mgr Jadwiga Chmielewska
Gimnazjum nr 3 w Kielcach
mgr Iwona Stefańczyk
Szkoła Podstawowa nr 19 w Kielcach
montaż literacko – muzyczny poświęcony pamięci wielkiego pedagoga,
pisarza, przyjaciela dzieci, lekarza ich duszy
Program został zaprezentowany w związku z planowaną ceremonią nadania Gimnazjum nr 3 w Kielcach imienia Janusza Korczaka. Przygotowali go uczniowie sąsiadujących ze sobą szkół w celu integracji i nawiązania przyjaznych kontaktów. Interpretowane wiersze, napisane m.in. przez dzieci z całej Polski, pochodzą z książki Alicji Szlązakowej pt. „Janusz Korczak w legendzie poetyckiej” oraz z biuletynów Polskiego Komitetu Korczakowskiego pt. „W Korczakowskim kręgu”.
SCENOGRAFIA:
Portret Janusza Korczaka, hasło: Janusz Korczak w legendzie poetycko – plastycznej, prace plastyczne nagrodzone w Międzyszkolnym Konkursie Plastycznym „J. Korczak w oczach dzieci”.
CHÓR:
Piosenka pt. „Pięknie żyć”
(muz.: Krystyna Kwiatkowska, słowa: Anna Bernat).
RECYTATOR I:
(tło muzyczne: Kitaro. Orochi)
Spójrzcie w to okno, gdzie tak lampa świeci
W nocy, gdy srebrne gwiazdy już migocą–
To Janusz Korczak nad przyszłością dzieci
Rozmyśla serca i umysłu mocą ...
(Eualia Marzec: O człowieku wiernym do śmierci.
W: Szlązakowa A.: Janusz Korczak ... s.138)
MUZYKA:
Jan Sebastian Bach: Toccata i fuga d-moll (gra na pianinie uczeń)
NARRATOR I:
Wkrótce nasza szkoła otrzyma imię Janusza Korczaka, wielkiego przyjaciela dzieci. Dziś chcemy wznieść mu pomnik pamięci, trwalszy niż ten odlany z brązu, bo zbudowany z cegiełek poezji dzieci i młodzieży.
(na przemian):
Przypomnijmy, kim był Janusz Korczak?
- Jego prawdziwe nazwisko to Henryk Goldszmit.
- Urodził się w 1878 lub 1879 roku w Warszawie.
- Prekursor walki o prawa dziecka.
- Twórca nowoczesnego systemu wychowawczego, opartego na różnych formach dziecięcego samorządu.
- Lekarz z wykształcenia i zawodu.
- Pisarz z talentu.
- Wychowawca i pedagog z powołania i wyboru.
- Dyrektor Warszawskiego Domu Sierot.
- Współorganizator sierocińców i domów dziecka.
- Założyciel „Małego Przeglądu”, pierwszego czasopisma, redagowanego wraz z dziećmi.
- Autor utworów: „Jak kochać dziecko?”, „Prawo dziecka do szacunku”, „Król Maciuś I”, „Król Maciuś na wyspie bezludnej”, „Kajtuś Czarodziej”.
- Zginął w 1942 roku wraz z dziećmi w obozie zagłady w Treblince.
NARRATOR III:
Postać Janusza Korczaka zafascynowała twórców. Janusza Korczaka unieśmiertelniła sztuka, a najwrażliwszą okazała się struna poezji. Posłuchajmy legendy poetyckiej o Januszu Korczaku, przygotowanej przez nas – młodych przyjaciół Starego Doktora.
UCZNIOWIE nr 16:
My – uczniowie Szkoły Podstawowej nr 16 w Kielcach pragniemy złożyć poetycki hołd Waszemu przyszłemu patronowi – Januszowi Korczakowi.
(tło muzyczne: Kitaro. Caravansary.)
Korczak urodził się w lipcu,
Kiedy rozkwitła ziemia.
Kiedy zbliżają się burze
i kwiaty kwitną w jęczmieniach...
(NN: O Januszu Korczaku. W. Szlązakowa A.: Janusz Korczak... s. 202)
RECYTATOR II:
Był dobry, kochał ludzi,
Dla nich pracował,
Dla nich się trudził. ...
(Ordon M., Konowalik W.: Wiersz o Korczaku.
W: W Korczakowskim kręgu. 1988 nr 24 s. 62)
RECYTATOR III:
Korczaku, Ty byłeś zawsze pogodny,
I dzieci szczęśliwe były.
Byłeś miłości godny
I one o Tobie śniły. ...
(Muszytowska S.: Do Janusza Korczaka.
W: W Korczakowskim kręgu. 1988 nr 24 s.63)
RECYTATOR IV:
Stoi – otoczony gromadką dzieci
Jego uśmiech, który im rozdaje
jest jasny i ciepły,
jak promyk słońca. ...
(Zatryb W.: bez tytułu. W: W Korczakowskim kręgu. 1988 nr 24 s. 60)
NARRATOR IV:
Janusz Korczak pisał także felietony. Obejrzyjmy scenkę na podstawie felietonu pt. „Z życia”, opowiadającą o niezwykłej przyjaźni dwóch chłopców, której żadna awantura nie była w stanie obalić.
(W: Korczak. Dzieła 3. Na mównicy ... str. 336-338)
Jan Sebastian Bach: Inwencja a-moll. (gra uczeń)
UCZNIOWIE SP nr 19:
My – uczniowie Szkoły Podstawowej nr 19 w Kielcach pragniemy także złożyć poetycki hołd Waszemu Przyszłemu patronowi.
(tło muzyczne: Kitaro. Koi.)
Korczak!
Czy znasz to nazwisko?
To nazwisko doktora, opiekuna sierot,
który Cię kochał całym sercem. ...
(Banaszkiewicz B.: Nazwisko. W: Szlązakowa A.: Janusz Korczak ... s.221)
Słów mi brakuje,
by Go ocenić.
Kochały Go dzieci,
jak ojca swego. ...
(Włodarczyk A: Janusz Korczak. W Korczakowskim kręgu. 1988 nr 24 s.61)
On nas kochał, miłował.
On uczył i leczył nas.
On cierpiał razem z nami,
bo bardzo kochał nas.
(Chmielowiec D.: bez tytułu. W: W Korczakowskim kręgu. 1988 nr 24 s. 61)
Obejrzyjmy wzruszającą i pouczającą scenkę na podstawie felietonu J. Korczaka pt. „Kawałek chleba”, opowiadającą o Joasi – dziewczynce, która złego człowieka naprowadziła na uczciwą drogę, dzieląc się z nim kawałkiem chleba.
(W: Korczak. Dzieła. Na mównicy. Publicystyka społeczna 1898 – 1912. str. 327-328)
A. Greczaninow. Żałoba.
(gra uczeń)
Tragiczny koniec życia Janusza Korczaka, pochód dzieci z Korczakiem na czele do Treblinki, heroizm jego śmierci stał się motywem wielu wierszy. Zaprezentują je uczniowie Gimnazjum nr3.
(tło muzyczne: Wojciech Kilar. Muzyka z filmu „Pianista”. „Moving to the Ghetto”.)
Kiedyś w trzydziestym dziewiątym,
Słońce zgasło nad Polską.
Na nasze ziemie wkroczyli Niemcy,
ludzie okrutni, a niby wielcy. ...
(Matłosz M.: Gdy zgasło słońce nad Polską.
W. Szlązakowa A.: Janusz Korczak... s.203)
To on pisał dla nich książki
na własnym sercu usnute.
To on mówił im bajki,
gdy noc gettem zapadła. ...
(Jankiewicz E.: Janusz Korczak. W: Szlązakowa A.: Janusz Korczak ... s. 210)
Patronem szkoły, do której chodzę
jest Janusz Korczak.
Dobry czarodziej. ...
(Wójcik A.: bez tytułu. W: W Korczakowskim kręgu. 1988 nr 24 s. 59)
Ty, co mogłeś wyjść sobie z getta,
Pójść własną drogą do domu,
Lecz nie chciałeś zostawić nas, dzieci
i oddać nas byle komu. ...
(Cepliński T.: bez tytułu. W: W Korczakowskim kręgu. 1988 nr 24 s. 59)
RECYTATOR V:
Kiedy zapada jesienny zmrok,
Kiedy słyszę nieznany mi krok,
Kiedy widzę nieszczęśliwą twarz,
Kiedy jest mi już bardzo smutno,
Wtedy właśnie widzę serce, ...
(Urbanek A.: Serce. W: Szlązakowa A.: Janusz Korczak ... str. 208-209)
My – pokolenie XXI wieku – pragnęliśmy w naszej legendzie poetyckiej przywołać pamięć o szlachetnym Doktorze Korczaku. Dziękujemy Mu za wielkie serce i przyrzekamy wierność Jego ideowym przesłaniom.
Piosenka pt. „Odpowie Ci wiatr” (muzyka: Bob Dylan, polskie słowa: A. Bianusz)
BIBLIOGRAFIA:
1. Korczak J.: Dzieła. Na mównicy. Publicystyka społeczna 1898 – 1912. Warszawa 1994
2. Szlązakowa A.: Janusz Korczak w legendzie poetyckiej. Warszawa Interlibro 1992
3. W Korczakowskim kręgu. Biuletyn Polskiego Komitetu Korczakowskiego 1988 nr 24
_____________________
© Jadwiga Chmielewska & Iwona Stefańczyk
Orost