Prawno-finansowe instrumenty
ochrony środowiska

1. Prawno-finansowe środki ochrony środowiska (wg prawa ochrony środowiska)

1)       Opłaty za korzystanie ze środowiska

-        

Za:

1)      

Opłaty za korzystanie ze środowiska
sensu largo

2)      

Opłaty za korzystanie ze środowiska
sensu stricto

3)      

Emisję do powietrza

4)       Emisję ścieków

5)       Pobór wód

6)       Składowanie odpadów

7)       Inne

-         Np. Opłaty z ustawy o ochronie przyrody (za usunięcie drzew lub krzewów)

2)       Administracyjne kary pieniężne

3)       Zróżnicowanie stawek podatków i innych danin publicznych

-         przykłady:

1)       akcyza na bezołowiową niższa niż ołowiowej

2)       niższa akcyza na olej opałowy o niższej zawartości siarki

3)       niższa akcyza na oleje i smary z odzysku

4)       niższa akcyza na biopaliwa oparte na wykorzystaniu biomasy

-         Nie jest to wyliczenie zamknięte (możliwe inne)

2. Zasady stosowania prawno-finansowych środków ochrony środowiska:

1)       Opłaty za korzystanie zgodne z prawem

2)       Opłaty podwyższone są sankcją za działalność bez pozwolenia

3)       Administracyjne kary pieniężne są sankcją za korzystanie ze środowiska z naruszeniem prawa

-         Nie wyłączają odpowiedzialności karnej

W zakresie gospodarki gruntami rolnymi (leśnymi)

1. Opłaty za korzystanie ze środowiska w świetle ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych:

1)       Należność – jednorazowa, płatna 60 dni od decyzji wyłączeniowej (obliczana na podstawie przeliczników opartych na tonach żyta lub metrach sześciennych drewna)

2)       Podwójna gdy wyłaczenie

3)       Opłaty roczne – 10% należności w przypadku wyłączenia stałego przez 10 lat, a niestałego przez okres wyłączenia (maks. 20)

4)       Odszkodowanie za przedwczesny wyrąb drzewostanu – różnica wartości drzewostanu w wieku rębności a wartością z chwili wyrębu

-         Opłaty te są dochodem Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych

-         Przedawniają się po 5 latach

-         Są daninami publicznymi w rozumieniu przepisów o finansach publicznych

2. Pozostałe opłaty:

-         Za niewykonanie obowiązku zdjęcia i wykorzystania próchniczej warstwy gleby – opłata w wysokości odpowiadającej określonej ilości ton żyta

5

by Jakub Kowalski 2008

Opłaty za korzystanie ze środowiska

1. Zależą się z tytułu:

1)       Wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza

2)       Wprowadzanie ścieków

3)       Pobór wód

4)       Składowanie odpadów

5)       Usuwanie drzew lub krzewów

6)       Niektóre działalności regulowane prawem geologicznym i górniczym

2. W prawie geologicznym i górniczym obowiązek samoobliczenia opłat Þ zobowiązany:

1)       Prowadzi ewidencję

2)       Przedstawia właściwemu organowi informacje o rozmiarach korzystania

3)       Sam ustala wysokość należnej opłaty

4)       Bez wezwania uiszcza w ustalonym terminie na rachunek

3. Zwolnienie kwotowe (w prawie ochrony środowiska) – nie ma obowiązku wnoszenia opłat, których półroczna wartość nie przekracza 400zł

-         Sejmik województwa może uchwałą podwyższyć o maks. 50%

4. Do opłat za korzystanie ze środowiska stosuje się odpowiednio przepisy ordynacji podatkowej
5. Miejsce zapłaty – o ile ustawa nie stanowi inaczej – opłaty na podstawie prawa ochrony środowiska wpłaca się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce

1)       Korzystania ze środowiska (gdy korzystanie sensu stricto)

2)       Rejestracji podmiotu – gdy emisja do powietrza z urządzeń

Opłaty podwyższone (sankcyjne)

1. W prawie ochrony środowiska dotyczą one podmiotu korzystającego ze środowiska (powietrze, ścieki, pobór wód) bez wymaganego pozwolenia

-         Opłata podwyższona o 500%

2. Opłata podwyższona związana z odpadami:

1)       Składowanie bez zatwierdzenia instrukcji eksploatacji składowiska – 5% jednostkowej opłaty za umieszczeni odpadu / na dobę

2)       Składowanie w miejscu na ten cel nieprzeznaczonym – 10% stawki opłaty za umieszczenie na składowisku/ na dobę

3)       Pozbycie się nad brzegami wód – 15% stawki jednostkowej/ na dobę

4)       Pozbycie się do wód – opłata x 100

Opłaty za pobór wody i wprowadzanie ścieków do wód (ziemi)

1. Wolny od opłat jest pobór wód:

1)       W celu przerzutów

2)       Na potrzeby energetyki wodnej pod warunkiem zwrotu takiej samej ilości i jakości

3)       Na potrzeby pomp ciepła

4)       Na potrzeby odwiertów lub otworów strzałowych

5)       Pochodzącej z odwodnienia gruntów, obiektów lub wykopów budowlanych i zakładów górniczych

2. Zwolnienie od opłat za odprowadzanie ścieków:

1)       Do ziemi w celu rolniczego wykorzystania (za pozwoleniem wodnoprawnym)

2)       Do wód lub ziemi jeżeli temperatura wód chłodniczych nie przekracza ustalonych ustawą wielkości

3)       Do wód lub ziemi ścieków z chowu lub hodowli ryb łososiowatych

4)       Do wód lub ziemi – wód zasolonych jeżeli wartość sumy jonów i siarczanów nie przekracza ustawowej wartości

Opłaty za usuwanie drzew (krzewów)

1. Ustalane w zezwoleniu na usunięcie drzewa
2. Zwolnienie z opłaty:

1)       Drzew na których usunięcie nie trzeba zezwolenia

2)       Usuwane na podstawie zezwolenia przez osobę fizyczną na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej

3)       Które obumarły z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości

4)       Topole o obwodzie pnia powyżej 100cm

5)       Usuwane w związku z pielęgnacją

3. Stawki maksymalne kwotowo w ustawie

-         Za każdy centymetr obwodu pnia na wysokości 130cm (jeśli poniżej rozwidlenie to każdy pień jako osobne drzewo)

-         Dla krzewów stawka sztywna – 200 zł za m2

-         Podwyższenie o 100% na terenach:

1)       Ochrony uzdrowiskowej

2)       Nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków

3)       Zieleni miejskiej

4. Odroczenie i umorzenie opłaty – gdy w decyzji przesadzenie na inne miejsce lub zastąpienie nowym Þ odroczenie opłaty
5. Umorzenie jeśli po 3 latach:

1)       Zachowały żywotność

2)       Nie zachowały żywotności z przyczyn niezależnych od posiadacza

6. Sposób wnoszenia opłat – 14 dni od ostateczności decyzji

-         Przedawnienie 5 lat od końca roku kalendarzowego w którym płatność miała nastąpić

-         Za opóźnienie odsetki podatkowe

-         Wpływy są dochodem gminnego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej

Opłaty za działalność regulowaną prawem geologicznym i górniczym

1. Są to:

1)       Opłata eksploatacyjna

2)       Opłata quasi-eksploatacyjna

3)       Opłata podwyższona (sankcyjna)

2. Opłata eksploatacyjna

-         Iloczyn stawki oraz ilości kopaliny wydobytej

·         Dla kopalin towarzyszących 50%

-         Opłaty wnosi się w cyklach kwartalnych

-         Samoobliczenie

·         Gdy zobowiązany nie dopełnia swoich obowiązków to opłatę ustala organ koncesyjny decyzją

3. Opłata quasi-eksploatacyjna (za działalność inną niż wydobywanie kopalin)

-         Np. za poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin – cena jednostkowa x powierzchnia poszukiwań

4. Opłaty podwyższone (sankcyjne)

-         Za wykonywanie działalności koncesjonowanej:

1)       Bez koncesji

2)       Z rażącym naruszeniem warunków koncesji

-         Wymiar w drodze decyzji właściwego organu (starosta, organ koncesyjny, minister właściwy do spraw środowiska)

-         Wysokość 80x opłata eksploatacyjna wedle daty wszczęcia postępowania

5. Przeznaczenie opłat

1)       60% - gminy na terenie których prowadzona jest działalność

2)       Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – 40% (a gdy działalność na obszarach morskich – 100%) z przeznaczeniem na potrzeby:

-         Geologii

-         Górnictwa

Niektóre inne rodzaje opłat

1. Są wprowadzone ustawą o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej i opłacie depozytowej.
2. Opłata produktowa

-...