BADANIA ŚRODKÓW TRANSPORTU ORAZ ICH DOPUSZCZENIE DO RUCHU
BADANIA
Zespół przedsięwzięć mających na celu zweryfikowanie wybranych cech i właściwości pojazdów.
BADANIA HOMOLOGACYJNE – to badania mające na celu sprawdzenie pojazdu, a w szczególności wymagań związanych z bezpieczeństwem i ochroną środowiska. Wymagania te są regulowane przez specjalne przepisy dotyczące między innymi maksymalnych dopuszczalnych wymiarów pojazdu, norm emisji spalin itp.
W przypadku pozytywnego przejścia badań pojazd uzyskuje tzw. świadectwo homologacji, które uprawnia do użytkowania danego pojazdu na terenie kraju, w którym obowiązują przepisy i normy uwzględnione podczas badań.
W Polsce badania te reguluje Rozporządzenie Ministra Transportu w sprawie homologacji pojazdów i przyczep, które bazuje na rozporządzeniach Komisji Europejskiej.
Według międzynarodowej klasyfikacji rozróżnia się następujące kategorie pojazdów:
– Kategoria M – pojazdy samochodowe mające co najmniej cztery koła oraz zaprojektowane i wykonane do przewozu osób, w tym:
§ Kategoria M1: pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu osób mające nie więcej niż osiem miejsc oprócz siedzenia kierowcy,
§ Kategoria M2: pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu osób mające więcej niż osiem miejsc oprócz siedzenia kierowcy i mające maksymalną masę nieprzekraczającą 5 ton,
§ Kategoria M3: pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu osób mające więcej niż osiem miejsc oprócz siedzenia kierowcy i mające maksymalną masę przekraczającą 5 ton,
– Kategoria N – pojazdy samochodowe mające co najmniej cztery koła oraz zaprojektowane i wykonane do przewozu ładunków, w tym:
§ Kategoria N1: pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu ładunków mające maksymalną masę nieprzekraczającą 3,5 tony,
§ Kategoria N2: pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu ładunków mające maksymalną masę przekraczającą 3,5 tony, ale nieprzekraczającą 12 ton,
§ Kategoria N3: pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu ładunków mające maksymalną masę przekraczającą 12 ton;
– Kategoria O – przyczepy i naczepy, w tym:
§ Kategoria O1: przyczepy o maksymalnej masie nieprzekraczającej 0,75 tony,
§ Kategoria O2: przyczepy o maksymalnej masie przekraczającej 0,75 tony, ale nieprzekraczającej 3,5 tony,
§ Kategoria O3: przyczepy o maksymalnej masie przekraczającej 3,5 tony, ale nieprzekraczającej 10 ton,
§ Kategoria O4: przyczepy o maksymalnej masie przekraczającej 10 ton.
BADANIA TECHNICZNE – są to badania mające na celu sprawdzenie cech identyfikacyjnych pojazdu, sprawdzenie pojazdu pod względem bezpieczeństwa użytkowania zarówno dla osób nim jadących, jak i innych uczestników ruchu, ochrony środowiska oraz ich obowiązkowego wyposażenia. Badania te wykonywane są w Stacji Kontroli Pojazdów. Reguluje to Prawo o ruchu drogowym. Podlegają im pojazdy samochodowe, ciągniki rolnicze, motorowery i przyczepy.
BADANIE TECHNICZNE POJAZDU OBEJMUJE SPRAWDZENIE I OCENĘ:
– Zgodność faktycznych danych pojazdu z danymi zapisanymi w dowodzie rejestracyjnym,
– Stan zużycia opon,
– Działanie oświetlenia,
– Skuteczność działania hamulców,
– Działanie urządzeń sygnalizacyjnych,
– Układ kierowniczy,
– Stan techniczny zawieszenia,
– Stan techniczny nadwozia oraz podwozia,
– Emisję spalin.
Ponadto bada się spełnienie dodatkowych warunków dla wybranych pojazdów, określonych w ustawie o transporcie towarów niebezpiecznych, gdyż ładunki te mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa ludzi, zwierząt oraz środowiska.
WYMAGANIA DOTYCZĄCE POJAZDÓW DO PRZEWOZU MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH
Według umowy ADR, wszystkie pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 12 ton i rejestrowane po raz pierwszy od dnia 01.01.1998 powinny mieć ogranicznik prędkości w taki sposób nastawiony, aby – po uwzględnieniu tolerancji – pojazd nie mógł przekroczyć prędkości 90 km/h. W Polsce, według przepisów Kodeksu drogowego, każdy samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony i ciągnik samochodowy, dla którego określono dopuszczalną masę całkowitą zespołu pojazdów powyżej 3,5 tony, powinny być wyposażone w homologowany ogranicznik prędkości, montowany przez producenta lub jednostkę przez niego upoważnioną, ograniczający maksymalną prędkość samochodu ciężarowego i ciągnika samochodowego do 90 km/h. Pojazdy samochodowe i przyczepy przeznaczone do użycia jako jednostki transportowe do przewozu towarów niebezpiecznych powinny mieć układy hamulcowe, których konstrukcja i skuteczność spełniają odpowiednie wymagania.
Każdy pojazd do przewożenia materiałów i towarów niebezpiecznych powinien być wyposażony (zgodnie z umową ADR, rozdziały 1.6.5.6, 8.1.4, 8.1.5) w odpowiedni sprzęt awaryjny oraz gaśnice. Część tego wyposażenia jest stała i niezmienna niezależnie od przewożonego towaru – jest to sprzęt podstawowy, a część jest uzależniona od właściwości fizykochemicznych materiałów.
Każdy pojazd przewożący materiały i towary niebezpieczne powinien mieć:
– następujący sprzęt awaryjny podstawowy:
• co najmniej jeden klin do podkładania pod koła,
• dwa stojące znaki ostrzegawcze do oznakowania miejsca awarii (np. kołki odblaskowe, trójkąty odblaskowe lub lampy błyskowe o świetle barwy pomarańczowej, zasilane niezależnie od instalacji elektrycznej pojazdu),
• kamizelkę ostrzegawczą lub ubranie ostrzegawcze dla każdego członka załogi,
• latarkę (niezawierającą powierzchni metalowych mogących spowodować iskrzenie) dla każdego członka załogi;
– następujący sprzęt awaryjny dodatkowy, w zależności od właściwości ładunku:
• sprzęt do ochrony dróg oddechowych (np. półmaska ucieczkowa lub maska z pochłaniaczem), jeśli w umowie ADR jest wyszczególniony przepis szczególny S7,
• środki ochrony indywidualnej (np. aparat z wodą do płukania oczu, okulary, rękawice i obuwie) i wyposażenie, które jest niezbędne do wykonania czynności dodatkowych lub specjalnych określonych w instrukcjach pisemnych (zwykle jest to wyposażenie przeznaczone do stosowania w przypadku niewielkich wycieków; są to pojemniki do zbierania materiałów sypkich, urządzenie do uszczelniania wlotów do kanałów ściekowych i studzienek, kity uszczelniające), jeśli takie czynności, środki ochrony i wyposażenie są wpisane przez nadawcę do instrukcji dla kierowcy;
W pojeździe powinny się znajdować następujące dokumenty podczas przewozu materiałów niebezpiecznych:
• dokument przewozowy,
• instrukcje pisemne dla kierowcy,
• zaświadczenie o przeszkoleniu kierowcy (jeżeli jest wymagane),
• świadectwo kwalifikacji kierowcy,
• świadectwo dopuszczenia pojazdu do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych (dotyczy pojazdów EX/II, EX/III, FL, OX, AT),
• zezwolenie na przewóz niektórych towarów.
W przypadku kontenera, jeśli przewóz drogowy odbywa się bezpośrednio przed przewozem morskim, wymagany jest certyfikat pakowania kontenera.
Instrukcje pisemne dla kierowcy są to tzw. instrukcje wypadkowe dla kierowcy, dotyczące każdego przewożonego materiału. Instrukcje te zawierają właściwości fizykochemiczne materiału oraz sposób postępowania w razie wypadku. Instrukcje te powinny zawierać:
• nazwę materiału lub grupy towarów, klasę i numer UN, opis ładunku, przy czym opis powinien być zwięzły, ograniczony np. do stanu fizycznego, barwy oraz zapachu – w celu ułatwienia rozpoznania uwolnienia materiału,
• rodzaj zagrożenia dla przewożonych materiałów (zagrożenie dominujące, zagrożenie dodatkowe, zachowanie się materiału pod wpływem ognia lub ogrzewania, czy przewożone materiały reagują niebezpiecznie z wodą),
• środki zaradcze, które powinien zastosować kierowca,
• sprzęt ochrony indywidualnej, który powinien mieć kierowca,
• czynności podstawowe, które należy wykonać w razie wypadku, np.:
- wyłączyć silnik,
- nie używać nieosłoniętego płomienia, nie palić,
- oznakować miejsce wypadku oraz ostrzec innych użytkowników drogi oraz osoby postronne,
- poinformować o zagrożeniu osoby znajdujące się w pobliżu,
- powiadomić policję i straż pożarną.
• czynności dodatkowe, które należy wykonać w przypadku uwolnienia się niewielkiej ilości materiału,
• czynności specjalne, które powinny być wykonane w przypadku niektórych materiałów (jeśli są wymagane),
• wyposażenie niezbędne do wykonania czynności dodatkowych lub specjalnych (jeśli jest niezbędne),
• informacje dla kierowcy na wypadek pożaru (kierowca nie powinien jednak gasić pożaru ładunku),
• informacje dla kierowcy niezbędne w przypadku kontaktu z przewożonym materiałem.
Instrukcje te opracowuje i dostarcza przewoźnikowi (kierowcy) nadawca materiału. Informacje zawarte w instrukcji powinny być dostarczone przewoźnikowi w momencie zlecenia przewozu, tak aby przewoźnik dostosował dodatkowe wyposażenie pojazdy do wymagań instrukcji. Same instrukcje powinny być dostarczone kierowcy najpóźniej w czasie załadunku materiału. Kierowca powinien przechowywać instrukcje w miejscu widocznym w kabinie pojazdu.
karolinawalasek