[Dewiacja] „zboczenia z drogi, odchylenia od właściwego kierunku, błądzenia”. Określa się jako zachowania, które są niezgodne ze standardami normatywnymi. Emile Durkheim określił załamanie się ładu społecznego, jako anomię. Merton podzielił dewiację na 4 typy: Konformizm- aprobowanie wart. uznawanych w danej zbiorowości i stos. się do obowiązujących wzorów zachowań, może mieć różne postacie (są uważane za dobre, słuszne i są przestrzegane, albo dlatego , ze za właściwe jest uważane samo ich przestrzeganie, albo dla świętego spokoju i z lęku przed karą =oportunizmu. Innowacja- aprobowanie wartości przy jednoczesnym niestosowaniu się do uznawanych wzorów zachowa; zmierzanie do uznawania przez zbiorowość celów innymi drogami niż powszechnie przyjęte. Rytualizm- nie aprobowanie uznanego w zbiorowości systemu wartości, ale stosowanie się do obowiązujących wzorów zachowań Bunt i ucieczka- czynna i bierna w których występuje takie same całkowite odrzucenie systemu wartości i zachowań.
Rola: wskazane negatywne skutki, a także inne które utrudniają funkcjonowanie sys. społ.= dysfunkcja. Dewiacja funkcje: -pozwala wyjaśnić sens norm. –pomaga określić tożsamość grupy i wyznaczyć jej granice. –wpływa na spójność grupy. –jest wentylem bezpieczeństwa dla niezadowolenia społecznego. Ogólnie to źródło zmiany społecznej. Kontrola: formy= 1.Na zasadzie samopomocy, kiedy to osoba pokrzywdzona sama każde krzywdziciela albo sama zmusza do naprawienia szkody. Wyłącznie dwie strony! 2.W której są angażowane 3 strony, 3 osrona jest pośrednikiem. Systemy= egzekwowanie kontroli może mieć różne cele, ukaranie sprawcy, zadośćuczynienie ofierze, pogodzenie krzywdziciela i ofiary, albo zapobieganie kontynuacji. Rozmaitość stylów (4ogólne) penalizacyjny (uwaga na samym czynie), kompensacyjny (na konsekwencjach), rozjemczy (na relacjach miedzy os), terapeutyczny (na osobie sprawcy).
Czikusio