Elizabeth
Mężczyzna był przerażony.
Drżącymi dłońmi pakował jadeit do pudeł. Cenny jadeit, stary jak świat, Kamień Niebios - odwieczne marzenia wyryte w minerale z nadludzką cierpliwością, nadludzkim talentem.
Marzenia budzące zazdrość, chciwość, skąpstwo.
Marzenia prowadzące do kradzieży, zdrady, śmierci.
Ręce miał zimne, zimniejsze niż ten kradziony jadeit. Rzeźba za rzeźbą, marzenie za marzeniem - przez jego wilgotne palce przewinęła się dusza całej cywilizacji. Oto wykwintny smok sprzed trzech tysięcy lat skręcony wokół własnej osi. Obok uczony spowity w zwiewną szatę z kremowego kamienia. A w rogu góra - życie mędrców utrwalone w zboczu zielonym jak mech, życie wyryte przez artystów, których czas zwykle mijał przed ukończeniem dzieła.
Marzenia o pięknie zamknięte w tysiącach odcieni jadeitu: bieli przechodzącej w kolor kości słoniowej, zieleni z odcieniem błękitu, czerwieni połyskującej pomarańczowym blaskiem. Wszystkie te barwy przeistaczały surowe światło w wieczny płomień - ogień duszy.
Unikalne.
Bezcenne.
Niezastąpione.
Siedem tysięcy lat cywilizacji zwarte w lśniącym szeregu. Starożytne bi - krążki symbolizujące niebo, równie stare cong - puste cylindry symbolizujące ziemię. Naramienniki i brzeszczoty ozdobione symbolami o znaczeniu starszym niż pamięć. Pierścienie, bransolety, kolczyki, wisiory, sprzączki, klamerki, filiżanki, misy, płytki, noże, topory, chmurki, góry, mężczyźni, kobiety, smoki, konie, ryby, ptaki nieśmiertelny lotos - wszystko, o czym marzyła cywilizacja, cierpliwie wyrzeźbione z jedynego kamienia szlachetnego, jaki przemawiał do duszy tej kultury. Jadeit.
- Pospiesz się, ty głupcze!
Mężczyzna wstrzymał oddech ze strachu i niechybnie upuściłby kruchą, bezcenną misę, gdyby z tyłu nie wychynęła nagle czyjaś dłoń i nie pochwyciła pewnie chłodnej, wydrążonej półkuli.
- Co ty tu robisz? - wymamrotał pierwszy, a serce biło mu jak szalone.
- Sprawdzam, czy dobrze ci idzie.
- Co?
- Łupienie grobu Cesarza Jadeitu.
- Ja... nie wszystko... ja... nie. Dowiedzą się...
- Na pewno nie, jeśli zrobisz, co każę.
- Ale...
- Słuchaj!
Pierwszy słuchał, drżąc ze strachu. Czuł coraz większy lęk, ale jednocześnie budziła się w nim nadzieja. Nie był tylko pewien, co jest gorsze. Rozumiał jedynie tyle, że ten grób wykopał własnoręcznie.
Słuchając, nie wiedział, czy się śmiać, czy płakać, czy też uciec przed tym diabłem, który szeptał tak spokojnie i cicho o zdradzie. A przecież wcale nie musiał być o nic posądzony. Diabeł upatrzył już inną ofiarę.
Zdał sobie teraz z tego sprawę i roześmiał się głośno.
A gdy znów przystąpił do pakowania jadeitu, miał ciepłe ręce.
1
Na dźwięk niecierpliwego łomotania do drzwi Lianne Blakely gwałtownie usiadła na łóżku. Serce omal nie wyskoczyło jej z piersi Przez chwilę sądziła, że to tylko sen; była jednak za bardzo zmęczona, by śnić. Ostatniej nocy do późna wciąż od nowa ustawiała piękne jadeitowe rzeźby. Zakończyła pracę dopiero wówczas, gdy się upewniła, że wystawa jest odpowiednio przygotowana do aukcji na cele dobroczynne.
Walenie stawało się coraz głośniejsze.
Lianne potrząsnęła głową, odsunęła czarne włosy z czoła i zerknęła na stojący przy łóżku zegarek. Dopiero szósta. Wyjrzała przez małe okienko. Wstające słońce zaglądało już do okien w całym Seattle, ale nie w jej, wychodzącym na zachód, mieszkaniu przy Pioneer Sąuare. Nawet przy ładnej pogodzie pierwsze promienie docierały tutaj dopiero przed południem.
- Obudź się, Lianne. To Johnny Tang. Otwórz!
Teraz naprawdę zaczęła się zastanawiać, czy przypadkiem nie śni. Johnny nigdy nie był u niej w domu ani w biurze znajdującym się na końcu tego samego korytarza. Lianne widywała go bardzo rzadko, jedynie podczas odwiedzin u matki mieszkającej w Kirkland.
- Lianne!
- Już idę!
Wdzięczna losowi za to, że nie ma sąsiadów, którzy robiliby jej wyrzuty z powodu porannych hałasów, Lianne wyskoczyła z posłania, chwyciła czerwony jedwabny szlafrok - prezent od matki na ostatnie święta - i wybiegła na korytarz. Dwa zamki, zasuwa i drzwi stanęły otworem.
- Co się stało? - spytała bez tchu. - Coś z mamą?
- Anna czuje się świetnie. Chce się z tobą zobaczyć przed aukcją. Lianne szybko przeanalizowała w myślach rozkład dnia. Gdyby sama zrobiła manikiur, zdążyłaby się spotkać z matką. Z ledwością, ale chybaby zdążyła.
- Wpadnę, jak tylko wszystko przygotuję na wystawę. Johnny skinął głową, ale nie sprawiał wrażenia człowieka, który otrzymał to, po co przyszedł. Wydawał się wyraźnie spięty i poirytowany. Osaczony. Gniew wykrzywiał mu usta i napinał skórę na szerokich kościach policzkowych. Poza tym Johnny uchodził za przystojnego mężczyznę. Szczupły, zręczny, bystry, miał prawie sto osiemdziesiąt centymetrów wzrostu i - gdy dopisywał mu humor -miły, serdeczny uśmiech.
- Możesz poczęstować mnie kawą? - spytał. - Czy też nadal używasz chińskiej kofeiny?
- Pijam zarówno kawę, jak i herbatę.
- Poproszę czarną. Oczywiście kawę, nie herbatę.
Lianne odsunęła się od drzwi Nie wiedziała dokładnie, ile jej biologiczny ojciec ma lat. Z pewnością zbliżał się do sześćdziesiątki, ale wyglądał najwyżej na czterdziestkę. Przez ten cały czas prawie się nie postarzał. Jedynie w jego ciemnych włosach pojawiły się pierwsze srebrne pasma, a zarys szczęki nie "wydawał się równie ostry jak dawniej. Jednak w porównaniu ze zmianami, jakie zaszły w życiu Lianne w ciągu ostatnich trzech dekad, były to tylko drobiazgi.
I przez te wszystkie lata Johnny Tang nie przyznał ani razu, że dziecko Anny Blakely jest również jego dzieckiem.
Odpychając od siebie przykre myśli, Lianne zamknęła drzwi na zasuwę. To, czy Johnny się przyznawał, czy nie przyznawał, przestało już mieć dla niej jakiekolwiek znaczenie. Liczył się wyłącznie ja-deit. Jadeit Tangów. Kolekcja jej dziadka. Setki, tysiące posążków. Wszystkie wielkiej wartości, niektóre wręcz bezcenne, a w każdym z nich lśniła przeszłość, tajemnica i czysta dusza sztuki.
- Lubisz się nimi bawić, co? Nie mogłaś sobie odmówić tej przyjemności? - Johnny zatoczył ręką koło, patrząc wymownie na jadeitowe figurki.
Część z nich stała na kuchennym stole, inne leżały na podłodze, mniejsze - na wąskiej ladzie.
- Bawić? Skoro chcesz to tak określić... To jednak nie są lalki. Roześmiał się skrzekliwie.
- Ojciec chybaby zemdlał, gdyby usłyszał to zestawienie.
- Wen wie, że szanuję jadeit
- Wen wykorzystuje twoje umiejętności, ale za mało ci płaci. Lianne popatrzyła na Johnny'ego ze zdziwieniem.
- Nauczył mnie wszystkiego, co potrafię!
- Nieprawda - zaprotestował zniecierpliwionym tonem. - Jeszcze siedem lat temu nie wiedział w ogóle o twoim istnieniu. Potem znalazłaś w garażu jadeitowe paciorki, a on doszedł do wniosku, że jesteś jakimś jadeitowym geniuszem.
- Te paciorki, jak je nazywasz, pochodziły z czasów zachodniej dynastii Czou, wyryto na nich smoki - symbol władzy królewskiej -i nawleczono na wyblakły, czerwony jedwabny sznureczek, starszy niż Konstytucja Stanów Zjednoczonych.
- Gdybyś je sprzedała i zagrała na giełdzie, nie mieszkałabyś teraz w tej norze. Ale nie, ty dałaś je ojcu na urodziny.
Zaskoczył ją tak bardzo, że w pierwszej chwili nie potrafiła się zdobyć na żadną sensowną ripostę. Johnny nie mówił zwykle w ten sposób o Tangach. A już na pewno nie z nią. Patrząc na niego kątem oka, wychwyciła wszystkie charakterystyczne oznaki zdenerwowania.
- Nie wiedziałam, że ci się to nie podobało.
- A miałoby to dla ciebie jakiekolwiek znaczenie?
- Oczywiście. Nigdy nie chciałam rozgniewać ani ciebie, ani nikogo z twojej rodziny.
Mówiła prawdę. Lianne stawała na głowie, nauczyła się nawet mandaryńskiego i kantońskiego, pracowała siedem dni w tygodniu i pięćdziesiąt dwa tygodnie w roku, byle tylko przekonać Tangów, że jest ich warta. Nadal zresztą bardzo jej na tym zależało, choć usiłowała udowodnić samej sobie, że trzymając się blisko swoich najlepszych klientów - międzynarodowej dużej rodziny Tangów - dba po prostu o interesy.
- Powinnaś była posłuchać rady swojej matki i zostać nauczycielką - powiedział Johnny.
- I obudziłeś mnie o szóstej rano, by mi to zakomunikować?
- Nie!
Johnny zamilkł, a ona zwiększyła płomień pod maszynką do kawy. W Seattle ten sposób parzenia uważano za świętokradztwo, ale Lianne nie miała czasu na zgłębianie skomplikowanej instrukcji obsługi ekspresu, który przed tygodniem nabyła na wyprzedaży.
Kawa kapała do dzbanka, a Johnny po raz kolejny przemierzał maleńkie mieszkanko. Lianne nie spędzała tu zbyt wielu godzin. Jedyne ozdoby pokoju stanowiły dwa obrazki: jeden przedstawiał wyspy San Juan, drugi - ozdobne jadeity z epoki Walczących Królestw. Ów subtelny dowód tego, że Lianne zajmuje się głównie pracą, a nie życiem prywatnym, wcale Johnny'ego nie ucieszył.
- Dlaczego mieszkasz w tej norze? - spytał.
- Bo jest tania.
- Daję... - Urwał gwałtownie. - Annie z pewnością wystarczyłoby pieniędzy na lepsze mieszkanie dla ciebie.
- To, co ma Anna, należy wyłącznie do niej.
I wszystko dostaje od Johnny'ego. Tego jednak Lianne nigdy by głośno nie powiedziała.
- Jestem wystarczająco dorosła, żeby zarabiać na swoje utrzymanie!
Istotnie, zbliżała się do trzydziestki. Urodziny przyjdzie jej jednak świętować samotnie. Anna i Johnny wybierali się do Hongkongu, na Tahiti czy też na drugą stronę Pacyfiku, by uczcić trzydziestą pierwszą rocznicę swego związku.
- Anna twierdzi, że interesy dobrze ci idą. Dlaczego nie zadbasz o mieszkanie?
- Budynek należy do twojej rodziny. Jeśli uważasz, że to nora, zwróć się z zażaleniem do swojego najstarszego brata, Joego Tanga. To on figuruje w hipotece jako właściciel.
Na chwilę zaległa cisza. Cisza bardzo niezręczna, lecz Lianne nie zamierzała jej przerywać. Sama sobie nie ufała. Mogłaby na przykład powiedzieć: „Skąd to nagłe zainteresowanie moją osobą?" Ale takie pytanie zupełnie byłoby nie na miejscu. Johnny uczynił znacznie więcej dla swojej nieślubnej, nigdy formalnie nie uznanej córki niż inni ojcowie dla legalnego potomstwa. Nie ponosił odpowiedzialności za to, że Lianne tęskniła za miłością rodziny, która z kolei potrzebowała jej wyłącznie jako eksperta od jadeitów.
„To stara historia - upomniała się w myślach. - Od początku do końca". Nie mogła zmienić przeszłości, ale mogła pracować dla przyszłości. I starała się to robić. Patronat Tangów był dla niej oczywiście ważny, ale założyła ten interes również z innych przyczyn. Na jej sukces złożyły się umiejętności oraz chęć, by pracować dziewięćdziesiąt godzin w tygodniu.
- Rozmawiałaś już z Kyle'em Donovanem? - spytał Johnny.
- Czy przyszedłeś do mnie z pierwszą w życiu wizytą po to, by spytać o Donovana?
- A widzisz jakiś inny powód moich odwiedzin?
„Choćby taki, że jestem twoją córką", i Lianne ugryzła się w język i sięgnęła po kubki. Musiała coś zrobić z rękami, choć kawa jeszcze się całkiem nie zaparzyła.
- Proszę - powiedziała, wręczając Johnny'emu napar. Wziął naczynie i popatrzył na nią wyczekująco.
- No i?
- Jeszcze nie - odparła.
- Dlaczego?
Lianne nalała sobie kawy i upiła mały łyk.
- Jesteś związana z kun innym? - naciskał Tang.
- Nie. Zresztą co to ma do rzeczy? Prosiłeś, żebym zawarta znajomość z Donovanem, a nie, żebym go uwiodła.
- W takim razie zrób to!
- Jak? Mam mu podstawić nogę?
- Daj spokój, nie zgrywaj Chinki! - powiedział zniecierpliwionym tonem. - Jesteś równie amerykańska jak twoja matka. Zachowuj się tylko tak jak inne dziewczyny. Podejdź do niego i po prostu się przedstaw. Ja w taki właśnie sposób poznałem Annę.
J widzisz, co z tego wyszło?" - Lianne znów musiała ugryźć się w język. Wiedziała przecież, że by stworzyć taki układ, potrzebna jest wola dwóch osób. A matka bardzo chętnie zaakceptowała swój drugorzędny status kochanki. Lianne nie mogła tego wprawdzie zrozumieć, lecz powoli zaczynała akceptować. Wreszcie. Koszta jakiejkolwiek walki stawały się zbyt duże.
- On będzie dziś wieczorem na aukcji - oznajmił Johnny. - To świetna okazja.
- Obiecaj!
W oczach ojca dostrzegła coś, czego nie potrafiła określić: gniew, zniecierpliwienie, może jeszcze coś innego. Te uczucia były z pewnością prawdziwe, równie prawdziwe jak jej lęk przed tym, że zacznie postępować niczym córka kurwy, a tak ją właśnie od dzieciństwa nazywano.
- Dlaczego? - Po raz pierwszy w życiu zadała takie pytanie.
- Po uroczystości jadę z Anną na Tahiti. Potem będzie za późno.
- Za późno? Na co? Dlaczego tak bardzo ci zależy na moim spotkaniu z Donovanem?
- Bo to ważne. Bardzo ważne!
- Interesy rodzinne... - Lekko się zawahał. - Nie mogę ci tego wyjaśnić.
I znowu rodzina. Jak zwykle. Ale nie jej rodzina.
- W porządku - odparła. - Wieczorem przystąpię do akcji.
- Może pozwolisz, że podsumuję - powiedział Kyle Donovan, patrząc z niedowierzaniem na starszego brata. - Chcesz, żebym uwiódł nieślubną córkę pewnej Amerykanki i kupca z Hongkongu wyłącznie po to, by sprawdzić, czy dziewczyna ma coś wspólnego ze sprzedażą skarbów kultury wykradzionych z Chin?
Archer przekrzywił głowę, jakby się nad czymś zastanawiał, popatrzył w słoną, chłodną wodę, nad którą na wyspie San Juan był położony domek brata, i wreszcie skinął twierdząco.
- Tak. Rzeczywiście mniej więcej o to mi chodzi. Uwiedzenie nie jest jednak obowiązkowe.
- Nie wierzę własnym uszom!
- Więc ją uwiedź!
- Żartujesz, prawda?
- Wiele bym za to dał.
Czekał na ciąg dalszy, ale brat nie był zbytnio rozmowny. I Kyle wiedział chyba dlaczego. Archer nie chciał angażować rodziny w tajemnicze sfery swojej przeszłości. Wujaszek Sam stanowił niewątpliwie jedną z takich sfer. W dodatku ani rząd Stanów Zjednoczonych, ani przeszłość nigdy tak naprawdę nie zniknęły z jego życia.
- Co się właściwie dzieje? -spytał w końcu Kyle, poprawiając się na krześle. -1 nie truj mi tylko o dłoniach złączonych nad oceanem i współpracy międzynarodowej.
Archer zerknął na brata. Słońce pozłociło wyblakłe włosy Kyle'a, dodało blasku jego zielonym oczom, lecz nie rozświetliło czarnej obwódki wokół tęczówki, nie wygładziło też zmarszczek ani bruzd na twarzy - widocznych śladów ciężkich przeżyć, których Archer bardzo chętnie by oszczędził najmłodszemu bratu.
- Uwierzyłbyś w interesy?
- Chyba sobie kpisz!
Archer uśmiechał się łagodnie, ale w jego szarozielonych oczach czaił się gniew.
A Kyle po prostu czekał. Tym razem nie zamierzał przerywać milczenia.
Archer podniósł się z krzesła. Był wysoki, smukły, zręczny - podobnie jak jego jasnowłosy brat. Spacerował w ciszy po gtównym pokoju chatki i dotykał na chybił trafił przypadkowych przedmiotów: komputera z dodatkami od Tubę Goldberga, książek na najróżniejsze tematy - od bankowości do historii chińskiego jadeitu liczącej pięć tysięcy lat - barokowego fletu, małego wazonika z gałązką rozmarynu, noża do listów, który nadawałby się również do innych celów, i przynęty na ryby przypominającej miniaturową spódniczkę baletnicy. Pod lśniącą spódniczką tkwił jednak hak tak ostry, że bez trudu wbiłby się nawet w kamiefi. A już najłatwiej w ciało.
- Zmieniłeś się - powiedział Archer z uśmiechem, odkładając przynętę. - Przed bursztynowym fiaskiem nie potrafiłbyś tak biernie czekać, nawet gdyby twoje życie od tego zależało.
- A zależy?
Archer przestał się uśmiechać.
- O ile mi wiadomo - nie.
- Nasuwa mi się tutaj kolejne pytanie: Co ty właściwie wiesz?
- Dość dużo, żeby się martwić. A zbyt mało, by konstruktywnie działać.
- Witaj w gatunku ludzkim!
Archer jeszcze przez chwilę stał przy oknie. Patrzył na targany wiatrem sosnowy las i słoną wodę pod lasem, gdzie pod gładką powierzchnią cieśniny Rosario szalały wiry.
- Nie wiem więcej niż to, co już ci mówiłem - odezwał się w końcu. - Krążyły plotki o jakimś wspaniałym znalezisku - o grobowcu cesarza z epoki Ming. Ten cesarz był ponoć znawcą jadeitu. Zabrał ze sobą do grobu zbiór liczący sobie siedem tysięcy lat.
- Gdzie jest ten grób? Kto go odkrył? Kiedy? Czy Chiny...
- Przekazałem ci już większość informacji.
- Powiedz mi resztę.
- Mój informator twierdzi, że Dick Farmer nabył wszystkie najważniejsze znaleziska.
Kyle gwizdnął przeciągle.
- To chyba sporo wydał.
- Około czterdzieści milionów.
- Nawet dla faceta z trzema miliardami na koncie...
- Pięcioma - sprostował Archer.
- To spora suma.
- Pieniądze można odtworzyć. Wystarczy prasa drukarska, a sam pan Bóg wie, że Wujaszek Sam takową posiada - rzekł Archer bez ogródek. 1 Zawartość grobu jest jednak absolutnie unikalna. Chińczycy dostali szału.
- Nic dziwnego. Co robią, by zwrócić na siebie uwagę Wujaszka? i Niewiele. - Ton Archera był równie sardoniczny jak uśmiech. -J
Chińczycy grożą zerwaniem kontaktów ze Stanami, jeśli na naszym terytorium pojawi się skarb Cesarza Jadeitu. Kyle uniósł jasne brwi.
- Rzeczywiście są wkurzeni. A pojawi się?
- Interesuje cię najczarniejszy scenariusz? I Masz jakiś inny w zapasie?
- Skarb już tu dotarł.
- Konkretnie gdzie?
i Mój informator albo nie wiedział, albo nie chciał nam zdradzić tej tajemnicy. Ale to i tak niczego nie zmienia. I
- Farmer nie jest głupi - powiedział wolno Kyle. IZ drugiej strony na pewno by się nie krył z takim skarbem. W kręgach kulturalnych chce uchodzić za grubą rybę, prawdziwego konesera, no i oczywiście bogacza. Jeśli zdobył taki łup jak z grobu Cesarza Jadeitu, będzie się chciał nim pochwalić.
- Tego się właśnie obawia Wujaszek Sam. Obecnie prowadzimy bardzo spokojne, delikatne negocjacje z Chinami.
- Handel, narkotyki, imigranci czy nielegalna broń? - spytał Kyle.
- A czy to ma znaczenie?
- Owszem.
Archer uśmiechnął się lekko. Dopiero niedawno bracia zdali sobie sprawę z tego, że są do siebie tak podobni.
- Nielegalny eksport broni. Fakt, mocno przestarzałej według naszych standardów, lecz bardzo nowoczesnej, jeśli przyłożyć do niej miarę Drugiego lub Trzeciego Świata.
- Cywilizacja! Coś wspaniałego!
- Bije na głowę wszystko, co się znajduje na drugim miejscu, cokolwiek by to było. Dlatego Wujaszek Sam podejmuje rozmowy zamiast od razu strzelać. Ale negocjujemy z Chinami, wiec słyszeliśmy setki „tak" i żadnego „nie". Jeśli jednak chodzi o zaniechanie eksportu broni, niczego nie podpisano ani nie przypieczętowano.
- Czego chcą Chiny?
- Nie wiem, ale na pewno czegoś więcej, niż bylibyśmy skłonni dać. Jeśli ta afera z Cesarzem Jadeitu wyjdzie na światło dzienne, będziemy naprawdę wyglądać jak kogut w kalesonach. Wujaszkowi nie pozostanie nic innego, jak obiecać Chińczykom więcej, aniżeliby należało. Na dłuższą metę Stany niewątpliwie stracą, ale nie będą miały wyboru, chcąc osiągnąć cel krótkoterminowy: mniej broni w rękach ambitnych tyranów.
- Podaj mi mleko - poprosił Kyle. Nie mógł wrócić do łóżka, a potrzebował jakiegoś bodźca do działania, przede wszystkim zaś do myślenia.
Wyrwał Archerowi butelkę i dopóty dolewał mleka do filiżanki, dopóki kawa nie zaczęła przypominać barwą Missisipi w trakcie powodzi. Pił szybko, łapczywie, czekając, by zbawienna kofeina dotarła do komórek mózgowych.
- No dobra! - powiedział w końcu. - A więc Wujaszek uważa, że Tangowie zwinęli zawartość grobu i sprzedali ją Farmerowi.
- To tylko jedna z hipotez.
- A jakie są inne?
- SunCo.
- Przecież oni mają siedzibę na kontynencie. Gdyby rzeczywiście to zrobili, ich rząd już dawno złapałby ich za dupę.
...
franekM