Zabawa wg. J.Huizinga- zabawa jest starsza od kultury, ponieważ wyrasta z fizjologicznego podłoża zachowań. To działanie wynikające ze swoistego ”pędu do życia”, u którego podstawy leży współzawodnictwo -tzw. agon. Zabawa to działanie sensowne, znaczące i cechujące się regułami, zasadami, normami i wzorami zachowań-czyli właśnie kulturą. Koncepcja ta jest słuszna tylko przy takim, a nie innym rozumieniu zabawy.
Zabawa i jej oddziaływanie.
Zabawa ma wiele form, wiele imion, wiele wcieleń. Zabawą nie są wyłącznie jakieś specyficzne, oddzielne zachowania( choć są nią i takie); zabawa to pewien aspekt (cecha , składnik) różnych zachowań ( choć oczywiście nie wszystkich); to także aspekt znaczącej części życia społeczno-kulturowego. Przyjmujemy, że zabawa:
-jest rodzajem kontaktów między ludźmi i przejawem ich wspólnego przeżywania i działania.
-wyraża wiele dylematów i przeciwieństw, które ujawnia, ale też godzi.
-jest działaniem wolnym i dobrowolnym, a przy tym działaniem ludzi równych, choć zależnych od innych w zainicjowaniu i przebiegu zabawy.
-posiada własne reguły, bądź stwarza je, przy czym mogą być jednak elementy improwizacji, a nawet twórczości.
-często bywa działaniem opartym na współzawodnictwie, to ten element nie wyczerpuje definicji zabawy.
-jest działaniem autotelicznym-skierowane na samo działanie
-zamyka się w określonym momencie czasu i danej sytuacji przestrzennej
-jest działaniem umownym i w pewnym sensie sztucznym.
-jest działaniem zazwyczaj( choć nie zawsze) wyodrębniającym się ze sfery codzienności danego podmiotu-w tym działaniem nie łatwym do wyodrębnienia z innych sfer (np. pracy), przez obserwatora zewnętrznego, bowiem to co dla jednych ludzi jest zabawą, dla drugich już nią nie będzie.
-zwykle jest działaniem realizowanym w „czasie wolnym”, nie zamyka się w tym czasie
-często towarzyszy jej śmiech i komizm, jednak ich obecność nie jest bezwzględnym warunkiem zabawy, jak też obecność zabawy nie jest wyłącznym czynnikiem stwarzającym sytuacje komiczne.
-choć często zawiera w sobie rozrywkę, nie można jednak całkowicie utożsamiać zabawy z rozrywką, jako że tak, jak zdarza się zabawa bez rozrywki, tak istnieje rozrywka bez zabawy.
-zazwyczaj daje przyjemność uczestnikom, choć nie można w pełni utożsamiać zabawy i przyjemności.
-jest działaniem w zasadzie bezinteresownym(choć swoiście użytecznym)
-sprzyja szeroko rozumianej socjalizacji, a nawet swoistej rekreacji, czyli odnowie sił psychicznych i fizycznych, podtrzymywaniu i ożywianiu integracji społecznej czy wartości społecznych.
-jest działaniem w dużym stopniu wyznaczonym szerszym systemem kulturowym danej zbiorowości, a w tym działaniem nawiązującym do pewnych wartości i wzorów kulturowych zbiorowości- co za tym idzie, ulega przeobrażeniom wraz z tym systemem.
-choć często jest działaniem realizowanym w czasie „święta”(podobnie jak nieraz łączy się z rytuałami), nie ogranicza się jednakowoż do tego tylko czasu czy sytuacji rytualnych.
monnisiaa13