wyklad10 psychiatria dzieci i mlodziezy.pdf

Psychiatria dzieci i młodzieży wybrane zagadnienia. Interdyscyplinarne problemy w

psychiatrii. Psychiatria konsultacyjna.

Zaburzenia psychiczne wieku dziecięcego

Problemy psychiczne dzieci występują w kontekście rozwoju psychologicznego i

dorastania;

Tempo normalnego rozwoju psychologicznego może mieć różny przebieg;

Niekiedy trudno jest odróżnić rzeczywisty, wymagający uwagi problem psychologiczny od

takiego, który jest jedynie odbiciem jakiegoś opóźnionego rozwoju. ( np. większość dzieci

potrafi kontrolować czynności fizjologiczne przed ukończeniem 3 r.ż., pozostali to

rozwojowi „spóźnialscy”, albo utrzymujące się moczenie nocne może być następstwem

braku bezpieczeństwa emocjonalnego)

Odróżnienie problemów, będących następstwem różnych rytmów rozwoju

psychologicznego dziecka od tych, które sugerują istnienie głębokich problemów

emocjonalnych stanowi podstawowe zagadnienie w pedopsychiatrii, a które nie występuje

w psychiatrii dorosłych.

Dziecko często nie potrafi powiedzieć nam o swoim problemie, a przeżywany przez nie

stres może przejawiać się pośrednio poprzez np. nieadaptacyjne zachowanie.

Od rodziców i nauczycieli zależy, czy poprawnie zidentyfikują zachowania dzieci, które są

przejawami poważnych problemów. Niekiedy dorośli błędnie oceniają zachowanie dziecka,

nazywając je „problemami psychologicznymi” , podczas gdy jest to coś przemijającego.

Zaburzenia psychiczne wieku dziecięcego c.d.

Może się też zdarzyć, że dorośli bagatelizują problematyczne zachowania dziecka,

sądząc, że dziecko z nich wyrośnie, a interwencja jest nieodzowna.

Badania epidemiologiczne ogólnej populacji dzieci wykazały, że tylko 29% dzieci

kwalifikuje się do postawienia jakiejś diagnozy psychiatrycznej.

Ponieważ dzieci są tak b. uzależnione od tego jak dorośli interpretują ich problemy, to być

może dlatego często mniej wiemy o dzieciach i ich problemach niż o dorosłych. Rozwój

psychiczny dziecka jest wynikiem oddziaływania:

procesów dojrzewania o.u.n.

układu nerwowo – mięśniowego

układu endokrynnego

czynników środowiskowych

Klasyfikacja psychicznych zaburzeń dziecięcych [Podstawowe grupy zaburzeń

wieku dziecięcego]

Zaburzenia zw. z zachowaniami destrukcyjnymi

Zaburzenia zachowania – to powtarzające się zachowania, które z tymi zaburzeniami

naruszają prawa innych i podstawowe normy społeczne. Dzieci z tymi zaburzeniami

mogą wchodzić w konflikt z prawem. Nawykowo kłamią i oszukują. W ok. dojrzewania

mogą dokonywać rozbojów, gwałtów, a nawet zabójstw. Jeżeli dziecka stale przejawia

takie zachowania, można postawić diagnozę zaburzeń zachowania. Problemy z

zachowaniem i agresywność są niezwykle stałymi cechami w dzieciństwie i w ok.

dojrzewania, szczególnie wśród chłopców. Wiele z tych dzieci zostaje w wieku dojrzewania

młodocianymi przestępcami. Dzieci zachowujące się agresywnie często pochodzą z

1 z 10

rodzin patologicznych. Problemy stają się jeszcze większe kiedy w rodzinie występuje

niski status materialny generujący biedę. Wydaje się też, że nie bez znaczenia są czynniki

genetyczne w kształtowaniu się z.z.Z.z. są oporne na leczenie, efekty terapeutyczne

niewielkie.

Zaburzenia zw. z zachowaniami destrukcyjnymi c.d.

Zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi [ADHD] ADHD to poważne

zaburzenie, a nie efekt złego wychowania, na które cierpi w Polsce ok. 80 tys. dzieci,

czyli 1/100 uczniów szkół podstawowych. Dotychczas nie radził sobie z tym ani

system, ani medycyna. Od kilku lat jest dostępny nowy lek o nazwie strattera. Do

niedawna uważano, że ADHD powstaje w wyniku mikrouszkodzeń mózgu

doznanych w ok. okołoporodowym. Jednak najnowsze badania dowodzą, że

przyczyny tego są bardziej złożone. Wg najnowszych badań choroba związana jest

z zaburzeniami funkcjonowania mózgu i dotyczy 3 – 7 % dzieci. Zaburzenia

równowagi pomiędzy stężęniem wydzielania: noradrenaliny, dopaminy i w

mniejszym stopniu serotoniny – prowadzi do zaburzeń emocjonalnych i problemów

z koncentracją uwagi. Ponadto nadpobudliwość może być zapisana w DNA,

uszkodzone są geny. Mogą znajdować się na męskim chromosomie Y, bo na ADHD

6 x częściej chorują chłopcy niż dziewczynki. Badania PET wykazały mniejszy

przepływ krwi w przednich płatach czołowych. Dowiedziono też, że u dzieci z ADHD

(zwłaszcza u chłopców) zaburzone jest wydzielanie testosteronu.

Niedoświadczeni lekarze i psycholodzy często mylą ADHD z problemami

wychowawczymi.Dzieci z ADHD wyraźnie różnią się od zdrowych rówieśników:

szybciej wykonują zadania, szybciej męczy ich nuda, więc dla „zabicia czasu”

zaczynają rozrabiać.

Kryteria diagnostyczne ADHD

Rozpoznanie ADHD można postawić u dziecka, gdy stwierdzimy co najmniej 6

spośród objawów roztargnienia i co najmniej 6 objawów nadaktywności i

impulsywności. Objawy te muszą być częste i występować u danego dziecka

przynajmniej przez 6 miesięcy w nasileniu powodującym nieprzystosowanie, a jego

zachowanie jest niezgodne z poziomem rozwoju. Część objawów prowadziła już do

zaburzeń zachowania przed 7 r.ż. zarówno w szkole jak i w domu.

Kryteria diagnostyczne ADHD c.d.

Zaburzenia zw. z zachowaniami destrukcyjnymi c.d.

Postępowanie lecznicze w ADHD Lek strattera budzi nadzieję pedopsychiatrów –

zapobiega rozkładowi noradrenaliny odpowiedzialnej za koncentrację i kontrolę emocji.

Może być podawany nawet u dzieci < 6 r.ż. Jednak sam lek nie rozwiąże wszystkich

problemów dzieci z ADHD. Potrzebna jest pomoc nie tylko najbliższych, ale też

psychiatrów, psychologów i nauczycieli. Terapia polega głównie na wyciszeniu emocji i

uczeniu koncentracji.

prowokacyjne przeciwstawianie się – dzieci z tym zaburzeniem często przejawiają

negatywistyczne, wrogie i zbuntowane zachowania, ale nie zaburzają w poważnym

stopniu praw innych tak, jak to ma miejsce u dzieci z zaburzeniami zachowania.

Zaburzenia emocjonalne

Tym zaburzeniom nie towarzyszy utrata poczucia rzeczywistości. Ich

symptomatologia jest często podobna do tej, którą obserwujemy w przypadku z.e.

osób dorosłych:

poczucie niższości

2 z 10

uczucie skrępowania

wycofanie z kontaktów społecznych

nieśmiałość

lęk

przewlekły smutek

nadmierne przywiązanie

rozpoznania:

stanów lękowych

depresji dziecięcej

zaburzeń obsesyjno – kompulsywnych

fobii

Zaburzenia emocjonalne c.d.

Depresja dziecięca - ciągle budzi wiele wątpliwości co do swej natury, przebiegu i

późniejszych następstw. W klasyfikacji ICD-10 wyróżniono depresyjne zaburzenia

zachowania spośród zaburzeń zachowania i emocji rozpoczynających się zwykle w

dzieciństwie i w wieku młodzieńczym. Depresja u dzieci może więc być klasyfikowana w

tej grupie zaburzeń lub rozpoznawana zgodnie z kryteriami obowiązującymi dorosłych.

EPIDEMIOLOGIA – ok. rozpowszechnienia depresji u dzieci jest trudne z uwagi na różne

metody przeprowadzania badań, niejednorodne kryteria diagnostyczne depresji u dzieci

będących w różnych fazach rozwojowych oraz przeprowadzenia badań w różnych

populacjach dziecięcych. Szacuje się, że w Polsce rozpowszechnienie zaburzeń o obrazie

zespołu depresyjnego wynosi od 6,6% u dzieci pięcioletnich do 28% u dzieci

trzynastoletnich, zaś epizodu depresyjnego na ok. 6,7%.

