I. Charakterystyka rynków i instrumentów finansowych
17
- czek może być wystawiony na okaziciela i może być przenoszony nainne osoby za pomocą indosu, jednak w ograniczonym zakresie.
Jeśli remitent chce odstąpić posiadany czek, może to uczynić przez indos umieszczony na odwrotnej stronie czeku (bezwarunkowe przekazanie wszystkich praw z czeku). Obowiązek wykupienia czeku ma jedynie trasat (bank wystawcy). Posiadacz czeku musi go przedstawić w tym właśnie banku. Inny bank może go jedynie przyjąć do inkasa - wziąć od posiadacza i przesłać do banku wystawcy, a po otrzymaniu pieniędzy wypłacić je. W takim wypadku na odwrocie musi zostać umieszczony przez podawcę czeku indos pełnomocniczy.
• Weksle
Weksel to bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie w ustalonym terminie i miejscu przez wystawcę lub osobę przez niego wskazaną sumy pieniężnej, której egzekucja jest wyposażona w specjalny rygor. Umożliwia przenoszenie praw w nim zawartych na inne osoby, a więc zapłatę zobowiązań czy zamianę na gotówkę w banku przed upływem płatności. Bank wykupuje weksel, płacąc wartość nominalną minus dyskonto (odsetki liczone wg stopy dyskontowej).
Rodzaje weksli:
- kupieckie i handlowe,
- finansowe,
-gwarancyjne (in blanco), stanowiące zabezpieczenie umowy. Bankowe instrumenty zabezpieczające rozliczenia to:
• akredytywa ~ pisemne zobowiązanie banku, do zapłaty beneficjentowiokreślonej sumy pieniężnej w zamian za dostarczone przez niego dokumenty, zgodnie z podanymi warunkami;
• inkaso dokumentowe - zobowiązanie banku, że przekaże powierzonemu dokumenty wyłącznie wtedy, gdy odbiorca spełni warunki zawartew zleceniu przez podawcę (eksportera).
Instrumenty rynku kapitałowego charakteryzują się następującymi cechami:
- dają prawo współwłasności (akcje) lub są tylko wierzytelnością pieniężną (obligacje);
- dają stały (obligacje, akcje uprzywilejowane) lub zmienny (akcje zwykłe) dochód;
- papiery te mogą być imienne (bez rynku wtórnego) lub na okaziciela;-emisja może dotyczyć rynku publicznego lub prywatnego.Podstawowe instrumenty rynku kapitałowego, służące do finansowania
inwestycji, to:
• obligacje - dłużne papiery wartościowe, stanowiące zobowiązanielemitenta do zapłaty określonej kwoty w określonym czasie, sprzedawane
z dyskontem i oprocentowane;
lestan