Wytwarzanie leczniczych produktów rolinnych. Badania kliniczne leczniczych produktów rolinnych. 1.Wymagania dla produktów leczniczych rolinnych: - ustawa Prawo Farmaceutyczne - rozporzšdzenie Ministra Zdrowia - dyrektywy - GMP - Farmakopea Europejska, Farmakopea Polska, Farmakopee państw członkowskich UE, Farmakopee państw członkowskich EFTA - Wytyczne WHO 2. Jakoć leczniczych produktów rolinnych: - substancja czynna rolinna (rolinne materiały wyjciowe, tożsamoć, czystoć składników, markerów, trwałoć) - wytwarzanie powtarzalnoć procesów GMP, GACP - produkt leczniczy rolinny (powtarzalnoć składu substancji pomocniczych, tożsamoć, funkcje, dobór, dawka np. rodka konserwujšcego) - jakoć postaci leku - metody analityczne (aktualne, odpowiednie do potwierdzenia jakoci walidowane) 3. Standaryzacja: a) wyznaczenie powtarzalnej farmaceutycznie jakoci przez porównanie produktu z substancja referencyjnš b)okrelenie minimalnej zawartoci jednego lub kilku zwišzków lub grupy zwišzków 4. Rodzaje standaryzowanych ekstraktów: a)typ A - standaryzacja na jeden aktywny składnik lub grupę aktywnych zwišzków, np. Digitalis folium, Belladonnae folium b)typ B - standaryzacja na składnik ekstraktu 5. GMP w wytwarzaniu produktów leczniczych rolinnych: a)Dobra Praktyka Upraw i Zbiorów (GACP) Europejska Agencja Leków (uprawa i zbiór ze stanu naturalnego i plantacji rolin; cięcie i suszenie rolin) b)GMP: - tłoczenie i destylacja - rozdrabnianie, przetwarzanie wydzielin, ekstrakcje substancji rolinnych, frakcjonowanie, oczyszczanie 6. Wytwórca musi zapewnić, że czynnoci sš prowadzone zgodnie z pozwoleniem na dopuszczenie do obrotu/rejestracjš produktu. 7. Materiały wyjciowe do produkcji produktów leczniczych rolinnych: a)Substancja rolinna - Wytwórca: Dane o jakoci substancji rolinnej; Dane o produkcji rolniczej; Selekcja nasion, warunki uprawy i zbioru. b)Przetwór rolinny: Klasyfikacja materiałów rolinnych wg GMP, substancja czynna, produkt poredni, produkt końcowy zależš od wytwórcy posiadajšcego zezwolenie na wytwarzanie 8. Dokumentacja: Specyfikacja materiału wyjciowego a)dokumentacja o używaniu materiału wyjciowego wytworzonego zgodnie z GMP i dokumentacjš rejestracyjnš b)dokumentacja powtarzajšca audyt u dostawców materiału wyjciowego pochodzenia rolinnego przeprowadzonym przez wytwórcę lub w jego imieniu 9. Audyt - ocena danej osoby, organizacji, systemu, procesu, projektu lub produktu. Audyt jest przeprowadzany w celu upewnienia się co do prawdziwoci i rzetelnoci informacji, a także oceny systemu kontroli wewnętrznej (wikipedia) 10. Instrukcja przetwarzania: czyszczenie, suszenie rozdrabnianie i przesiewanie opracowanie pisemnych instrukcji i zapisów zapewniajšcych o dokładnym przebadaniu każdego pojemnika substancji rolinnej w celu wykrycia zafałszowania/zmiany innych składników lub obecnoci substancji obcej (szkło, piasek, metal, sierć itp.) powinny opisywać prewencyjne przesiewanie lub inne metody usuwania szkodliwych substancji obcych i właciwe procedury czyszczenia/sortowania materiałów przed magazynowaniem zwolnionej substancji rolinnej lub przed rozpoczęciem wytwarzania instrukcje w zakresie produkcji powinny zawierać dane dotyczšce m.in. rozpuszczalnika, czasu i temperatury ekstrakcji 11. ródła leczniczego surowca rolinnego: stanowiska naturalne kontrolowane uprawy - kwiat (flos) - kwiatostan (inflorescentia) - ziele (herba) - lić (folium) - korzeń (radix) - kłšcze (rhizoma) - owoc nasienie (fructus) - różne (plecha, przetrwalniki grzybów itd.) 12. Farmakopea Polska VI (2002) ok. 50 gatunków rolin leczniczych Farmakopea Królestwa Polskiego (1817) ok. 300 gatunków rolin leczniczych 13. Krajowe (rodzime) gatunki rolin leczniczych: Ok. 400 gatunków w tym wykorzystywane w medycynie ludowej Ok. 120 jako roliny zielarskie (przemysł zielarski) Ok. 50 gatunków farmakopealnych rolin leczniczych 14. Gatunki rzadkie: arnika górska, miłek wiosenny, rutnica lekarska (3) 15. Gatunki stosunkowo częste w niektórych regionach: m.in. arcydziegiel litwor, centuria pospolita, mšcznica lekarska (11) 15. Warunki zbioru substancji rolinnych ze stanowisk naturalnych Zbiór ze stanowisk naturalnych Stanowiska ekologicznie czyste nie w pobliżu dróg i obiektów przemysłowych 16. Drogi pozyskiwania surowców zielarskich (tendencje): firmy zajmujšce się skupem i konfekcjonowaniem ziół jako dostawy dla przemysłu umowy własne plantacje, np. Labofarm, 17. Badania aktywnoci farmakologicznej ekstraktów rolinnych: a)badania w warunkach in vitro badania aktywnoci enzymatycznej (efekty hamujšce aktywnoć enzymatycznš) badania na liniach komórkowych aktywnoć przeciwnowotworowa, właciwoci hepatoprotekcyjne badania aktywnoci przeciwdrobnoustrojowej (np. test wczesnej indukcji antygenowej) b) badania w warunkach in vivo (aktywnoć przeciwnowotworowa, właciwoci przeciwzapalne, aktywnoć przeciwbólowa) c) badania w warunkach ex vivo (izolowane narzšdy) - aktywnoć spazmolityczna d)badania kliniczne - O jakoci leku decyduje ostatecznie efekt kliniczny, terapeutyczny. Nie efekt farmakologiczny lecz efekt kliniczny. 18. Badania kliniczne badania produktu leczniczego z udziałem ludzi w celu okrelenia jego bezpieczeństwa i skutecznoci. Obejmujš one: ustalenie lub weryfikacje działania klinicznego, farmakologicznego i/lub farmakodynamicznego identyfikacja skutków niepożšdanych danego produktu badanie wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania leku 19. Badania randonizowane, z podwójnie lepš próbš, wobec placebo lub leku referencyjnego, poddane analizie statystycznej. 20. Badania kliniczne: a)przeglšd systematyczny - wszystkie przeprowadzone i opublikowane badania kliniczne leku b)meta analiza - wiarygodne badania kliniczne o wysokiej jakoci, 3 kryteria sporód 5 wg skali Jadad: jest opisane jako randonizowane jest opisane jako podwójnie zalepione podaje liczbę i powody wycofania pacjentów z badań w jakiejkolwiek grupie (badawczej czy kontrolnej) opisuje metodę tworzenia sekwencji randomizacji i metoda ta jest odpowiednia (np. generowanie komputerowe) opisuje metodę podwójnego zalepienia i jest ona odpowiednia 21.Największš liczbš przeprowadzonych metaanaliz badań klinicznych wysokiej jakoci wyróżniajš się: lić miłorzębu japońskiego ziele dziurawca zwyczajnego cebula czosnku 22. Skutecznoć i bezpieczeństwo stosowania wycišgów z licia miłorzębu japońskiego udowodniono zaburzeniami układu kršżenia: w terapii zespołów otępiennych, w tym choroba Alzheimera w stanach łagodnym i umiarkowanym w chromaniu przestankowym będšcym objawem niedokrwienia kończyn dolnych w leczeniu szumu w uszach 23. Ekstrakt z ziela dziurawca zwyczajnego standaryzowany na zawartoć hiperycyny wchodzšcy w skład m.in. Deprim, Remotive: skuteczniejszy w porównaniu do placebo porównywalnie skuteczny w stosunku do syntetycznych standardowych leków przeciwdepresyjnych przy większym bezpieczeństwie stosowania w krótkotrwałym (4-6 tygodni) leczeniu depresji o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu 24. Metaanalizy badań cebuli czosnku potwierdzajš skutecznoć i bezpieczeństwo stosowania w profilaktyce i leczeniu chorób układu kršżenia w stosunku do placebo: zmniejsza całkowite stężenie cholesterolu w surowicy krwi zmniejsza poziom triglicerydów 25. Surowce rolinne, dla których skutecznoć i bezpieczeństwo potwierdzono metaanalizš: kwiatostan głogu ekstrakt w terapii wspomagajšcej leczenie konwencjonalne u pacjentów z przewlekłš niewydolnociš serca kłšcze imbiru jako rodek w leczeniu przypadłoci (mdłoci i wymiotów) towarzyszšcych cišży lić bluszczu suchy wycišg jako lek regulujšcy funkcje układu oddechowego u dzieci chorych na przewlekłš astmę 26. Do surowców i wyprodukowanych z nich preparatów rolinnych stosowanych w lecznictwie bez potwierdzonej skutecznoci należš m.in.: korzeń kozłka kłšcze pluskwicy europejskiej ziele jeżówki purpurowej nasiona kasztanowca owoc ostropestu plamistego Brak dowodów nie jest tym samym co dowody o nieskutecznoci działania danej substancji leczniczej.
karsic