ETIOPATOGENEZA – z.d. u dzieci są heterogenne i różne czynniki mogą odgrywać rolę w

ich powstawaniu. Badania rodzin, bliźniąt i dzieci adoptowanych wykazały, że w

patogenezie depresji u dzieci adoptowanych wykazały, że w patogenezie depresji u dzieci

mają znaczenie zarówno czynniki biologiczne (podatność na zranienie) uwarunkowana

genetycznie oraz związana z domniemanym uszkodzeniem o.u.n., jka i czynniki

środowiskowe. Przyczyną depresji u dziecka często jest brak miłości i akceptacji ze strony

rodziców, lekceważenie, krzywdzenie lub gorsze traktowanie niż pozostałego rodzeństwa.

Zaburzenia emocjonalne c.d.

Dzieci depresyjne często pochodzą z rodzin dysfunkcjonalnych, w których ich

podstawowe potrzeby nie są zaspakajane. Rodzice dzieci depresyjnych często

nadużywają alkoholu, a w rodzinie często dochodzi do napięć i konfliktów.

Dzieci depresyjne często przeżyły stresujące zdarzenia życiowe (śmierć rodzica,

emigracja rodziców z pozostawieniem dziecka w kraju, umieszczenie w domu

dziecka). Czynnikami, które zwiększają ryzyko wystąpienia depresji mogą też być

trudności szkolne, ADHD, rez inne czynniki wpływające niekorzystnie na wyniki w

nauce. Depresję mogą również wywołać czynniki somatyczne i organiczne oraz

niektóre leki.

Obraz kliniczny

Zasadnicze objawy depresji u dzieci i adolescentów są takie samie jak u dorosłych,

jednakże szczegółowy obraz objawowej depresji jest różny, w zależności od fazy

rozwojowej dziecka.

3 z 10

Tego typu objawy upoważniają do postawienia

Opisano depresję występującą u noworodków i niemowląt, która wystąpiła po rozłączeniu

z matką, a która charakteryzowała się:- zmianami w zachowaniu- zmianami w stanie

somatycznym - utratą łaknienia- zmniejszoną ruchliwością- zanikaniem reakcji płaczu i

odruchu ssania- zaburzeniami rytmu snu i czuwania- zaburzeniami dyspeptycznymi.

Zaburzenia emocjonalne c.d.obraz kliniczny

Małe dzieci mają trudności w uświadamianiu sobie swoich uczuć i ich

wyrażeniu. Depresja może się u nich objawiać:

drażliwością

napadami gniewu i złości

zaburzeniem zachowania

obniżeniem nastroju

skłonnością do płaczu

wycofaniem się z aktywności sprawiającej dotychczas przyjemność

unikaniem kontaktu z rówieśnikami

bólami głowy

dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego (bóle brzucha)

osłabienie łaknienia

zaburzenia snu

zaburzenia lękowe (fobie, lęk separacyjny)

Dzieci w wieku szkolnym dodatkowo opisują siebie negatywnie:

jestem zły, niedobry

nic nie potrafię

jestem nic nie wart.

Leczenie depresji u dzieci:

Wskazane jest podejście biopsychospołeczne, pozwalające na ustalenie wszystkich

czynników wywołujących

Poradnictwo dla rodziców

Psychoedukacja chorego i jego rodziny

Farmakoterapia – fluwoksamina / nie zaleca się innych leków z grupy SSRI

Dotychczas nie ustalono jednoznacznie, czy w leczeniu depresji u dzieci należy stosować

tylko psychoterapię, czy farmakoterapię czy też obie formy leczenia jednocześnie. Wybór

4 z 10

Zaburzenia emocjonalne c.d.obraz kliniczny

Adolescenci – u nich depresja na ogół przebiega z:- obniżeniem nastroju i napędu -

lękiem nieokreślonym- lękiem przed przyszłością- poczuciem bezsensu życia- myślami,

tendencjami i zachowaniami samobójczymi- autodestrukcyjnymi zaburzeniami

zachowania- somatyzacją lęku- hipochondryczną koncentracją na ciele.

Zaburzenia współwystępujące: u 40-90% młodzieży, u której wystąpił epizod depresyjny,

współwystępują inne zaburzenia psychiczne, a najczęściej dystymia i zaburzenia lękowe,

zaburzenia zachowania, nadużywanie substancji psychoaktywnych.

