Ustawa o służbie medycyny pracy.pdf

©Kancelaria Sejmu

s. 1/1

USTAWA

z dnia 27 czerwca 1997 r.

o służbie medycyny pracy

Opracowano na pod-

stawie: tj. Dz.U. z

2004 r. Nr 125, poz.

1317, z 2006 r. Nr

141, poz. 1011, z 2008

r. Nr 220, poz. 1416,

Nr 234, poz. 1570.

Art. 1.

1. W celu ochrony zdrowia pracujących przed wpływem niekorzystnych warunków

środowiska pracy i sposobem jej wykonywania oraz sprawowania profilaktycz-

nej opieki zdrowotnej nad pracującymi, w tym kontroli zdrowia pracujących,

tworzy się służbę medycyny pracy.

2. Systematyczna kontrola zdrowia pracujących, prowadzona także w celu aktyw-

nego oddziaływania na poprawę warunków pracy przez pracodawcę i ograni-

czania w ten sposób ryzyka zawodowego, obejmuje procedury i badania służące

ocenie zdrowia pracujących ukierunkowanej na identyfikowanie tych elementów

stanu zdrowia, które pozostają w związku przyczynowym z warunkami pracy.

3. W ramach kontroli zdrowia osoby pracujące otrzymują informacje i wskazania

lekarskie odnośnie sposobów zapobiegania niekorzystnym zmianom w stanie

zdrowia.

Art. 2.

1. Zadania służby medycyny pracy wykonują: lekarze, pielęgniarki, psycholodzy i

inne osoby o kwalifikacjach zawodowych niezbędnych do wykonywania wielo-

dyscyplinarnych zadań tej służby.

2. Jednostkami organizacyjnymi służby medycyny pracy są:

1) jednostki podstawowe:

a) zakłady opieki zdrowotnej tworzone i utrzymywane w celu sprawowa-

nia profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi,

b) jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej wydzielone w celu

realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi,

c) lekarze wykonujący indywidualną praktykę lekarską, indywidualną spe-

cjalistyczną praktykę lekarską lub wykonujący zawód w formie grupo-

wej praktyki lekarskiej

– zwane dalej „podstawowymi jednostkami służby medycyny pracy”;

2) wojewódzkie ośrodki medycyny pracy.

3. Zadania służby medycyny pracy realizują, w zakresie i na zasadach określonych

w ustawie:

2009-01-27

©Kancelaria Sejmu

s. 2/2

1) pielęgniarki wykonujące indywidualną praktykę pielęgniarską, indywidual-

ną specjalistyczną praktykę pielęgniarską, grupową praktykę pielęgniarską,

z wyłączeniem zadań, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. a–e, g i h

oraz pkt 3;

2) psycholodzy oraz osoby o kwalifikacjach, o których mowa w ust. 1, w ra-

mach prowadzonej działalności gospodarczej.

4. Zadania służby medycyny pracy realizują, w zakresie i na zasadach określonych

w ustawie, także jednostki badawczo-rozwojowe i jednostki organizacyjne

uczelni medycznych, prowadzące działalność w dziedzinie medycyny pracy.

Art. 3.

Osoby realizujące zadania służby medycyny pracy przy wykonywaniu czynności

zawodowych są niezależne od pracodawców, pracowników i ich przedstawicieli oraz

innych podmiotów, na których zlecenie realizują zadania tej służby.

Art. 4.

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) profilaktycznej opiece zdrowotnej – należy przez to rozumieć ogół działań

zapobiegających powstawaniu i szerzeniu się niekorzystnych skutków

zdrowotnych, które w sposób bezpośredni lub pośredni mają związek z wa-

runkami albo charakterem pracy;

2) pracującym – należy przez to rozumieć osoby wymienione w art. 5 ust. 1 i 3;

3) pracodawcy – należy przez to rozumieć jednostkę organizacyjną, choćby nie

posiadała osobowości prawnej, a także osobę fizyczną – jeżeli podmioty te

zatrudniają pracowników – lub będący odpowiednikiem pracodawcy pod-

miot stosunku służbowego;

4) ryzyku zawodowym – należy przez to rozumieć możliwość wystąpienia nie-

pożądanych, związanych z wykonywaną pracą zdarzeń powodujących stra-

ty, w szczególności niekorzystnych skutków zdrowotnych będących wyni-

kiem zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub zwią-

zanych ze sposobem wykonywania pracy;

4a) (uchylony);

5) ustawie o zakładach opieki zdrowotnej – należy przez to rozumieć ustawę z

dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91, poz.

408, z 1992 r. Nr 63, poz. 315, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z 1995 r. Nr 138,

poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz.

769 i Nr 158, poz. 1041, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr

162, poz. 1115, z 1999 r. Nr 28, poz. 255 i 256 i Nr 84, poz. 935, z 2000 r.

Nr 3, poz. 28, Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr 84, poz. 948, Nr 114,

poz. 1193 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 5, poz. 45, Nr 88, poz. 961, Nr

100, poz. 1083, Nr 111, poz. 1193, Nr 113, poz. 1207, Nr 126, poz. 1382,

1383 i 1384 i Nr 128, poz. 1407, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr

45, poz. 391, Nr 124, poz. 1151 i 1152, Nr 171, poz. 1663, Nr 213, poz.

2081 i Nr 223, poz. 2215).

Art. 5.

1. Służba medycyny pracy realizuje zadania określone w ustawie w odniesieniu do:

2009-01-27

©Kancelaria Sejmu

s. 3/3

1) pracowników;

2) osób pozostających w stosunku służbowym;

3) osób wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą;

3a) (uchylony);

4) kandydatów do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych lub wyż-

szych, uczniów tych szkół oraz studentów, którzy w trakcie praktycznej na-

uki zawodu są narażeni na działanie czynników szkodliwych, uciążliwych

lub niebezpiecznych dla zdrowia;

5) uczestników studiów doktoranckich, którzy w trakcie studiów są narażeni na

działanie czynników szkodliwych, uciążliwych lub niebezpiecznych dla

zdrowia;

6) osób świadczących pracę w czasie odbywania kary pozbawienia wolności w

zakładach karnych, przebywania w aresztach śledczych lub wykonujących

pracę w ramach kary ograniczenia wolności.

2. Obowiązek objęcia profilaktyczną opieką zdrowotną spoczywa na:

1) pracodawcach – w odniesieniu do osób wymienionych w ust. 1 pkt 1–3;

2) szkole lub szkole wyższej – w odniesieniu do osób wymienionych w ust. 1

pkt 4;

3) jednostce uprawnionej do prowadzenia studiów doktoranckich – w odnie-

sieniu do osób wymienionych w ust. 1 pkt 5;

4) podmiocie zatrudniającym – w odniesieniu do osób wymienionych w ust. 1

pkt 6.

2a. (uchylony).

3. Profilaktyczną opieką zdrowotną służby medycyny pracy obejmuje się, na ich

wniosek:

1) osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek i osoby z

nimi współpracujące;

2) osoby wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, z wyjątkiem

osób wymienionych w ust. 1 pkt 3;

3) rolników indywidualnych i pracujących z nimi domowników oraz członków

spółdzielni produkcji rolnej;

4) byłych pracowników oraz osoby, które wykonywały pracę na innej podsta-

wie niż stosunek pracy, a także osoby, które pozostawały w stosunku służ-

bowym.

4. (uchylony).

Art. 6.

1. Służba medycyny pracy jest właściwa do realizowania zadań z zakresu:

1) ograniczania szkodliwego wpływu pracy na zdrowie, w szczególności przez:

a) współdziałanie z pracodawcą w procesach rozpoznawania i oceny

czynników występujących w środowisku pracy oraz sposobów wyko-

nywania pracy mogących mieć ujemny wpływ na zdrowie,

b) współdziałanie z pracodawcą w procesach rozpoznawania i oceny ryzy-

ka zawodowego w środowisku pracy oraz informowanie pracodawców

2009-01-27

©Kancelaria Sejmu

s. 4/4

i pracujących o możliwości wystąpienia niekorzystnych skutków zdro-

wotnych będących jego następstwem,

c) udzielanie pracodawcom i pracującym porad w zakresie organizacji

pracy, ergonomii, fizjologii i psychologii pracy;

2) sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi, w szcze-

gólności przez:

a) wykonywanie badań wstępnych, okresowych i kontrolnych przewidzia-

nych w Kodeksie pracy,

b) orzecznictwo lekarskie do celów przewidzianych w Kodeksie pracy i w

przepisach wydanych na jego podstawie,

c) ocenę możliwości wykonywania pracy lub pobierania nauki uwzględ-

niającą stan zdrowia i zagrożenia występujące w miejscu pracy lub na-

uki,

d) prowadzenie działalności konsultacyjnej, diagnostycznej i orzeczniczej

w zakresie patologii zawodowej,

e) prowadzenie czynnego poradnictwa w stosunku do chorych na choroby

zawodowe lub inne choroby związane z wykonywaną pracą,

f) wykonywanie szczepień ochronnych, o których mowa w art. 20 ustawy

z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i cho-

rób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570),

g) monitorowanie stanu zdrowia osób pracujących zaliczanych do grup

szczególnego ryzyka, a zwłaszcza osób wykonujących pracę w warun-

kach przekroczenia normatywów higienicznych, młodocianych, niepeł-

nosprawnych oraz kobiet w wieku rozrodczym i ciężarnych,

h) wykonywanie badań umożliwiających wczesną diagnostykę chorób za-

wodowych i innych chorób związanych z wykonywaną pracą;

3) prowadzenia ambulatoryjnej rehabilitacji leczniczej, uzasadnionej stwier-

dzoną patologią zawodową;

4) organizowania i udzielania pierwszej pomocy medycznej w nagłych zacho-

rowaniach i wypadkach, które wystąpiły w miejscu pracy, służby lub pobie-

rania nauki;

5) inicjowania i realizowania promocji zdrowia, a zwłaszcza profilaktycznych

programów prozdrowotnych, wynikających z oceny stanu zdrowia pracują-

cych;

6) inicjowania działań pracodawców na rzecz ochrony zdrowia pracowników i

udzielania pomocy w ich realizacji, a w szczególności w zakresie:

a) informowania pracowników o zasadach zmniejszania ryzyka zawodo-

wego,

b) wdrażania zasad profilaktyki zdrowotnej u pracowników należących do

grup szczególnego ryzyka,

c) tworzenia warunków do prowadzenia rehabilitacji zawodowej,

d) wdrażania programów promocji zdrowia,

e) organizowania pierwszej pomocy przedmedycznej;

7) prowadzenia analiz stanu zdrowia pracowników, a zwłaszcza występowania

chorób zawodowych i ich przyczyn oraz przyczyn wypadków przy pracy;

2009-01-27

s. 5/5

8) gromadzenia, przechowywania i przetwarzania informacji o narażeniu za-

wodowym, ryzyku zawodowym i stanie zdrowia osób objętych profilaktycz-

ną opieką zdrowotną;

9) (uchylony).

2. W stosunku do osób wykonujących pracę na podstawie innej niż stosunek pracy

służba medycyny pracy wykonuje zadania określone w ust. 1.

3. W stosunku do osób wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 4 i 5 służba medycyny

pracy wykonuje zadania określone w ust. 1 pkt 2 lit. c oraz – odpowiednio – w

pkt 3–8.

4. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw

zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, zakres, w jakim służba medycyny

pracy wykonuje zadania wobec osób wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 6, biorąc

pod uwagę konieczność zapewnienia ochrony zdrowia tych osób.

5. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym

do spraw oświaty i wychowania oraz ministrem właściwym do spraw szkolnic-

twa wyższego określi, w drodze rozporządzenia, zakres i tryb badań lekarskich

osób wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz sposób dokumentowania tych

badań, uwzględniając konieczność przyjęcia obiektywnych i niezbędnych kryte-

riów oceny stanu zdrowia oraz biorąc pod uwagę konieczność ochrony danych

osobowych osób poddanych badaniu.

6. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, zakres i

tryb sprawowania przez służbę medycyny pracy profilaktycznej opieki zdrowot-

nej w stosunku do osób wymienionych w art. 5 ust. 3, objętych opieką na ich

wniosek, uwzględniając zakres zadań służby medycyny pracy.

7. (uchylony).

Art. 7.

1. Służba medycyny pracy, wykonując swoje zadania, współdziała z:

1) pracodawcami i ich organizacjami;

2) pracownikami i ich przedstawicielami, a zwłaszcza ze związkami zawodo-

wymi;

3) lekarzami udzielającymi pracującym świadczeń z zakresu podstawowej

opieki zdrowotnej;

4) Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Spo-

łecznego i Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, ze-

społami do spraw orzekania o niepełnosprawności oraz Narodowym Fundu-

szem Zdrowia;

5) Państwową Inspekcją Pracy, Państwową Inspekcją Sanitarną oraz innymi

organami nadzoru i kontroli warunków pracy;

6) jednostkami badawczo-rozwojowymi, szkołami wyższymi oraz innymi or-

ganizacjami i instytucjami, których działalność służy ochronie zdrowia pra-

cujących.

2. Współdziałanie z pracodawcami i ich organizacjami oraz z pracownikami i ich

przedstawicielami polega w szczególności na:

1) bieżącej wzajemnej wymianie informacji o zagrożeniach zdrowia występu-

jących na stanowiskach pracy i przedstawianiu wniosków zmierzających do

ich ograniczenia lub likwidacji;

2009-01-27

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: