Post. sądowoadm. 2008.pdf

P RAWO S ĄDOWO A DMINISTRACYJNE

Wykład I z 27.09.2008

1. Ustawa z dnia 25.07.2002 Prawo o ustroju sądów administracyjnych ( Dz.U. 2002, nr 153, poz. 1269 +

zm. )

2. ustawa z dnia 30.08.2002 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. 2002 nr 153,

poz. 1270 + zm. )

3. Ustawa z dnia 30.08.2002 Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i

ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. 2002 nr 153, poz. 1271 + zm. )

Literatura:

1. „Postępowanie sądowoadministracyjne” M. Masterniak, M. Jastowska, E. Ochendowski

2. „Postępowanie sądowoadministracyjne” T. Woś

3. „Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – komentarz” Jan Paweł Tarno

Egzamin: opisówka 3 pytania – 30 min.

E WOLUCJA SĄDOWNICTWA ADMINISTRACYJNEGO W P OLSCE :

1. Konstytucja Marcowa z 1921 zapowiedziała w art. 73 powołanie sądownictwa administracyjnego i określiła

ogólnie jego ustrój wskazując Ŝe na jego czele stoi NajwyŜszy Trybunał Administracyjny ( NTA )

2. NTA powołany został ustawą z dnia 03.08.1922. Był to sąd jednoinstancyjny o kompetencjach

kasacyjnych, orzekający w sprawach określonych klauzulą generalną z enumeracją wyjątków

3. Mimo zapowiedzi sądy niŜszej instancji nie zostały powołane na całym terytorium kraju. Funkcjonowały

tylko sądy wojewódzkie w Katowicach, Toruniu i Poznaniu

4. Ustawą z dnia 26.03.1935 powołano Inwalidzki Sąd Administracyjny orzekający w kwestiach legalności

orzeczeń wydawanych w sprawach zaopatrzeń inwalidów wojennych, wojskowych i osób pozostałych po

inwalidach

5. Po II wojnie światowej nie reaktywowano NTA natomiast od 1946 działało dwuinstancyjne sądownictwo

ubezpieczeń społecznych

6. Ustawa z dnia 31.01.1980 o NSA oraz o zmianie k.p.a reaktywowano sądownictwo administracyjne które

było jednoinstancyjne

7. NSA był sądem jednoinstancyjnym działającym na terenie poprzez ośrodki zamiejscowe

8. Początkowo NSA działał w oparciu o zasadę enumeracji pozytywnej przedmiotu zaskarŜenia ale od 1990

wprowadzono zasadę klauzuli generalnej

9. w 1995 uchwalono nową ustawę o NSA

10. Konstytucja RP z 1997 formułuje wymóg funkcjonowania dwuinstancyjnego sądownictwa

administracyjnego

P OSTĘPOWANIE SĄDOWOADMINISTRACYJNE :

D EFINICJA : postępowanie sądowe przed sądami administracyjnymi w sprawach z zakresu kontroli działalności

administracji publicznej oraz innych wprawach do których stosuje się przepisy ustawy o postępowaniu przed

sądami administracyjnymi z mocy ustaw szczególnych.

P RZEDMIOT POSTĘPOWANIA :

Jest nim sprawa sądowoadministracyjne czyli sprawa z zakresu kontroli działalności administracji publicznej

oraz inna sprawa do której stosuje się przepisy Ppsa z mocy ustaw szczególnych.

S PRAWA Z ZAKRESU KONTROLI DZIAŁALNOŚCI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ :

1. jest to pojęcie normatywne, względnie ograniczone, bowiem kontroli podlegają jedynie działania wskazane

w ustawie ( art.3 ust. 2 )

2. mimo formuły o kontroli „działalności” wskazującej na kontrolę aktywności kontroli podlega takŜe

bezczynność organów w sprawach indywidualnych ( art.3 ust.2 pkt 8 ppsa )

I NNA SPRAWA DO KTÓREJ STOSUJE SIĘ PRZEPISY PPSA Z MOCY USTAW SZCZEGÓLNYCH :

Sądy administracyjne orzekają równieŜ w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują

sądową kontrolę i stosują środki określone w tych przepisach np. odmowa udzielenia prasie informacji przez

przedsiębiorców lub podmioty niezliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu

osiągnięcia zysku, moŜe być zaskarŜony do sądu ( art.4 ustawy z 26.01.2984 Prawo prasowe ).

S ZCZEGÓLNA WŁAŚCIWOŚĆ SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH :

1. do sądów administracyjnych naleŜy rozstrzyganie sporów o właściwości między jednostkami samorządów

terytorialnych i między SKO o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej oraz sporów kompetencyjnych

między organami tych jednostek a organami administracji sądowej

2. jest to wyłącznie właściwość NSA ( art.15 ust.1 pkt 4 PPSA )

M ODEL SĄDOWEJ KONTROLI DZIAŁALNOŚCI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W P OLSCE :

- kontrola wykonywana przez sądy powszechne

- kontrola wykonywana przez wyodrębnione sądy administracyjne ( sądy szczególne )

- kontrola wykonywana zarówno przez sądy powszechne jak i wyodrębnione ( model mieszany )

M IESZANY MODEL KONTROLI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W P OLSCE :

Kontrola administracji publicznej wykonywana przez sądy powszechne moŜe być kontrolą bezpośrednią ( np.

rozpoznawanie spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych ) lub pośrednią ( najpierw orzeka organ administracji

publicznej, a następnie sąd np. w sprawie odszkodowania – Prawo wodne, Prawo geodezyjne i kartograficzne )

D OMINUJĄCE ZNACZENIE KONTROLI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ WYKONYWANEJ PRZEZ SĄDY ADMINISTRACYJNE :

1. zasada rozpoznawania spraw sądowoadministracyjnych przez sądy administracyjne ( art.2 PPSA )

2. jest to co do zasady kontrola bezpośrednia ( odnosi się wprost do określonej formy działania

administracyjnego )

3. ma charakter samoistny ( stanowi wyłączny przedmiot działalności sądów administracyjnych )

K RYTERIUM KONTROLNE ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ WYKONYWANEJ PRZEZ SĄD ADMINISTRACYJNY :

1. kontrola administracji publicznej sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeŜeli ustawy nie

stanowią inaczej ( kryterium legalności art.1 ust. 2 PPSA )

2. legalność rozumowana jest jako zgodność z Konstytucją oraz z ustawami ( art. 178 Konstytucji RP

sędziowie podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom )

Z AKRES KONTROLI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ :

Obejmuje orzekanie w sprawach skarg na dwa etapy zachowań organów administracji publicznej:

- działania tych organów ( art.3 ust.2 pkt 17 PPSA )

- zaniechania ( bezczynności ) organów ( art.3 ust. 2 pkt 8 PPSA )

Z AKRES SKARGI NA DZIAþANIA ADMINISTRACJO PUBLICZNEJ :

Skarga przysługuje na dwa typy działań określonych w ustawie:

AKTY INDYWIDUALNE – skierowane do konkretnego adresata:

a. decyzja administracyjna

b. określone postanowienie

c. inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej

d. pisemne interpretacje prawa podatkowego

AKTY GENERALNE – skierowane do adresat oznaczonego w sposób ogólny:

a. akty prawa miejscowego

b. akty organów samorządowych w sprawach z zakresu administracji publicznej

c. akty nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego

Zakres skargi na decyzje administracyjne:

1. obowiązuje klauzula generalna co do zakresu zaskarŜalności ( takŜe decyzje podatkowe, celne, budowlane

)

2. jest to w istocie ujęcie materialne ( kaŜdy akt władczy, jednostronny, zewnętrzny, oparty na przepisach

prawa powszechnie obowiązującego, rozstrzygający indywidualną sprawę np. koncesje, zakaz, nakaz,

rozkaz, zezwolenie, pozwolenie itp. )

3. nie ma znaczenia charakter decyzji ( np. skarga słuŜy takŜe na decyzję uznaniową )

Z AKRES SKARGI NA POSTANOWIENIE :

Skarga słuŜy na cztery rodzaje postanowień:

1. wydane w postępowaniu administracyjnym na które słuŜy zaŜalenie

2. wydane w postępowaniu administracyjnym które kończą postępowanie np. stwierdzenie

niedopuszczalności odwołania, stwierdzenie uchybienia terminu do wniesienia odwołania

3. wydane w postępowaniu administracyjnym rozstrzygające sprawę co do istoty ( np. stwierdzenie ugody,

zajęcie stanowiska przez określony organ )

4. wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym na które słuŜy zaŜalenie

Z AKRES SKARGI NA INNE AKTY INDYWIDUALNE :

Skarga słuŜy na inne niŜ decyzje i postanowienia akty lub czynności które:

- są z zakresu administracji publicznej i

- dotyczą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa ( np. wpisy do niektórych

ewidencji lub rejestrów, pobranie bądź zwrot niektórych opłat )

S KARGA NA PISEMNE INTERPRETACJE PRZEPISíW PRAWA PODATKOWEGO :

1. przedmiotem skargi do sądu administracyjnego są takŜe od 01.07.2007 pisemne interpretacje prawa

podatkowego wydawane w indywidualnej sprawie ( art. 3 ust. 3 pkt 4a PPSA )

2. sama interpretacja indywidualna zawiera pouczenie o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego

Z AKRES SKARGI NA AKTY GENERALNE :

1. AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO – organów jednostek samorządu terytorialnego oraz terenowych organów

administracji rządowej ) zarówno zespolonej jak i niezespolonej )

2. AKTY ORGANÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO I ICH ZWIĄZKÓW inne niŜ akty prawa miejscowego

podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej

3. AKTY NADZÓR NAD DZIAŁALNOŚCIĄ ORGANÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO ( ich charakter co do

generalności jest kwestią kontrowersyjną )

Wykład II z 18.10.2008

S KARGA :

1. obejmuje jedynie bezczynność polegająca na nie wydaniu aktu indywidualnego w rozumieniu art.3 ust.2

pkt 14 PPSA tj. decyzji administracyjnej niektórych kategorii postawień oraz innych aktów lub czynności

indywidualnych

2. nie jest dopuszczalna skarga na niepodjęcie aktu generalnego np. brak podjęcia aktu prawa miejscowego

lub innej uchwały ( jest to problem związany z kryteriami kontroli – podjęcie tych aktów moŜe naleŜeć do

wymogów celowości gospodarczości czy polityki, a te kryteria wymykają się z kontroli sądowej )

W YŁĄCZENIE S ADÓW A DMINISTRACYJNYCH :

Sądy nie są właściwe w sprawach:

1. wynikających z nadrzędności i podrzędności organizacyjnej w stosunkach między organami administracji

publicznej ( hierarchia organizacyjna )

2. wynikająca z podległości słuŜbowej między przełoŜonymi a podwładnymi ( hierarchia personalna )

3. odmowy mianowania na stanowiska lub powołania do pełnienia funkcji w organach administracji

publicznej, chyba ze obowiązek mianowania lub powołania wynika z przepisów prawa

4. wiz wydanych przez konsulów z wyjątkiem wiz wydawanych cudzoziemcom będącym członkiem rodziny

obywatela państwa członkowskiego UE, EFTA

Z ASADY POSTĘPOWANIA SĄDOWOADMINISTRACYJNEGO :

1. pojęcie zasad normy obowiązującego prawa lub ich logiczne konsekwencje uznane za podstawowe dla

całego systemu postępowania sądowoadministracyjnego lub jego określonego elementu

2. charakter zasad: mają wymiar normatywny – są normami obowiązującego prawa, naruszenie zasady to

naruszenie prawa

K ATALOG ZASAD POSTĘPOWANIA SĄDOWOADMINISTRACYJNEGO :

1. zasada legalności – art. 178 ust.1 Konstytucji RP np. art.3 ust.1 PPSA, art..1 ust. 2 PPSA

2. zasada dwuinstancyjności postępowania sądowoadministracyjnego art. 176 ust.1 Konstytucji RP

3. zasada udzielania informacji nieprofesjonalnym stronom postępowania sądowoadministracyjnego

4. Zasada szybkości postępowania sądowoadministracyjnego

5. Zasada jawności postępowania sądowoadministracyjnego

6. zasada związania administracyjnego ustaleniami wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa art.

11 PPSA

7. zasada równości stron i uczestników postępowania art. 12 PPSA

8. zasada dyspozycyjności ( rozporządzalność przedmiotem postępowania ) art. 60 PPSA

9. zasada kontradyktarnosci ( sporność )

10. zasady dowodowe prawdy obiektywnej, swobodnej oceny dowodów

Z ASADA LEGALNOŚCI :

1. kontrola działalności administracji publicznej sprawowana jest pod względem zgodności z prawem jeŜeli

ustawa nie stanowi inaczej ( art. 1 ust.2 PPSA )

2. sądy administracyjne stosują środki określone w ustawie ( art. 3 ust.1 PPSA )

3. wąskie rozumienie legalności – sędziowie podlegają tyko konstytucji oraz ustawo, art. 178 ust. 1

Konstytucji RP

Z ASADA DWUINSTANCYJNOŚCI POSTĘPOWANIA SĄDOWOADMINISTRACYJNEGO :

1. postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne ( art. 178 Konstytucji RP ) postępowanie sądowo

administracyjne jest rodzajem postępowania sądowego

2. sądy administracyjne to NSA i wojewódzkie sądy administracyjne ( WSA )

3. domniemanie właściwości WSA w zakresie spraw naleŜących do właściwości sądów administracyjnych w I

instancji

Z ASADY UDZIELANIA INFORMACJI

1. ma ograniczony wymiar – tak podmiotowy jak i przedmiotowy ( art.6 PPSA )

2. podmiotowo: sąd administracyjny udziela informacji tylko stronom występującym bez adwokata lub radcy

prawnego

3. przedmiotowo: sąd udziela potrzebnych wskazówek co do czynności procesowych oraz poucza o ich

skutkach prawnych i skutkach zaniedbań

4. rozwinięcie tej zasady m.in. art. 140 ust. 1 i 3 PPSA – udzielenie wskazówek co do sposobu i terminu

wniesienia środka odwoławczego

Z ASADA SZYBKOŚCI POSTĘPOWANIA SĄDOWOADMINISTRACYJNEGO

1. art. 45 Konstytucji RP „KaŜdy ma prawo do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez . . . sąd”

2. art.6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolnościach – rozpatrzenie sprawy w

rozsądnym terminie

3. art.7 PPSA sąd administracyjny powinien podejmować czynności zmierzające do szybkiego załatwienia

sprawy i dąŜyć do jej rozstrzygnięcia na pierwszym posiedzeniu

4. rozwinięcie zasady m.in. art. 139 ( krótki termin na ewentualną publikację wyroku – 14 dni z

jednorazowym przedłuŜeniem o 7 dni ), art. 141 ( 14 dniowy termin na sporządzenie uzasadnienia wyroku

)

Z ASADA JAWNOŚCI POSTĘPOWANIA SĄDOWOADMINISTRACYJNEGO :

1. rozpoznawanie spraw odbywa się jawnie, chyba Ŝe przepis szczególny stanowi inaczej ( art. 10 PPSA )

2. posiedzenie sądowe co do zasady jest jawne, a sąd orzekający rozpoznaje sprawy na rozprawie ( art. 90

ust.1 PPSA )

3. na posiedzenie jawne wstęp na sale sądową maja poza stronami i osobami wezwanymi – tylko osoby

pełnoletnie ( art.95 )

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: