PRAWNE PODSTAWY GOSPODARKI NIERUCHOMOŚCIAMI
ZAKRES PRZEDMIOTU:
Pojęcie systemu prawa, charakterystyka praw rzeczowych, prawo własności, użytkowanie wieczyste, ograniczone prawa rzeczowe.
Prawo- zespól norm prawnych, czyli ogólnych, abstrakcyjnych i w przybliżeniu jednoznacznych dyrektyw postępowania, ustanowionych przez państwo i zagwarantowanych przymusem państwowym.
Cechy państwa:
- normatywność,
- prawo wiążące dla adresatów,
- wsparte przymusem państwowym.
Funkcje prawa:
- organizacyjna,
- ochronna,
- kontrolna,
- rozstrzygania konfliktów,
- wychowawcza.
System prawa- całokształt obowiązujących w państwie przepisów, z uwzględnieniem ich podziału na gałęzie, oraz zespół zasadniczych idei przewodnich, na których opiera się ustrój państwa, podstawowe idee prawne.
PODZIAŁ PRAWA POLSKIEGO( gałęzie)
1. prawo konstytucyjne- zespół norm regulujących główne zasady ustroju państwa.
2. prawo administracyjne- zespół norm regulujących strukturę organów administracyjnych oraz stosunki prawne powstające w toku władczej działalności tych organów.
3. prawo finansowe- zespół norm regulujących gromadzenie środków pieniężnych przez państwo oraz ich rozdział i wydatkowanie, a także określających strukturę oraz tryb działania organów i instytucji finansowych.
4. prawo cywilne- zespół norm regulujących stosunki majątkowe i niektóre stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi w danej sprawie podmiotami prawa.
5. prawo rodzinne- zespół norm regulujących osobiste i majątkowe stosunki między małżonkami, krewnymi oraz stosunki wynikające z przysposobienia, opieki i kurateli.
6. prawo pracy- zespół norm regulujących stosunki między pracodawcą i pracownikiem na tle świadczonej pracy.
7. prawo karne- zespół norm mówiących jakie czyny są przestępstwem, ustalających kary za te przestępstwa oraz określających ogólne zasady odpowiedzialności karnej.
8. prawo procesowe- zespół norm regulujących sposób postępowania organów wymiaru sprawiedliwości oraz osób występujących przed tymi organami.
- prawo cywilne procesowe- zespół norm regulujących tryb rozstrzygania spraw cywilnych przez sądy.
- prawo karne procesowe- zespół norm regulujących tryb prowadzenia i rozstrzygania spraw karnych przez organy wymiaru sprawiedliwości.
Prawo prywatne- jest tworzone przez państwo w celu ułatwienia nawiązania wzajemnych relacji przez podmioty nie podporządkowane, organizacyjne aparatowi władzy i ochrony ich interesów( cywilnoprawna metoda regulacji ).
Prawo publiczne- normuje ustrój organów władzy publicznej i relacje państwo- społeczeństwo. Służy przede wszystkim ochronie interesów zbiorowych, ogólnych, społecznych, ochronie państwa i innych dóbr publicznych ( administracyjno- prawna metoda regulacji).
Prawo materialne- normy, które ustanawiają istotne obowiązki i prawa, regulują zachowanie się ludzi i różnych instytucji w społeczeństwie.
Prawo formalne- normy, które odnoszą się do organizacji aparatu, dbającego o przestrzeganie prawa materialnego ( prawo ustrojowe) oraz do trybu dochodzenia praw i egzekwowanie obowiązków wyznaczonych przez prawo materialne ( prawo postępowania).
Prawo międzynarodowe- zespół norm regulujących wzajemne stosunki między państwami, a ponadto organizacjami międzynarodowymi i niektórymi innymi podmiotami.
Prawo cywilne (kodeks cywilny)- gałąź prawa obejmująca zespół norm prawnych regulujących:
- stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami prawnymi, a także
- sytuację prawną osób i rzeczy jako podmiotów i przedmiotów stosunków cywilnoprawnych oraz treść stosunków prawnych.
Cechy cywilnoprawnej metody regulacji:
- autonomia podmiotów prawa cywilnego oznacza, że mają swobodę kształtowania własnych praw i obowiązków zgodnie ze swoją wolą,
- równorzędność oznacza, że nie ma między nimi stosunku podporządkowania.
Prawo cywilne dzieli się na części:
- ogólna,
- prawo rzeczowe,
- prawo zobowiązań,
- prawo spadkowe,
- prawo rodzinne.
Prawo rzeczowe- dział prawa cywilnego regulujący powstanie, treść, zmianę i ustalenie prawa własności, użytkowania wieczystego o ograniczonych praw rzeczowych,
- dotyczy rzeczy,
- jest prawem bezwzględnym ( skuteczne wobec wszystkich).
Rzeczy (nieruchomości i ruchomości)- przedmioty materialne na tyle wyodrębnione, że w obrocie mogą być traktowane jako dobra samoistne.
Części składowe rzeczy- wszystkie elementy rzeczy, które nie mogą być odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo przedmiotu odłączonego.
Przynależności- odrębne rzeczy potrzebne do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem.
NIERUCHOMOŚĆ
Nieruchomość- część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Cechy nieruchomości:
- nie można przenieść nieruchomości,
- wartość nieruchomości może być podwyższona o wartość naniesień,
- zawsze posiada właściciela,
- konieczność założenia księgi wieczystej,
- akt notarialny jako specyficzna forma sprzedaży,
- są różnorodne / różnorodność
Nieruchomość gruntowa- grunt wraz z częściami składowymi, z wyłączeniem budynków i lokali, jeżeli stanowią odrębny przedmiot własności.
Części składowe nieruchomości:
- budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane,
- drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania,
- urządzenia służące do doprowadzenia lub odprowadzenia wody, pary, gazu, prądu, o ile nie wchodzą w skład przedsiębiorstwa lub zakładu,
- prawa związane z własnością nieruchomości.
Nieruchomość budynkowa- budynek trwale z gruntem związany, który na mocy przepisów szczególnych stanowi odrębny od gruntu przedmiot własności (np. budynek wzniesiony przez wieczystego użytkownika).
Nieruchomość lokalowa (mieszkalna lub użytkowa)- część fizyczna budynku powstała wskutek jej wydzielenia.
Zasady funkcjonowania gospodarki nieruchomościami- ogólne zasady prawa cywilnego, zasada prawidłowej gospodarki, zasada użyteczności publicznej.
Gospodarka nieruchomościami- działalność o charakterze publicznym, która polega na rozporządzeniu nieruchomościami jako zasobem ograniczonym na podstawie racjonalnych przesłanek dla uzyskania optymalnego zysku z uwzględnieniem zasad ochrony środowiska oraz w celu zapewnienia jak najlepszych warunków mieszkaniowych.
Rodzaje praw rzeczowych:
v prawo własności (prawo bezterminowe) art.140kc
v użytkowanie wieczyste (prawo terminowe) - art.232 k.c.
v prawo rzeczowe ograniczone art.244k.c.
Prawo własności- w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.
Prawo własności ma :
v stronę pozytywną – stanowią je uprawnienia, które przysługują właścicielowi (właściciel może posiadać rzecz, korzystać z niej, rozporządzać nią czy zbyć, obciążyć, pobierać pożytki z rzeczy, zużyć , zniszczyć, przetworzyć)
stronę negatywną- możność wyłączenia przez właściciela ingerencji innych osób w sferę jego prawa
Użytkowanie wieczyste (art. 232-243kc) ustanawia się na gruntach gminy i Skarbu Państwa. Użytkowanie wieczyste różni się od własności tym, że jest to prawo terminowe (99lat) i ma węższą treść. Ustanawiane jest za wynagrodzeniem uiszczanym corocznie
Użytkowanie wieczyste jest zbywalne, terminowe, dziedziczne. Różnica między przeniesieniem własności, a przeniesieniem użytkowania wieczystego jest taka że przy tym drugim jest wymagany wpis do księgi wieczystej. Umowa użytkowania wieczystego wymaga formy akty notarialnego.
Formy wygaśnięcia użytkowania wieczystego:
v upływ czasu, na który użytkowanie zostało ustanowione,
v rozwiązanie przez strony umowy,
v zrzeczenie się
v konfuzja –tzn. przejście użytkowania wieczystego(np. w drodze dziedziczenia) na właściciela
v rozwiązanie umowy ze względu na jej nienależyte wykonywanie przez użytkownika
v wywłaszczenie.
Prawa Rzeczowe Ograniczone – to jedna z kategorii praw rzeczowych, obok własności i użytkowania wieczystego. (art.244-251kc)
Rodzaje ograniczonych praw rzeczowych:
- użytkowanie,
- służebność,
- zastaw,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
- hipoteka.
maniekmaniek93