18. Metody wyznaczania cen za usługi transportowe, taryfikatory.
- metody wyznaczania cen w transporcie,
- czynniki wpływające na wielkość stawek przewozowych.
Wiemy już, że głównym celem przedsiębiorstw transportowych i spedycyjnych jest zaspokajanie popytu klientów oraz osiąganie jak największych zysków. Dodatkowo procesy transportowe muszą być realizowane w taki sposób, aby towar został dostarczony na miejsce, we właściwym czasie, we właściwym stanie oraz po konkurencyjnej, względem innych firm przewozowych, cenie. Dowiemy się, jakie są sposoby ustalania cen za usługi transportowe.
Cena usługi transportowej jest pieniężnym wyrażeniem jej wartości. Powinna uwzględniać koszt własny produkcji usługi oraz zysk. Poniższy rysunek prezentuje metody wyznaczania cen w transporcie.
Struktura procesu cenotwórczego usług transportowych
Ceny usług transportowych mogą być różnicowane w zależności od:
- gałęzi transportu,
- zastosowanego środka transportu,
- typów świadczonych usług transportowych oraz usług towarzyszących (np. potwierdzenie dostarczenia towaru),
- oczekiwań klienta (np. dostawa ekspresowa).
Koszty usług transportowych realizowanych różnymi gałęziami transportu różnią się znacznie ze względu na wykorzystywane środki transportu oraz technologie przewozu. W związku z tym ceny oparte są na kosztach występujących w poszczególnych gałęziach transportu.
Niejednokrotnie usługi transportowe realizuje się przy udziale większej ilości gałęzi transportu (np. transport samochodowy - transport kolejowy - transport morski) jednak klient otrzymuje informację o jednej cenie za całość świadczonych usług. W tym przypadku ceny ustalane na podstawie odrębnych kalkulacji kosztów, odpowiednich dla każdej gałęzi transportu, a następnie sumowane w celu ujednolicenia. Ze zróżnicowaniem cen usług transportowych mamy również do czynienia w ramach jednej gałęzi transportu. Zależy to od rodzaju wykorzystywanego środka transportu, ponieważ koszt jednostkowy przewozu zmniejsza się wraz ze wzrostem ładowności środka przewozowego - czyli im większy pojazd, tym mniejsze są koszty przewozu np. l palety, osoby. Oczywiście pod warunkiem, że w pełni wykorzystujemy możliwości ładunkowe danego środka transportu. Dodatkowo cena jednostkowa za przewóz całego ładunku ulega również obniżeniu w miarę zwiększania się masy przesyłki.
W przewozach występuje także odrębność cen stosowanych w przewozach osób oraz w przewozach towarów. Różnice występują także w zasadach kalkulacji kosztów będących podstawą przy ustalaniu .cen dla każdego z tych rodzajów przewozów.
Przewoźnicy, spedytorzy czy operatorzy logistyczni obok usługi przewozu świadczą także wiele innych, dodatkowych usług, takich jak: przeładunki, magazynowanie, kompletacja, zwrot pustych opakowań, zwrot dokumentów, realizacja dostaw za pobraniem. Dla usług dodatkowych obowiązują odrębnie ustalane ceny2.
Ceny ulegają zróżnicowaniu również w zależności od tego, czy mamy do czynienia z przewozami krajowymi, czy międzynarodowymi. Z praktyki wynika, że przewozy krajowe są tańsze niż międzynarodowe.
Systemy ustalania cen w transporcie
Generalnie możemy wskazać na trzy sposoby ustalania cen w transporcie:
- system taryfowy - podstawowy,
- system umowny,
- system mieszany.
W systemie taryfowym mamy do czynienia z ceną podaną do publicznej wiadomości za wykonanie określonych usług transportowych wraz z postanowieniami, które określają zasady jej stosowania i obliczania opłat
Taryfy mogą być ustalane:
- przez przewoźnika,
- przez grupę przewoźników w wyniku zawartych ustaleń,
- przez kompetentny organ administracji państwowej lub instytucje zrzeszające przewoźników i spedytorów.
Ceny zawarte w taryfach są cenami jednostkowymi. Oznaczają więc cenę za przewóz ...
karolinawalasek