Następstwa depresji: - negatywnie wpływają na społeczny, emocjonalny i poznawczy

rozwój dziecka- zaburza kontakty interpersonalne- więzi z rodzicami i rodzeństwem- duże

ryzyko suicydalne- nadużywanie alkoholu i narkotyków- choroby somatyczne.

Zaburzenia emocjonalne c.d.

metody terapii powinien być dobierany indywidualnie i zależy od kilku czynników:-

ciężkości depresji (psychotyczna, łagodna, umiarkowana)- liczby i czasu trwania

wcześniejszych epizodów, ich rodzaju- wieku chorego dziecka- kontekstu w jakim

wystąpiła depresja (konflikty rodzinne, problemy szkolne, narażenie na negatywne

zdarzenia życiowe)- współpraca ze strony chorego i rodziny, motywacji.

Zaburzenia nawyków i odżywiania

JADŁOWSTRĘT PSYCHICZNY – jest zespołem chorobowym, którego

podstawową cechą jest uporczywe dążenie do utraty masy ciała.

Zespół ten może mieć charakter epizodyczny, niekiedy jednorazowy, u niektórych osób

wykazuje przebieg przewlekły, falujący lub nawracający i może stanowić zagrożenie dla

życia.

Największa zapadalność na j.p. przypada między 13 i 14 r.ż. oraz między 17 i 25 r.ż.,

choroba ta może też rozpoczynać się przed ok. dojrzewania.

Zaburzenie to przejawia ok. 1% dziewcząt w wieku szkolnym (u chłopców jest zjawiskiem

rzadkim).

Mimo licznych badań przyczyny zachorowania na j.p. pozostają niewyjaśnione.

Podzielany jest pogląd, iż kilka różnych czynników współistnieje u podłoża tego

zaburzenia i są to:- czynniki indywidualne (zaburzenia neuroprzekaźników,

nieprawidłowy rozwój osobowości),- czynniki rodzinne (dysfunkcja systemu rodzinnego)-

czynniki społeczno – kulturowe (ideał szczupłej sylwetki kobiecej).Wśród czynników

poprzedzających wystąpienie j.p. opisywane są : doświadczenie utraty bliskiej osoby,

konflikt dotyczący roli seksualnej przyszłej kobiety, zwiększona presja i oczekiwanie

sukcesów ze strony bliskiego otoczenia.

Zaburzenia nawyków i odżywiania c.d.

Opublikowane ostatnio w „Molecular Psychiatry” badania australijskich naukowców

sugerują, że kluczową rolę w rozwoju j.p. odgrywa gen NET kodujący produkcję białka o

tej samej nazwie. Okazało się, że gen ten może występować w dwóch wersjach – długiej i

krótkiej. Wykazano, że odziedziczenie wersji dłuższej genu zwiększa ryzyko wystąpienia

j.p.

Najnowsze badania amerykańskich neurobiologów z University of Pittsburgh i University of

California wykazały, że chorzy na j.p. inaczej mogą odczuwać smaki. W grupie badanych z

j.p. bad. MRI wykazano, że w ich mózgu dużo mnij aktywny był obszar zwany wyspą ,

który odpowiada min. za rozpoznawanie smaków i ocenę jak przyjemne są one dla danej

osoby. Natomiast u gr. kontrolnej zdrowych kobiet widać było silny związek między

pobudzeniem obszaru wyspy a ich oceną przyjemności z odczuwaniem słodkiego smaku

glukozy. Natomiast takiej zależności nie stwierdzano u anorektyczek. Prawdopodobnie ich

mózg nie odczuwa przyjemności jedzenia lub reaguje wstrętem na smaki powszechnie

uważane za przyjemne. Ponadto wyspa i przyległe do niej regiony mózgu mają wpływ też

na ocenę stanu własnego organizmu. Faktem jest, że anorektyczki nie dostrzegają

własnego wychudzenia i wynikającego zagrożenia dla zdrowia, co w znacznym stopniu

utrudnia ich leczenie.

Zaburzenia nawyków i odżywiania c.d.

Objawy i cechy istotne do rozpoznania j.p.

Jadłowstręt zazwyczaj rozpoczyna się u nastolatki, która może mieć niewielkiego stopnia

nadwagę, a uwagi krytyczne i nieakceptowanie swojego wyglądu są powodem

odchudzania.

Początek choroby zwykle bywa powolny, trudny do uchwycenia.

5 z 10

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: