Róża.pdf

SŁOWNIK SYMBOLI BAŚNIOWYCH

S ymbol jaźni, wieczności, śmierci i zmartwychwstania, kobiecości, dziewictwa, miłości,

prostytucji, energii seksualnej, doskonałości, kultury Zachodu, liczby pięć etc. Występuje

w wielu baśniach i podaniach i ma tam właściwości magiczne - czyni jej posiadacza

osobą godną miłości. Róża jest też bardzo popularna w symbolice chrześcijańskiej i

starożytnej, Jej pięć płatków było według Arystotelesa symbolem pięciu stałych

elementów w przyrodzie (piąty eter) i niezmiennego ruchu kosmosu. Jest więc ona

zarówno symbolem wieczności, jak i upływu czasu. Pięć płatków było też związane z

pięcioma ranami Chrystusa. Inne bardzo popularne znaczenie róży to tajemnica - jeśli w

rysunku jej rzutu poziomego połączymy punkty środkowe co drugiego płatka, to

otrzymamy obraz gwiazdy pięcioramiennej (pentagramu) - symbolu tajemnicy, magii i

czarów. Bardzo istotne są ciernie występujące w róży - są one symbolem cierpienia,

bólu, grzechu i kary za niego. Do róży bez kolców jest porównywana Matka Boska. Co

więcej, czwarta niedziela Wielkiego Postu zwana była Niedzielą Róż.

Róża była jednocześnie symbolem prostytutek i symbolem cnoty - w niektórych

europejskich parafiach najcnotliwsze dziewczęta obdarowywano różami. Róża byłą także

związana z bogiem wina i winnego szału, Dionizosem (Rzymianie uznali ją za doskonałe

lekarstwo na... kaca).

Co do bajki o "Śpiącej Królewnie" (w oryginale tytuł tej baśni, to "Różyczka") - róże

symbolizują zarówno dziewictwo (księżniczka jest dziewicą), tajemnicę (nikt nie wie, jak

działają czary złej wróżki), upływ czasu ("...i po stu latach"), seksualność (pocałunek

księcia) jak i raj (księżniczka zamyka się w swoim wymyślonym świecie, zamyka się na

innych, na życie zewnętrzne - a to zamknięcie przypomina świat autystyków). Róże

obrastające zamek i związane z tym "zastygnięcie w czasie" przypomina świat bohatera

"Blaszanego bębenka" Grassa oraz Nibylandię Piotrusia Pana. W tych wszystkich

przypadkach chodzi o utworzenie swojego własnego tajemniczego i ukrytego świata. Z

punktu widzenia psychologii jest to raczej ucieczka związana z lękiem przed światem.

Królewna odgradza się kolcami, ale jednocześnie wysyła sygnał: "zobacz: jestem

różyczką, piękną, wartą zachodu". Królewna krzyczy o wyzwolenie. Róża krzyczy o

pomoc.

Biorąc pod uwagę tylko róże, wrzeciono i trzynastkę, można pokusić się o stwierdzenie,

iż "Śpiąca Królewna" jest baśnią o dojrzewaniu do kobiecości i do miłości.

Asia i Edi Pyrek