rekomendacjaopiekaprzedporodowa(2).pdf
(
268 KB
)
Pobierz
6507162 UNPDF
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne
Polish Gynaecological Society
Poland,
60-535 Poznań, ul. Polna 33; tel.: +48 (61) 84-19-307; 84-19-330; fax.: +48 (61) 84-19-645; 84-19-465
e-mail:
ptgzg@gpsk.am.poznan.pl
;
ptgzg@poczta.onet.pl
; www.gpsk.am.poznan.pl/ptg
Prezes:
President:
prof.dr hab.n.med.
Marek Spaczyński
tel: +48 61 84-19-330
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego
w zakresie opieki przedporodowej w ciąży o prawidłowym
przebiegu.
Prezes-Elekt:
President-elect:
prof.dr hab.n.med.
Jan Kotarski
tel. +48 81 532-78-47
Celem rekomendacji jest doskonalenie standardów opieki medycznej nad
kobietą ciężarną, które pozwolą na zmniejszenie częstości zachorowań i zgonów
matek, umieralności okołoporodowej, obniżenia odsetka porodów
przedwczesnych i urodzeń noworodków o małej masie urodzeniowej.
Zdrowie kształtuje się od wczesnego okresu życia osobniczego, tak więc
od prawidłowo przebiegającej ciąży i porodu, zależny jest rozwój fizyczny i
intelektualny dziecka i człowieka dorosłego. W trosce o zdrowie i jakość życia
społeczeństwa, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne dostrzega potrzebę analizy i
modyfikacji modelu opieki przedporodowej w istniejących obecnie realiach
organizacyjnych i ekonomicznych polskiej służby zdrowia oraz aktualnej wiedzy
medycznej.
Nacisk na poradnictwo przedkoncepcyjne, promocja zachowań
ograniczających ryzyko powstania wad i powikłań ciąży, propagowanie
prawidłowego żywienia i suplementacji witaminowo-mineralnej, systematyczna,
powszechnie dostępna opieka medyczna połączona z oceną czynników ryzyka dla
matki i płodu jest obowiązkiem lekarza sprawującego nadzór nad kobietą
ciężarną. Stoimy na stanowisku, że jest to zadanie, które powinno być realizowane
przez lekarza ginekologa-położnika przy współpracy z lekarzem rodzinnym,
położną i lekarzami innych specjalności.
Opracowanie stanowi próbę ustalenia zasad opieki w ciąży fizjologicznej
tj. dotyczy kobiet zdrowych, bez czynników ryzyka (medycznych i
pozamedycznych), bez powikłań ciąży obecnej i ciąż przebytych.
Vice Prezesi:
Vice Presidents:
prof.dr hab.n.med.
Antoni Basta
tel. +48 12 424-85-60
prof.dr hab.n.med.
Krzysztof Szaflik
tel. +48 42 271-11-74
Sekretarz:
Secretary:
prof.dr hab.n.med.
Leszek Pawelczyk
tel. +48 61 84-19-412
Skarbnik:
Treasurer:
prof.dr hab.n.med.
Krzysztof Drews
tel. +48 61 84-19-223
Redaktor Naczelny
„Ginekologii Polskiej”
Chief Editor of :
„Polish Gynaecology”
prof.dr hab.n.med.
Longin Marianowski
tel. +48 22 502-14-30
Do przygotowania rekomendacji Polskie Towarzystwo Ginekologiczne powołało
Komisję Ekspertów, która obradowała w dniach 20 – 21 maja 2005 roku w
składzie:
Przewodniczący:
- prof.dr hab.n.med. Krzysztof Drews
-
prof.dr hab.n.med. Marek Spaczyński – Prezes PTG
Członkowie:
- prof.dr hab.n.med. Jacek Brązert
- prof.dr hab.n.med. Grzegorz H. Bręborowicz
- doc.dr hab.n.med. Zbigniew Celewicz
- prof.dr hab.n.med. Krzysztof Czajkowski
- prof.dr hab.n.med. Romuald Dębski
- doc.dr hab.n.med. Agata Karowicz-Bilińska
- prof.dr hab.n.med. Tadeusz Laudański
- doc.dr hab.n.med. Tomasz Niemiec
- prof.dr hab.n.med. Jan Oleszczuk
- prof.dr hab.n.med. Przemysław Oszukowski
Redaktor Naczelny:
Chief Editor of:
„Polish Journal of Gynaecological
Investigations”
prof.dr hab.n.med.
Artur Jakimiuk
tel. +48 81 742-55-08
Sekretariat ZG PTG:
Klinika Onkologii Ginekologicznej
60-535 Poznań, ul. Polna 33
tel. 061 84-19-265
fax. 061 84-19-465
ptgzg@gpsk.am.poznan.pl
NIP: 526-17-46-830
REGON: 010144412
Bank PKO BP I/O Poznań
Nr konta:
29 1020 4027 0000 1702 0032 9656
- prof.dr hab.n.med. Leszek Pawelczyk
- prof.dr hab.n.med. Zbigniew Słomko
- doc.dr hab.n.med. Krzysztof Sodowski
- prof.dr hab.n.med. Krzysztof Szaflik
- prof.dr hab.n.med. Wiesław Szymański
- prof.dr hab.n.med. Janusz Woytoń
- doc.dr hab.n.med. Mariusz Zimmer
PORADNICTWO PRZEDKONCEPCYJNE
W optymalnych warunkach każda ciąża powinna być planowana. W czasie porady
przedkoncepcyjnej powinno się zebrać dokładny wywiad dotyczący przebytych lub istniejących
chorób ogólnoustrojowych.
Istotne znaczenie ma dokładne zebranie wywiadu rodzinnego, szczególnie dotyczącego wad
genetycznych i wrodzonych, strat ciąż, cukrzycy, nadciśnienia, chorób układowych, chorób
autoimmunologicznych.
Należy zebrać wywiad dotyczący chorób ginekologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem
wad rozwojowych, obecności mięśniaków, zmian w przydatkach, stosowanej antykoncepcji,
przebytych zakażeń oraz leczenia niepłodności.
W wywiadzie położniczym należy uzyskać informacje dotyczące przebiegu i sposobu
zakończenia ciąż, powikłań połogu oraz danych dotyczących urodzonych dzieci (masa, stan
pourodzeniowy, urazy, wady, rozwój psycho-motoryczny).
Podczas wizyty pacjentka powinna uzyskać informacje dotyczące:
- przyjmowania kwasu foliowego na co najmniej 2 miesiące przed planowaną koncepcją;
- wykonania badań podstawowych (grupa krwi, morfologia, badanie ogólne moczu),
badania w kierunku toksoplazmozy, różyczki oraz innych ukierunkowanych badań;
- ewentualnych szczepień ochronnych (różyczka, WZW);
Badanie ginekologiczne w czasie porady powinno obejmować ocenę cytologiczną (jeśli badanie
to nie było wykonane w ciągu ostatnich 6 miesięcy), oraz ewentualne leczenie zmian na szyjce i
stanów zapalnych.
Należy omówić z pacjentką zagadnienia związane z przyzwyczajeniami dietetycznymi,
przyjmowanymi lekami (stale i doraźnie), aktywnością zawodową, fizyczną oraz potencjalnie
szkodliwymi czynnikami występującymi w środowisku pracy i domowym.
Pacjentkę należy poinformować o rodzaju planowanej opieki, o przebiegu ciąży i sytuacjach
ryzykowanych (np. Rtg, CT w II fazie cyklu) konieczności unikania infekcji, planowanych
urlopów, szczególnie w krajach o odmiennym klimacie.
Kobieta planująca ciążę powinna uzyskać informację dotyczącą ewentualnej konieczności
zmiany trybu życia i stanowiska pracy oraz eliminacji używek (alkohol, papierosy, narkotyki).
Powinno się dokonać wstępnej kwalifikacji pacjentki z uwzględnieniem czynników ryzyka.
W przypadku współistnienia chorób przewlekłych mogących wikłać ciążę, przed planowaną
koncepcją należy skierować pacjentkę na konsultację specjalistyczną. W tych sytuacjach ciąża
powinna być zaplanowana w okresie remisji lub ustabilizowania przebiegu choroby.
