Przegląd Sił Powietrznych 2011-06.pdf

przegląd

ISSN 1897-8444

KONFLIKTY

str. 4

SIŁY POWIETRZNE W OPERACJACH REAGOWANIA KRYZYSOWEGO str. 23 |

HUMAN FACTOR – CZYNNIK NIE DO PRZECENIENIA str. 32 |

sił powietrznych

MIESIĘCZNIK | CZERWIEC 2011 | NR 6 (048)

przegląd

ERY INFORMACYJNEJ

TRENDY

SZTUKA OPERACYJNA I TAKTYKA

Siły Powietrzne

w operacjach reagowania

kryzysowego

str.|23

str.|4

SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW

Konﬂ ikty ery

informacyjnej

DOŚWIADCZENIA

str. | 36

AWACS – inny

punkt widzenia

INNE ARMIE

Rywale z USAF:

C-5 kontra C-17

str.|60

str.|42

9 Pułk Lotnictwa

Myśliwskiego

w latach 1967–2000

str.|53

Dyrektor:

Marek Sarjusz-Wolski

tel.: CA MON 845 365, 845-685, faks: 845 503

sekretariat@zbrojni.pl

Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa

tel.: CA MON 845-186,

e-mail: przeglad-sz@zbrojni.pl

Redaktor prowadzący:

ppłk rez. nawig. dr Roman Szustek

Redaktorzy merytoryczni:

płk rez. dr Jan Brzozowski,

mjr Grzegorz Predel

Opracowanie stylistyczne:

Teresa Wieszczeczyńska

Skład i łamanie:

Jolanta Muszyńska

Zdjęcie na okładce:

Piotr Łysakowski

Kolportaż i reklamacje:

TOPLOGISTIC

mobile: +48 500 259 909

tel.: +48 22 389 65 87

fax: +48 22 301 86 61

email: biuro@toplogistic.pl

Druk: Interak Drukarnia sp. z o.o.,

Czarnków

„Przegląd Sił Powietrznych” ukazuje się od listopada 1928 roku.

Od 1 stycznia 2011 r. korespondencję do Gazety Internetowej Wojskowego Instytutu Wydawniczego prosimy kierować na adres: portal@zbrojni.pl

Od 1 września 2009 r. korespondencję do Gazety Internetowej Redakcji Wojskowej prosimy kierować na adres: portal@redakcjawojskowa.pl

¢ TRENDY

przegląd

sił powietrznych

Konflikty ery informacyjnej

ppłk Stanisław Czeszejko .......................................................................... 4

CZERWIEC 2011 | NR 06 (048)

Szanowni Czytelnicy!

¢ SZTUKA OPERACYJNA I TAKTYKA

Zwracam uwagę na

artykuł poświęcony

konfliktom ery infor-

macyjnej. Wszystkie

przedstawione aspek-

ty działań elektronicz-

nych wynikają z coraz

bardziej wyrafinowanych ataków prowadzo-

nych w środowisku elektronicznym. Autor

sformułował następujące wnioski: należy

przeanalizować funkcjonowanie urządzeń

i systemów elektronicznych będących w wy-

posażeniu SZ RP pod kątem integracji ich

wykorzystania w ramach prowadzonych

działań elektronicznych, porównać rozwią-

zania przyjęte w tej dziedzinie przez różne

państwa na świecie – zarówno przez po-

szczególnych sojuszników z NATO, jak i przy-

jęte wewnątrz Sojuszu, a także opracować

strategiczny plan działań elektronicznych,

oraz ewolucyjną modyfikację istniejących

systemów w celu ich wykorzystania.

Polecam także artykuł poświęcony zagad-

nieniu niemilitarnego reagowania kryzyso-

wego w Siłach Powietrznych. Siły te wielo-

krotnie uczestniczyły w sytuacjach kryzyso-

wych. Jako przykład można wskazać zaanga-

żowanie wydzielonych sił i środków lotnictwa

we wszelkiego rodzaju spotkania wysokiego

szczebla, m.in. zabezpieczenie obchodów

60. rocznicy wyzwolenia obozu koncentra-

cyjnego Auschwitz-Birkenau w styczniu

2005 roku czy zabezpieczenie nieformalne-

go spotkania ministrów obrony państw

członkowskich Organizacji Traktatu Północ-

noatlantyckiego w lutym 2009 roku. Trans-

port lotniczy w znacznym stopniu jest wyko-

rzystywany podczas akcji humanitarnych

poza granicami naszego kraju.

Zachęcam do czytania kolejnych artykułów.

Siły Powietrzne w operacjach reagowania kryzysowego

kpt. Wiesław Kibler, mł. chor. sztab. Wojciech Jaszczak ....................... 23

¢ SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW

Human factor – czynnik nie do przecenienia (cz. I)

płk w st. spocz. pil. dr Jerzy Szczygieł ..................................................... 32

AWACS – inny punkt widzenia

kpt. nawig. Radosław Ciemięs ............................................................... 36

¢ DOśWIADCZENIA

9 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego w latach 1967–2000 (cz. II)

płk rez. dr inż. Henryk Czyżyk.................................................................. 42

¢ INNE ARmIE

Z kabiny pilota i nawigatora

płk dypl. rez. nawig. inż. Józef Maciej Brzezina ..................................... 54

Rywale z USAF: C-5 kontra C-17

ppłk w st. spocz. dr inż. Jerzy Garstka .................................................... 60

Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel.: CA MON 845 365, +4822 6845365,

+4822 6845685, www.polska-zbrojna.pl, e-mail: sekretariat@zbrojni.pl,

Treści numeru są dostępne na stronie internetowej www.polska-zbrojna.pl

ppłk rez. nawig. dr

Roman Szustek,

redaktor prowadzący

2011/06

przegląd sił powietrznych

TRENDY Nowa rzeczywistość

Konlikty ery

informacyjnej

ppłk StaniSław

CzeSzejko

Dowództwo Sił

Powietrznych

Absolwent WOSR

(1990), Uniwersytetu

Bundeswehry

(1995) i AON (2002,

2005). Zajmował

różne stanowiska: od

oficera GAD

w 1 prrel, przez

zastępcę dowódcy

8 brt, po dowódcę

23 brt. Obecnie jest

starszym specjalistą

Oddziału Szkolenia

Szefostwa Wojsk

Radiotechnicznych

w Dowództwie SP.

Efekty działań bojowych mają być osiągane przez skuteczne

łączenie elementów przestrzeni walki w celu identyfikowania celów

i niszczenia ich środkami precyzyjnego rażenia.

w sferze obejmującej

wykorzystanie urządzeń

i systemów elektronicz-

nych wyróżnia się między innymi takie

działania, jak: zapewnienie dowodzenia

i łączności, zabezpieczenie informatycz-

ne, prowadzenie walki elektronicznej

oraz prowadzenie rozpoznania radiolo-

kacyjnego. W artykule spróbuję odpo-

wiedzieć na pytania, czy taki podział

nadal jest aktualny z punktu widzenia

efektywności prowadzenia działań oraz

czy nie należałoby więcej uwagi poświę-

cić osiąganiu efektu synergii przez pro-

wadzenie i koordynowanie wspólnych

działań. Mam nadzieję, że moje rozwa-

żania skłonią do dyskusji na ten temat.

era wojen informacyjnych

Zakończoną w 2003 roku wojnę

w Iraku jednoznacznie określono wojną

ery informacyjnej. Podczas działań

w szerokim zakresie wykorzystywano

przegląd sił powietrznych

2011/06

W śród działań militarnych

systemy broni precyzyjnych, niejednokrotnie

naprowadzanych z dużych odległości. Aby tego

rodzaju broń była skuteczna, potrzebna jest do-

kładna i aktualna informacja, dostępna na każdym

poziomie dowodzenia. Wojna ery informacyjnej

charakteryzuje się również dużą manewrowością,

wysokim stopniem współdziałania wszystkich

rodzajów sił zbrojnych oraz szybkim tempem

prowadzenia działań. Także w tym wypadku in-

formacja dostępna w czasie niemal rzeczywistym

determinuje skuteczność działań.

W celu zapewnienia dostępu do informacji speł-

niającej współczesne wymagania należy uzyskać

i utrzymywać zdolność do ciągłego wykrywania,

rozpoznawania oraz śledzenia obiektów na polu

walki we wszystkich

jego wymiarach – lą-

dowym, powietrz-

nym, wodnym i ko-

smicznym. Efektem

prowadzenia wielo-

wymiarowego rozpo-

znania powinien być „wspólny obraz pola walki”,

tworzony w czasie rzeczywistym, udostępniany

w niezbędnym zakresie wszystkim poziomom do-

wodzenia, a niejednokrotnie walczącym elemen-

tom ugrupowania bojowego. Oczywiście każdy

obiekt powinien zostać zidentyfikowany.

Innym przykładem działań ery informacyjnej

może być atak w cyberprzestrzeni 1 – cyberwoj-

na. W przypadku konfliktu zbrojnego atak skie-

rowany na wojskowe systemy informatyczne stro-

ny przeciwnej będzie wynikał w głównej mierze

z działań crackerów 2 czy hakerów 3 , działających

w komórkach wojskowych lub instytucjach rzą-

dowych (fot. 1). Jak gdyby zwiastunem takich

działań były zdarzenia z ubiegłych lat. Już w 1994

roku grupa hakerów, indywidualistów, jednocze-

śnie włamała się do systemów informatycznych:

sztabu NATO w Brukseli, systemu NASA, ośrod-

ka badań jądrowych w Seulu oraz amerykańskiej

bazy lotniczej Griffits. W 1997 roku crackerzy

z Chorwacji włamali się do bazy danych Penta-

gonu i przejęli dane o dwóch bazach rakietowych

oraz o centrali obsługującej satelity wykorzysty-

wane w celach wojskowych. Jako przykład takiej

działalności można wskazać także atak grupy

hakerów z Kalifornii, która w 1998 roku włama-

Informacja dostępna w czasie

niemal rzeczywistym determinuje

skuteczność prowadzonych działań.

ła się do systemów Departamentu Obrony Stanów

Zjednoczonych za pośrednictwem serwerów

znajdujących się w Zjednoczonych Emiratach

Arabskich.

Wszystkie te przypadki należałoby zakwalifi-

kować do działań w sieci zwanych wojną cyber-

netyczną (Cyber War), ukierunkowanych na siły

zbrojne przeciwnika i odnoszące się do operacji

militarnych. Ponieważ przykłady te niecałkowi-

cie odzwierciedlają cyberwojnę, w której dwie

strony wzajemnie atakują swoje wojskowe syste-

my informatyczne, określam je jako zwiastuny

tego rodzaju ataków.

Znane są jeszcze inne działania w sieci – Net

War, czyli wojna w systemach sieciowych. Są one

skierowane głównie przeciw

społeczeństwom i ich infra-

strukturze informacyjnej.

Zarówno Cyber War, jak

i Net War 4 obejmują wszel-

kie zorganizowane działania

prowadzone w świecie sys-

temów i sieci komputerowych, dające się zakwa-

lifikować do działań bojowych.

1 Cyberprzestrzeń – określenie przyjęte w 1984 roku przez amery-

kańskiego pisarza science fiction Williama Gibsona w powieści Neu-

romancer , upowszechnione na początku lat 90. XX wieku. obecnie

oznacza ono przede wszystkim przestrzeń wirtualną, w której komu-

nikują się komputery połączone siecią (np. Internet) lub inne media

cyfrowe (np. telefonia komórkowa). W zasadzie jest to przestrzeń in-

formatyczna. http://pl.wikipedia.org/.

2 Cracker (łamacz) – osoba zajmująca się łamaniem zabezpieczeń

komputerowych (crackingiem). Według społeczności hakerskiej, ha-

ker to komputerowy pasjonat o dużej wiedzy, który nie wykorzystuje

jej do szkodzenia innym, natomiast cracker to osoba łamiąca zabez-

pieczenia w celu dokonania przestępstwa, np. kradzieży danych oso-

bowych z serwera. różnice w definicjach terminów „cracker” i „ha-

ker” przyjętych w społecznościach crackerów i hakerów polegają na

odmiennie wyznaczonej linii podziału. Dla społeczności crackerskiej

linię podziału stanowi rodzaj celów ataku (oprogramowanie używane

lokalnie lub zdalne systemy za pośrednictwem sieci), a dla społecz-

ności hakerskiej – moralna ocena działania (tzw. białe i czarne kape-

lusze). http://pl.wikipedia.org/.

3 Haker – osoba o wysokich umiejętnościach informatycznych, szu-

kająca i ewentualnie wykorzystująca słabości w zabezpieczeniach

systemów informatycznych. Hakerzy używają terminu „cracker”

w celu odróżnienia się od przestępców, z kolei dla crackerów termin

„haker” oznacza włamywacza sieciowego. http://pl.wikipedia.org/.

4 Takiego podziału dokonał szwajcar Christoph Abegglen. http://www.

military.ch/abegglen/.

2011/06

przegląd sił powietrznych

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: