Wróżby wigilijno-bożonarodzeniowe.docx

Wróżby wigilijno-bożonarodzeniowe

Wigilia i Boże Narodzenie to okres, który nierozerwalnie wiąże się z początkami chrześcijaństwa i jest tym samym, jednym z najważniejszych świąt tej religii. Mimo to, a może właśnie dlatego, sa one najbardziej przesycone dawnymi wierzeniami. W kulturze nic nie ginie, stad tyle starodawnych zwyczajów, które przetrwały i ewoluowały by dostosować się do nowych czasów. W szczególności dotyczy to tak magicznego czasu jakim są święta. To wtedy właśnie, według wierzeń, zdarza sie najwięcej niezwyklych historii, a i działania, których się wówczas podejmujemy, nie sa bez znaczenia dla naszego przyszłego losu. Bowiem ten czas, ma magiczna moc kreacji naszego przyszłego życia. Warto wiec, zapoznać się z wróżbami właściwymi dla tych szczególnych, dni, by nie zdawać się na przypadek - w grę przecież wchodzi nasze powodzenie!
 

Większość wróżb, pochodzi z zamierzchłych czasów, stad trudno jest czasami zastosować je współcześnie, a i to o czym mówią niewiele będzie interesowalo zdeklarowanych mieszczuchów. Jednak z pewnością są tacy, którzy pielęgnują to co rzadkie i niepraktyczne. Oni znajda w staropolskich wróżbach wszystko co im potrzebne by zatroszczyć się swój los. Pozostali będą musieli się zadowolić mniejsza porcja świątecznej magii.

Sloma - staropolskie narzędzie wróżbitów...
Ci, którzy nie mieszkają w mieście, trudnią się rolnictwem lub chociażby maja własny ogródek, powinni zatroszczyć się o to, by pod obrusem wigilijnego stołu znalazło sie trochę słomy. Po wieczerzy, stanie sie ona świetnym materiałem do uprawiania różnorakich praktyk wróżbiarskich.
 

Pomyślność
Oto dawniej, aby sprawdzić czy rok nadchodzący przyniesie nam pomyślność i bogactwo, a przynajmniej ochroni nas przed głodem, słomę ze stołu wigilijnego rzucano na stragarz (belka pod stropem). To ile zdziebel się zawiesiło, określało liczbę kóp zboża zebranego w przyszłym roku. W tym przypadku, o wszystkim decydowała celność rzutu, wiec całkiem sporo zalezalo od samego zainteresowanego. Współczesna architektura nie sprzyja praktykowaniu tej wróżby w wyżej opisanej formie, pozostaje nam wycieczka na wieś, bądź chwilowa adaptacja domowego żyrandola.
 

Bogactwo
Kto zachce i jest w stanie, może zagwarantować sobie dobrobyt rozkładając po katach domu, nieomłócone snopki zboża. Podłogę natomiast należy zaścielić słoma i sianem. Na szczęście, ilość słomy nie gra tutaj żadnej roli - wystarczy symbolicznie rozłożyć kilka ździebeł we właściwych miejscach, a przy odrobinie wyczucia może to dodatkowo stanowić oryginalna ozdobę w mieszkaniu. Wprawdzie, nie ułatwi nam to noworocznych porządków, ale nie zapominajmy o korzyściach płynących z tego poświecenia przez caly nadchodzący rok.
 

Zamążpójście
Panna, która jest ciekawa tego, czy w nadchodzącym roku wyjdzie za maz, powinna sięgnąć po rade wyroczni, która mimo, iż świetnością ustępuje delfickiej, to dysponuje nie mniejsza moca. Wystarczy, po skończonej wieczerzy, spod obrusa wyciągnąć źdźbło, by dowiedzieć sie co tez los przeniesie jej w darze. Jeżeli spod obrusa wyciągnie się źdźbło jeszcze zielone, świadczy to o rychłym spełnieniu wróżby, żółte oznacza, ze nasza wolność przedluzy sie nieco, a kolor szary, wskazuje na nieuchronne staropanieństwo.
 

Świąteczne potrawy również mogą służyć jako wyrocznia...
Aby sprawdzić co nam los przyniesie, można użyć niektórych wigilijnych potraw, jako narzędzi służących wróżbom.

Zamążpójście
Jeśli panna trze mak na wigilijne i świąteczne przysmaki, to wyjdzie za mąż w nadchodzącym roku. Tak wiec, po co zdawać się na łut szczęścia, skoro można świadomie pokierować losem?
 

Długie życie
Inny przepis mówił, ze po wieczerzy, należy zliczyć wszystkie pestki ze zjedzonych śliwek, bo ich liczba będzie równa liczbie lat, które pozostały nam do śmierci. Ukryć się nie da, ze dla wierzących we wróżbę, może się to smutnie skończyć - bo ileż śliwek można zjeść bezkarnie?
Wszystko to jednak nic w porównaniu do następnej przepowiedni, która od razu stawia nas w jasnej sytuacji. Wróżba polega na tym, ze rozgryza sie orzechy laskowe. Jak podanie niesie, robi się to dla zdrowia, wystarczy jednak, ze jakiś nieszczęśnik trafi na pusty orzeszek i pewnym może być szybkiego zejścia z ziemskiego padołu. Az strach pomyśleć, ze ktoś może traktować to wszystko poważnie.
 

Pieniądze
Aby uniknąć w nadchodzącym roku kłopotów z gotówka należy według podań, łuskę z wigilijnego karpia przechować w portfelu a na brak pieniędzy nie będziemy narzekać. Wierzyc, nie wierzyć? Trudno powiedzieć, jedno jest pewne - spróbować nie zaszkodzi, chyba, ze ktoś cierpi na nadmiar gotówki.
Wigilia jest odbiciem zdarzeń przyszłego roku, dlatego...
 

Spójrzmy, jak przez nieuwagę, można na siebie sprowadzić nieszczęście.

Szczęście
Stara prawda mówi, ze przed wigilijna wieczerza należy zdjąć ze sznurów cale pranie. Jesli zostanie nawet jedna sztuka, to kłopoty tego roku przeniosą sie na następny. Na przeniesienie szczęścia szans niestety nie ma.
 

Miłość
Wskazówka dla zakochanych: róbcie wszystko by wasza ukochana/ ukochany powiedziała/ powiedział do was kilka ciepłych słów - bo moc Wigilii polega na tym, ze dzien ten jest w dużej części odbiciem przyszłego roku. Jesli sie wam uda, od pierwszego stycznia będziecie słuchali tylko o rzeczach miłych waszemu sercu.

Dzieci
Jeśli rodzice maja kłopoty ze swawolnymi dziećmi, powinni spróbować je jakoś tego dnia uspokoić, jeśli tego dokonają, dzieci będą grzeczne przez cały rok, w przeciwnym jednak razie, rodzicom biada.
 

Inne zwyczaje i przekonania ...

Trzeba wiedzieć, ze są w staropolskich wierzeniach takie przepisy, które trudno nam logicznie powiązać z przyszłym losem.

Powodzenie
Nie jest to zgodne z dzisiejsza poprawnością polityczna, ale fakt, pozostaje faktem. Oto co można znaleźć w starych źródłach: -wizyta chłopca lub mężczyzny w dzień wigilijny przynosi powodzenie całemu domowi, kobieta natomiast nieciekawie wróży...
 

Dostatek
Następnego przepisu na powodzenie, nie polecam. Opisany jest on bowiem w dwu bardzo dla nas znaczących księgach: księdze wróżb oraz Kodeksie Karnym. A przepis brzmi: Jeśli udało sie w tym dniu coś ukradkiem zabrać sąsiadowi to wróżyć to ma dostatek.
Jest to jedna z bardziej prawdziwych wróżb, jednak ostrzegam przed jej praktykowaniem bo święta najlepiej spędza sie z rodzina...
 

Zdrowie
Przejdźmy jednak do bardziej bezpiecznych zabaw. Przy stole wigilijnym, obowiązują nie tylko zwyczajne maniery. Pamiętać należy o dwu istotnych sprawach. Pierwsza to ta, by jesc bez przystanku tj. nie odkładać lyzki przed skończeniem wieczerzy, bo ten kto to zrobi może następnej takiej kolacji nie doczekać. Druga sprawa - jeść należy bardzo duzo, bo dzieki temu w przyszłości nie będziemy głodować.
 

Trochę romantycznie...
Spójrzmy na chwile w gwiazdy.

Marzenia
Aby dopełnić tych wszystkich guseł wypadałoby, aby była piękna noc, pelna gwiazd, bo to tez nie jest obojętne naszemu losowi. Natomiast przy pierwszej gwiazdce - można wypowiedzieć swoje życzenie. Jest duza szansa, ze się spełni!
 

Wigilia

Wigilia to czas, kiedy przy jednym stole spotyka się praktycznie cala rodzina.

Milkną wtedy wzajemne urazy, smutne chwile, a każdy cieszy się, ze znowu sa razem. W kazdym kraju na świecie Wigilia obchodzona jest inaczej, w bardziej lub mniej charakterystyczny sposób.

Najwazniejsze jest jednak, ze właśnie wtedy, w odswietnych strojach, w podnioslej atmosferze, przy dźwiękach kolęd witają się i spędzają ze sobą czas wszyscy bliscy, znajomi, a nawet sąsiedzi. Dla większości krajów sygnałem do rozpoczęcia uroczystości, świątecznej kolacji jest pierwsza gwiazdka na niebie.
Z kolei przez cały okres świąt w kazdym języku świata odśpiewywane sa przepiękne kolędy. Jednocześnie z Wigilia związane są pewne ludowe przesady i tradycje.

Mimo upływu lat, różnić w sposobie życia współczesnych ludzi, odmiennych religii, Wigilia od wieków pozostała prawie niezmieniona, wciąż tak samo uroczysta, piękna i podniosła.

Wigilia w Polsce

W zaleznosci od stanu posiadania gospodarzy podawano bylo kilka do kilkunastu potraw. Wazne bylo to aby liczba byla nieparzysta, choc pewne zródla podaja, ze potraw powinno byc dwanascie. Szlachta miala przygotowane 11 potraw, mieszczanie mieli dziewiec, chlopi natomiast piec lub siedem.

Do wieczerzy nalezalo zasiasc w odswietnym stroju. Zwyczaj takze kazal aby przed posilkiem wybaczyc sobie wzajemnie przewinienia, tak aby usiasc za stolem z czystym sercem. Literatura podaje, ze przy stole powinna zasiasc parzysta liczba osób - nieparzysta mogla oznaczac smierc lub nieszczescia dla domowników.

Obowiazujaca do dzis tradycja nakazuje aby zostawic jedno wolne nakrycie dla niespodziewanego goscia.

Pierwsza zapalona gwiazda na niebie byla sygnalem do rozpoczecia sie czytania Ewangelii i dzielenia oplatkiem. Po kolacji obdarowywano sie prezentami i spiewano koledy. Przed pólnoca cale rodziny udawaly sie na pasterke.
 

Stól wigilijny

Stól wigilijny stanowi bardzo istotny element w czasie Swiat Bozego Narodzenia, a szczególnie w Wigilie, kiedy cala rodzina zasiada do niego i spedza przy nim wiekszosc wieczoru.

Wokól niego odgrywa sie wiekszosc czynnosci zwiazanych z wieczerza.
Przystrojony jest on snieznobialy obrusem, najczesciej w poblizu choinki.
Pod stolem lub pod obrusem w tradycyjnym domu znalezc mozna zielone galazki igliwia, sianko i czerwone wstazeczki.

Czasami umieszcza sie pod nim kilka banknotów, które maja zapewnic rodzinie dostatek na nadchodzacy rok. Na samym juz stole znajduje sie pelna zastawa stolowa z dodatkowym kompletem dla zbladzonego, nieznanego goscia.
Zazwyczaj miesci sie tam dwanascie potraw na czesc owych dwunastu apostolów.

Do wieczerzy wigilijnej powinna zasiasc parzysta liczba uczestników, gdyz nieparzysta oznaczala zawsze jakies nieszczescie dla jednego z nich. Stól wigilijny w czasie Bozego Narodzenia jest praktycznie jednym z najwazniejszych miejsc. Przy nim jednoczy sie rodzina, spedza wspólnie czas, smieje sie i spiewa. W jego poblizu uczestnicy dziela sie oplatkiem i skladaja sobie z glebi serca najlepsze zyczenia.
 

Opłatek wigilijny

Zanim usiądziemy do stołu wigilijnego dzielimy sie opłatkiem. Opłatek jest to cienki przaśny placek chlebowy, wypiekany z maki bez drożdży.

Zwyczaj ten, rozpowszechniony w Polsce stanowi symbol pojednania, wybaczania, jest także znakiem pokoju. Powstanie tego zwyczaju datuje sie na XVII wiek, kiedy to opłatek był wypiekany w klasztorach.

Samo łamanie się opłatkiem stanowi dużo starszy zwyczaj i prawdopodobnie bierze swój początek w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. W trakcie mszy w Wigilie świecono specjalnie przygotowane z tej okazji przaśne chleby. Po poświeceniu dzielono sie nimi.

Zanoszono także do domostw chleb dla osób , które nie mogły być na mszy - chorych oraz starszych.
Wypiekano także inny rodzaj opłatka - kolorowy, z niego robiono dekoracje i wieszano na choince i nad stołem wigilijnym. Dzieki temu zapewniano gospodarzom urodzajny rok, a ich zwierzętom zdrowie.

Boże Narodzenie

Na boże narodzenie weseli się wszelkie stworzenie.

Pierwszy dzień Świat zaczynał się od śniadania, do którego zasiadano wraz z cala rodzina. Stół był suto zastawiony, podczas posiłku śpiewano kolędy i radowano się z narodzin Boga.

Dzień byl cichy i spokojny, nie można było pracować, w tym sprzątać i gotować. Jedzono potrawy przygotowane przed wigilia.

Cala rodzina cieszyła się wspólnie spędzonymi chwilami. Odczuwało się zwolnienie tempa, czas biegł wolniej. Dzieci rozpakowywały ogromne prezenty i skakały jeden przed drugim pokazując, co dostały pod choinka.

Dorośli opowiadali wydarzenia ze swojego życia z całego ubiegłego roku, a także dyskutowali i przedstawiali swoje plany na nadchodzący rok. Wszystko odbywało się w milej, przyjemnej atmosferze, pełnej zrozumienia i miłości. Popołudniami cala gromada szlo się na długi, rodzinny spacer, podczas którego dzieci ślizgały sie na sankach, lepiły bałwana lub obrzucały sie śnieżkami. Czas Świat wypełniał otoczenie radością i śmiechem. Również dzisiaj podobne uczucia i wrażenia towarzyszom wielu ludziom na calym świecie.
 

Choinka

Nie jest znana dokładna data pojawienia się drzewka jako tradycji bożonarodzeniowej. Symbolizowało ono odnowę siłę w przyrodzie, dopatrywano sie analogii do biblijnego drzewa dobra i zła.

Zielone choinki pojawiły się w Niemczech około XV wieku.
Następnie dotarły do Polski w XIX wieku wraz z napływem niemieckich osadników. Zwyczaj nakazywał ustawienie drzewka w centralnym miejscu w domu, wierzchołkiem w górę.

Ozdabiano go jabłuszkami i piernikami. Zawieszano także orzechy i zapalano świeczki - widziane przez niektórych jako symbol światła Chrystusowego.

Z czasem zaczęto zawieszać kolorowe bombki. i nakładać na czubek gwiazdę betlejemska - zwiastun narodzin Chrystusa.

Świąteczne stroiki

Stroiki świąteczne stanowią praktycznie nieodzowny element każdego stołu, drzwi, parapetów.
Moga one być przygotowane z gałązek prawdziwych lub sztucznych.

Oczywiście wskazane są prawdziwe, jeśli komuś zależy na wspaniałym zapachu igłowych drzew w domu i nadaniu temu świętu wspanialej, leśnej atmosfery. Nazwa zamienna, choć już rzadko używana jest tzw. róg obfitości.

Do przygotowania takich stroików używa się najczęściej gałązek jodły lub świerka, kilku świeczek (najlepiej białych, aby ładnie wyróżniały sie spod calej dekoracji), bombek, kwiatów lotosu oraz innych świątecznych dekoracji.

Moga one być przygotowane w formie wieńców (do przywieszenia na drzwi lub okna), piramid na stół, bukietów, choinek czy po prostu kwiatków ozdobnych w doniczkach. Obecnie najczęściej można już gotowe stroiki kupić w większości sklepów, jednak radości, zabawy i satysfakcji z przygotowania ich własnoręcznie nie zastąpi nic.
 

Wigilia na świecie

W zaleznosci od wyznania narodziny Pańskie mogą być obchodzone w rożnych terminach. Na przykład wyznawcy prawosławia Boże Narodzenie celebrują dwa tygodnie po katolikach. Grekokatolicy także obchodzą je dwa tygodnie później niż katolicy. W kościele ormiańskim święta zaczynają sie 6 stycznia, gdyż korzystają z innego kalendarza.

Święta w zależnosci od kraju:

Zwyczaje świąteczne w krajach Europy

Austria - w Wigilie przygotowuje się karpia lub kaczkę. Dodatkowo pieczone kasztany, pierniki i wino z korzeniami. W nielicznych miejscowościach świętuje sie śpiewając wspólnie kolędy. W Austrii od początku adwentu w każdą niedziele zapala sie świeczkę na okrągłym wieńcu ozdobionym czerwonymi wstążkami. Świąteczną kolacje je się 24 grudnia. Tego samego dnia wręczane sa prezenty. Rodzinne spotkanie kończy sie zazwyczaj msza w kościele, która odbywa sie o pólnocy.
Anglia - Anglicy nie obchodzą tradycy...