FPA - wykłady.doc

Apteka jest placówką ochrony zdrowia publicznego, w której osoby uprawnione świadczą w szczególności usługi farmaceutyczne (...) obejmujące:

1.       Wydawanie produktów leczniczych i wyrobów medycznych, określonych w odrębnych przepisach

2.       Sporządzanie leków recepturowych, w terminie nie dłuższym niż 48h od złożenia recepty przez pacjenta, a w przypadku recept na lek recepturowy zawierający środki odurzające lub oznaczonej „wydać natychmiast” – w ciągu 4h

3.       Sporządzanie leków aptecznych

4.       Udzielanie informacji o produktach leczniczych i wyrobach medycznych

·         Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego

·         Suplementy diety

·         Środki spożywcze zawierające farmakopealne składniki pochodzenia naturalnego

·         Środki kosmetyczne (z wyłączeniem do perfumowania i upiększania)

·         Środki higieniczne

·         Do pielęgnacji niemowląt i chorych

·         Środki dezynfekujące

Wykonywanie zawodu farmaceuty ma na celu ochronę zdrowia publicznego i obejmuje udzielanie usług farmaceutycznych polegających w szczególności na:

1.       Sporządzaniu i wytwarzaniu produktów leczniczych

2.       Ocenie jakości leków recepturowych, leków aptecznych i leków gotowych

3.       Wydawaniu produktów leczniczych i wyrobów medycznych będących przedmiotem obrotu w aptekach, działach farmacji szpitalnej i hurtowniach farmaceutycznych

4.       Sporządzaniu leków recepturowych i leków aptecznych w aptekach

5.       Sprawowaniu nadzoru nad wytwarzaniem, obrotem, przechowywaniem, wykorzystaniem i utylizacją produktów leczniczych i wyrobów medycznych, w tym rezerwami państwowymi

6.       Udzielaniu informacji i porad dotyczących działania i stosowania produktów leczniczych i wyrobów medycznych będących przedmiotem obrotu w aptekach i hurtowniach farmaceutycznych

7.       Sprawowaniu opieki farmaceutycznej polegającej na dokumentowanym procesie, w którym farmaceuta, współpracując z pacjentem i lekarzem, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych, czuwa nad prawidłowym przebiegiem farmakoterapii w celu uzyskania określonych jej efektów poprawiających jakość życia pacjenta

8.       Kierowaniu apteką, punktem aptecznym, działem farmacji szpitalnej lub hurtownią farmaceutyczną

9.       Współuczestniczeniu w sprawowaniu nadzoru nad gospodarką produktami leczniczymi, w szczególności w zakładach opieki zdrowotnej

10.   Współudziale w badaniach klinicznych prowadzonych w szpitalu

11.   Współudziale w badaniach nad lekiem i monitorowaniu niepożądanych działań produktów leczniczych i przekazywaniu tych informacji właściwym organom

12.   Przydotowywaniu roztworów do hemodializy i dializy otrzewnowej

Wydawanie leku w aptece – lek + informacja (6-letnie studia magisterskie). Ponieważ wydawaniu leku pacjentowi musi zawsze towarzyszyć informacja o leku oznacza to, że technik farmaceutyczny, nie posiadający pełnego wykształcenia, nie jest przygotowany do wykonywania tej usługi. Program szkół policealnych wskazuje, że w sylwetce ich absolwenta dominuje umiejętność wytwarzania i analizy leku, a nie przygotowanie do prawidłowego wydawania leku.

Polska jest jedynym krajem europejskim, gdzie ponad połowa personelu aptecznego zajmującego się wydawaniem leku pacjentowi nie posiada dyplomu uniwersyteckiego.

Kompetencje personelu bez wykształcenia uniwersyteckiego

Wlk. Brytania:

·         Przyjmowanie recept (osobiście, przez internet, telefonicznie), sprawdzanie kompletności danych

·         Odliczanie tabletek

·         Wykonywanie obliczeń, odważanie, czasami mieszanie leków i substancji

·         Wybór i etykietowanie pojemników

·         Wycena recepty

·         Przygotowanie dokumentów wymaganych do refundacji

(4 ostatnie – farmaceuta odpowiedzialny)

Niemcy:

·         Kontrola surowców do receptury aptecznej

·         Wydawanie (z informacją) produktów takich jak: do higieny, suplementów diety, materiały opatrunkowe

W odniesieniu do aptek szpitalnych usługą farmaceutyczną jest również:

1.       Organizowanie zaopatrzenia szpitala w produkty lecznicze i wyroby medyczne

2.       Współuczestniczenie w prowadzeniu gospodarki produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi w szpitalu

3.       Udział w monitorowaniu działań niepożądanych leków

4.       Udział w racjonalizacji farmakoterapii

5.       Sporządzanie leków do żywienia pozajelitowego

6.       Sporządzenie leków do żywienia dojelitowego

7.       Przygotowywanie leków w dawkach dziennych, w tym leków cytostatycznych

8.       Wytwarzanie płynów infuzyjnych

9.       Przygotowywanie roztworów do hemodializy i dializy dootrzewnowej

10.   Udział w badanich klinicznych prowadzonych na terenie szpitala

W aptekach szpitalnych poza udzielaniem usług farmaceutycznych:

1.       Prowadzona jest ewidencja próbek do badań klinicznych oraz uzyskiwanych darów produktów leczniczych i wyrobów medycznych

2.       Ustalane są procedury wytwarzania produktów leczniczych lub wyrobów medycznych przez aptekę szpitalną na oddziały oraz dla pacjenta

Poziom świadczonych usług przez farmaceutę szpitalnego świadczy o poziomie szpitala i bezpieczeństwie farmakoterapii

Województwo pomorskie – 26 aptek szpitalnych, 3 apteki zakładowe, 9 działów farmacji szpitalnej

28 aptek szpitalnych:

W 18 – nie więcej niż 2 pracowników fachowych

W 7 – pracownie cytostatyków

W 7 – pracownie żywienia pozajelitowego

20 – zaopatruje szpital w środki dezynfekcyjne

25 – zaopatruje szpital w wyroby medyczne

8 – nadzoruje badania kliniczne

16 – wytwarza wodę do celów farmaceutycznych

Lek gotowy

System jednodawkowy

·         Sposób podania – dawka, droga, metoda, aseptyka

·         Przechowywanie

·         Interakcje

Lek przygotowany „ex tempore” na oddziale

·         Obliczenia

·         Rozpuszczalniki

·         Trwałość

Lek recepturowy

·         Trwałość

Apteka szpitalna – pełna informacja o leku:

·         Przygotowanie przetargu

·         Pytania spontaniczne

·         Działania niepożądane / interakcje

·         Aktualności

·         Opracowania apteczne

Apteka szpitalna w Liege (Belgia) – informacja naukowa o leku:

·         Micromedex (95% odpowiedzi, w 30% aptek)

·         Wprowadzanie do komputera tekstów ulotek, spisów treści czasopism

·         Zapoczątkowano bazę danych o pacjentach w celu np. wyeliminowania interakcji

·         Budowa bazy danych ze zdarzającymi się pomyłkami

·         Dla wielu działań opisane postępowanie, np. dotyczące recept

·         Przygotowano dokument o leczeniu zatruć

·         Wydawane są na oddziały okólniki apteczne

Recepty lekarskie

ZASADY ODPŁATNOŚCI ZA LEKI

Liczba produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu w Polsce – ok. 40tys.

Liczba leków na receptę – ok. 4,8tys.

Liczba leków refundowanych – ok.2tys.

Refundowane produkty lecznicze są wydawane ubezpieczonym za opłatą ryczałtową, bezpłatnie lub za częściową odpłatnością na podstawie recepty wystawionej przez:

·         Lekarza ubezpieczenia zdrowotnego

·         Lekarza nie będącego lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli zawarł z Funduszem umowę upoważniającą go do wystawiania takich recept w ramach prywatnej praktyki lekarskiej lub dla siebie (pro auctore) i swojej najbliższej rodziny (pro familia)

·         Lekarza dentystę lub felczera wg tych samych zasad

Apteka otrzymuje zwrot wartości refundowanej wydanych leków od oddziału Funduszu, na terenie którego jest zlokalizowana na podstawie zbiorczego zestawienia recept.

Wykazy leków

Refundajca następuje, jeżeli na prawidłowo wystawionej recepcie jest zapisany produkt leczniczy znajdujący się w wykazach:

·         Leków podstawowych

·         Leków uzupełniających 30%

·         Leków uzupełniających 50%

·         Leków i wyrobów medycznych stosowanych w określonych chorobach przewlekłych

Refundacji podlegają także leki, których nazwa handlowa NIE jest wymieniana na wykazach refundacyjnych, jeżeli są dokładnymi odpowiednikami leków z wykazów i jeżeli ich cena nie jest wyższa od limitu określonego dla odpowiedników wymienionych w wykazach.

Limit ceny leku jest górną granicą kwoty refundowanej za dany lek.

Wspólny limit obowiązuje dla grup preparatów o takiej samej nazwie międzynarodowej lub o podobnym działaniu terapeutycznym, dawce i drodze podania.

Jeżeli cena detaliczna leku jest wyższa od ustalonego limitu, różnicę między wysokością limitu a ceną leku pokrywa pacjent.

Leki podstawowe – leki niezbędne dla terapii. Wydawane są za opłatą ryczałtową (3,20zł). Ilość leku wydawanego za tą opłatą nie zawsze pokrywa się z ilością leku w opakowaniu, a służy jedynie do obliczeń opłaty pacjenta za wydawaną faktycznie ilość. Gdy ilość leku wydawanego z odpłatnością ryczałtową jest większa od podstawy ryczałtu, pobiera się wielokrotność opłaty ryczałtowej.

Jeżeli cena detaliczna leku jest niższa od ustalonego ryczałtu, za lek pobiera się cenę detaliczną.

W każdym przypadku, jeżeli wydawany lek przekracza ceną ustalony limit, pacjent pokrywa dodatkowo tę różnicę.

Leki uzupełniające – wybrane leki wspomagające lub uzupełniające działanie leków podstawowych wydawanych za odpłatnością 30 lub 50%.

Leki i wyroby medyczne wydawane w przypadkach niektórych chorób przewlekłych wymienionych w odpowiednim rozporządzeniu – wydawane są w przypadku, gdy lekarz zaznaczy na recepcie prawo pacjenta do otrzymania takiego leku za częściową odpłatnością lub bezpłatnie. Jeżeli lekarz nie zaznaczy takiego uprawnienia (litera P w odpowiednim polu recepty lub P-EB – pacjenci chorujący na epidermolysis bullosa), lek wydawany jest na zasadach ogólnych.

Leki recepturowe – sporządzane z surowców farmaceutycznych dopuszczonych do obrotu na terenie Polski. Jako surowce farmaceutyczne służa także niektóre leki gotowe wymienione w załączniku do rozporządzenia o lekach recepturowych oraz inne leki gotowe.

Prawo do refundacji dotyczy recept na preparaty sporządzane z surowców farmaceutycznych, leków gotowych służących jako surowce farmaceutyczne oraz refundowanych leków gotowych pod warunkiem, że dawka leku jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki leku gotowego w formie stałej stosowanej doustnie.

Opłata za refundowany lek recepturowy wynosi 5zł (teraz 7,5zł) za:

·         Proszki dzielone – do 20sztuk

·         Proszki niedzielone – do 80g

·         Czopki, globulki, pręciki – do 12 sztuk

·         Roztwory, mikstury, zawiesiny, emulsje – do 250g

·         Płynne leki do stosowania zewnętrznego (o ile zawierają spirytus, ilość spirytusu 95% nie może przekroczyć 100g) – do 500g

·         Maści, kremy, mazidła, pasty – do 100g

·         Krople do użytku wewnętrzego i zewnętrznego – do 40g

·         Mieszanki ziołowe – do 100g

·         Pigułki – do 30 sztuk

·         Kleiny – do 500g

·         Krople do oczu i uszu oraz maści sporządzane w warunkach aseptycznych – do 10g

W uzasadnionych przypadkach na jednej recepcie można przepisać maksymalnie podwójną ilość leku recepturowego za podwójną opłatą. (teraz już nie można – tylko pojedyncza)

Leki gotowe służące jako surowce farmaceutyczne:

·         Aqua pro iniectione

·         Azulan

·         Cardiamidum krople doustne

·         Chlorhexidinum gluconicum 20%

·         Fenactil krople doustne

·         Intractum Hippocastani płyn doustny

·         Intractum Hyperici płyn doustny

·         Linomag płyn

·         Mentowal krople

·         Injectio Natrii chlorati isotonica 10ml

·         Neospasmina syrop

·         Passispasmin syrop

·         Sirupus Pini

·         Succus Hyperici płyn doustny

·         Succus Taraxaci płyn doustny

·         Succus Urticae płyn doustny

·         Tussipect syrop

·         Vitaminum A solutio aquosa

·         Vitaminum A+D3 solutio aquosa

·         Vitaminum B6 roztwór do wstrzykiwań

·         Vitaminum D3 solutio aquosa

·...