Tajga Biotop tajgi :Nazwą tajgi określamy lasy iglaste, ciągnące się okołobiegunowym pasem przez Amerykę Północną i Eurazję. Jest to jeden z największych biomów. Ponad 1/3 powierzchni leśnej świata przypada na lasy iglaste, które pokrywają wyższe szerokości półkuli północnej Ziemi pasem o rozpiętości równej 20°geograficznych od tundry po strefę klimatu umiarkowanego. Jego północna granica z tundrą jest ostra, natomiast południowa jest mniej wyraźnie określona. Izoterma lipca + 10°C jest granicą lasotundry i tajgi. Dosyć rozległy obszar Europy Środkowej i Wschodniej zajmuje boreo-nemoralna strefa przejściowa, charakteryzująca się mozaikowatością formacji roślinnych. Strefa ta ciągnie się od południowej Szwecji, poprzez kraje nadbałtyckie, aż po góry Uralu. W jej południowych rejonach przeważają lasy liściaste, natomiast na północy dominują lasy iglaste. Tajga Eurazji rozciąga się 9000km na wschód. Wyróżnia się dwa typy tajgi euroazjatyckiej :1. Tajgę ciemną (Europa i Zachodnia Syberia i wyspowo na obszarze całej Syberii). Występują tam gatunki wyższe, rosnące gęściej ( świerk syberyjski, jodła syberyjska, limba syberyjska), bogate runo krzewinkowe.2. Tajgę jasną – świetlista ( Wschodnia Syberia i północ Europy) . Budowana jest przez gatunki niższe, rosnące rzadziej ( modrzew dahurski, sosna zwyczajna), runo ma ubogie, chrobotkowi.Produktywność 15,1 kJ/m2.Tajga to największy producent drewna na świecie – 4-10ton z hektara w ciągu roku lub 800g/m3/rok.1. Warunki klimatyczne :Zimy są tu chłodne i długie, natomiast lato krótkie i bardzo ciepłe. W zimie gleba jest przemrożona do ok. 2m, lecz gruba warstwa śniegu pozwala utrzymać temperaturę gleby do -7°C. Średnie temperatury stycznia to ok. -15°C, na zachodzie ( w strefie europejskiej) nieco wyższa. Średnie temperatury lipca sięgają do 20°C na zachodzie i 17°C na wschodzie tajgi. Początkowe temperatury mogą być niższe niż w tundrze -60°C, a nawet -70°C.Opady 450-550mm, wahania na północnym wschodzie nawet do 1000mm. Klimat surowy nieco łagodniejszy od tundry, umiarkowanie chłodny. Na zachodzie oznaki klimatu morskiego, na wschodzie wyraźnie kontynentalny.2. Warunki glebowe:Gleby głowni e bielicowe lub bielice właściwe. Części południowe tajgi to gleby glejowo – bielicowe. Gleby bielicowe są kwaśne i bardzo kwaśne, ponieważ dominują bory szpilkowe. W czasie rozkładu drzew żywicznych wytwarzane są kwasy, które są wymywane i zakwaszają glebę. Słaba dekompozycja materii organicznej ze względu zakwaszenie gleby. Odczyn kwaśny powoduje małą ilość bakterii a dominują grzyby, które bardzo powoli rozkładają materię organiczną. Kumulacja materii jest duża a rozkład (dekompozycja) jest mały. W tajdze występuje także bardzo dużo gleb torfowych. W torfie występuje wieczna zmarzlina na głębokości większej niż w tundrze. W związku z tym wody stagnują. Tworzą się rozlewiska, które sprzyjają rozwojowi roślin torfotwórczych. Próchnica w tajdze jest typu mor. Lato jest krótkie 2-3 miesięczne ( sezon wegetacyjny ).Biocenoza tajgi :1. Flora: Na obszarach tajgi rosną głównie drzewa iglaste : świerki, sosny, sosny limby, jodły syberyjskie, modrzewie, lecz także – najczęściej drobnolistne – liściaste : brzozy, osiki, olsze, jarzęby. Drzewa szpilkowe są bardzo dobrze przystosowane do panujących tu warunków klimatycznych. Mogą rosnąć aż do tych obszarów, na których zaledwie przez 30 dni w roku średnia temperatura przekracza 10°C, a w dwóch następnych miesiącach nie ma mrozu. Gruba, woskowa okrywa szpilek chroni je przed mrozami. Drzewostany w borealnej strefie lasów iglastych półkuli północnej są z reguły jednowarstwowe, zwarte, ciemne, albo też zbudowane dość luźno. Im dalej na północ , tym są bardziej ubogie gatunkowo. Luźna forma tych lasów jest związana przede wszystkim ze zmianą pokroju koron drzew, które na tych szerokościach geograficznych są węższe, bardziej strzeliste, co pozwala na lepsze wykorzystanie promieni słonecznych podczas niskiego położenia słońca. Warstwa krzewów w borealnych lasach iglastych jest słabo wykształcona. Składają się na nią przeważnie pojedyncze egzemplarze młodych drzewek, głownie jałowców.W runie występują liczne gatunki grzybów, mszaków, mchów oraz rośliny z rodziny wrzosowatych : borówka, żurawina błotna, gruszyczka.
Typy florystyczno – siedliskowe świerczyny północnej tajgi :- świerczyny z runem mszystym- świerczyny z runem płonnikiem- świerczyny z runem zielnym ( rzadko)- świerczyny z runem torfowym- świerczyny z runem chrobotkowym – powszechne- świerczyny gajowe ( na styku z lasem liściastym)System korzeniowy płytki. Występują też trawy, turzyce i rośliny kwiatowe. Na fizjonomię i ekologię roślinności tajgi duży wpływ mają naturalne zaburzenia ( wiatrołomy, pożary, powodzie), gdyż wiele gatunków drzew, zwłaszcza tajgi jasnej, wykazuje cechy pirofityczne( odporne na wysoką temperaturę) – np. posiada grubą , łuszczącą się korkową korę. 2. Fauna: Bogatsza niż w tundrze. Roślinożercy : łosie, jeleniowate, wiewiórki, ptaki (krzyżodzioby). W ciągu krótkiego lata w lasach tajgi pojawiają się duże ilości komarów. Poza wieloma gatunkami owadów żyją tam także liczne gatunki ptaki : np. jemiołuszki, sikory, głuszce, krogulce i jastrzębie. Niektóre z nich jak np. jemiołuszki, uciekają przed zimą, odlatując na południe, do strefy lasów liściastych. Na obszarze tajgi spotyka się wędrujące stada reniferów. Występuje tam także wiele innych gatunków ssaków, takich jak łosie, łasice, gronostaje, rosomaki, borsuki, rysie, lisy, wilki, niedźwiedzie i kuny. Niektóre z nich, np. rosomaki i niedźwiedzie brunatne, na okres zimy zapadają w stan odrętwienia.
cyrylek12