TERMINY WYZNACZONYCH PRZEDPORODOWYCH WIZYT
(harmonogram i
program) – załączniki do rozporządzenia Ministra `Zdrowia z dnia 10.07.2003 r.)
Zamieszczony poniżej harmonogram jest zdeterminowany przez cel każdej wizyty, określa i
rekomenduje dla zdrowych kobiet, u których ciąża przebiega bez powikłań w okresie
przedporodowym.
2
Termin badania Świadczenia profilaktyczne wykonywane przez
lekarza lub położną i działania w zakresie promocji
zdrowia
Badania diagnostyczne i konsultacje medyczne
1
2
3
Badania obowiązkowe:
1. Grupa krwi i Rh.
2. Przeciwciała odpornościowe.
3. Morfologia krwi.
4. Badanie ogólne moczu.
5. Badanie stężenia glukozy we krwi na czczo.
6. VDRL.
Badania zalecane:
1. Konsultacja lekarza stomatologa.
2. Badanie HIV, HCV, badanie w kierunku
toksoplazmozy (IgG i IgM), różyczki.
Lekarz prowadzący powinien przedstawić ofertę wykonania badania w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie.
11 – 14 t.c. 1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.
2. Badanie we wzierniku i zestawione.
3. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.
4. Pomiar masy ciała.
5. Ocena ryzyka ciążowego.
6. Ocena pH wydzieliny pochwowej.
7. Kształtowanie zdrowego stylu życia.
1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.
2. Badanie we wzierniku i zestawione.
3. Ocena pH wydzieliny pochwowej.
4. Badanie cytologiczne.
5. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.
6. Badanie piersi.
7. Określenie wzrostu i masy ciała.
8. Ocena ryzyka ciążowego.
9. Kształtowanie zdrowego stylu życia.
Badania obowiązkowe:
1. Badanie ultrasonograficzne.
Badania zalecane:
1. Badanie w kierunku wad uwarunkowanych
genetycznie (test podwójny – PAPP-A+
b
HCG)
2. Badanie ogólne moczu.
15 – 20 t.c. 1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.
2. Badanie ginekologiczne (we wzierniku i
zestawione).
3. Ocena pH wydzieliny pochwowej.
4. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.
5. Pomiar masy ciała.
6. Ocena ryzyka ciążowego.
7. Kształtowanie zdrowego stylu życia.
Badania obowiązkowe:
1. Morfologia krwi.
2. Badanie ogólne moczu.
3. Przeciwciała anty-Rh.
Badania zalecane:
1. Badanie w kierunku wad uwarunkowanych
genetycznie (test potrójny –
b
HCG, Estriol, AFP)
21 – 26 t.c. 1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.
2. Badanie we wzierniku i zestawione.
3. Ocena czynności serca płodu.
4. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.
5. Pomiar masy ciała.
6. Ocena pH wydzieliny pochwowej.
7. Ocena ryzyka ciążowego.
8. Kształtowanie zdrowego stylu zdrowia.
Badania obowiązkowe:
1. Badanie stężenia glukozy po doustnym
podaniu 75g glukozy (w 24-28 t.c.).
2. Badanie ultrasonograficzne.
3. Badanie ogólne moczu.
Badania zalecane:
1. U kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze –
badanie w kierunku toksoplazmozy .
27 – 32 t.c. 1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.
2. Badanie we wzierniku i zestawione.
3. Ocena pH wydzieliny pochwowej .
4. Ocena czynności serca płodu.
5. Pomiar ciśnienia tętniczego we krwi.
6. Pomiar masy ciała.
7. Ocena ryzyka ciążowego.
8. Przygotowanie do porodu, połogu, karmienia
piersią i rodzicielstwa.
Badania obowiązkowe:
1. Morfologia krwi.
2. Badanie ogólne moczu.
3. Przeciwciała odpornościowe.
4. Badanie ultrasonograficzne.
- zaproponować podanie immunoglobuliny anty-D kobietom Rh ujemnym bez przeciwciał anty-D w 28-30 t.c.
33 – 37 t.c. 1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.
2. Badanie położnicze.
3. Ocena wymiarów miednicy.
4. Badanie we wzierniku i zestawione
5. Ocena pH wydzieliny pochwowej.
6. Ocena czynności serca płodu.
7. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.
8. Badanie piersi.
9. Pomiar masy ciała.
Badania obowiązkowe:
1. Badanie ogólne moczu.
2. Morfologia krwi.
Badania zalecane:
1. W grupie kobiet ze zwiększonym ryzykiem
populacyjnym lub indywidualnym ryzykiem
zakażenia: VDRL, HIV, HCV.
2. Posiew w kierunku paciorkowców
b
-
hemolizujących.
38 – 39 t.c. 1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.
2. Badanie położnicze.
3. Ocena czynności serca płodu.
4. Pomiar ciśnienia tętniczego.
5. Pomiar masy ciała.
Badania obowiązkowe:
1. Badanie ogólne moczu.
po 40 t.c. 1. Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe.
2. Badanie położnicze.
3. Badanie we wzierniku i zestawione
4. Ocena czynności serca płodu.
5. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi.
6. Pomiar masy ciała.
Badania zalecane:
1. Badanie ultrasonograficzne z oceną masy
płodu.
2. Badanie KTG.
Komentarz – Kobiety wymagające dodatkowej opieki
3
Do 10 t.c. –
pożądane jest
aby pierwsza
wizyta odbyła
się między 7 a
8 t.c.
Przewodnik zawiera rekomendacje w zakresie podstawowej opieki dla wszystkich kobiet
ciężarnych, ale nie podaje informacji o dodatkowej opiece, której wymagają niektóre kobiety ze
schorzeniami mogącymi wpływać na przebieg ciąży, porodu i zdrowia dziecka.
BADANIA BIOFIZYCZNE
W zakresie badań biofizycznych wymienia się ultrasonografię i kardiotokografię.
ULTRASONOGRAFIA
Aparat ultrasonograficzny w diagnostyce położniczo – ginekologicznej powinien posiadać
program położniczy, prezentację 2D w czasie rzeczywistym, co najmniej 128 – stopniową skalę
szarości oraz możliwość dokumentacji badania. Cennym uzupełnieniem możliwości aparatu
ultrasonograficznego powinna być opcja kolorowego Dopplera.
Standard ultrasonograficznego badania położniczego obejmuje:
1. Wykonanie trzech badań ultrasonograficznych - przesiewowych w ciąży:
-
20 tydzień ciąży (+/- 2 hbd)
-
po 30 tygodniu ciąży (+/- 2 hbd)
2. W uzasadnionych sytuacjach zalecane jest wykonywanie badania ultrasonograficznego
przed 10 tygodniem ciąży.
-
BADANIA ZALECANE:
Badanie ultrasonograficzne do 10 tygodnia ciąży.
W tym okresie celem badania ultrasonograficznego ze wskazań lekarskich jest:
-
uwidocznienie i lokalizacja jaja płodowego.
-
ocena wieku ciążowego (GS,CRL)
-
uwidocznienie czynności serca płodu
-
ocenę liczby zarodków, kosmówek i owodni
-
stwierdzenie prawidłowego lub patologicznego rozwoju ciąży.
Wynik badania powinien zawierać ocenę:
1. Macicy (w razie stwierdzenia zmian kontrola podczas każdego kolejnego badania):
-
kształt (regularny, nieregularny)
-
budowa ( prawidłowa, nieprawidłowa: wady, mięśniaki)
-
wielkość ( prawidłowa, powiększona)
2. Lokalizacja i budowa przydatków (w razie stwierdzenia zmian kontrola podczas każdego
kolejnego badania).
