Prawo penitencjarne- czyli wykonawcze. Czyn zabroniony jest pojęciem szerszym od pojęcia przestępstwa, gdyż każde przestępstwo jest czynem zabronionym, a nie każdy czyn zabroniony jest przestępstwem. Płaszczyzna podmiotowa – np. osoba. Płaszczyzna przedmiotowa – np. czyn. Żeby była odpowiedzialność z KK to musi być popełnione przestępstwo. Kara ma funkcje resocjalizacyjną. Sensu stricte – węższe znaczenie, sensu largo – szersze znaczenie. Prewencja- zapobieganie. Re. Szczególna (węższa) dotyczy jednostki indywidualnie, dla każdego inna kara. Kara nie jest schematem. Pr ogólna (szersza) kara dla jednostki i zapobieganie innym czynom, ma przestrzec innych. Rodzaje kar: grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, 25 lat pozbawienia wolności, dożywotnie pozbawienie wolności. Wykładnia (interpretacja )prawa- ustalenie rzeczywistego znaczenia przepisów. Wyliczenie w prawie: 1) wyczerpujące (taksatywne (zamknięte) , emmaratywne) są stopniowane. 2. Przykładowe (występują zwroty: np., itd., chociażby, w szczególności) może być otwarty. Art. 33 Grzywna może wystąpić również z kara pozbawienia wolności. Ma to miejsce gdy czyn sprawcy dotyczy korzyści majątkowych. Ustalając karę grzywnej bierze się pod uwagę dochody, warunki osobiste, rodzinę, stosunki majątkowe. Art. 34 Ograniczenie wolności Jej najkrótszy czas trwania to miesiąc, natomiast najdłuższy to 12 miesięcy. Art. 35 Prace wskazane przez Sąd: polegają na nieodpłatnych pracach społecznych. Czas trwania może być od 20 do 40 h miesięcznie. Praca taka może być dozorowana oraz izolowana. Art. 36 Resocjalizacja: jest tu mowa o tym, że skazanego można poddać resocjalizacji pod okiem np. kuratora. Art. 37 Pozbawienie wolności: czas trwania od miesiąca (najkrócej) do 15 lat (najdłużej). Może być wymierzona w miesiącach lub w latach. Art. 39 Środki karne środki te maja chronić i wychowywać. Chodzi tu o dotkliwość. Kara przejawia się karami z Art. 32 oraz środkami karnymi. Różnica między nimi jest taka, że środki karne są przypisane indywidualnym okolicznościom, a kary są ogólne. Norma prawna różni się od normy postępowania tym, że może (państwo) stosować przymus. Art. 41 Mówi o tym , że Sąd może orzec zakaz wykonywania zawody, zajmowania pewnych stanowisk. Art. 47 Nawiązka: jest to dodatkowa sankcja, dolegliwość. Art. 53. Sąd wymierzając karę musi się do czegoś odnieść, nie ma wolnej ręki. Bierze pod uwagę różne czynniki np. WPK – dobrowolne poddanie się karze. Prokurator – oskarżyciel publiczny. Śledztwo i dochodzenie – policja. Etapy postępowania: płaszczyzna podmiotowa : podejrzany, oskarżony, skazany. Prokurator orientuje się w postępowaniu przygotowawczym (czy podejrzany jest winny), tworzy akt prawny, który idzie do Sadu. Oskarżyciel publicznie ma dowieść kary. Druga faza – wszczyna się postępowanie przygotowawcze ( 1 faza – In Ren – w sprawie, przesłuchanie, 2 faza – In persona – przeciwko konkretnej osobie.) Wpływa akt oskarżenia (pł. przedmiotowa), a oskarżony – pł. Podmiotowa. Kończy się prawomocnym wyrokiem sądu. Sąd I instancji jest rejonowy albo okręgowy (okręgowy może być II instancji, gdy przy I instancji jest rejonowy) Gdy Sąd okręgowy jest w I instancji to odwołujemy się do Sądu Apelacyjnego. Gdy rejonowy jest tylko I instancji, a Apelacyjny wyłącznie II instancji). Kasację składa się w Sądzie najwyższym, nie może jej złożyć każdy. Ostatnim etapem jest realizacja kary (skazany). Środki probacyjne: służą resocjalizacji, są stosowane wobec osób zagrożonych lub skazanych na karę pozbawienia wolności. Rodzaje: warunkowe zawieszenie wykonania kary, warunkowe przedterminowe zwolnienie, warunkowe umorzenie postępowania. Podział środków probacyjnych : I podział: Pierwszy zbiór: warunkowe umorzenie postępowania Drugi zbiór: warunkowe przedterminowe zwolnienie i warunkowe zawieszenie wykonania kary. Podobieństwa: ich warunkiem zastosowania jest założenie, że dotychczasowa postawa sprawcy oraz jego zachowanie po popełnieniu przestępstwa mają duże prawdopodobieństwo przestrzegania przez niego porządku prawnego w przeszłości, we wszystkich przypadkach istnieje okres próby , można odwołać. Różnice: w pierwszym zbiorze szkodliwość społeczna czynu nie jest znaczna, drugi zbiór charakteryzuje się odbywaniem kary pozbawienia wolności, w przypadku pierwszego sprawca zostaje. II podział: Pierwszy zbiór: warunkiem zawieszenia wykonania kary i warunkowe umorzenie postępowania. Drugi zbiór: warunkowe przedterminowe zwolnienie. Różnice: dłuższy okres w 2 zbiorze. Art. 53 (ciąg dalszy) dotyczy zasad sądowego wymiaru kary, który opiera się na konstytucyjnym zasadzie swobody sędziowskiej (sąd jest niezawisły, podlega tylko immunitetom – pł. Podmiotowa oraz konstytucji i ustawom – pł. przedmiotowa) Przez sądowy wymiar kary rozumie się określenie wymiaru kary (także śr. Karnego lub probacy.) wobec sprawcy konkretnego przestępstwa uznanego winnym w procesie karnym. Zasady kształtujące sądowy wymiar kary: niezawisłość, humanitaryzm, indywidualizacja kary i środków karnych, trefrencji kary i środków nieizolowanych, zwalczania rzeczywistego pozbawienia wolności na poczet kary. Zwłaszca duże znaczenie na dostosowanie kary do zapobiegawczego i wychowawczego oddziaływania na sprawcę czyli prewencja indywidualna, Ma ona na celu takie ukształtowanie kary aby możliwe najskuteczniej zapobiegać jego powrotowi do przestępstwa. Nie ma w tym okresie nigdy procesu, gdyż przyszłe postępowanie człowieka jest uzależnione od wielu okoliczności natury indywidualnej (endogenny) i społecznej (egzogenny), których występowania i siły wpływu nie da się przewidzieć w chwili orzekania kary. Z tych powodów można więc jedynie o prognozie kryminologicznej. Ujmowane współcześnie oddziaływanie wychowawcze nie wiąże się już z preferencją resocjalizacji w ZK gdyż skuteczność resocj. Tych zakładów została podważona licznymi badaniami wskazującymi na ujemne cechy izolacji więziennej. Polskie ustawodawstwo nie rezygnuje jednak z idei resocjalizacyjnego odbywania kary pozbawienia wolniści ( takiego jej oddziaływania). Przyjmuje się u nas zgodnie z tendencjami międzynarodowymi, że efekt resocjalizacji można skutecznie osiągnąć w ramach wolności kontrolowanej tj. przez środki probacyjne. Bardzo silne aspekty wychowawcze ma pojednanie z pokrzywdzony mi połączony z obowiązkiem naprawienia urządzonej szkody. Tak więc obowiązujący KK charakteryzuje się zróżnicowaniem środków reakcji na przestępstwo i składa się z katalogu kar, środków karnych i środków probacyjnych. Środki probacyjne są również środkami karnymi, warunkowym umorzeniem postępowania i warunkowym zawieszeniu wykonania kary mają charakter samoistny jako forma reakcji na przestępstwo. Warunkowe przedterminowe zwolnienie jest korektą kary w toku jej wykonania tyle, że oparta na wychowaniu probacyjnym. Art. 66 Za zbrodnie nie ma umorzenia. Aby mogła być mowa o warunkowym umorzeniu postępowania skazany musi się przyznać do winy. KKW Środek zapobiegawczy (dozór, poręczenie majątkowe, kaucja) Ustawa z dnia 27.07.2001 o kuratorach sądowych . Zgodnie z tą ustawą kuratorzy sądowi realizują przez prawo zadania o charakterze wychowawczo – resocjalizacyjnym, diagnostycznym, profilaktycznym i kontrolnym związanym z wykonaniem orzeczenia sądu. Kuratorzy sądowi – zawodowi kuratorzy sądowi zwani kuratorami społecznymi, kuratorzy sądowi wykonujący orzeczenie w sprawach karnych zwani kuratorami dla dorosłych, a wykonujący orzeczenie w sprawach rodzinnych i nieletnich są kuratorami rodzinnymi. Kuratorzy sądowi wykonują swe zadania w środowisku podopiecznych, takie na terenie zamkniętych placówek i zakładów ich pobytu w szczególności na terenie ZK, placówek opiekuńczo – wychowawczych oraz leczniczo – redystrybucyjnych. Za podopiecznych uważa się osoby, których dotyczy postępowanie. Kuratora sądowego mianuje, odwołuje, przenosi do innego Sądu lub kuratorskiej służby sądowej zawiesza w czynnościach Prezes Sądu Okręgowego na wniosek Kuratora Okręgowego. Ustawa ustala następujące stopnie służbowe dla kuratorów zawodowych : 1) Kurator zawodowy, 2) Starszy kurator zawodowy 3) Kurator specjalista. Zawodowy kurator sądowy zobowiązany jest do: 1) występowania w uzasadnionych wypadkach z wnioskiem o zmianę lub uchylenie orzeczonego środka probacyjnego 2) przeprowadzenie na zlecenie sądu lub sędziego wywiadu środowiskowego (w postępowaniu cywilnym, rodzinnym i karnym) 3) Współpracuje z właściwym samorządem i org. Społecznymi, które stosunkowo zajmują się opieką, wychowaniem, resocjalizacja, leczeniem i świadczeniem pomocy społecznej w środowisku otwartym. 4) organizacji i kontroli pracy podległych kuratorów społ. Oraz innych osób uprawnionych do wykonywania dozorów lub nadzorów. 5) sygnalizowanie Sądowi przyczyn przewlekłości postępowania wychowawczego lub innych uchybień w działalności pozwów Sądowych podmiotów wychowawczych orzeczonego Sądu. Aktem wychowawczym do tej ustawy jest rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12. 06. 2004 w spraw. Szczegółowego sposobu wykonania uprawnień i obowiązków kuratorów Sądowych. Organizacja kuratorskiej służby sądowej: Kuratorska służba sądowa na obszarze właściwości Sądu Okręgowego stanowią zawodowi kuratorzy sądowi, nadzór nad ich działalnością wykonuje kurator okręgowy z zastrzeżeniem określonych w ustawie uprawnień Sądu lub prezesa Sądu. W Sądzie Rejonowym tworzy się zespoły kuratorskiej służby Sądowej wykonujące orzeczenie w sprawach karnych oraz w sprawach rodzinnych oraz nieletnich. Aplikacja kuratorska trwa rok i ma na celu przygotowanie późniejszego kuratora albowiem Aplikant kuratorski musi złożyć egzamin kuratorki. Ustawa ta określa też kto może być powołany do pełnienia funkcji kuratora społecznego, zakres zadań kuratora społecznego określa kierunki zespołu w porozumieniu z wyznaczonym kuratorem zawodowym pod którego kierunkiem kurator społeczny ma pracować. O kuratorach sadowych stanowi też ustawa z 27.07. 2001 r prawo o ustroju sadów powszechnych zgodnie z którą kuratorzy sądowi pełnią swoje czynności zawodowe. Kurator ustanawia się dla osoby częściowo ubezwłasnowolnionej, który wówczas jest powołany do reprezentowania takiej osoby i do zarządzania jej majątkiem. Kuratora też można ustanowić dla dziecka poczętego lecz jeszcze nie urodzonego, może też być ustanowiony dla osoby niepełnosprawnej jeżeli ta osoba potrzebuje pomocy do prowadzenia spraw albo spraw określonego rodzaju lub do załatwienia poszczególnej sprawy.
Prawo karne dzielimy na
1. prawo karne materialne - znajdujące swój wyraz ustawowy w Kodeksie Karnym z 06.06.97r.
2. prawo karne procesowe - znajdujące wyraz w Kodeksie postępowania karnego z 06.06.97r.
3. prawo karne wykonawcze - znajdujące wyraz w Kodeksie karnym wykonawczym z 6.06.97r.
KKW należy do prawa procesowego i materialnego dotyczy to procedur praw które nakłada się na skazanych.
Przedmiotowe- KKW bezwzględnie obowiązujące.
Podmiotowe- KKW bezwzględne.
Kara- >
sensu stricte: postępowanie karne, karno- skarbowe sensu largo: wykroczenia, przymus, pozbawienie wolności
Sąd I instancji- oskarżony
Sąd penitencjarny- skazany
Wyliczenia: Przykładowe: to albo cos jeszcze Wyczerpujące- to jest tylko to.
ART. 4 Podział prawa karnego Środki karne- podanie orzeczenia do publicznej wiadomości zakaz prowadzenia auta
Zapobiegawcze- tymczasowe aresztowanie
Zabezpieczające- zakład zamknięty psychoterapeutyczny. ŚR kar i zabezp: SA w kk- prawo materialne ŚR zapobieg.-KPK – prawo procesowe
ART. 6 Skazany może złożyć wnioski o wszczęcie postępowania przed sądem i brać w nim udział jako strona i zażalenia na postanowienia wydane w postępowaniu wykonawczym.
ONZ z 10,12,1984 europejska konwencja praw człowieka w sprawie zakazu tortur oraz innego okrutnego nie ludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania.
ART. 9 każde prawomocne jest wykonalne ale nie każde wykonalne jest prawomocne.
ART. 10 Policja wykonuje polecenia sądu.
ART. 25 dotyczy roszczeń finansowych
ART. 32 dotyczy nadzoru penitencjarnego który należy do najważniejszych instytucji prawa karnego i wykonawczego , instytucja ta jest przejawem znaczącej roli czynnika sądowego w procesie wykonywania kar, innych środków penalnych ma ona istotne znaczenie w dziedzinie ochrony praw skazach, Nadzów ten jest sprawowany przez sędziego penitencjarnego, natomiast zwroty legalności prawidłowości to kluczowe pojęcia okr kryteria nadzoru penitent szczegółowe wyliczanie związane z ta instytucja zawiera rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26,08,2003 w sprawie sposobu zakresu trybu sprawowania nadzoru penit.
ART. 38 Przyjmuje się ze zasada udziału spol w wykonywaniu kar i świadczeń pomocy osobom skazanym a następnie zwolnionym z ZK stała się obecnie powszechną regułą we wszystkich rozwiniętych krajach świadcząca o praworządnym i nowoczesnym pojmowaniu systemu penitencjarnego do takiego udziału spol odwołują się tez dokumenty miedzy narodowe tj, standardowe reguły minimum traktowania więźniów ONZ czy tez europejskie reguły więzienne.
Prymuje się ze współdziałanie społ w wykonywaniu kar i Śródków jest realizowane przede wszystkim po przez udział w resocj oddziaływaniu na skazanych w tym skazanym zwolnionym z zakładu oraz ich rodzinom.
ART. 39 W tym zakresie są regulacje Prezesa Rady Ministrów z 1,12,03 w sprawie szczegółowego zakresu i trybu uczestnictwa podmiotów w wykonywaniu kar, środków karnych, zabezpieczających i zapobiegawczych a takze spol kontroli nad ich wykonaniem.
ART. 40 Dotyczy wyspecjalizowanej pomocy której powinno się udzielać skazanym i ich rodzinom chodzi o pomoc w celu ułatwienia spol readaptacji a w szczególności przeciwdziałania powrotowi do przestępstw. Pomoc ta to przede wszystkim zakres wskazany w Art. 41 przyjmuje się ze pojecie pomocy w spol readaptacji skazanych jest poj zdecydowanie szerszym od poj pomocy postpenitencjarnej.
ART. 43 Tworzy się fundusz pomocy postpenitencjarnej, którego przychodami jest % środki pieniężne za pracę skazanych oraz uzyskane w wyniku wykonania kary dyscyplinarnej wymienionej a także pochodzące z dotacji, darowizn, zapisów, zbiórek i innych źródeł.
ART. 51 Jeżeli skazany, nie może uiścić grzywny, a wykonanie kary jest nie możliwe sąd może, w szczególnie wypadkach, grzywnę umorzyć.
ART. 53 Wykonanie kary ograniczenia wolności ma na celu w skazanym kształtowania społecznie postaw.
ART. 67 Wprowadza indywidualno – prewencyjne ujecie celów wykonywania kar pozbawienia wolności akcentując to ze oddziaływanie reso stosowanie wobec skazanego ma stać się jego uprawnieniem lub ofertą ze strony organu wykonującego z którego nie musi on skorzystać ograniczenia pod tym względem mogą dotyczyć jednie młodocianych oraz tych skazanych do których możemy mieć zastosowanie przymus leczenia odrzucenie przymusu reso w czasie odbywania kary wychodzi z koncepcji poszanowania człowieka do decydowania o sobie oraz z realistycznego uznania faktu ze efektywne jest takie zwłaszcza oddziaływanie na dorosłego człowieka które on sam zaakceptuje i jako jego pod nawiążę współdziałanie z wychowami, terapeutami. Poddanie się reso nie jest obowiązkiem skazanego:
-młodociani którzy obligatoryjnie odbywają kare w systemie programowanego oddziaływania
-skazanych odbywających kare w systemie terapeutycznym
-skazanych uzależnionych od alkoholu albo środków odurzających którzy mogą być poddani leczeniu bądź reha nawet bez swojej zgody.
W tym zakresie istotne jest rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14,08,03 w sprawie sposobu prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w ZK i aresztach śledczych . W rozumieniu tego rozporządzenia za oddziaływanie penitencjarne to zespół stosowanych w zakładzie środków i metod zmieniających do wzbudzenia w skazanym woli współdziałania w kształtowaniu jego spol pożądanych postaw.
Poj gr wychowawcza- wyodrębniona po przez miejsce zakwaterowania i wyznaczenie jej wychowawców gr skazanych wobec których prowadzone są oddziaływania penitencjarne.
Podkultura przestępcza -występująca w środowisku przestępczym negatywne wzorce normy i sposoby postępowania.
Oddziaływanie penitencjarne prowadzi się w formie zindywidualizowanych działań dostosowanych do psychofizycznych właściwości skazanego a także działań wobec gr skazanych zakres tych oddziaływań zależy od systemu wykonywania kar pozbawienia wolności oraz od rodzaju i typu zakładu.
ART. 68 Zakłady karne podlegają Ministrowi Sprawiedliwości.
ART. 69 Karę pozbawienia wolności wykonuje się, z zastrzeżeniem art. 87 § 4,
ART. 70 Kryterium podziału ZK na typy odnosi się przede wszystkim do stopnia zabezpieczenia i izolacji zewnętrznej i wew.
ART. 81 Karę pozbawienia wolności wykonuje się w systemie: programowanego oddziaływania, terapeutycznym, zwykłym.
ART. 86 Przez poj recydywisty penitencjarnego przyjmuje się bardzo szeroki zakres gdyż obejmuje wszystkich skazanych za przestępstwo umyślne którzy uprzednio odbywali kare pozbawienia wolności nie ma przy tym znaczenia w jakim odstępie czasu nastąpiły skazania za przestępstwo nie ma tez znaczenia Okr odbywania aktualnej kary oraz okr uprzednio odbytej kary tak wiec formalnie kryterium recydywisty penitencjarnego w praktyce może być łatwo spełnione. Szczególne względy resocjalizacyjne o których mowa w tym art. Jest to nie do okr poj prawnym które pozwala organowi stosującemu prawo na dokonanie oceny na podstawie danych dotyczących osoby skazanego i procesu wykonywania kary zakłady karne dla takich recydywistów mogą być zorganizowane jako zakłady karne typu: zamkniętego, półotwartego i otwartego oraz maja zastosowanie systemy wykonywania kary pozbawienia wolności. Jednakże w praktyce w postępowaniu z recydywistami bardzo trudno jest uzyskać pozytywna rezultaty terapeutyczne resocjalizacyjne oraz w zakresie ich spol akceptacji.
ART. 87 Wykonywanie kary pozbawienia wolności wobec kobiety należy do szczególnych zagadnień Poli penitencjarnej jednak mimo tego KKW nie zdecydowano się na wyodrębnienie rodzaju zakładu karnego dla kobiety wobec tego odbywają one kary w zakładzie odpowiedniego rodzaju choć w praktyce zakłady przeznaczone dla kobiet SA swego rodzaju odrębnym zakładem karnym.
ART. 95 W systemie programowanego oddziaływania odbywają karę skazani młodociani, a także skazani dorośli.
ART. 98 Skazany może korzystać z dostępnego w zakładzie karnym zatrudnienia, nauczania oraz zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych.
ART. 105 Skazanemu może utrzymywać kontakt z rodziną i innymi osobami bliskimi przez widzenia, korespondencję, rozmowy telefoniczne, paczki i przekazy pieniężne,
ART. 159 Warunkowe zwolnienie jest w istocie warunkowa rezygnacja z wykonywania części (reszty) kary pozbawienia wolności i poddania sprawy procesowi reso w warunkach kontrolowanej wolności stanowi więź nie jako przedłużenie procesu reso w zmienionych warunkach mające na celu przystosowanie sprawcy do życia na wolności z reguły z pomocą kuratora sadowego oraz w związku nałożonym i obowiązkami.
ART. 166 KKW dotyczy tzn pomocy doraźnej udzielonej skazanym zwolnionym z zakładów karnych. Ten rodzaj pomocy odróżnia się od pomocy spol readaptacji skazanych to ma charakter wyspecjalizowany i bardziej trwały choć oczywiście pomoc doraźna traktowana jest jako uzupełnienie czy fragment tej wyspecjalizowanej pomocy spol. Readaptacji skazanych.
ART. 167 Po zwolnieniu skazany otrzymuje, za pokwitowaniem, znajdujące się w depozycie dokumenty, pieniądze, przedmioty wartościowe i inne przedmioty.
USTAWA z 12,03,04 o pomocy spol. Zgodnie z nią pomocy spol udziela się osoba i rodzina w szczególności z powodu trudności przystosowania do życia w ZK.
USTAWA z 20,04,04 o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z ta ustawa prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnym zwolnionym z ZK zarejestrowanych w okr 30 dni od zwolnienia po spełnieniu warunków okr w tych przepisach
Krzysztofbhp