy zakończona jest dwoma wyrostkami oddzielonymi od siebie wcięciem żuchwy;

wyrostek tylny – kłykciowy – bliżej ucha; wyrostek przedni – dziobiasty – za łukiem jarzmowym.

Wyrostek kłykciowy, zakończony jest głową, na której znajduje się pow. stawowa, łącząca się z

panewką stawu skroniowo – żuchwowego na k. skroniowej.

Na środku trzonu po zew. stronie znajduje się guzowatość bruzdkowa, od wew. strony w miejscu

odpowiadającym guzowatości, mieści się kolec bródkowy.

Górna krawędź trzonu – opatrzona zębodołami – łuk zębodołowy

k. gnykowa

– nieparzysta, podkowiasta, zagięta

– nie ma bezpośredniego połączenia z innymi kośćmi (miejsce przyczepu mięśni szyi, języka,

gardła)

Budowa:

a) trzon

b)para rogów większych

c)para rogów mniejszych