3. Pęcherzyka ciążowego (
Gestation Sac
) :
-
położenie w jamie macicy
-
liczba pęcherzyków ciążowych
-
kształt (okrągły, spłaszczony, regularność zarysów )
-
pomiar pęcherzyka ciążowego (GS – średnia z 3 wymiarów)
4. Pęcherzyka żółtkowego (
Yolk Sac
)
-
obecność YS (tak/nie)
-
średnica
-
opis ewentualnych nieprawidłowości (kształt, echogeniczność)
5. Zarodka
-
obecność (tak/nie)
-
pomiar długości ciemieniowo – siedzeniowej / CRL /
-
obecność czynności serca / przy CRL powyżej 6 mm /
Badanie ultrasonograficzne między 11 – 14 tygodniem ciąży.
Szczegółowa ocena struktury jaja płodowego obejmuje następujące elementy:
1) Liczba zarodków w jamie macicy.
4
11 – 14 tydzień ciąży,
2) Ocena czynności serca płodu (FHR)
3) Pomiary biometryczne:
- długość ciemieniowo-siedzeniowa (CRL)
- wymiar dwuciemieniowy główki płodu ( BPD)
4) Ocena anatomii płodu:
a) czaszka (kształt), sierp mózgu, sploty naczyniówkowe komór bocznych,
b) ściany powłok jamy brzusznej uwzględniając fizjologiczną przepuklinę pępkową
do 12 tygodnia ciąży,
c) żołądek
d) serce płodu - lokalizacja i czynność serca,
e) pęcherz moczowy
f) kręgosłup
g) kończyny górne i dolne.
5) Ocena kosmówki.
6) Ocena przezierności karkowej (NT) i kości nosowej (NB).
Wykonanie badania ultrasonograficznego między 11 – 14 tygodniem ciąży z oceną
przezierności karkowej (NT) oraz kości nosowej (NB) i pozostałymi markerami zespołów
wad uwarunkowanych genetycznie powinno się odbywać według zasad Fetal Medicine
Foundation.
Optymalny czas badania
prenatalnego
(11,0 – 13+6 t.c.);. CRL 45 – 84 mm.
Nieprawidłowe wartości przezierności karkowej sugerują podwyższone ryzyko wystąpienia:
a) aberracji chromosomalnych
b) zaburzeń hemodynamicznych
c) wad serca płodu
d) zespołu przetoczenia krwi między płodami
Ultrasonograficzna ocena rozwoju ciąży (czas wykonania badania 18 – 22 t.c.
oraz po 30 t.c.).
1. Stwierdzenie liczby płodów, ich położenia i czynności serca.
2. Biometria płodu.
BPD, HC, AC, FL + ewentualna orientacyjna masa płodu (OMP).
3. Ocena budowy płodu.
-
czaszka – ciągłość, kształt
-
mózgowie - komory, sploty naczyniówkowe, tylny dół czaszki, móżdżek,
-
twarz – profil, oczodoły, kości nosa, ewentualna ocena podniebienia i wargi górnej,
-
kręgosłup – ciągłość, symetryczność,
-
klatka piersiowa, serce – wielkość, położenie, prawidłowy obraz czterech jam, częstość i
miarowość,
-
jama brzuszna – ciągłość ściany powłoki jamy brzusznej, żołądek (lokalizacja, wielkość,
kształt), echogeniczność jelit
-
pęcherz moczowy
-
nerki – opis ewentualnych nieprawidłowości (szerokość układu kielichowo-
miedniczkowego),
-
kończyny – ocena obecności kości udowych, ramieniowych, przedramienia, podudzia,
rąk i stóp, ruchomość kończyn.
4. Ocena łożyska.
-
lokalizacja
-
struktura – stopień dojrzałości wg Grannuma (opis ewentualnych nieprawidłowości
budowy, krwiaków pozałożyskowych )
5. Ocena sznura pępowinowego.
-
liczba naczyń,
opis ewentualnych nieprawidłowości
-
5
Plik z chomika:
kaja43
Inne pliki z tego folderu:
Cukrzyca__ci_zowa(1).ppt
(70 KB)
Cukrzyca__ci_zowa.ppt
(70 KB)
1a[1].Poród bliźniaków.ppt
(124 KB)
2. klimakterium.ppt
(5582 KB)
2. Połóg.ppt
(338 KB)
Inne foldery tego chomika:
pezentacje Marli
treści programowe_książki
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin