Sklad mleka kobiecego nie jest staly, na jego zmiennosc wplywaja :
okres laktacji 0-5 dzien zycia noworodka – siara
5-14 dzien zycia – mleko przejsciowe
od 15 dnia zycia – mleko dojrzale
Faza pojedynczego karmienia : na początku karmienia faza wodna, w okresie koncowym faza tluszczowa,
Pora karmienia – w nocy pokarm zawiera więcej tluszczu
Dlugosc przerw między karmieniami – im dluzsza przerwa tym mniejsza stezenie tluszczu
Odstep czasu między ciazami – im dluzszy, tym większe stezenie bialka i laktozy
czas trwania ciazy – wyzsze stezenie bialka i chlorku sodu, nizsze laktozy w mleku matek wczesniakow
dieta matki karmiacej
Przeciwskazania do karmienia piersia wynikajace ze stanu zdrowia dziecka:
galaktozemia – dzieci nie mogą być karmione mlekiem matki ani innymi rodzajami mleka ze względu na obecnosc laktozy. Wymagane są specjalnie przygotowane preparaty na bazie mleka bez laktozy lub na bazie soi.
Fenyloketonuria – zaleca się jednoczesne karmienie piersia (stezenie fenyloalaniny w mleku kobiecym jest zwykle niskie) i stosowanie mieszanek nie zawierajacych fenyloalaniny ( lofenalec, miluza pku, XP analog). Należy kontrolowac stezenie tego aminokwasu we krwi matki, jeśli wzrosnie, to zastepuje się mleko matki wymienionymi preparatami.
Rozszczep wargi lub podniebienia – wada ta nie stanowi przeciwskazania do zywienia nauralnego, wymaga jedynie zmiany sposobu podowania mleka. Niemowle może mieć trudnosci z pobieraniem mleka z piersi, jeśli zastosuje wkladke ortodontyczna zamykajaca ubytek. Odciagniety pokarm można podawac za pomoca lyzeczki lub strzykawki,
Dzieci z zaburzonym odruchem ssania można karmic mlekiem odciagnietym od matki podajac pokarm sonda, zakrpalaczem lub lyzeczka.
Przeciwskazania wynikajace ze strony matki:
niewydolnosc krazenia
ciezkie schorzenia nerek, watroby, pluc
rzucawka
psychozy porodowe
posocznica
dur brzuszny
malaria
glebokie uposledzenie umyslowe
zly stan odzywienia matki
uzywanie narkotykow
niewydolnosc gruczolow mlekowych
koniecznosc leczenia lekami szkodzacymi dziecku
Watpliwosci co do karmienia piersia budza nastepujace sytuacje:
zapalenie gruczolu sutkowego – jedynie w przypadku utworzenia się ropnia karmienie powinno się kontynuwac piersia zdrowa, a mleko z piersi zainfekowanej należy odciagac, by zachowac laktacje
gruzlica – kobiera przyjmujaca leki przeciwpratkowe nie powinna karmic piersia ze względu na toksycznosc lekow przeciwpratkowych przechodzyacyh do pokarmu kobiecego ( wyjatek – kraje trzeciego swiata ). jeżeli leczenie zostalo ukonczone przed porodem, mogą karmic piersia
Choroby zakazne – (rozyczka ospa wietrzna, swinka, odra )istnieje duze prawdopodobienstwo ze dziecko ulegnie zakazeniu przed postawieniem diagnozy. Dlatego nie ma powodu by przerwac karmienie a specyficzne właściwości mleka matki pozwola na ochrone dziecka.
Kila – matka leczona w czasie ciazy może karmic swoje dziecko jeśli po porodzie odczyny serologiczne są ujemne
wzw b – do 3 godzin po porodzie noworodek powinien dostac immunoglobuline antyhbs
zaleca się karmienie naturalne, wirus wprawdzie przechodzi przez pokarm, ale ryzyko zakazenia jest minimalne.
Wzw c- dziecko ma naturalna odpornosc
HIV – karmienie sztuczne
biegunka niemowleca- nie ma powodu do zaprzestania karmienia
wciagniecie brodawek sutkowych – większość niemowlat uczy się ssac z wciagnietych brodawek pod warunkiem, ze nie dostanie smoczka
leki – można stosowac tylko takie leki, które nie szkodza dziecku (jeśli szkodza, to nie karmimy, ale zachowujemy laktacje)
konflikt serologiczny – można karmic
alergie – ustalic alergen i wykluczyc go z diety matki
pekanie brodawek sutkowych -zapobiega niedopuszczeniu do przepelnienia piersi
kolejna ciaza – można karmic
hiperbilirubinemia – zaleca się chwilowe odstawienie pokarmu:) ( na kilka karmien?)
Preparaty przeznaczone do zywienia niemowlat maja w swojej nazwie handlowej odpowiednie symbole:
„1” to mleko poczatkowe dla dzieci do 4mż
„2” tdo dalszego zywienia powyzej 4mż
„3” oznacza mleko modyfikowane i mieszanki dla dzieci po 12 mż
„HA” to preparaty hipoalergiczne
„AR” dla dzieci z tendencja do ulewania
„R” z dodatkiem kleiku ryzowego
„GR” z dodatkiem kleiku gryczano-ryzowego
Ile mililitrow dziecko powinno jednorazowo wypic: (wzor Pawlaczka)
100+(10x liczba miesiecy do 4mż wlasnie)+20
od 5mż wzor należy zmodyfikowac
100+(10xlb miesiecy)+30
Kolejnosc i rodzaj wprowadzanych produktow do zywienia:
Model zywienia karmionych piersia:
1-6mz – karmienie piersia na żądanie, posilki dodatkowe w 5-6 mz, stopniowe wprowadzanie glutenu (nie wczesniej niż w 5 mz, nie pozniej niż w 6mz)
7-9mz-karmienie piersia na zadanie posilki uzupelniajaca,1-2x w tygodniu zupa jarzynowa lub przecier jarzynowy z gotowanym miesem lub ryba, ½ zoltka dziennie, soki owocwe lub przecier owocowy
10mz- karmienie piersia na zadanie, posilki uzupelniajace, obiad z 2 dan, niewielkie ilosci pieczywa, przeciery owocowe
11-12mz – karmienie piersia na zadanie, posilki uzupelniajace, obiad z 2 dan, cale jajko 3-4 w tygodniu, sucharki, biszkopty z produktami mlecznymi, przeciery i soki owocwe
Schemat sztucznego karmieniami
1mz – mleko poczatkowe
5mz – można dodac zupe lub przecier jarzynowy, skrobane jablko lub sok
6mz – kleik glutenowy 1/2lyzeczki, gotowane mieso/ryba -1,2 w tygodniu, przecier owocowy sok
7mz – mleko z kaszka zbozowa, następnie z kleikiem bezglutenowym, zoltka jaj (½ zoltka w razy w tygodniu)
8MZ – kaszka glutenowa
Dla dzieci chorych:
-dieta ubogoenergetyczna (otylosc prosta) 1200kcal (6rokzycia)
-dieta z mala zawartoscia bialka – choroby nerek, watroby,
-dieta z mala zawartoscia sodu – niewydolnosc krazenia z obrzekami, marskosc watroby, nadcisnienie, choroby nerek
-dieta z mala zawartoscia tluszczow - brak/niedobor kwasow zolciowych, hiperlipoproteinemia, zespoly poresekcyjne
dieta (eliminacyjna) bez mleka i jej przetworow - galaktozemia, nietolerancja bialka z mleka
dieta bez glutenu (eliminacyjna) – uczulenie na gluten, choroba trzewna
dieta w fenyloketonurii – opiera się glownie na produktach gotowych – lofenalec, nofemix, analogXP, Phenyl-free (dozwolone są oleje cukier miod)
-dieta w cukrzycy – cukry wielozlozone, a nie cukry proste (cebula obniza poziom cukru, chrom w brokulach zwieksza dzialanie insuliny, rosliny straczkowe obnizaja poziom cholesterolu)
-dieta bogatoblonnikowa – pobudzenie perystaltyki jelit
-dieta ograniczajaca wydzielanie sokow zoladkowych – swieze tluszcze zmniejszaja wydzielanie, mieso pieczywo zwieksza, potrawy powinne być cieple i rozdrobnione
potajemna