TOŻSAMOŚĆ SPOŁECZNA I WSPÓŁZALEŻNOŚĆ

TEORIA KATEGORYZOWANIA SIEBIE  Johna Turnera

Ø       wersja podmiotowa – identyfikowanie się z innymi ludźmi (więź, wspólnota)

Ø       wersja przedmiotowa – dostrzeganie powiązań między własną osobą i innymi ludźmi oraz odnoszeniem do niech pojęcia MY

Ø       identyfikujemy się z ludźmi o tej samej przynależności społecznej, tj. z ludźmi

v      powiązanymi z nami relacjami „twarzą w twarz”, będącymi członkami tej samej grupy społecznej (MY – rodzina, MY – chłopaki z jednego podwórka, MY – uczniowie klasy IIIb)

v      stanowiącymi wspólnotę przez przynależność do szerokiej kategorii społecznej złożonej z osób w większości nam nieznanych (MY - Polacy, MY - Wrocławianie, MY - Słowianie, MY – kibice Śląska)

TEORIA TOŻSAMOŚCI SPOŁECZNEJ Henri Tajfla

-          poznawcze zaklasyfikowanie „ja” do danej kategorii  („myślenie o”, „należymy do różnych kategorii, ale tylko o niektórych myślimy”)

-          podstawowym motywem u ludzi jest chęć potwierdzenia swojej wartości przez przynależność do cenionej grupy.

-          gdy kategoryzacja opiera się dodatkowo na jakiejś wyrazistej cesze (ci głupi Murzyni, my mądrzy biali) - dochodzi do wzrostu spostrzeganych różnic MY-ONI

-          skutkiem jest faworyzowanie grupy własnej i deprecjonowanie obcej

TOŻSAMOŚĆ INDYWIDUALNA A TOŻSAMOŚĆ SPOŁECZNA

– podobieństwa i różnice

·         Miłość własna (np. efekt liter imienia) vs. Miłość własnej grupy

·         Poznawcza odrębność JA i MY

·         Porównania ja – inni; porównania my-oni (zarówno „w dół”, jak i „w górę”)

·         Większa ciągłość „JA” niż „MY”

·         „Ja podmiotowe” i „ja przedmiotowe” – brak analogii w tożsamości społecznej

·         Świadomość własnego ciała unikalna dla tożsamości osobistej

-          kryzysy tożsamościowe związane ze zmianą wyglądu

-          rola samoświadomości

-          preferowanie zdjęć negatywowych

WSPÓŁZALEŻNOŚĆ SPOŁECZNA

- ma miejsce gdy dwóch lub więcej „aktorów” (ludzi, struktur, organizacji itp.) dokonuje wyboru pomiędzy m.in. dwoma opcjami a konsekwencje tych wyborów są nieobojętne dla wszystkich aktorów.

Typy współzależności społecznej

GRA O SUMIE STAŁEJ (jeden aktor zyskuje dokładnie tyle, ile drugi traci. Interesy aktorów są sprzeczne)

GRA BEZKONFLIKTOWA (obaj zawsze zyskują tyle samo)

GRA BEZKONFLIKTOWA (asymetryczna)

GRA „Dylemat więźnia” (nie ma ani pełnej sprzeczności interesów, ani pełnej zgodności)

GRA Kurcząt (nie ma ani pełnej sprzeczności interesów ani pełnej zgodności)

Konflikty dwuosobowe i wieloosobowe

Reguły rozwiązywania dylematów decyzyjnych:

·         Reguła minimaksu: wybierz działanie dające w najgorszym wypadku najmniej zły skutek

·         PUNKT RÓWNOWAGI – para strategii, prowadząca (przy wielokrotnie rozgrywanej grze) do stanu rzeczy, od którego żadnej ze stron nie opłaca się odstąpić

·         Poszukiwanie wyniku optymalnego PARETO (tj. sytuacji prowadzącej do największych korzyści wszystkich aktorów naraz)

Dwa podstawowe typy konfliktu:

Ø       pułapka społeczna, - dylemat ograniczonych zasobów

o        jeśli wszyscy podejmą działania doraźnie najbardziej korzystne to doprowadzi do stanu gorszego niż początkowy dla wszystkich

o        np. wykorzystanie dóbr naturalnych

o        pytanie: czy wziąć?

Ø       bariera społeczna - dylemat dóbr publicznych

o        konieczność przekroczenia progu wkładów

o        np. oświetlenie osiedla

o        pytanie: czy dać

Definicje osadzone w kategoriach struktury celów

1)     rywalizacja

-          ludzie osiągają swoje cele tylko wtedy, gdy nie zrealizują ich inni

2)     kooperacja

-          ludzie osiągają swoje cele tylko wtedy, gdy inni zrealizują swoje

3)     indywidualizm

-          ludzie realizują swoje cele bez wpływania na prawdopodobieństwo osiągnięcia celu przez innych

Na racjonalność i prospołeczność wpływają:

Ø       predyspozycje „biologiczne”

Ø       „jakościowa” struktura interesów

o        mniejszy ryzyko interesu własnego

Ø       niewielkie nawet zachęty i „zniechęty”

Ø       przebieg konfliktu

o        jego początek

o        wiedza o końcu

Ø       komunikacja

o        im więcej tym lepiej

Ø       strategia partner

o        budująca zaufanie lub nie

o        strategia lustrzanego odbicia Rapoporta

Ø       bliskość i rodzaj relacji interpersonalnych

Ø       liczba aktorów

o        większa liczba aktorów

v      mniejsza kontrola przebiegu konfliktu

v      niezauważalność własnego wkładu

v      mniejsza rozpoznawalność jednostki

o        im więcej tym wcale niekoniecznie gorzej (7=12)

Ø       możliwość restrukturyzacji konfliktu

Ø       lęk przed wykorzystaniem

Ø       motywacja:

–orientacje społeczne

–orientacje kontroli

Rywalizacja:

-          zabija racjonalność działania

-          obniża motywację wewnętrzną

-          utrudnia uczenie się

-          obniża kreatywność

-          ...