02. Sztuczna inseminacja.pdf

Sztuczna inseminacja

Sztuczna inseminacja polega na:

● Pobraniu ejakulatu od samca

● Ocenieniu i rozrzedzeniu ejakulatu

● Przechowywaniu

● Wprowadzeniu nasienia do narządu rodnego samicy

Metody uzyskiwania nasienia

Nasienie pobieramy w dwóch celach:

● Do badań na płodność

● Do sztucznego unasienniania

Nasienie pobieramy w specjalnych pomieszczeniach „maneżach”, które muszą spełniać

kilka warunków:

● Bezpieczeństwo obsługi (możliwość ucieczki i ukrycia się)

● Bezpieczeństwo samców (głównie antypoślizgowe maty na podłodze)

● Higieniczne (łatwość mycia i dezynfekcji)

● Funkcjonalne (odpowiednia lokalizacja, bliskość laboratorium)

Pobieranie nasienia na sztuczną pochwę.

Wyróżnia się 2 typy sztucznych pochw

● Typu zamkniętego – służy do pobierania całego ejakulatu

● Typu otwartego – umożliwia frakcjonowane pobieranie ejakulatu

Pochwa tylu zamknietego zbudowana jest z

● Zewnętrznego trzonu w postaci cylidra z twardego materiału (średnicy i długości

odpowiedniej dla dnego gatunku: buchaj, knur długość33 cm, średnica

wewnętrzna 5,2 cm)

● Gumowa wkładka, której ściany wraz ze ścianami cylindra tworzą komorę wodno

powietrzną

● Wentyl – znajduje się w cylindrze umożliwia szybkie napełnienie komory woda i

powietrzem

● Gumowy lejek – z jednej strony mocowany na cylindrze z drugiej strony

przyłączany zbiorniczek na ejakulat

● Zbiorniczek – szklany z płaszczem wodnym i podziałką

Pochwa typu otwartego zbudowana jak wyżej, nie posiada lejka i zbiorniczka

Pobieranie nasienia opiera się na wykorzystaniu odruchów płciowych

● Doprowadzenie do wzwodu – odruchy wykształcone w czasie treningu i wychowu

rozpłodnika,

● Przygotowanie do skoku

● Buhaje – oprowadzanie po okręgu jeden za drugim, ruch w karuzeli, puste skoki

(bez pochwy)

● Knury – gra wstepna wobec fantomu, syntetyczne feromony

● Ejakulacja – poprzez imitacje warunków panujących w pochwie działających na

żołądź prącia

● Odpowiednia temperatura i ciśnienie (wprowadzamy do komory 0,25 l wody o

temp. 45şC i dopompowujemy powietrze do odpowiedniego ciśnienia

● Wydzielina śluzowa pochwy – wazelina

● Wewnetrzna budowa pochwy – uformowana w czasie montażu gumowa

wkładka, długośc i szerokośc sztucznej pochwy, u knura w czasie kopulacji

dopompowuje się powietrze, lub stosuje się specjalną spiralę

Sztuczna pochwa może być zamontowana na stałe na fantomie lub podstawiana

przez obsługę w trakcie odruchu wspięcia na fantam.

● W momencie skoku reproduktora należy dłonią chwycić trzon prącia 10 – 15 cm od

napletkowego i skierowuje się je do cylindra sztucznej pochwy

● W tym czasie sztuczną pochwę trzymamy pod kątem 45ş

● W momencie dotknięcią wkładki sztucznej pochwy przez prącie dochodzi do

pchnięcia, należy wtedy ustawić sztuczną pochwę poziomo

Masaż dodatkowych gruczołów płciowych

Pobieramy w ten sposób nasienie od wartościowych samców, które nie mogą wykonac

skoku. Masuje się najpierw przez prostnice gruczoły pęcherzykowe – prowadzi to do

spływania wydzieliny oczyszczającej drogi moczowe. Następnie masujemy ruchami przód

– tył bańki nasieniowodów – powoduje to wypływanie nasienia do podstawionego

zbiorniczka. Można uzyskać podobną ilośc nasienia jak przy sztucznej pochwie, ale o

niższej koncentracji i często zanieczyszczone na wskutek spływania po żołądzi (brak

erekcji)

Elektroejakulacja

Polega na pobudzeniu ośrodka ejakulacji w odcinku lędźwiowym kręgosłupa za

pomocą bodźców elektrycznych

Urządzenie do elektroejakulacji składa się z:

● Elektrody dwubiegunowej w postaci walca,

● Transformatora

● Opornicy suwakowej

Przed zabiegiem usuwa się kał z prostnicy i wykonuje lewatywę, elektrodę smaruje

się wazeliną przed umieszczeniem w odbytnicy. Pobudzenie samca do ejakulacji polega

na stopniowym podnoszeniu napiecia aż do punktu szczytowego, a następnie na

stosunkowo szybko wraca się do ponktu wyjściowego, po przerwie trwającej kilkadziesiąt

sekund cykl się powtarza aż do uzyskania ejakulacji. Stosuje się prąd o czestotliwości

50Hz, napięciu 8 – 24v i natężeniu 0,8 A. Ejakulacja nastepuje po 3 – 4 cyklach. W

pierwszysch cyklach pojawia się wydzielina gruczołów dodatkowych z niewielka ilością

plemników, dopiero później właściwe nasienie a na samym końcu znowu wydzielina

gruczołów dodatkowych. Wadą metody jest zanieczyszczenie nasienia wydzieliną

napletkową, gdyż nie dochodzi do wzwodu, a także skurcze innych mięśni nie związanych

z ejakulacją. Samiec poddany takiemu zabiegowi musi być unieruchomiony w poskromie.

Metodę tą stosuje się rzadko, tylko w uzasadnionych przypadkac. Nie stosuje się jej u

ogierów

Metoda 'na rękę”

Polega na rytmicznym uciskaniu żołędzi prącia aż do uzyskania ejakulacji.

Stosowana najczęściej u knurów, lisów i psów. Metoda ta pozwala na frakcjonowanie

nasienia

Ocena właściwości nasienia

W czasie badania nasienia należy przestrzegać kilku warunków

● Nasienie przechowujemy w łaźni wodnej o teperaturze 35şC

● Wszystkie urządzenia, rozcieńczalniki, i sprzęt z którym styka się nasienie muszą

mieć taką temperaturę

● Unikać środków chemicznych i fizycznych działających zabójczo na plemniki

Badanie nasienia dzielimy na:

● Badanie wstępne

● Makroskopowe

● Mikroskopowe

● Ocenę koncentracji plemników

● Dodatkowe badania nasienia

Badanie wstępne makroskopowe

● Objetość – wg skali na naczyniach na nasienie

● Barwę: biała, kremowa, żółta

● Konsystencja: wodnista, śmietankowa, mleczna

● Obecność zanieczyszczeń lub domieszek

● Zapach – zblizony do zapachu mleka

Badanie wstepne mikroskopowe

● Gestość nasienia szacunkowo

● Gęste (Densum – D) – plemniki leżą jeden od drugiego w odległości mniejszej od

połowy długości witki, w 1 mm3 – 1 mln plemników

● Średnio gęste (Semidensum – SD) – odległość większa od połowy witki, w 1

mm3 – 0,5 – 1 mln

● Rzadkie (Rarum – R) – odległośc większa od długości witki, w 1 mm3 <0,5 mln

● Aglutynacja plemników – rozproszenie plemników wiąże się z ich ruchem i

ujemnym ładunkiem, który zapobiega ich zbijaniu i sklejaniu. Utrata lub

zobojetnienie ładunku prowadzi do aglutynacji (wyższa kwasowość, hipertoniczne

roztwory, dwuwartościowe kationy, płyny ustrojowe) wystepowanie aglutynacji

dyskwalifikuje nasienie z użytku. Aglutynacja może być pojedyncza lub gwiaździsta

● Masowy ruch plemników – ocena polega na stwierdzeniu intensywności falowania

masy nasienia wywołanego aktywnością ruchu ławic plemników. Im bardziej

intensywne falowanie tym jakość nsienia lepsza. Do inseminacji używa się nasienie

co najmniej na (+)

(+++) – silny ruch falowy

(++) – średni ruch flowy

(+) – słabe falowanie

(+/-) – ledwo zaznaczone falowanie

(-) – brak ruchu (nekrospermia)

● Liczba plemników ruchliwych i rodzaj ich ruchu

● Prawidłowy

● Prostoliniowy (postępowy, z widocznym ruchem witki)

● Torpedowy – (bardzo szybki prostoliniowy, o prawie nie uchwytnych ruchach

witki)

● Nieprawidłowy

● Kołowy, oscylacyjny, zegarowy, wsteczny

Ocena w stopniach

(5) – 81 – 100% o ruchu prawidłowym

(4) – 61 – 80% o ruchu prawidłowym

(3) – 41 – 60% o ruchu prawidłowym

(2) – 21 – 40% o ruchu prawidłowym

(1) – 0 – 20% o ruchu prawidłowym

Za przydatne do inseminacji uważa się nasienie o 60% plemników o ruchu

prawidłowym

Ocena właściwości nasienia

Ocena koncentracji plemników – określa się ilośc plemnikow w 1 mm3, jest

obiektywnym wskaźnikiem czynności plemnikotwórczej jąder

● Metoda standardów – porównanie próbki nasienia rozrzedzonej 1:30 z NaCl z

próbkami standardowymi

● Komparatorów optycznych – porównywanie przechodzenia światła

● Spermiodensymetryczna

● Ustalenie spermatokrytu

● Metoda kolorymetryczna

● Metoda hemocytometryczna – najdokładniejsza, ale najbardziej czasochłonna

polega na policzeniu liczby plemników na stoliku Burkera lub Thoma – Zeissa

● Metoda oporności elektrycznej ejakulatu

Dodakowe badania nasienia – wykonuje się je u nowego rozpłodnika, okresowo i

przy obniżeniu jakości ejakulatu

Odczyn (pH) nasienia

● Norma – charakterystyczna dla każdego gatunku

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: