Błony płodowe i ich funkcje.doc

* u zarodków naczelnych i nietoperzy owodnię budują tzw. komórki owodniotwórcze (amnioblasty), również pochodzenia ektodermalnego.

Warto też wspomnieć, że w skład kosmówki wchodzi trofoblast, natomiast endoderma pozazarodkowa pochodzi z hipoblastu.

1

Funkcje błon płodowych u kręgowców:

·         ochraniają zarodek przed szkodliwym wpływem czynników środowiska (np. przed wyschnięciem)

·         pośredniczą w wymianie substancji odżywczych, szkodliwych produktów metabolizmu oraz gazów
 

W skład sznura pępowinowego u ssaków wchodzą:

·         przewód omoczni

·         dwie tętnice

·         żyła

·         tkanka łączna galaretowata (mezodermalna)

·         ściana owodni

Typy implantacji:

·         powierzchniowa – trofoblast przylega do śluzówki macicy, a większa część pęcherzyka zarodkowego wystaje w kierunku jamy macicy

·         śródmiąższowa – trofoblast dzieli się na dwie warstwy – zewnętrzną syncytialną zwaną syncytiotrofoblastem i wewnętzną komórkową zwaną cytotrofoblastem; zarodek wrasta głęboko w śluzówkę macicy
 

Decidualizacja (reakcja doczesnowa) – zjawisko spulchniania śluzówki macicy, pobudzenia rozrostu jej naczyń krwionośnych i gruczołów śluzowych, zachodzące pod wpływem działania progesteronu wydzielanego przez ciałko żółte

Doczesna (decidua) – część matczyna łożyska powstała poprzez rozrost śluzówki macicy pod wpływem progesteronu, czyli w wyniku decidualizacji

Typy łożysk:

a)      ze względu na rodzaj błony płodowej współtworzącej z kosmówką płodowej część łożyska:

v      łożysko kosmówkowo-omoczniowe – kosmówka + omocznia

v      łożysko kosmówkowo-żółtkowe – kosmówka + pęcherzyk żółtkowy; głównie u torbaczy

v      łożysko  żółtkowe – pęcherzyk żółtkowy styka się ze śluzówką macicy w przypadku uwstecznienia kosmówki

b)      ze względu na sposób łączenia się części płodowej i matczynej oraz rozmieszczenie kosmków:

v      łożysko  rzekome (bezdoczesnowe) – tworzy się podczas implantacji powierzchniowej; kosmówka i doczesna tylko przylegają do siebie i podczas porodu kosmki kosmówki wysuwają się z błony śluzowej macicy bez jej uszkadzania i bez uszkadzania naczyń krwionośnych

·         łożysko rozproszone – kosmki rozproszone na całej powierzchni kosmówki; świnia, koń

·         łożusko liścieniowate – kosmki zebrane w liczne pola zwane liścieniami; przeżuwacze

v      łożysko  inwazyjne (doczesnowe) – tworzy się podczas implantacji śródmiąższowej; kosmówka i doczesna przerastają się tak ściśle, że podczas porodu nie jest możliwy rozdział kosmówki i śluzówki macicy, co pociąga za sobą wydalenie doczesnej i części płodowej łożyska razem z płodem, czemu towarzyszy krwanienie

·         łożysko popręgowe – kosmki zebrane w pas otaczający pęcherzyk zarodkowy; drapieżne

·         łożysko tarczowe – kosmki zebrane w jedno (lub dwa) duże pole o kształcie tarczy; człowiek (łożysko jednotarczowe), naczelne (dwutarczowe)

Budowa bariery łożyskowej (idąc od strony matczynej):

1)      śródbłonek naczyń włosowatych macicy

2)      tkanka łączna śluzówki macicy

3)      nabłonek śluzówki macicy (endometrium)

4)      nabłonek kosmówki

5)      mezenchyma kosmówki

6)      śródbłonek naczyń włosowatych kosmówki